Μωρίς Γκρος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μωρίς Γκρος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Maurice Gross (Γαλλικά)
Γέννηση21  Ιουλίου 1934[1][2]
Σεντάν[2]
Θάνατος8  Δεκεμβρίου 2001[2]
Ενρί[2]
Αιτία θανάτουκαρκίνος οστών
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[3]
Αγγλικά
ΣπουδέςΠολυτεχνική Σχολή
Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια
Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης
Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ[4]
Πανεπιστήμιο του Παρισιού[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλωσσολόγος
διδάσκων πανεπιστημίου
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μωρίς Γκρος (Maurice Gross, 1934-2001) ήταν Γάλλος γλωσσολόγος [6][7]. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 ανέπτυξε το λεξικό-γραμματική, μια ισχυρή μέθοδο [8] για την τυπική περιγραφή των γλωσσών [9][10][11].

Βιογραφία και έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Gross ασχολείται με την αυτόματη μετάφραση στην Πολυτεχνική Σχολή (Γαλλία) χωρίς να έχει προηγούμενη γλωσσολογική κατάρτιση. Το 1961, ως υπότροφος του Χάρβαρντ [7] συχνάζει στο ΜΙΤ και γνωρίζεται με τον Noam Chomsky [7] και τον Marcel-Paul Schützenberger [9][11]. Μετά την επιστροφή του στη Γαλλία, ασχολείται με την έρευνα στον τομέα της Πληροφορικής, στο CNRS.

Το 1964 επισκέπτεται ξανά τις ΗΠΑ και συγκεκριμένα το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, ύστερα από πρόσκληση του Zellig Harris [7], με τον οποίο θα συνεργαστεί για μια διετία και τον οποίο θα θεωρήσει αργότερα ως μέντορά του στον τομέα της γλωσσολογίας. Το 1967, στη Σορβόννη, υποστηρίζει τη μεταπτυχιακή του εργασία με τίτλο L'Analyse formelle comparée des complétives en français et en anglais και κατόπιν διδάσκει στη Σχολή της Αιξ-αν-Προβάνς [8], όπου γνωρίζεται με τον Jean Stéfanini.

Το 1969 υποστηρίζει τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο Lexique des constructions complétives (Université Paris 7) που δημοσιεύτηκε με τίτλο Méthodes en syntaxe (Paris : Hermann, 1975) και διορίζεται καθηγητής στο Université nouvelle de Vincennes (Paris VIII) και στη συνέχεια, το 1975, στο Université de Paris VII [9]. To 1968 ιδρύει το Laboratoire d'Automatique Documentaire et Linguistique (LADL, εργαστήριο του CNRS), και το 1977 το περιοδικό Lingvisticae Investigationes. H μεθοδολογική ακρίβεια (σεβασμός στα δεδομένα, εμπειρική παρατήρηση, εξαντλητική καταγραφή, πειραματική αναπαραγωγικότητα [8][9]) αποτελεί προτεραιότητά του. Με τα μέλη του εργαστηρίου του περιγράφει συστηματικά τις απλές λέξεις της γαλλικής γλώσσας [11] δημιουργώντας ένα λεξικό βασισμένο στη σύνταξη [6][9] το οποίο περιλαμβάνει τις κυριότερες ιδιότητες των λέξεων ώστε να διευκολύνεται η συντακτική τους ανάλυση και ο γραμματικός τους σχολιασμός [6], και που αποτελεί μια τεκμηριωμένη και λεπτομερή ταξινόμηση των περισσότερων γλωσσικών μονάδων της γαλλικής [8][9]. Προτού η γενετική γραμματική υιοθετήσει την αρχή της προβολής ή το θεματικό κριτήριο, ο Γκρος αποφασίζει να θεωρήσει ως συστηματικά αλληλεξαρτώμενα στοιχεία τις λεξικές μονάδες που περιέχουν τα λεξικά και τους γραμματικούς κανόνες [8] (έτσι προκύπτει η ονομασία λεξικό-γραμματική που δόθηκε στη μέθοδο και στα αποτελέσματά της). Οι μαθητές του επιβεβαιώνουν αυτή την υπόθεση εργασίας μελετώντας γλώσσες που διαφέρουν σε τυπολογικό επίπεδο: ρομανικές και γερμανικές γλώσσες, νέα ελληνικά, κορεάτικα, αραβικά [8], μαλγασικά.

