Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Μήλο

{{ταξινομοπλαίσιο
| όνομα = Μηλιά
| εικόνα = Koeh-108.jpg
| πλάτος_εικόνας = 300px
| λεζάντα_εικόνας = Άνθη, καρποί και φύλλα μηλιάς (''Malus domestica'')
| σύστημα=Cronquist
| βασίλειο= [[Φυτά]] (Plantae)
| συνομοταξία = [[Αγγειόσπερμα]] (Magnoliophyta)
| ομοταξία = [[Δικοτυλήδονα]]&nbsp;(Magnoliopsida)
| υφομοταξία = [[Ροδίδες]] (Rosidae)
| τάξη=   [[Ροδώδη]] (Rosales)
| οικογένεια= [[Ροδοειδή]] (Rosaceae)
| γένος = ''Μηλέα'' (''Malus'')
| είδος = '''''Μ. η ήμερος'' (''M. domestica'')'''
| διώνυμο = ''Μηλέα η ήμερος''<br/>''Malus domestica''
| binomial_authority = [[Moritz Balthasar Borkhausen|Borkh.]]
}}

Το '''μήλο''' είναι φρούτο , [[καρπός]] του δέντρου '''μηλιά''' (επιστ.: '''''Μηλέα η ήμερος''''', λατ. '''''Malus domestica''''') της [[οικογένεια (βιολογία)|οικογένειας]] των [[Ροδοειδή|Ροδοειδών]] (Rosaceae). Είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και ευρύτατα καλλιεργούμενα φρούτα. Το δέντρο είναι [[φυλλοβόλο]] και φτάνει τα 5-12 μέτρα ύψος με φύλλα που έχουν ελλειψοειδές σχήμα και μυτερή άκρη. Ανθίζει την άνοιξη με άσπρα [[άνθος|άνθη]] (ελαφρά ροζ στην αρχή), 2.5-3.5 cm  σε διάμετρο, με πέντε [[πέταλο (βοτανική)|πέταλα]]. Τα φρούτα ωριμάζουν το φθινόπωρο και συνήθως έχουν διάμετρο 5-9 cm (και σπάνια μέχρι και 15 cm).
Η μηλιά ήταν γνωστή από τους προϊστορικούς χρόνους, τόσο σε άγρια όσο και σε καλλιεργούμενη μορφή.
Η καταγωγή της  τοποθετείται στην περιοχή νότια του [[Καύκασος|Καυκάσου]]. Το δέντρο καλλιεργείται από την αρχαιότητα στην Ασία και στην Ευρώπη. Η καλλιεργούμενη μηλιά αναφέρεται από το [[Θεόφραστος|Θεόφραστο]] τον [[3ος αιώνας π.Χ.|3o αι. π.Χ.]].  Το γένος malus, εκτός της κοινής μηλιάς, συμπεριλαμβάνει και άλλα είδη, μεταξύ των οποίων και τα ακόλουθα: Malus baccata (Μ. η ραγοφόρος), Malus fusca (Μ.η φαιά), Malus orientalis (Μ. η ανατολική), Malus prunifolia (Μ. η προυμνόφυλλος), Malus pumila (Μ. η νανοφυής), Malus sylvestris ([[Μηλέα η δασική]]), Malus spectabilis (Μ. η έκλαμπρος).
Με την ανακάλυψη του νέου κόσμου και την εγκατάσταση αποίκων πολλές ευρωπαϊκές ποικιλίες μεταφέρθηκαν στην Αμερική.
==Γενικά==
Η μηλιά είναι το πιο διαδεδομένο οπωροφόρο παγκοσμίως, αντιπροσωπεύει το 50% των φυλλοβόλων οπωροφόρων δέντρων, με παγκόσμια ετήσια παραγωγή περί τα  60 εκατομμύρια τόνους.
Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μήλων παγκοσμίως αποτελείται από επιτραπέζιες ποικιλίες. Οι ποικιλίες πολλαπλής χρήσεως αρχίζουν να γίνονται συνεχώς δημοφιλέστερες.
Παλιότερα σε κάθε τόπο καλλιεργούνταν διαφορετικές ποικιλίες μήλων. Οι απαιτήσεις όμως για αυξημένη παραγωγή και υψηλή ποιότητα καρπών, συνέβαλαν στη δημιουργία και διάδοση νέων ποικιλιών που καλλιεργούνται σήμερα σε διάφορα μέρη με παρόμοιες κλιματικές συνθήκες.
Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες είναι η Golden Delicious και οι διάφορες κόκκινες ποικιλίες Delicious αμερικανικής προέλευσης, η Mutsu ιαπωνικής προέλευσης και η Granny Smith αυστραλιανής προέλευσης.
Η καλλιέργεια της μηλιάς είναι διαδεδομένη σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο.  Μηλεώνες απαντώνται ακόμη και στη Σιβηρία όπου η θερμοκρασία κατά τους χειμερινούς μήνες μπορεί να πέσει  στους -40 βαθμούς Κελσίου. 
Μέχρι το 1940 η παραγωγή μήλων στην Ελλάδα ήταν πολύ μικρή. Σήμερα η καλλιεργούμενη έκταση είναι περίπου 150.000 στρέμματα και η ετήσια παραγωγή ανέρχεται σε 350.000 τόνους, αποτελώντας τη δεύτερη σπουδαιότερη καλλιέργεια από τα φυλλοβόλα οπωροφόρα μετά τη ροδακινιά.  Η καλλιέργεια της μηλιάς σε μορφή συστηματικών οπωρώνων εντοπίζεται κυρίως στην κεντρική και δυτική Μακεδονία, στη Θεσσαλία και στην [[Πελοπόννησο]]. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση δέντρων μηλιάς βρίσκεται στην περιοχή του Βερμίου. Καλλιεργείται επίσης στους νομούς Ημαθίας, Πέλλας, Καστοριάς, Μαγνησίας, Λάρισας και Αρκαδίας.
  
