Σκηνοθέτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Μεταφέρω 4 σύνδεσμους interwiki, που τώρα παρέχονται από τα Wikidata στο d:q3455803
σχετικά ριζική αλλαγή περιεχομένου
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
[[File:Steven Spielberg with Chandran Rutnam in Sri Lanka.jpg|thumb|Ο [[Στήβεν Σπίλμπεργκ]] με τον [[Χαντράμ Ρούτναμ]] στη [[Σρι Λάνκα]]]]
[[File:Steven Spielberg with Chandran Rutnam in Sri Lanka.jpg|thumb|Ο [[Στήβεν Σπίλμπεργκ]] με τον [[Χαντράμ Ρούτναμ]] στη [[Σρι Λάνκα]]]]


'''Σκηνοθέτης''' ονομάζεται το πρόσωπο που αποφασίζει και κατευθύνει τη δημιουργία των επιμέρους σκηνών ενός οπτικοακουστικού έργου με βάση το σενάριο. Ο σκηνοθέτης οριοθετεί το περιβάλλον, αποφασίζει τη χρονική διάρκεια της σκηνής και καθοδηγεί τους ηθοποιούς έτσι ώστε η σκηνή τελικά να παρουσιάζει στον θεατή αυτό που οραματίζεται ο ίδιος, με βάση το σενάριο. Στις κινηματογραφικές παραγωγές κατευθύνει επίσης τις γωνίες λήψης των σκηνών.<ref>{{cite web| title= Entretien [Interview] by Michelangelo Antonioni, Cahiers du Cinema, October 1960| language= Αγγλικά| url= http://zakka.dk/euroscreenwriters/interviews/michelangelo_antonioni_510.htm| accessdate=24 Οκτωβρίου 2017}}</ref>
'''Σκηνοθέτης''' ονομάζεται το πρόσωπο που κατευθύνει την παραγωγή ενός οπτικοακουστικού έργου, συνηθέστερα μιας [[Κινηματογράφος|κινηματογραφικής ταινίας]], ενός [[Τηλεόραση|τηλεοπτικού προγράμματος]] ή μιας [[Θέατρο|θεατρικής παράστασης]]. Ένας σκηνοθέτης οραματίζεται την πραγμάτωση ενός σεναρίου, ελέγχει τις καλλιτεχνικές πτυχές του έργου και κατευθύνει το τεχνικό συνεργείο και τους ηθοποιούς προς την κατεύθυνση που ο ίδιος φαντάστηκε. Ανάλογα με τους όρους του συμβολαίου που έχει υπογράψει, είναι πιθανόν να αναλάβει και το [[μοντάζ]], πρακτική συνηθέστερη στην [[Ευρώπη]], παρά στην [[Αμερική]]. Το σκηνοθέτη προσλαμβάνει ο παραγωγός και βασικός χρηματοδότης του έργου, ώστε να εξασφαλίσει την ομαλή πορεία της δημιουργίας του έργου. Τον ίδιο βαραίνει η υποχρέωση να ακολουθεί το χρονοδιάγραμμα όσο πιο πιστά γίνεται και να μην υπερβαίνει το διαθέσιμο μπάτζετ.


== Γενικά ==
Ένας σκηνοθέτης αναλυτικότερα, είναι υπεύθυνος για κάθε πτυχή ενός οπτικοακουστικού έργου. Αναπτύσσει ένα όραμα γι’ αυτό, αποφασίζει πώς πρέπει να δείχνει και τι θα έπρεπε να αποκομίσει το κοινό από αυτό. Κατά κάποιο τρόπο είναι ο κύριος αφηγητής μιας ιστορίας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο σκηνοθέτης θεωρείται ένας από τους πνευματικούς δημιουργούς του έργου και έχει πνευματικά δικαιώματα σε αυτό.<ref>{{cite web| title= Film Copyright in the European Union - Pascal Kamina - Βιβλία Google| language= Αγγλικά| url= https://books.google.com/books?id| accessdate=24 Οκτωβρίου 2017}}</ref><ref>{{cite web| title= ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ| language= Αγγλικά| url= http://sada.gr/index.php/el/αθηνα-οσδδθοε/ποιοι-ειμαστε| website= sada.gr| accessdate=24 Οκτωβρίου 2017}}</ref>

Οι σκηνοθέτες υιοθετούν διάφορες προσεγγίσεις ως προς τον τρόπο δουλειάς τους. Μερικές από αυτές είναι:
* Καθορισμός ενός γενικού πλαισίου αφήνοντας κατόπιν τους ηθοποιούς να αυτοσχεδιάσουν το διάλογο.
* Έλεγχος της παραμικρής λεπτομέρειας και απαίτηση από τους ηθοποιούς να ακολουθούν επακριβώς τις οδηγίες που τους δίνονται.

