Περιβαλλοντικά ζητήματα στο Καζακστάν

Το Καζακστάν έχει σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα όπως η ραδιενέργεια από χώρους πυρηνικών δοκιμών, η συρρίκνωση της θάλασσας της Αράλης, και η ερημοποίηση της πρώην γεωργικής γης. Τα θέματα αυτά οφείλονται σε μεγάλο μέρος από τη Σοβιετική περίοδο του Καζακστάν.

Εν μέρει επειδή η χώρα έχει τεράστιες ημιάνυδρες στέπες, η Σοβιετική κυβέρνηση χρησιμοποίησε το Καζακστάν για χώρους πυρηνικών δοκιμών. Μαζί με τους σχεδόν απόντες ελέγχους ρύπανσης, αυτό έχει συμβάλει σε ανησυχητικά υψηλό ποσοστό ασθενειών σε πολλές αγροτικές περιοχές. Το Καζακστάν έχει τουλάχιστον δύο μεγάλες οικολογικές καταστροφές εντός των συνόρων του: η συρρίκνωση της Αράλης, και η ραδιενεργός μόλυνση στις εγκαταστάσεις πυρηνικών δοκιμών Σεμιπαλατίνσκ (στην πραγματικότητα μια μεγάλη ζώνη νότια του Κουρτσάτοφ και κατά μήκος των Κινεζικών συνόρων.

Το Κεντρικό Ασιατικό Περιφερειακό Περιβαλλοντικό Κέντρο βρίσκεται στο Καζακστάν, το οποίο προωθεί την περιφερειακή συνεργασία σε περιβαλλοντικά θέματα.

Η περισσότεροι παροχή νερού του Καζακστάν έχει μολυνθεί από βιομηχανικές και γεωργικές απορροές και, σε ορισμένα μέρη έχει ραδιενέργεια. Η Θάλασσα της Αράλης, η οποία μοιράζεται με το Ουζμπεκιστάν, έχει συρρικνωθεί σε τρία ξεχωριστά σώματα νερού λόγω των αναλήψεων νερού από παραποτάμους. Ένας σοβιετικός χώρος βιολογικών όπλων είναι απειλή, επειδή βρίσκεται σε ένα πρώην νησί στην Αράλη, που είναι πλέον συνδεδεμένο με την ηπειρωτική χώρα. Η μείωση της επιφάνειας νερού της Αράλης έχει επιδεινώσει τις περιφερειακές κλιματικές ακρότητες, και γεωργική γη έχει καταστραφεί από αποθέματα αλατιού και έχει διαβρωθεί με τον άνεμο. Η ερημοποίηση έχει εξαλείψει σημαντικές εκτάσεις γεωργικής γης. Υπάρχει έλλειψη ελέγχων στα λύματα στον αέρα και στο νερό για εργοστάσια σε βιομηχανικά κέντρα. Η περιοχή της Αστάνα στα βορειοανατολικά έχει μακροχρόνια μόλυνση από τη ραδιενέργεια από τις δοκιμές όπλων επί σοβιετικής εποχής. Το Υπουργείο Προστασίας του Περιβάλλοντος είναι υποχρηματοδοτούμενο και του δίνεται χαμηλή προτεραιότητα. Το 2003 ξεκίνησε μια νέα περιβαλλοντική νομοθεσία της πετρελαιοβιομηχανίας, αλλά οι νέες εργασίες πετρελαίου στην κασπιακή ακτή του Καζακστάν έχει προκαλέσει ήδη σοβαρή ρύπανση. Διεθνή προγράμματα για τη διάσωση της Αράλης και της Κασπίας θάλασσας δεν έχουν λάβει ουσιαστική συνεργασία από το Καζακστάν ή άλλα κράτη-έθνη.

Αράλη

Η Θάλασσα της Αράλης καλύπτει 68.000 τ.χλμ. με το Καζακστάν να καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα και το Ουζμπεκιστάν το νότιο.

Σοβιετικά αρδευτικά έργα που ξεκίνησαν στη δεκαετία του 1960 και άλλες περιβαλλοντικές προκλήσεις έχουν ελαττώσει αυτή τη κάποτε τεράστια εσωτερική θάλασσα και το 2007 είχε συρρικνωθεί στο 10% του αρχικού της μεγέθους.

Προσπάθειες για την αναβίωση της Αράλης

Οι προσπάθειες περιλαμβάνουν το έργο Ελέγχου Σιρ Ντάρια και Βόρειας Θάλασσας της Αράλης. Το έργο έχει κόστος 86 εκατομμυρίων δολαρίων, που συγχρηματοδοτείται από τη Παγκόσμια Τράπεζα, μέσα από ένα δάνειο 65 εκατομμυρίων δολαρίων και τη Κυβέρνηση του Καζακστάν, που κάλυψε το υπόλοιπο. Το έργο σχεδιάστηκε για να μετριαστούν οι περιβαλλοντικές και οικονομικές ζημιές στην περιοχή, να διατηρήσει και να αυξήσει τη γεωργία και την αλιεία στη λεκάνη του Σιρ Ντάρια και να εξασφαλίσει τη συνέχιση της ύπαρξης της Βόρειας Θάλασσας της Αράλης (επίσης γνωστή ως Μικρή Θάλασσα) βελτιώνοντας τις περιβαλλοντικές και οικολογικές συνθήκες στην περιοχή του δέλτα.

Επιπλέον, έχουν σχεδιαστεί τρία προγράμματα για εφαρμογή στη Λεκάνη της Αράλης (ASBP 1, ASBP 2 και ASBP 3). Το πιο λεπτομερές και ολοκληρωμένο από αυτά, το ASBP 3, καλύπτει την περίοδο 2011-2015 και αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του Καζακστάν προεδρία στην εκτελεστικής επιτροπής του Ινστιτούτου Φαγητού και Γεωργικών Σπουδών.