Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κατάλογος προέδρων της Πορτογαλίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

H πλήρης λίστα των προέδρων της Πορτογαλικής Δημοκρατίας απαρτίζεται από τους 20 αρχηγούς κράτους στην ιστορία της Πορτογαλίας από την επανάσταση της 5ης Οκτωβρίου 1910 που εγκαθίδρυσε ένα ρεπουμπλικανικό καθεστώς ως σήμερα. Ο κατάλογος συμπεριλαμβάνει όχι μόνο εκείνα τα πρόσωπα που ορκίστηκαν στο αξίωμα του Προέδρου της Πορτογαλίας αλλά και εκείνα που υπηρέτησαν ως ντε φάκτο αρχηγοί κράτους από το 1910. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις του Τεόφιλο Μπράγκα που υπηρέτησε ως πρόεδρος της Προσωρινής Κυβέρνησης μετά το ρεπουμπλικανικό πραξικόπημα. Επίσης, οι Σιντόνιο Παΐς, Μέντες Καμπετσάντας, Γκόμες ντα Κόστα, όπως και οι Κάντο ε Κάστρο και Όσκαρ Καρμόνα κατά τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής τους, δεν είχαν ορκιστεί ως πρόεδροι της Δημοκρατίας, καθώς συνήθως ήταν πρωθυπουργοί, όμως ντε φάκτο συγκέντρωσαν αυτή την εξουσία, συνδυάζοντας στην πράξη τις θέσεις του αρχηγού κράτους και της κυβέρνησης σε ένα πρόσωπο. Todos elles são filhos de putas , somente com huma monarchia Portugal pode ter salvado

Η αρίθμηση αντανακλά τις συνεχόμενες θητείες που υπηρέτησε ένας και μόνο πρόεδρος. Επί παραδείγματι, ο Ζόρζε Σεμπάιου υπηρέτησε επί δύο συνεχείς θητείες και προσμετράται ως ο 19ος πρόεδρος (όχι ο 19ος και ο 20ός). Ο Τεόφιλο Μπράγκα υπηρέτησε ως ο πρώτος και μοναδικός πρόεδρος της Προσωρινής Κυβέρνησης, και γι' αυτό δεν θεωρείται ως ο πρώτος πρόεδρος, παρότι θα υπηρετούσε ξανά βς αρχηγός κράτος και δεύτερος πρόεδρος έπειτα από την παραίτηση του Μανουέλ ντε Αριάγκα. Όμως, ο Μπερναρντίνο Ματσάντο υπηρέτησε επί δύο μη συνεχείς θητείες και προσμετράται ως ο τρίτος και ο όγδοος πρόεδρος. Για τον λόγο αυτό, στη λίστα που ακολουθεί περιέχονται 20 προεδρίες, όμως μόνο 19 πρόεδροι.

Με βάση το Σύνταγμα της Πορτογαλίας που υιοθετήθηκε το 1976, στον απόηχο της Επανάστασης των Γαριφάλων το 1974, ο πρόεδρος εκλέγεται για θητεία πέντε ετών. Δεν υφίσταται όριο στον αριθμό των θητειών που ένας πρόεδρος μπορεί να υπηρετήσει, όμως ο πρόεδρος που υπηρετεί δύο συνεχείς θητείες δεν μπορεί να υπηρετήσει ξανά τα επόμενα πέντε χρόνια μετά τη λήξη της δεύτερης θητείας του.

Η επίσημη κατοικία του προέδρου της Πορτογαλίας είναι το Μέγαρο Μπελέμ.

Σημερινός πρόεδρος είναι ο Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα, ο οποίος κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του 2016 και επανεξελέγη το 2021.

Τα χρώματα δηλώνουν την πολιτική τοποθέτηση καθενός προέδρου.

             Ρεπουμπλικανός
             Δημοκρατικός
             Εθνικός Ρεπουμπλικανός/Σιντονιστής
             Εξελικτικό Κόμμα/Ρεπουμπλικανός Φιλελεύθερος
             Εθνική Ένωση/Λαϊκή Εθνική Δράση
             Δημοκρατική Ανανέωση
             Σοσιαλιστής
             Σοσιαλδημοκράτης
             Ακομμάτιστος

Πρώτη Δημοκρατία (1910–1926)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
No. Πρόεδρος
(γέννηση-θάνατος)
Πορτρέτο Έτος εκλογής Διάρκεια θητείας Πολιτικό κόμμα Παρ.
Πρόεδρος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας (1910–1911)
- Τεόφιλο Μπράγκα[1]
(1843–1924)
5 Οκτωβρίου 1910 24 Αυγούστου 1911 Ρεπουμπλικανός
Πρόεδροι της Δημοκρατίας (1911–1926)
1 Μανουέλ ντε Αριάγκαa
(1840–1917)
1911 24 Αυγούστου 1911 26 Μαΐου 1915 (παραιτήθηκε) Ρεπουμπλικανός
μετέπειτα Δημοκρατικός
[2][3]
2 Τεόφιλο Μπράγκα
(1843–1924)
Μάιος
1915
29 Μαΐου 1915 5 Οκτωβρίου 1915 Δημοκρατικός [4]
3 Μπερναρντίνο Ματσάντo
(1851–1944)
Αύγουστος
1915
5 Οκτωβρίου 1915 5 Δεκεμβρίου 1917 (εξαναγκάστηκε σε παραίτηση έπειτα από πραξικόπημα) Δημοκρατικός [5]
- Κυβέρνηση
(Αρχηγός Κράτους εξ οφίτσιο)
Πρόεδρος: Σιντόνιο Πάις
12 Δεκεμβρίου 1917 28 Απριλίου 1918 [6]
4 Σιντόνιο Πάις[7]
(1872–1918)
Απρίλιος
1918
28 Απριλίου 1918 14 Δεκεμβρίου 1918 (δολοφονήθηκε) Εθνικός Ρεπουμπλικανός
ή "Σιντονιστής"
- Κυβέρνηση
(Αρχηγός Κράτους εξ οφίτσιο)
Πρόεδρος: Ζοάο ντο Κάντο ε Κάστρο
14 Δεκεμβρίου 1918 16 Δεκεμβρίου 1918
5 Ζοάο ντε Κάντο ε Κάστρο[8]
(1862–1934)
Δεκέμβριος
1918
16 Δεκεμβρίου 1918 5 Οκτωβρίου 1919 Εθνικός Ρεπουμπλικανός
ή "Σιντονιστής"
[9]
6 Αντόνιο Ζοζέ ντε Αλμέιντα
(1866–1929)
1919 5 Οκτωβρίου 1919 5 Οκτωβρίου 1923 Εξελικτικό Κόμμα
στη συνέχεια Ρεπουμπλικανός Φιλελεύθερος
[10]
7 Μανουέλ Τεϊσέιρα Γκόμες
(1860–1941)
1923 5 Οκτωβρίου 1923 11 Δεκεμβρίου 1925 (παραιτήθηκε) Δημοκρατικός [11]
8 Μπερναρντίνο Ματσάντο
(1851–1944)
2η φορά
1925 11 Δεκεμβρίου 1925 31 Μαΐου 1926 (εξαναγκάστηκε σε παραίτηση με πραξικόπημα) Δημοκρατικός

