Η ανάπαυση κατά τη φυγή στην Αίγυπτο (Πατινίρ, Πράδο)
| Η ανάπαυση κατά τη φυγή στην Αίγυπτο | |
|---|---|
 | |
| Ονομασία | Η ανάπαυση κατά τη φυγή στην Αίγυπτο |
| Δημιουργός | Q442491 |
| Έτος δημιουργίας | μετά το 1519 |
| Είδος | Ελαιογραφία σε ξύλο |
| Ύψος | 121 |
| Πλάτος | 177 εκ. |
| Πόλη | Μαδρίτη |
| Μουσείο | Πράδο |
| δεδομένα | |
Η ανάπαυση κατά τη φυγή στην Αίγυπτο (ισπανικά: Descanso en la Huida a Egipto) είναι ένα έργο αναγεννησιακής ζωγραφικής που φιλοτέχνησε μετά το 1519 ο Φλαμανδός ζωγράφος Γιοάχιμ Πατινίρ (περ. 1480-1524). Ανήκει στη συλλογή του Μουσείου του Πράδο στη Μαδρίτη, στην οποία κληροδοτήθηκε από τη Συλλογή του Βασιλέως της Ισπανίας (Colección Real). Θεωρείται πως το έργο ανήκει στην ώριμη περίοδο της καριέρας του καλλιτέχνη και ανήκε στο Φίλιππο Β' προτού σταλεί στο Εσκοριάλ το 1593.[1]
Ανάλυση του έργου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ζωγράφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πατινίρ έχει χαρακτηριστεί ως ο πρώτος τοπιογράφος της Αναγέννησης. Οι συνθέσεις του προαναγέλλουν την εντυπωσιακή ανάπτυξη που έμελλε να γνωρίσει το συγκεκριμένο ζωγραφικό είδος στην Ολλανδία κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, παρότι ουδέποτε αποσυνδέθηκαν από την απεικόνιση συγκεκριμένων σκηνών, θρησκευτικού κυρίως περιεχομένου. Εντούτοις, τα θέματά του, τοποθετημένα σε ανεπτυγμένα φυσικά σκηνικά, αποτελούν συχνά απλό πρόσχημα. Ο Πατινίρ, ο οποίος διδάχτηκε την τέχνη του στη Φλάνδρα, υιοθετεί την παράδοση του τόπου του, η οποία υπαγορεύει την ταυτόχρονη χρησιμοποίηση του «τηλεσκοπίου» και του «μικροσκοπίου». Έτσι το βλέμμα ανοίγεται αγκαλιάζοντας τις πιο μακρινές εκτάσεις (γκριζογάλαζες, όπως και οι μορφές), ενώ ταυτόχρονα επικεντρώνεται στην πιστή απόδοση των παραμικρότερων λεπτομερειών.[2]
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Παρθένος Μαρία θηλάζει τον μικρό Χριστό σε πρώτο πλάνο. Το ραβδί, η στάμνα και το καλάθι στα πόδια της παραπέμπουν στο ταξίδι της Αγίας Οικογένειας στην Αίγυπτο. Ο Ιωσήφ παρουσιάζεται στα αριστερά με ένα κανάτι γάλακτος. Επεισόδια που σχετίζονται με τη φυγή απεικονίζονται σε διάφορα τμήματα του τοπίου: η Σφαγή των Νηπίων, το Θαύμα του Χωραφιού με το Στάρι και η Καταστροφή των ειδώλων στην Ηλιούπολη.[1]
Η ιδέα σύνδεσης της θρησκευτικής εικόνας της Παρθένου με το Θείο Βρέφος, σε πρώτο πλάνο, με τη Φυγή στην Αίγυπτο προέρχεται από παλαιότερους Φλαμανδούς δασκάλους, όπως ο Γκέραρντ Ντάβιντ (περ. 1460-1523).[1]
Τεχνική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το τοπίο, σε ευρεία ανάπτυξη χάρις στην ανύψωση της γραμμής του ορίζοντα, αφήνει να εννοηθεί το χέρι του Πατινίρ, αν και δεν περιλαμβάνει το βραχώδες τοπίο που ο καλλιτέχνης συνήθιζε να επιστρατεύει. Ο ζωγράφος συνέλαβε τη σύνθεση ως ακολουθία οριζόντιων επιπέδων, ενωμένων στο βάθος. Από κοινού με τα κάθετα δέντρα, αυτά τα επίπεδα αποδίδουν στο τοπίο μία αίσθηση γαλήνης που ξεπερνά ακόμη κι εκείνη των περισσότερων έργων του Πατινίρ.[1]
Άλλες εκδοχές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το θέμα της Φυγής ήταν ιδιαίτερα αγαπητό στον Φλαμανδό ζωγράφο, που δημιούργησε πολλές εκδοχές του. Αυτές φιλοξενούνται σήμερα στο Μουσείο Τύσεν-Μπορνεμίσα της Μαδρίτης, στο Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών της Αμβέρσας, στο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης και στην Πινακοθήκη Strossmayer του Ζάγκρεμπ.[3]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Rest on the Flight from Egypt, παρουσίαση του έργου στον επίσημο ιστότοπο του Πράδο.
- ↑ (Ελληνικά) Armiraglio, Federica (2007). «Μουσείο Τύσεν-Μπορνεμίσα, Μαδρίτη», μετάφραση: Δήμητρα Παπαβασιλείου, σειρά: Μουσεία του Κόσμου · 15, 1η έκδοση, Αθήνα : Η Καθημερινή, ISBN 9789606709289. Σελίδα 72.
- ↑ Joachim Patinir, έργα του καλλιτέχνη στην Web Gallery of Art.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Rest on the Flight from Egypt, παρουσίαση του έργου στον επίσημο ιστότοπο του Πράδο. (Αγγλικά) (Ισπανικά)
- Landscape with the Rest on the Flight into Egypt, έτερη εκδοχή του ίδιου θέματος από τον καλλιτέχνη στο Μουσείο Τύσεν-Μπορνεμίσα.