Η ''Μηλέα η οικιακή'' ''(Malus domestica)'', καθώς αναφέρεται, προήλθε από το είδος ''Μηλέα η χαμηλή'' ή ''Μηλέα η νανοφυής'' (Malus pumila), αλλά στην εξέλιξή της, όπως είναι παραδεχτό σήμερα, συνέβαλε  το είδος ''[[Μηλέα η δασική]]'' (Malus sylvestris), καθώς και πολλά άλλα είδη.
Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν γύρω στις 7.5 χιλιάδες ποικιλίες μήλων.<ref>Elzebroek, A.T.G.; Wind, K. (2008). Guide to Cultivated Plants. Wallingford: CAB International. ISBN 1-84593-356-7.</ref>

==Βοτανικά χαρακτηριστικά==

Η μηλιά είναι δέντρο φυλλοβόλο, μεγάλου μεγέθους, πλαγιόκλαδο ή ορθόκλαδο και μακρόβιο.

'''Ρίζα:''' Το ριζικό σύστημα της μηλιάς αποτελείται από πολλές πλάγιες ρίζες και καταλαμβάνει έκταση διπλάσια από εκείνη που καταλαμβάνει η προβολή της κόμης του δέντρου. Το μεγαλύτερο ποσοστό του ριζικού συστήματος βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια του εδάφους αλλά η ρίζα μπορεί να φθάσει σε βάθος μέχρι 3 μέτρων και πάνω. 

'''Φύλλα:''' Τα φύλλα είναι απλά, κατ’ εναλλαγή, ωοειδή, οδοντωτά, βραχύμισχα, με την κάτω επιφάνεια χνουδωτή. Το μέγεθος και το πάχος των φύλλων επηρεάζονται από την ποικιλία, τις καλλιεργητικές συνθήκες, το χρόνο εμφάνισής τους και τη ζωηρότητα του δέντρου. Ο μίσχος των φύλλων φέρει μερικές φορές κοντά στη βάση δύο μικρά παράφυλλα.

