Μετάβαση στο περιεχόμενο

Η Ήρα και το παγόνι (θεατρικό έργο)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Ήρα και το παγόνι
Κάτοικοι φτωχογειτονιάς του Δουβλίνου στις αρχές του 20ού αιώνα
ΣυγγραφέαςΣον Ο'Κέισι
ΤίτλοςJuno and the paycock
Μορφήθεατρικό έργο
ΧαρακτήρεςΉρα Μπόιλ, Τζακ Μπόιλ, Τζόξερ, Μαίρη Μπόιλ, Τζόνυ Μπόιλ, Τζέρυ Ντιβάιν, Τσάρλυ Μπένθαμ, Κυρία Μάντιγκαν, Κυρία Τανκρεντ, Νάντζεντ, Γειτόνισσα, Καθοδηγητής και Καθοδηγητής Β’
ΤόποςΔουβλίνο

Η Ήρα και το παγόνι (αγγλικός τίτλος: Juno and the Paycock) είναι θεατρικό έργο του Ιρλανδού συγγραφέα Σον Ο'Κέισι, έκανε πρεμιέρα το 1924 στο θέατρο Άμπι του Δουβλίνου και εκδόθηκε σε βιβλίο το 1925 στο Λονδίνο. Διαδραματίζεται στις φτωχογειτονιές του Δουβλίνου στις αρχές της δεκαετίας του 1920, κατά την περίοδο του ιρλανδικού εμφυλίου πολέμου, και αναφέρεται στις κακοτυχίες μιας οικογένειας Ιρλανδών της εργατικής τάξης, που πλήττεται από τα δεινά της μοίρας. Η Ήρα, η μητέρα της οικογένειας και το μόνο μέλος που εργάζεται, προσπαθεί απεγνωσμένα να κρατήσει την οικογένεια ενωμένη μπροστά στις αντιξοότητες και τις κακοτυχίες. Το παγόνι είναι η λέξη με την οποία η Ήρα κατηγορεί τον σύζυγό της.[1]

Είναι ένα από τα πιο σημαντικά ιρλανδικά δράματα του 20ού αιώνα και αποτελεί μέρος του ρεπερτορίου θεάτρων σε όλο τον κόσμο, και στην Ελλάδα. [2][3]

Είναι το δεύτερο έργο από την Τριλογία του Δουβλίνου του συγγραφέα - τα άλλα δύο είναι Η σκιά ενός αντάρτη (1923) και Το αλέτρι και τα αστέρια (1926).

Το έργο διαδραματίζεται σε ζοφερή φτωχογειτονιά του Δουβλίνου το 1922 αμέσως μετά το ξέσπασμα του ιρλανδικού εμφυλίου πολέμου και περιστρέφεται γύρω από τις κακοτυχίες της δυσλειτουργικής οικογένειας Μπόιλ που συντρίβεται από τη φτώχεια, τον αλκοολισμό, την παράνομη εγκυμοσύνη και τον ιρλανδικό εμφύλιο πόλεμο.

Ο πατέρας, που ειρωνικά αποκαλείται «καπετάνιος» Τζακ λόγω της τάσης του να διηγείται υπερβολικές ιστορίες από τη σύντομη καριέρα του ως ναυτικός, είναι άνεργος που ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να εργαστεί λόγω των πόνων στα πόδια του, που εμφανίζονται μυστηριωδώς όποτε παρουσιάζεται κάποια δουλειά. Παρά τη φτώχεια της οικογένειάς του, ο Τζακ ξοδεύει όλο το χρόνο και τα χρήματά του στην παμπ αντί να ψάχνει για δουλειά. Η μητέρα, η Ήρα, είναι το μόνο μέλος της οικογένειας που εργάζεται αυτή την εποχή.

