Ιώδιο-131

Το Ιώδιο-131 (συμβολίζεται¹³¹I), που ονομάζεται και ραδιενεργό ιώδιο, 'η ραδιοϊώδιο, και επίσημα Ραδιονουκλιδικό ιώδιο, είναι ένα σημαντικό ραδιοϊσότοπο του ιωδίου με ιατρικές και φαρμακευτικές χρήσεις σε μεγάλη δόση. Θεωρείται επίσης σημαντικός παράγοντας κινδύνου ραδιενεργού ακτινοβολίας στα προϊόντα της πυρηνικής σχάσης.

Το Ραδιενεργό ιώδιο φέρει 78 νετρόνια και 53 πρωτόνια. Ο χρόνος ημιζωής του ανέρχεται σε 8,0197 ημέρες, με περίσσεια ενέργειας 971 κιλοηλεκτρονιοβόλτ (KeV).

Εξαιτίας της διάσπασης β που το χαρακτηρίζει, προκαλεί μεταλλάξεις και καταστροφή κυττάρων, στα οποία διεισδύει σε απόσταση αρκετών χιλιοστών. Για το λόγο αυτό, μεγάλες δόσεις του ισοτόπου είναι παραδόξως λιγότερο επικίνδυνες από τις μικρές, αφού τείνουν να καταστρέφουν ιστούς που θα μπορούσαν διαφορετικά να είναι καρκινογόνοι. Επομένως το ιώδιο-131 χορηγείται σε μεγάλες δόσεις, εξαιτίας αυτής της ιδιότητάς του.

Παρασκευή

Το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής ιωδίου-131 προέρχεται από την ακτινοβόληση με νετρόνια ενός φυσικού στόχου από τελλούριο. Αυτή η ακτινοβόληση παρέχει σχεδόν εξ ολοκλήρου ιώδιο-131, όντας το μόνο ραδιονουκλίδιο με ημιζωή μεγαλύτερη από ώρες, αφού τα ελαφρύτερα ισότοπα του τελλουρίου γίνονται βαρύτερα σταθερά ισότοπα, δηλαδή, σταθερά ισότοπα του ιωδίου και του ξένου.
Σύμφωνα με το βιβλίο του Jiri Hala η ραδιενέργεια στο μείγμα των προϊόντων της πυρηνικής έκρηξης, δηλαδή της σχάσης σε μια ατομική βόμβα, προκαλείται κυρίως από βραχύβια ισότοπα όπως το Ιώδιο-131 και Ba-140. Αυτό συμβαίνει επειδή το Ι-131 είναι ένα σημαντικό προϊόν σχάσης του ουρανίου και του πλουτωνίου, που περιλαμβάνει σχεδόν το 3% των συνολικών προϊόντων της σχάσης (κατά βάρος), όπως επίσης αποτελεί ένα σημαντικό προϊόν στη σχάση του ουρανίου-233, που παράγεται από το θόριο . Λόγω δε και του τρόπου της βήτα διάσπασης το ιώδιο-131 είναι αξιοσημείωτο στοιχείο για την πρόκληση μετάλλαξης και του θανάτου των κυττάρων που διεισδύει, προσβάλλοντας και άλλα γύρω κύτταρα.