'''Οφθαλμοί:''' Οι οφθαλμοί είναι πεπλατυσμένοι, χνουδωτοί και εφάπτονται του βλαστού. Οι καρποφόροι οφθαλμοί είναι μικτοί (όταν ανοίγουν δίνουν βλάστηση μικρού μήκους 0,5 – 3 εκ., που φέρει πλάγια φύλλα και επάκρια άνθη) και ο καθένας περικλείει πέντε με έξι άνθη. Η διαφοροποίηση των οφθαλμών σε βλαστοφόρους και μικτούς αρχίζει τον Ιούλιο – Αύγουστο και ολοκληρώνεται την επόμενη άνοιξη πριν από την άνθηση.

'''Άνθη:''' Από κάθε μικτό οφθαλμό αναπτύσσονται περίπου πέντε άνθη σε [[ταξιανθία]] κορύμβου. Το κεντρικό άνθος καλείται βασιλικό, ανοίγει πρώτο και ακολουθείται από τα δύο άνθη της βάσης και εν συνεχεία από τα δύο ενδιάμεσα άνθη. Τα άνθη αποτελούνται από πέντε σέπαλα, πέντε πέταλα, είκοσι στήμονες με κίτρινους ανθήρες και έναν ύπερο αποτελούμενο από την ωοθήκη και πέντε στύλους που συμφύονται σε κοινή βάση. Τα άνθη είναι εντομόφιλα. Σε μερικές ποικιλίες όπου οι στήμονες είναι μακρύτεροι από τους στύλους, οι μέλισσες μπορούν να συλλέγουν γύρη χωρίς να γίνεται επικονίαση.

'''Καρπός:''' Ο καρπός της μηλιάς είναι ψευδής. Το βρώσιμο τμήμα αποτελείται από ιστούς που προέρχονται από την πάχυνση της βάσης του κάλυκα, της στεφάνης και των στημόνων. Έχει ποικίλο σχήμα, από σφαιρικό έως επίμηκες, σάρκα τραγανή ή αλευρώδη, εύχυμη, γλυκιά, όξινη ή υπόξινη και τα σπέρματα είναι καφέ απόχρωσης.

[[Αρχείο:Apples.jpg|thumb|left|250px|Διάφορες ποικιλίες μήλων]]

==Κλιματολογικές απαιτήσεις==

Η μηλιά είναι δέντρο κυρίως των ψυχρών και υγρών περιοχών. Απαιτεί δροσερό καλοκαίρι
και αντέχει σε πολύ χαμηλές  θερμοκρασίες, οι οποίες είναι
απαραίτητες για τη διακοπή του λήθαργου των οφθαλμών της και το δροσερό καλοκαίρι για παραγωγή μήλων υψηλής ποιότητας. Παρόλα αυτά κατά την περίοδο της ανθοφορίας κινδυνεύει από παγετούς. 
Παραθαλάσσιες και παραλίμνιες περιοχές ευνοούν την καλλιέργεια της μηλιάς γιατί ο κίνδυνος πρόκλησης  ζημιών από παγετό μειώνεται σημαντικά λόγω της υδάτινης επιφάνειας που συντελεί στη διατήρηση της θερμοκρασίας σε επιθυμητά επίπεδα. Σε ανεμόπληκτες παραθαλάσσιες περιοχές μπορεί να προκληθούν ζημιές από τα σταγονίδια της θάλασσας στα φύλλα και τους καρπούς της.

'''Θερμοκρασία:'''
Η θερμοκρασία του καλοκαιριού επηρεάζει την εμφάνιση του κόκκινου χρώματος των καρπών και κατά συνέπεια την ποιότητα της παραγωγής. Η άριστη  μέση θερμοκρασία κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο είναι 20 – 21 βαθμοί Κελσίου. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες, όταν συνοδεύονται και από σημαντική έλλειψη εδαφικής υγρασίας, προξενούν σοβαρές ζημιές στην παραγωγή. Οι κατ’ εξαίρεση χαμηλές θερμοκρασίες (κάτω των -25 βαθμών Κελσίου) μπορεί να προξενήσουν ζημιές στα δέντρα κυρίως όταν είναι απότομες. Η ανθεκτικότητα στις χαμηλές θερμοκρασίες  διαφέρει από ποικιλία σε ποικιλία. Η μηλιά έχει μεγαλύτερες ανάγκες σε χαμηλές θερμοκρασίες από οποιοδήποτε άλλο φυλλοβόλο καρποφόρο είδος. Η επιτυχής της καλλιέργεια εξαρτάται άμεσα από αυτό τον παράγοντα, σε θερμές περιοχές ή όπου οι χειμώνες είναι θερμοί δημιουργούνται προβλήματα όπως για παράδειγμα πολλοί οφθαλμοί δεν εκπτύσσονται, η βλάστηση είναι αδύνατη, η άνθηση χρονικά ανώμαλη, η καρποφορία περιορισμένη και η ωρίμανση των καρπών ασύγχρονη.