Τη δεκαετία του 1980 το LADL αυξάνει τον αριθμό των ηλεκτρονικών αρχείων [7] που αναλύει διεξοδικά παράγοντας μορφοσυντακτικά λεξικά της γαλλικής, τα ονομαζόμενα «ηλεκτρονικά λεξικά» [11]. Παράλληλα, ο Γκρος, για τον οποίο το μοντέλο της γλωσσικής ικανότητας είναι τα πεπερασμένα αυτόματα1 αναπτύσσει την έννοια της τοπικής γραμματικής [10]. Οι τοπικές γραμματικές, που αποτελούνται από πεπερασμένα αυτόματα και σχετίζονται άμεσα με τα μορφοσυντακτικά λεξικά, επιτρέπουν την αυτόματη ανάλυση των κειμένων [8][10] από το λογισμικό Intex που ανέπτυξε ο Max Silberztein.

Την ίδια χρονική περίοδο ο Gross ασχολείται με προβλήματα που είχε παραμελήσει η γλωσσολογική παράδοση αλλά που, αντίθετα, εκείνος θεωρούσε σημαντικά, κυρίως τη λεξική αμφισημία, τις ιδιωματικές εκφράσεις και τις συνάψεις καθώς επίσης και τις δομές με υποστηρικτικό ρήμα [8]. Το 1976 ανακαλύπτει τη «διπλή ανάλυση», ιδιότητα ορισμένων δομών με υποστηρικτικό ρήμα [10]. Κάνει συστηματική καταγραφή των παγιωμένων εκφράσεων [6][10]. Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουν οι έρευνες με τη βοήθεια υπολογιστή που διεξάγει ο Gross, χρησιμοποιώντας τεράστιο όγκο γλωσσολογικού υλικού, παρουσιάζουν τη γλώσσα ως εργαλείο που δεν είναι ελεύθερα επεξεργάσιμο αλλά που υφίσταται έντονους περιορισμούς λόγω του κατεξοχήν ιδιωματικού χαρακτήρα της [10], και ταυτίζονται με τη δήλωση του John McHardy Sinclair (1933-2007) όσον αφορά την επικράτηση του Idiom principle (φρασεολογία) στο Open Choice Principle (συνδυαστική ελευθερία). Ο Γκρος περιγράφει τον λόγο ως λεξικό-γραμματική, ως γραμματική της οποίας η τυποποίηση δεν στέφεται με επιτυχία αν δεν λάβουμε υπόψη τη σχέση αλληλεξάρτησής της με το λεξικό. Συνεπώς, όποιος επιθυμεί να περιγράψει τη γλώσσα στο σύνολό της, πρέπει να συγκεντρώσει τεράστιο όγκο κωδικοποιημένων συνδυασμών.

Τα γεγονότα που εντοπίζονται στα λεξικά και τις γραμματικές που προκύπτουν από αυτή την απογραφή είναι απαραίτητα για την αυτόματη επεξεργασία της φυσικής γλώσσας και πιο συγκεκριμένα για την εις βάθος γλωσσική επεξεργασία.

Ο Γκρος πεθαίνει από καρκίνο σε διάστημα μερικών μηνών [6][8]. Μαθητές [12] του υπήρξαν οι Alain Guillet, Christian Leclère, Gilles Fauconnier, Morris Salkoff, Joëlle Gardes, Annibale Elia, Laurence Danlos, Hong Chai-song, Cheng Ting-au, Claude Muller, Éric Laporte, Denis Maurel, Max Silberztein, Elisabete Ranchhod, Anne Abeillé, Mehryar Mohri, Nam Jee-sun, Jean Senellart, Cédrick Fairon, Τίτα Κυριακοπούλου, Aγγελική Φωτοπούλου, Μαβίνα Πανταζάρα, Ρούλα Μουστάκη, Ελσα Σκλαβούνου

Η πλήρης εργογραφία του Μωρίς Γκρος είναι διαθέσιμη. Ακολουθεί μια μικρή επιλογή έργων του:

  • 1970 (με τον André Lentin) Notions sur les grammaires formelles. Paris : Gauthier-Villars. [1].
  • 1975. Méthodes en syntaxe. Le régime des constructions complétives. Paris : Hermann.
  • 1981. Les bases empiriques de la notion de prédicat sémantique. Langages, 63, pp. 7–52.
  • 1994. Constructing Lexicon-Grammars. Computational Approaches to the Lexicon, Oxford, Oxford University Press, pp. 213–263.
  • 1997. The Construction of Local Grammars. Finite-State Language Processing, The MIT Press, pp. 329–352.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]