Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας, Paysage initiatique (Μυσταγωγικό τοπίο)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο πίνακας Paysage initiatique [Μυσταγωγικό τοπίο] του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα χρονολογείται το 1962. Πρόκειται για ελαιογραφία σε μουσαμά διαστάσεων 198 x 122,5 εκ. που εκτίθεται στο Παράρτημα Κέρκυρας της Εθνικής Πινακοθήκης και Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου.[1]

Ο πίνακας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας μέσα από την μακρόχρονη πορεία του στη ζωγραφική και δημιούργησε αρκετά έργα με θέμα την Ύδρα, αποτυπώνοντας στους πίνακες του τοπία του νησιού με τρόπο που ανταποκρινόταν στις ιδιαιτερότητες του προσωπικού του στυλ, το οποίο έδινε ιδιαίτερη προσοχή στα γεωμετρικά σχήματα.[1]

Το έργο Paysage initiatique είναι χαρακτηριστικό δείγμα της περιόδου (με αφετηρία το 1960) κατά την οποία ο Έλληνας ζωγράφος μελετά και καταγράφει την εσωτερική δομή και τη δυναμική μεγάλων εκτάσεων στρέφοντας παράλληλα τη θεματολογία του προς μεταφυσικές και φανταστικές απεικονίσεις τοπίων όπου οι δρόμοι και τα κτίσματα "αγκυλώνουν" τη σύνθεση και υποβάλλουν με τη μυστηριώδη τους εγκατάλειψη.[1][2]

Στον πίνακα διακρίνονται τα πυκνά πλέγματα διαδρόμων, μονοπατιών και περασμάτων, το δύσβατο και αφιλόξενο τοπίο αλλά και η προσπάθεια του Χατζηκυριάκου-Γκίκα να αποτυπώσει ένα εσωτερικό και πνευματικό τοπίο με μια διάθεση μύησης σε κάποιου είδους τελετουργική διαδικασία. Αποτυπώνονται επίσης, με ακρίβεια οι μορφολογικές μεταβολές του τοπίου, ενώ τα περιγραφικά στοιχεία ελαττώνονται συνεχώς.[1]

Στυλ και επιρροές του καλλιτέχνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαθητής των Παρθένη, Γαλάνη και Μπισιέρ, ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την μετακυβιστική περίοδο του Πικάσο[3] καθώς και από την μοντέρνα ζωγραφική, όπως αυτή εκφράστηκε από τον Ανρί Ματίς. Για τη σχέση του με το έργο των δύο καλλιτεχνών, υποστήριζε:

«Ο Πικάσο είναι μεσογειακός, άνθρωπος του Νότου. Θα μπορούσα να τον χαρακτηρίσω κλασικό. Αντίθετα ο Ματίς, παρ' ότι ήταν άνθρωπος του Βορρά, είναι πιο "πολύχρωμος". Το χρώμα στον Ματίς κατέχει μια θέση εντελώς ξεχωριστή. Το χρώμα στον Πικάσο είναι σχεδόν ανύπαρκτο. Ο Πικάσο δηλαδή δεν είναι κολορίστας, δεν ενδιαφέρεται για το ίδιο το χρώμα όσο για την εφαρμογή του. Του λείπει η λεπτότητα, η φινέτσα του Ματίς.»[4]

Ως σημαντικός εκπρόσωπος της Γενιάς του '30, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας αξιοποίησε στη ζωγραφική του κυβιστικές και κονστρουκτιβιστικές διατυπώσεις σε συνδυασμό με τύπους της ελληνικής τέχνης, επιτυγχάνοντας μια καθαρά προσωπική σύνθεση ευρωπαϊκών πρωτοποριακών και εγχώριων παραδοσιακών στοιχείων, παρουσιάζοντας μια ελληνική εκδοχή του Κυβισμού.[5]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου,Εθνική Πινακοθήκη 100 χρόνια β΄έκδοση, Αθήνα 2001, ISBN 960 7791 02 9
  2. Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, "Παρθένης-Γκίκας-Μόραλης", 1992
  3. Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, Έργα Τέχνης από τη συλλογή της Βουλής των Ελλήνων β΄ αναθεωρημένη έκδοση, 2010, ISBN 978 960 6757 29 7
  4. Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, "Ελληνική ζωγραφική, Η «Γενιά του ΄30» μετά τον Πόλεμο"
  5. Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, "Ελληνική ζωγραφική, Η Δεκαετία του ΄30", 1996

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Paysage initiatique (Μυσταγωγικό τοπίο)». corfu.nationalgallery.gr. Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Παράρτημα Κέρκυρας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2016. 
  2. «Η περίοδος της ακμής, 1938-1965». artopos.org. Art Topos. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2016. 
  3. Εθνική Πινακοθήκη – 100 Χρόνια. Τέσσερις Αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής. Από τις Συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη. ΕΠΜΑΣ, Αθήνα 1999, σελ. 47-48.
  4. «Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας». TO BHMA. Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2016. 
  5. «Χατζηκυριάκος-Γκίκας Νίκος (1906 Αθήνα - 1994 Αθήνα)». nationalgallery.gr. ΕΠΜΑΣ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2016. 

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]