'''Βροχόπτωση:''' 
Ευδοκιμεί σε περιοχές με ετήσιο ύψος βροχόπτωσης πάνω από 500 χιλ., που κατανέμεται σε όλη τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου. Σε περιοχές με λιγότερη βροχόπτωση χρειάζεται άρδευση. Η υψηλή σχετική ατμοσφαιρική υγρασία κατά την περίοδο της καρποφορίας μπορεί να προκαλέσει ασθένειες, κυρίως σκωριάσεις. Η μηλιά ανέχεται την εδαφική υγρασία αλλά και την απαιτεί, ιδιαίτερα τη θερινή περίοδο. Όταν οι ανάγκες της δεν ικανοποιούνται από τις βροχοπτώσεις τότε πρέπει να αρδεύεται. Η άρδευση γίνεται συχνότερα σε βαριά εδάφη όπου οι ρίζες είναι επιπόλαιες. Το υπερβολικό πότισμα όμως πρέπει να αποφεύγεται γιατί δημιουργεί προβλήματα και προκαλεί ασθένειες.

'''Ηλιοφάνεια:'''
Το άφθονο φως είναι απαραίτητο γιατί επηρεάζει σημαντικά το χρώμα των
καρπών, χαρακτηριστικό που σε ορισμένες περιπτώσεις καθορίζει την ποιότητά τους. 

==Εδαφολογικές απαιτήσεις==

Η μηλιά προτιμά εδάφη γόνιμα, βαθειά, καλά αποστραγγιζόμενα και με επαρκή περιεκτικότητα σε [[ασβέστιο]]. Οι μεγαλύτερες αποδόσεις επιτυγχάνονται στις πεδινές περιοχές, όπου υπάρχει η δυνατότητα εντατικής εκμετάλλευσης και η καλύτερη ποιότητα στις ημιορεινές ή ορεινές περιοχές λόγω πιο ευνοϊκού κλίματος.

==Πολλαπλασιασμός==

Η μηλιά πολλαπλασιάζεται είτε εγγενώς με [[Σπόρος|σπόρο]] είτε αγενώς με [[Μόσχευμα (βοτανική)|μοσχεύματα]], καταβολάδες, παραφυάδες και [[Μπόλιασμα|εμβολιασμό]]. Ο τελευταίος είναι ο συνηθέστερος τρόπος πολλαπλασιασμού της μηλιάς.

== Θρεπτική αξία ==
[[Αρχείο:Tellissaare.JPG|μικρογραφία]]
Ένα μέτριου μεγέθους μήλο, φρέσκο με φλούδα, περιέχει κατά μέσον όρο :
{| class="wikitable"
|Θερμίδες 81
Υδατάνθρακες 21 γρ
!
|Βιταμίνη C  8 mg

Βιταμίνη Α  73 IU
!
|-
|Διαιτητικές ίνες 4 γρ
|
|Σίδηρο 0,25 mg
|
|-
|Ασβέστιο 10 mg
Φωσφόρο 10 mg
|
|Νάτριο 0,00 mg
Κάλιο 159 mg
|
|-
|}
Οι περιεκτικότητες αυτές είναι ενδεικτικές και μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ποικιλία ή το στάδιο ωριμότητας του φρούτου. 

