Επιδερμίδα
Η επιδερμίδα, ως επιστημονικός διεθνής όρος της βιολογίας και της ιατρικής, είναι η εξωτερική λεπτή επιφανειακή προστατευτική στιβάδα του δέρματος των ζώων και του ανθρώπου. Ανάλογα με τη θέση της στο ανθρώπινο σώμα και το πόσο νερό συγκρατεί το πάχος της ποικίλλει, αν και ο μέσος όρος είναι 0,2 mm. Δεν έχει φλέβες και τριχοειδή αγγεία να τη διαπερνούν αλλά διαθέτει πλήθος αριθμού λιπιδίων που της προσδίδουν στηρικτικό ρόλο, ανακλαστική ικανότητα και αμφίφυλες ιδιότητες.[1][2]
Στιβάδες επιδερμίδας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η επιδερμίδα διακρίνεται στις επιμέρους στιβάδες:
- τη βασική στιβάδα (Stratum Basale)
- την ακανθωτή στιβάδα ή μαλπιγιανή (Stratum Spinosum)
- την κοκκιώδη στιβάδα (Stratum Granulosum)
- τη διαυγή στιβάδα (Stratum Lucidum) που υπάρχει μόνο στις παλάμες και τα πέλματα και
- την κεράτινη στιβάδα (Stratum Corneum)[1][2]
Βασική στιβάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Είναι η βαθύτερη στιβάδα της επιδερμίδας και διαθέτει μελανοκύτταρα. Εδώ παράγονται τα κερατινοκύτταρα. Τα επιθηλιακά κύτταρά της διατάσσονται το ένα δίπλα στο άλλο, είναι ορθογώνια και συνδέονται μεταξύ τους με τονοϊνίδια που σχηματίζουν τα δεσμοσώματα. Παρουσιάζουν μιτώσεις και πολλαπλασιάζονται ανεβαίνοντας προς την επιφάνεια για να σχηματίσουν την κεράτινη στιβάδα. Είναι το όριο μεταξύ της επιδερμίδας και του χόριου. Αποτελείται κατά 8% σε νερό και με τη γήρανση χάνει την ικανότητα συγκράτησης νερού και λεπταίνει.[1][2]
Ακανθωτή στιβάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα βασικά κύτταρα μέσω της διαδικασίας turn-over αποκτούν πιο επίπεδο σχήμα και συγκρατούν 14 στρώματα. Η υποστιβάδα αυτή ονομάζεται έτσι γιατί τα δεσμοσώματα που διαθέτει έχουν σχήμα άκανθου μιας και έχουν αγκάθια στις εξωτερικές μεμβράνες τους. Αποτελείται από στοίχους κυττάρων που καθώς ανεβαίνουν προς τα πάνω σχηματίζουν την κοκκώδη στιβάδα. Το πάχος της ακανθωτής στιβάδας κυμαίνεται από 50 μm έως 150 μm.[1][2]
Κοκκώδης στιβάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εδώ ξεκινά η κερατινοποίηση των κερατινοκυττάρων. Τα λιπίδια που υπάρχουν εδώ βοηθούν στην κυτταρική συνοχή και αποβάλλονται στο μεσοκυττάριο διάστημα. Καθώς τα κύτταρα γεμίζουν με ίνες κερατίνης μειώνεται η υγρασία τους και τελικά το σχήμα τους αλλάζει και γίνονται πεπλατισμένα.[1][2]
Διαυγής στιβάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχει ανάμεσα στην κεράτινη και την κοκκώδη στιβάδα και είναι μια επιπλέον στιβάδα η οποία υπάρχει μόνο στα πέλματα και στις παλάμες. Διακρίνεται για τη μεγάλη διαθλαστική της ικανότητα και την πυκνή διάταξη των κυττάρων της.[1][2]
Κεράτινη στιβάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η εξωτερική στιβάδα της επιδερμίδας είναι η κεράτινη. Τα κύτταρα που την αποτελούν είναι πιο επιπεδωμένα, απύρηνα κύτταρα (πετάλια) και με κεραμωτή αλληλουχία. Επίσης λόγω της σταθερότητας της συνένωσή τους δίνουν στην επιδερμίδα την ικανότητα της αδιαπερατότητας. Η κεράτινη στιβάδα έχει πάχος από 8-15 μm. Διατηρεί την υγρασία του δέρματος εξαιτίας του παράγοντα NMF (naturalmoisturizingfactor). Κατέχει το 10%-15% της συνολικής ποσότητας του αποθηκευμένου στην επιδερμίδα νερού.[1][2]
Είδη κυττάρων επιδερμίδας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα είδη των κυττάρων που υπάρχουν στην επιδερμίδα είναι:
Φωτογραφίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
Σχηματική απεικόνιση δέρματος και τρίχας. Η επιδερμίδα είναι το εξωτερικό στρώμα του δέρματος. -
Επιδερμίδα στο μικροσκόπιο
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ιατρική-Υγιεινή, αντίστοιχο λήμμα, εκδ. Αθηνών 1988
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, σ. 231, τόμ. 9 (ISBN 960-8177-59-6)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Καθηγητής Ανδρέας Δ. Κατσάμπας (15 Ιανουαρίου 2007). «Ανατομία και φυσιολογία του δέρματος. Μαθήματα Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας». Κλινική Αφροδίσιων και Δερματικών Νόσων, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο "Α. Συγγρός": Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «Η ανατομία του δέρματος». 13 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2016.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ανατομία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |