Ελληνισμός (εταιρεία)

Η εταιρεία Ο Ελληνισμός ήταν μια μυστική οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε στην Αθήνα, στις 15 Νοεμβρίου 1892, επί: "...τη φιλοπάτριδι πρωτοβουλία εξεχόντων εν τη ελληνική κοινωνία προσώπων". Κύριος σκοπός της σύμφωνα με το καταστατικό ήταν η "εξερεύνηση και θεραπεία των δικαίων του Ελληνισμού. Τούτο δ΄ επιδιώκεται δια της ακριβούς δι΄ επιτοπίου και πάσης άλλης θρησκευτικής και επιστημονικής μελέτης, γνώσεως του σύμπαντος Ελληνισμού πραγμάτων ως και δια καταλλήλου προς βελτίωσιν και ανόρθωσιν αυτού ενεργείας".

Η Εταιρεία αυτή είχε ως έμβλημά της τον "αναγεννώμενο φοίνικα". Επίσης εξέδιδε με ομώνυμο τίτλο περιοδικό. Εμφανίσθηκε με δύο περιόδους δράσης. Πρώτη περίοδος ήταν (1892 - 1915) και δεύτερη περίοδος (1923 - 1936) ενώ κατά το ενδιάμεσο διάστημα φαίνεται μάλλον να είχε περιέλθει σε αδράνεια, φανερώνοντας έτσι την μάλλον πολιτική της προέκταση. Οι δραστηριότητες αυτής έπαυσαν ουσιαστικά το 1936 με τον θάνατο του ισόβιου προέδρου της, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Αθήνας Νεοκλή Καζάζη.

Σημειώνεται όμως ότι στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 η «Εταιρεία Ο Ελληνισμός» εξόπλισε με δικές της δαπάνες το προσερχόμενο φιλελληνικό σώμα του Τσιπριάνι. Όπως δε, αναφέρει και ο Σπηλιωτόπουλος: "Ηγείτο ο Κυπριάνης (Τσιπριάνης) φάλλαγος, εξ 70 περίπου γενναίων Ιταλών εθελοντών τους οποίους εξόπλισεν η Εταιρία "Ελληνισμός".

• Η «Εταιρεία Ο Ελληνισμός» δεν θα πρέπει να συγχέεται με τη Φάλαγγα Ελληνισμού.