Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ευφημισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο ευφημισμός είναι ένα σχήμα λόγου το οποίο χρησιμοποιείται από τον ομιλητή για να περιγράψει κάτι που έχει αρνητική έννοια με μια πιο θετική λέξη, η οποία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.[1]

Η χρήση ευφημισμών από τον ομιλητή έχει στόχο τον εξορθολογισμό ή τη νομιμοποίηση του ομιλητή με τη χρήση λέξεων. Χαρακτηριστικά ρητορικά μέσα για την χρήση ευφημισμού από τον πολιτικό είναι η χρήση α΄ προσώπου, η επανάληψη της λέξης λαός, και η προβολή εννοιών όπως, π.χ. το εθνικό συμφέρον, για να πειστεί ο ακροατής για την ορθότητα της άποψης του ομιλητή.[2]

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την απόκρυψη λέξεων που θεωρούνται προσβλητικές, ή ακατάλληλες για χρήση εκτός της καθημερινής ομιλίας. Οι ευφημισμοί αρκετές φορές έχουν συγκεκριμένη διάρκεια ζωής, καθώς πολλές φορές αντικαθίστανται από νεότερους, όταν οι παλαιότεροι ευφημισμοί αποκτούν αρνητική σημασία.[3]

Χρήση στην πολιτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ευφημισμός πρόκειται για ένα σχήμα λόγου το οποίο έχει ευρεία χρήση στην πολιτική. Η χρήση του ευφημισμού είναι ιδιαίτερα συνήθη όταν ένας φορέας επιθυμεί να αποκρύψει τις αρνητικές συνέπειες μιας άποψης ή ονομασίας με κάποια άλλη που δίνει μια πιο θετική σημασία.[4] Στην σημερινή πολιτική, ο ευφημισμός θεωρείται μέσο μαζικού αποπροσανατολισμού των πολιτών από μια αλήθεια ή μια άποψη[5] και εξυπηρετεί την απόκρυψη σκανδάλων, αληθειών και την κατεύθυνση της κοινής γνώμης στο επιθυμητό σημείο στη συζήτηση της πολιτικής.[6]

Ο ευφημισμός αποτελεί σήμερα ξεχωριστό μέρος της πολιτικής σκηνής, και συνήθως πολλοί πολιτικοί θα χρησιμοποιήσουν κάποιο ευφημισμό για να προωθήσουν το πρόγραμμα ή την πολιτική τους. Η αριστερά χρησιμοποιεί γενικά ευφημισμούς ως ένα σύνολο όρων πολιτικής ορθότητας, ενώ η δεξιά τον συνδέει με τον πατριωτισμό, σύμφωνα με άρθρο του 2017.[7] Ο Στίβεν Πίνκερ, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, υποστηρίζει ότι η ξεπερασμένη θεωρία του ότι η γλώσσα επηρεάζει την σκέψη αποτελεί τον βασικό λόγο δημιουργίας ευφημισμών στην πολιτική.[7] Υποστηρίζεται ότι στόχος της χρήσης των ευφημισμών είναι και να αλλαχθεί η άποψη του κόσμου για ένα θέμα αλλάζοντας τις λέξεις.[7]

Σήμερα θεωρείται αδύνατη η άσκηση πολιτικής χωρίς την χρήση ευφημισμών, ενώ η πρακτική της χρήσης ευφημισμών συνδέεται με την πολιτική ορθότητα.[8]

  1. «Λεξικό της κοινής νεοελληνικής». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  2. «Χρήση και κατάχρηση της μαγείας των λέξεων (Χαρακτηριστικά του πολιτικού λόγου)». ebooks.edu.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  3. Henderson Taylor, Sharon (1974). «Terms for Low Intelligence». American Speech 49 (3/4): 197–207. doi:10.2307/3087798. 
  4. «Η «πολιτική ισότητα» ως ευφημισμός για την αθέμιτη ανισότητα». Η «πολιτική ισότητα» ως ευφημισμός για την αθέμιτη ανισότητα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. Lambrou, Marina. «From alternative facts to tender age shelters – how euphemisms become political weapons of mass distraction». The Conversation (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  6. «Study on the Features of English Political Euphemism and its Social Functions» (PDF). Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  7. 7,0 7,1 7,2 Ναουραστέχ, Άλεξ (7 Δεκεμβρίου 2017). «The Use of Euphemisms in Political Debate». www.cato.org. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  8. «The euphemism in political speeches: An analysis of the use of the word war and the meaning behind it» (PDF). english-linguistics.de. 13 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Euphemisms στο Wikimedia Commons
  • Λεξιλογικός ορισμός του ευφημισμός στο Βικιλεξικό