Ο Τζόνι, ο γιος της οικογένειας, πολέμησε στον Ιρλανδικό πόλεμο της ανεξαρτησίας και στον Ιρλανδικό εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε και τραυματίστηκε, έχει χάσει το χέρι του. Αγωνιά που πρόδωσε τον φίλο του Ρόμπι Τάνκρεντ, γείτονα και πρώην σύντροφό του στον IRA, ο οποίος δολοφονήθηκε εξαιτίας των πληροφοριών του Τζόνι, και είναι τρομοκρατημένος ότι ο IRA θα τον εκτελέσει ως τιμωρία. Στη συνέχεια, ο Τζόνι απάγεται από τους συναγωνιστές του και εκτελείται ως αντίποινα για τον θάνατο του Τάνκρεντ.[4]

Η κόρη Μαίρη είναι επίσης άνεργη. Συμμετείχε σε απεργία διαμαρτυρίας για συνάδελφό της που είχε απολυθεί άδικα και ως αποτέλεσμα έχασε τη δουλειά της. Η Μαίρη γνωρίζεται με έναν Άγγλο δικηγόρο, τον Τσαρλς Μπένθαμ, ο οποίος τους φέρνει τα νέα ότι ανακάλυψε μια διαθήκη από έναν μακρινό συγγενή τους που υπόσχεται στην οικογένεια Μπόιλ ένα σημαντικό χρηματικό ποσό. Ο Τζακ αμέσως αρχίζει να επιδεικνύει τα νέα του πλούτη αγοράζοντας ένα καινούργιο κοστούμι, έπιπλα, γραμμόφωνο και άλλες πολυτέλειες επί πιστώσει, εν αναμονή της παραλαβής της κληρονομιάς. Αλλά ο Μπένθαμ κάνει ένα λάθος κατά τη σύνταξη της διαθήκης, οπότε όλα τα ξαδέρφια του Τζακ αποκτούν το δικαίωμα να διεκδικήσουν μερίδιο από τα χρήματα, αφήνοντας ελάχιστα για την οικογένεια Μπόιλ. Έτσι τα όνειρα για οικονομική ανάκαμψη εξαφανίζονται. Δύο μήνες αργότερα, όταν η Μαίρη μένει έγκυος από τον Μπένθαμ, αυτός την εγκαταλείπει. Στη συνέχεια, ο πατέρας της την διώχνει.[5]

Το μόνο δυνατό πρόσωπο σε αυτή την αυτοκαταστροφική οικογένεια είναι η Ήρα, η μητέρα και ο χαρακτήρας του τίτλου. Μετά την εκτέλεση του Τζόνι και την εξαφάνιση του Μπένθαμ, αποφασίζει να εγκαταλείψει τον άντρα της και να αναζητήσει μια καλύτερη ζωή φροντίζοντας την κόρη της. Όταν η Μαίρη παραπονιέται ότι το παιδί της δεν θα έχει πατέρα, η Ήρα της απαντά ότι θα έχει κάτι πολύ καλύτερο, δηλαδή δύο μητέρες.

Ο Τζακ Μπόιλ μένει τραγικά μόνος και αδύναμος μέσα στην αλκοολική ομίχλη του.[6]

Το θεατρικό έργο διασκευάστηκε αρκετές φορές για τον κινηματογράφο με πρώτη την ταινία του 1930 Η Ήρα και το παγόνι σε σκηνοθεσία του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Διασκευάστηκε επίσης αρκετές φορές για την αγγλική τηλεόραση το 1938, το 1960 και ξανά το 1980.[7]

  1. . «stageagent.com/shows/play/juno-and-the-paycock». 
  2. . «ntng.gr/Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος/Η Ήρα και το παγώνι - Ο' Κέιζυ Σων». 
  3. . «nonikagalinea.gr/Η Ήρα και το παγώνι/Σκηνοθεσία: Αλέξης Μινωτής». 
  4. . «gradesaver.com/juno-and-the-paycock/study-guide/summary». 
  5. . «encyclopedia.com/arts/culture-magazines/juno-and-paycock». 
  6. . «supersummary.com/juno-and-the-paycock/summary/». 
  7. . «imdb.com/Juno and the Paycock/TV Movie/1980».