Δεύτερη Δημοκρατία (1926–1974)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
No. Πρόεδρος
(γέννηση-θάνατος)
Πορτρέτο Έτος εκλογής Διάρκεια θητείας Πολιτικό κόμμα Παρ.
Ditadura Nacional (Εθνική Δικτατορία) (1926–1932)
9 Ζοζέ Μέντες Καμπεσάδας[12]
(1883–1965)
31 Μαΐου 1926 17 Ιουνίου 1926 Αξιωματικός του στρατού [13]
- Κυβέρνηση
(Αρχηγός Κράτους εξ οφίτσιο)
Πρόεδρος: Μανουέλ Γκόμες ντα Κόστα
17 Ιουνίου 1926 29 Ιουνίου 1926 (εξαναγκάστηκε σε παραίτηση με πραξικόπημα)
10 Μανουέλ Γκόμες ντα Κόστα[12]
(1863–1929)
29 Ιουνίου 1926 9 Ιουλίου 1926 (εξαναγκάστηκε σε παραίτηση με πραξικόπημα) Αξιωματικός του στρατού [14]
- Κυβέρνηση
(Αρχηγός Κράτους εξ οφίτσιο)
Πρόεδρος: Όσκαρ Καρμόνα
9 Ιουλίου 1926 16 Νοεμβρίου 1926 [15]
11 Όσκαρ Καρμόνα[12][16]
(1869–1951)
16 Νοεμβρίου 1926 25 Μαρτίου 1928 Αξιωματικός του στρατού [15]
Estado Novo (Νέο Κράτος) (1932–1974)
11 Όσκαρ Καρμόνα
(1869–1951)
1928 15 Απριλίου 1928 26 Απριλίου 1935 Αξιωματικός του στρατού
από το 1932
Εθνική Ένωση
[15]
1935 26 Απριλίου 1935 15 Απριλίου 1942
1942 15 Απριλίου 1942 20 Απριλίου 1949
1949 20 Απριλίου 1949 18 Απριλίου 1951 (Απεβίωσε εν ενεργεία)
- Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ[17]
(1889–1970)
(μεταβατικός)
18 Απριλίου 1951 21 Ιουλίου 1951 Εθνική Ένωση
12 Φρανσίσκο Κραβέιρο Λόπες
(1894–1964)
1951 21 Ιουλίου 1951 9 Αυγούστου 1958 Εθνική Ένωση [18]
13 Αμέρικο Τομάς
(1894–1987)
1958 9 Αυγούστου 1958 9 Αυγούστου 1965 Εθνική Ένωση
από το 1970
Λαϊκή Εθνική Δράση
[19]
1965 9 Αυγούστου 1965 9 Αυγούστου 1972
1972 9 Αυγούστου 1972 25 Απριλίου 1974 (εξαναγκάστηκε σε παραίτηση με πραξικόπημα)

Τρίτη Δημοκρατία (1974–σήμερα)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
No. Πρόεδρος
(γέννηση-θάνατος)
Πορτρέτο Έτος εκλογής Διάρκεια θητείας Πολιτικό κόμμα Παρ.
Πρόεδροι που διορίστηκαν μετά την Επανάσταση των Γαριφάλων (1974–1976)
- Χούντα Εθνικής Σωτηρίας[20]
Πρόεδρος: Αντόνιο ντε Σπίνολα
25 Απριλίου 1974 15 Μαΐου 1974 [21]
14 Αντόνιο ντε Σπίνολα
(1910–1996)
15 Μαΐου 1974 30 Σεπτεμβρίου 1974 (παραιτήθηκε) Αξιωματικός του στρατού [21]
15 Φρανσίσκο ντα Κόστα Γκόμες
(1914–2001)
30 Σεπτεμβρίου 1974 13 Ιουλίου 1976 Αξιωματικός του στρατού <[22]
Εκλεγμένοι Πρόεδροι σύμφωνα με το Σύνταγμα της Δημοκρατίας (1976–σήμερα)
16 Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες
(1935-)
1976 14 Ιουλίου 1976 14 Ιανουαρίου 1981 Αξιωματικός του στρατού
από το 1985
Δημοκρατική Ανανέωση
[23]
1980 14 Ιανουαρίου 1981 9 Μαρτίου 1986
17 Μάριο Σοάρες
(1924–2017)
1986 9 Μαρτίου 1986 9 Μαρτίου 1991 Σοσιαλιστής [24]
1991 9 Μαρτίου 1991 9 Μαρτίου 1996
18 Ζόρζε Σεμπάιου
(1939-2021)
1996 9 Μαρτίου 1996 9 Μαρτίου 2001 Σοσιαλιστής [25]
2001 9 Μαρτίου 2001 9 Μαρτίου 2006
19 Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα
(1939-)
2006 9 Μαρτίου 2006 9 Μαρτίου 2011 Σοσιαλδημοκράτης [26]
2011 9 Μαρτίου 2011 9 Μαρτίου 2016
20 Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα
(1948-)
2016 9 Μαρτίου 2016 9 Μαρτίου 2021 Σοσιαλδημοκράτης [27]
2021 9 Μαρτίου 2021 Σημερινός