Το μήλο έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και είναι κατάλληλο για όσους κάνουν δίαιτα. Επίσης είναι καλή πηγή ινών, ειδικά αν καταναλωθεί με τη φλούδα. Περιέχει μόνο ίχνη από νάτριο και λίπη.<ref>{{Cite web |url=http://extension.illinois.edu/apples/nutrition.cfm |title=Apple Nutrition. University of Illinois Extension. 2015 |accessdate=2015-11-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151115232518/http://extension.illinois.edu/apples/nutrition.cfm |archivedate=2015-11-15 |url-status=dead }}</ref> Πέρα από τις βιταμίνες C και A περιέχει επίσης [[φυλλικό οξύ]], [[βιοτίνη]], [[μηλικό οξύ]].

==Ποικιλίες==
Παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 2.000 ποικιλίες μήλων. Οι κυριότερες σύγχρονες ποικιλίες που προωθούνται στην αγορά είναι οι παρακάτω:

* Από τις πρώιμες ποικιλίες, η ποικιλία [http://en.wikipedia.org/wiki/Gala_(apple)''Gala''] και ιδιαίτερα οι κλώνοι ''Gala Schniga, Anaglo, Brookfield Gala'' στις πεδινές περιοχές.

* Από τις όψιμες ποικιλίες, η ποικιλία [http://en.wikipedia.org/wiki/Fuji_(apple)''Fuji''] και η ποικιλία [http://en.wikipedia.org/wiki/Granny_Smith ''Granny Smith''] και [https://web.archive.org/web/20121107115643/http://www.fytorio-pasxalis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=59&Itemid=92&lang=el Μούτσου] που ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές.

* ''Μπελφόρ'': ποικιλία μικρόκαρπου κόκκινου μήλου με σκληρή σάρκα, μακροχρόνιας διατήρησης εκτός ψυγείου που εισήχθηκε και στην Ελλάδα τη 10ετία του 1950.

* Από την ομάδα ''Red Deliciοus'' οι κλώνοι ''Red Chief, Superchief, Red Kan, Scarlet Spur, Red Cap'' σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές.

* Από την ομάδα Golden Deliciοus, οι κλώνοι ''Golden Reinders, Golden Smoothee'' και ''Golden B''.

* Από τις τριπλοειδείς ποικιλίες, οι ποικιλίες ''Red Jonaprince, Jonagored, [http://en.wikipedia.org/wiki/Jonagold Jonagold]''. 

* Η ελληνική ποικιλία ''[[Φιρίκι]]'' συναντάται ως επί το πλείστον στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας. Πριν από 150-200 χρόνια εμφανίστηκε στο Πήλιο ένα μοναδικό στο είδος μήλο, μικρό στο μέγεθος και υπόξινο στη γεύση: το φιρίκι, το ήμερο και το άγριο (που δεν είναι εδώδιμο). Το φιρίκι είχε σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι των υπόλοιπων ποικιλιών: ήταν ένα μήλο ανθεκτικό στις ασθένειες και με μεγάλη αντοχή μετά τη συγκομιδή. Με την έλευση όμως των καινούργιων ποικιλιών περιορίστηκε πολύ η καλλιέργειά του λόγω των μεγάλων απαιτήσεών του.<ref>[http://www.kathimerini.gr/4Dcgi/4dcgi/_w_articles_kathcommon_8_14/11/2009_1290374]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019}} Το φιρίκι</ref>

Στην Ελλάδα επικρατούν οι ποικιλίες της ομάδας Red Delicious, μεταξύ των οποίων είναι η Golden Delicious (μπανανόμηλα), Red Chief, Gala, Fugi, Pink Lady, Granny Smith κ.ά.<ref>{{Cite web |url=http://www.froutonea.gr/gr/poreia-proionton/aricle_archive4002 |title=Οι νέες ποικιλίες μήλων στην Ελλάδα. Περιοδικό "Φρουτονέα", 2005. |accessdate=2015-11-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101235427/http://www.froutonea.gr/gr/poreia-proionton/aricle_archive4002 |archivedate=2016-11-01 |url-status=dead }}</ref> Στην Ελλάδα υπάρχουν περιοχές όπου παράγονται μήλα με το ευρωπαϊκό σύστημα της Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) ή Προστατευμένης Γεωγραφικης Ένδειξης (ΠΓΕ). Αυτά είναι τα "''Μήλα Ζαγοράς Πηλίου''", τα "''[[Πηλαφά Ντελίσιους|Μήλα Ντελίσιους Πιλαφά Τριπόλεως]]''" και τα "''Μήλα Καστοριάς''".<ref>[http://www.tovima.gr/files/1/2014/01/10/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82%20%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%8A%CF%8C%CE%BD%CF%84%CF%89%CE%BD.pdf Άρθρο "101 προϊόντα κατοχύρωσαν την ελληνική ταυτότητα", Κατάλογος των ΠΟΠ – ΠΓΕ προϊόντων. Εφημερίδα "Το Βήμα", 10-1-2014.]</ref>

