Κώνειο

Το φυτό κώνειον το στικτόν

Conium maculatum

Το κώνειο (αγγλ. poison hemlock) είναι φυτικό δηλητήριο. Οφείλει την ονομασία του στο ρήμα "κωνάω", που σημαίνει "περιστρέφω" (αρχ. ελλ. παράγωγο "κώνος" = σβούρα). Παράγεται από το φυτό κώνειον το στικτόν (Conium maculatum). Το φυτό είναι πολύ κοινό στην Ελλάδα, από τα αρχαία χρόνια έως σήμερα. Στην Αρχαία Αθήνα χρησιμοποιούνταν για τις ναρκωτικές του ιδιότητες από τους ιεροφάντες (ως αναφροδισιακό).

Η δραστική ουσία του κωνείου είναι το αλκαλοειδές κωνεΐνη (αναλγητικές ιδιότητες). Θεωρείται, μαζί με την νικοτίνη, το ισχυρότερο των φυτικών δηλητηρίων. Το βασικό της μειονέκτημα είναι ότι είναι ισχυρά πτητική ένωση και, κατά συνέπεια, μη πρόσφατα παρασκευάσματα χάνουν σταδιακά την δηλητηριώδη ισχύ τους.Έχει αναλγητικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην θεραπευτική το εκχύλισμα των καρπών και υπό μορφήν εμπλάστρων σε νευραλγίες και πόνους από καρκίνο.

Η κατάποση εκχυλίσματος (κυρίως φύλλων και βλαστών) κωνείου προκαλεί ανώδυνο θάνατο. Στην αρχή τα αισθητήρια νεύρα νεκρώνονται από την περιφέρεια προς το κέντρο. Υπάρχει απώλεια των μυικών δυνάμεων, αμβλύνονται οι περιφερειακές αισθήσεις, το ανακλαστικό τόξο του νωτιαίου μυελού προκαλεί τρόμο και σπασμούς. Τέλος, επέρχεται ύπνος, εγκεφαλική νάρκη και, τελικά, θάνατος.

Με παρασκεύασμα κωνείου θανατώθηκε ο Αθηναίος φιλόσοφος Σωκράτης και ο Θηραμένης, Αθηναίος πολιτικός και ένας από τους Τριάκοντα Τυράννους.

Είδη

Στο γένος Κώνειον υπάγονται μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα είδη:

• Κώνειον το στικτόν Conium maculatum
• Κώνειον το διεστώς Conium divaricatum
• Κώνειον το χαιροφυλλοειδές Conium chaerophylloides

Πηγές

• Iama.gr
• Wisconsin Department of Natural Resources

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

"Κώνειο το στικτόν" από την Ελληνική Εταιρεία Εθνοφαρμακολογίας