Πρόεδροι κατά διάρκεια θητείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σειρά
κατά διάρκεια
θητειών
Πρόεδρος Θητεία
κατά χρόνο παραμονής
Αριθμός
θητειών
Κόμμα
1 Όσκαρ Καρμόνα 24 χρόνια, 286 ημέρες 5 Εθνική Ένωση
2 Αμέρικο Τομάς 15 χρόνια, 259 ημέρες 3 Εθνική Ένωση
3 Μάριο Σοάρες 10 χρόνια, 0 ημέρες 2 Σοσιαλιστής
Ζόρζε Σαμπάιο 10 χρόνια, 0 ημέρες 2 Σοσιαλιστής
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα 10 χρόνια, 0 ημέρες 2 Σοσιαλδημοκράτης
4 Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες 9 χρόνια, 238 ημέρες 2 Ανεξάρτητος
5 Φρανσίσκο Κραβέιρο Λόπες 7 χρόνια, 12 ημέρες 1 Εθνική Ένωση
6 Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα 9 Μαρτίου 2016 (2016-03-09) (8 ετών) (σημερινός) 1 Σοσιαλδημοκράτης
7 Αντόνιο Ζοζέ ντε Αλμέιντα 4 χρόνια, 0 ημέρες 1 Εξελικτικό Κόμμα
8 Μανουέλ ντε Αριάγκα 3 χρόνια, 278 ημέρες 1 Δημοκρατικός
9 Μπερναρντίνο Ματσάντο 2 χρόνια, 239 ημέρες 2 Δημοκρατικός
10 Μανουέλ Τεϊσέιρα Γκόμες 2 year, 67 ημέρες 1 Δημοκρατικός
11 Φρανσίσκο ντα Κόστα Γκόμες 1 χρόνος, 288 ημέρες 1 Ανεξάρτητος
12 Τεόφιλο Μπράγκα 1 χρόνος, 87 ημέρες 1 Δημοκρατικός
13 Σιντόνιο Πάις 1 χρόνος, 2 ημέρες 1 Εθνικός Ρεπουμπλικανός
14 Ζοάο ντο Κάντο ε Κάστρο 295 ημέρες 1 Εθνικός Ρεπουμπλικανός
15 Αντόνιο ντε Σπίνολα 158 ημέρες 1 Ανεξάρτητος
16 Μανουέλ Γκόμες ντα Κόστα 22 ημέρες 1 Ανεξάρτητος
17 Ζοζέ Μέντες Καμπεσάδας 17 ημέρες 1 Ανεξάρτητος
Μεταβατικός Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ 94 ημέρες - Εθνική Ένωση


Σημειώσεις και παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Ο Τεόφιλο Μπράγκα υπηρέτησε ως πρόεδρος της Προσωρινής Κυβέρνησης, ο ντε φάκτο αρχηγός κυβέρνησης και αρχηγός κράτους από την ρεπουμπλικανική επανάσταση του 1910 ως την εκλογή του Μανουέλ ντε Αριάγκα ως του 1ου προέδρου της Πορτογαλίας.
  2. Braga, Paulo Drumond 1965- (2010). Os Presidentes da República Portuguesa : sociologia de uma função. http://repositorio.ulusiada.pt/handle/11067/5514. 
  3. «Manuel de Arriaga - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020. 
  4. «Teófilo Braga». PRESIDENCY OF THE PORTUGUESE REPUBLIC (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2016. 
  5. «Bernardino Machado - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020. 
  6. «Sidónio Pais - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020. 
  7. Μετά το πραξικόπημα του οποίου ηγήθηκε ο ίδιος, ο Σιντόνιο Πάις έγινε πρόεδρος της Επαναστατικής Κυβέρνησης και εν συνεχεία πρωθυπουργός (πρόεδρος της κυβέρνησης). Έπειτα κατήργησε τη θέση του Πρωθυπουργού και ανέλαβε ο ίδιος αρχηγός κυβέρνησης ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Δολοφονήθηκε το 1918.
  8. Ο Κάντο ε Κάστρο ήταν αρχηγός του Συμβουλίου Υπουργών που υπηρέτησαν ως αρχηγός κράτους της Πορτογαλίας μετά τη δολοφονία του Σιντόνιο Πάις το 1918, από τις 14 Δεκεμβρίου ως τις 16 Δεκεμβρίου. Εν συνεχεία έγινε μεταβατικός πρόεδρος ως την εκλογή του Αντόνιο Ζοζέ ντε Αλμέιντα.
  9. «Canto e Castro - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020. 
  10. «António José de Almeida - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020. 
  11. «Teixeira Gomes - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020. 
  12. 12,0 12,1 12,2 Οι Μέντες Καμπεσάδας, Γκόμες ντα Κόστα και Όσκαρ Καρμόνα ήταν αρχηγοί των προσωρινών επαναστατικών κυβερνήσεων στη διάρκεια του 1926. Παρότι δεν καλούνται Πρόεδροι, ήταν ντε φάκτο αρχηγοί του κράτους.
  13. «Mendes Cabeçadas - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2020. 
  14. «Gomes da Costa - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2020. 
  15. 15,0 15,1 15,2 «Óscar Carmona - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2020. 
  16. Ο Όσκαρ Καρμόνα υπηρέτησε αρχικά ως αρχηγός της επαναστατικής κυβέρνησης έπεοτα από ένα αντιπραξικόπημα, με το οποίο ανατράπηκε ο Γκόμες ντα Κόστα. Ήταν ντε φάκτο αρχηγός κράτους μεταξύ 9 Ιουλίου και 16 Νοεμβρίου 1926. Ωστόσο ανέλαβε επίσημα καθήκοντα Προέδρου της Δημοκρατίας στις 16 Νοεμβρίου 1926. Ύστερα από έξι χρόνια, το 1932, προκηρύχθηκε το Νέο Κράτος (Estado Novo ) και συστάθηκε το μοναδικό νόμιμο κόμμα, η Εθνική Ένωση από τον Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ. Ο Καρμόνα εντάχθηκε στο κόμμα και ήταν υποψήφιος με εκείνο σε κάθε προεδρική εκλογή ως το 1951, οπότε απεβίωσε. Οι εκλογές εκείνες θεωρήθηκαν εκλογές απάτης και νοθείας.
  17. Ο δικτατορικός πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών (πρωθυπουργός) Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ κατέλαβε τη θέση του μεταβατικού προέδρου στο διάστημα μεταξύ του θανάτου του Όσκαρ Καρμόνα και της εκλογής του Φρανσίσκο Κραβέιρο Λόπες.
  18. «Craveiro Lopes - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2020. 
  19. «Américo Tomás - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2020. 
  20. Μεταξύ της Επανάστασης των Γαριφάλων στις 25 Απριλίου 1974 και της 15ης Μαΐου της ίδιας χρονιάς, ο Αντόνιο ντε Σπίνολα ήταν ο επικεφαλής της Χούντας Εθνικής Σωτηρίας, δηλαδή ντε φάκτοι αρχηγός κράτους και κυβέρνησηυς. Μετά τις 15 Μαΐου ο Αντελίνο ντα Πάλμα Κάρλος ανέλαβε πρωθυπουργός και ο Σπίνολα συνέχισε ως ντε γιούρε αρχηγός του κράτους ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
  21. 21,0 21,1 «António de Spínola - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020. 
  22. «Costa Gomes - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020. 
  23. «Ramalho Eanes - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020. 
  24. «Mário Soares - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020. 
  25. «Jorge Sampaio - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020. 
  26. «Aníbal Cavaco Silva - PREVIOUS PRESIDENTS: - PRESIDENCIA.PT». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020. 
  27. «Marcelo Rebelo de Sousa». www.presidencia.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020. 
  • Jornal de Notícias (Ιανουαρίου–Μαΐου 2006). Museu da Presidência da República/Jornal de Notícias, επιμ. Presidents de Portugal - Fotobiografias (1st έκδοση). Porto. 
  • «Portal da História». Biografias dos Presidentes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2006.