==Παραγωγή== 
{|class="wikitable" style="float:right; font-size:85%; text-align:left; width:150px;"
!style="font-size:90%|(Θρεπτική αξία ανά 100 γρ.)<br>[[File:Red Apple.jpg|center|35px|]]
|-
|
;[[Θερμίδα|Θερμίδες]] 52
|-
|
;[[Κάλιο]]  4%
|-
|
|-
|
;[[Υδατάνθρακες]] 14 γρ. 5%
|-
|
;[[Φυτικές ίνες]] 2 γρ. 10%
|-
|
;[[Μαγνήσιο]] 2% 
|-
|
;[[Ασβέστιο]] 1% · [[Σίδηρος]] 1%
|-
|
|-
|
;[[Βιταμίνη Α]] 1% · [[Βιταμίνη C]] 8%
;Πηγή:[https://archive.today/20121205163614/ways2gohealthy.blogspot.com/2010/02/nutritiondatacom-is-great-healthy.html Nutrition Data.com]
|}

{| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed"
|+
!
! colspan="5" |Παγκόσμια παραγωγή μήλων το  2008
|-
!
! bgcolor="#DDDDFF" | Χώρα
! bgcolor="#DDDDFF" | Παραγωγή σε τόνους
! bgcolor="#DDDDFF" | Σημειώσεις
|-
|
| Ελλάδα || align="right" |999.999.999.999.999.999. || align="right" | F
|-
|
| {{USA}} || align="right" |4 237 730 || align="right" |
|-
|
| {{IRI}} || align="right" |2 660 000 || align="right" | F
|-
|
| {{TUR}} || align="right" |2 266 437 || align="right" |
|-
|
| {{RUS}} || align="right" |2 211 000 || align="right" | F
|-
|
| {{ITA}} || align="right" |2 072 500 || align="right" |
|-
|
| {{IND}} || align="right" |2 001 400 || align="right" |
|-
|
| {{FRA}} || align="right" |1 800 000 || align="right" | F
|-
|
| {{CHI}} || align="right" |1 390 000 || align="right" | F
|-
|
| {{ARG}} || align="right" |1 300 000 || align="right" | F
|-
|
| bgcolor="#cccccc" |
| bgcolor="#cccccc" align="right" |
| bgcolor="#cccccc" align="right" |
|-
|
| colspan="5" style="font-size:.7em" |Κανένα γράμμα = Επίσημος αριθμός, F = Στοιχεία FAO, Μ = Μικτός (επίσημα, ημιεπίσημα στοιχεία ή/και εκτιμήσεις)<br>
'''Πηγή''': [http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor FAO] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120619130038/http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor |date=2012-06-19 }}
|}

==Παραπομπές==
<references />
==Πηγές==
* Λεξικόν φυτολογικόν (Γεννάδιος, Αθήνα 1914).
* Βασιλακάκης Μ. (1998). Στοιχεία γενικής και ειδικής Δενδροκομίας, Εκδόσεις Γ. Δεδούσης.
* Δ. Δημητράκου, Μέγα λεξικόν όλης της Ελληνικής γλώσσης.

==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
* {{βικιλεξικό-σύντομο}}
* {{commonscat2}}


{{authority control}}

[[Κατηγορία:Φρούτα]]
[[Κατηγορία:Αμυγδαλοειδή]]