== Ειδικότητες ==
=== Σκηνοθέτης Θεατρικού έργου ===
Η δουλειά του σκηνοθέτη σε θεατρικά δρώμενα συνήθως τελειώνει με την έναρξη των παραστάσεων. Αρκετοί σκηνοθέτες όμως κάνουν σκηνοθετικές παρεμβάσεις και ανάμεσα στις παραστάσεις, παίρνοντας υπόψη τους τις αντιδράσεις του κοινού.
==== Ιστορικά ====
Ήδη στην αρχαία Ελλάδα συνήθως, οι ίδιοι οι συγγραφείς, «δίδασκαν» το έργο στους ηθοποιούς. Η πράξη αυτή μπορεί να σήμερα να χαρακτηριστεί σαν σκηνοθεσία.

=== Σκηνοθέτης κινηματογραφικού έργου ===
[[File:Fritz Lang et Curt Courant.jpg|thumb|Ο [[Φριτς Λανγκ]] σκηνοθετεί την ταινία «Frau im Mond» το 1929.]]
[[File:Fritz Lang et Curt Courant.jpg|thumb|Ο [[Φριτς Λανγκ]] σκηνοθετεί την ταινία «Frau im Mond» το 1929.]]
Η δουλειά του σκηνοθέτη περιλαμβάνει τη συνεργασία με πάρα πολλούς συντελεστές ενός έργου. <ref>{{cite web| title= ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ETEKT-OT| language= Αγγλικά| url= http://etekt.gr/καθηκοντα-τεχνικων-κινηματογραφου-κ/| website= etekt.gr| accessdate=24 Οκτωβρίου 2017}}</ref>
Ένας σκηνοθέτης αναλυτικότερα, είναι υπεύθυνος για κάθε πτυχή ενός οπτικοακουστικού έργου. Αναπτύσσει ένα όραμα γι’ αυτό, αποφασίζει πώς πρέπει να δείχνει και τι θα έπρεπε να αποκομίσει το κοινό από αυτό. Κατά κάποιο τρόπο είναι ο κύριος αφηγητής μιας ιστορίας. Οι κινηματογραφικοί και τηλεοπτικοί σκηνοθέτες είναι υπεύθυνοι για κάθε γωνία λήψης και εφέ φακού, λαμβάνουν αποφάσεις για το φωτισμό και το σχεδιασμό των σκηνικών και συχνά έχουν λόγο και στην επιλογή μελών του τεχνικού συνεργείου. Εκτός από την καθοδήγηση των ηθοποιών, μπορεί επίσης να εμπλακούν στη συγγραφή του [[Σενάριο|σεναρίου]], τη χρηματοδότηση, το μοντάζ, τη μουσική επιμέλεια, ακόμη και να παίζουν κάποιο μικρό ή μεγάλο ρόλο ως ηθοποιοί.


Στα κινηματογραφικά έργα, επειδή ο μοντέρ αποφασίζει ποιες από τις σκηνές, με ποια διάρκεια και ποια σειρά θα παιχτούν πιθανά μεταβάλλοντας την ιδέα του σκηνοθέτη, αρκετοί σκηνοθέτες επιδιώκουν να αναλάβουν και αυτόν τον ρόλο. Η πρακτική αυτή είναι πιο διαδεδομένη στην Ευρώπη.
Οι διάφοροι σκηνοθέτες μπορούν να υιοθετήσουν διάφορες προσεγγίσεις ως προς τον τρόπο δουλειάς τους. Μερικές από αυτές είναι:
* Καθορισμός ενός γενικού πλαισίου αφήνοντας κατόπιν τους ηθοποιούς να αυτοσχεδιάσουν το διάλογο. (π.χ. [[Σπάικ Λη]], [[Ρόμπερτ Άλτμαν]])
* Έλεγχος της παραμικρής λεπτομέρειας και απαίτηση από τους ηθοποιούς να ακολουθούν επακριβώς τις οδηγίες που τους δίνονται.χ. [[Στάνλεϊ Κιούμπρικ]], [[Άλφρεντ Χίτσκοκ]])
* Ανάληψη τόσο της σκηνοθεσίας όσο και του σεναρίου (π.χ. [[Γούντι Άλεν]], [[Τσάρλι Τσάπλιν]], [[Κουέντιν Ταραντίνο]], [[Χαγιάο Μιγιαζάκι]])
* Συνεργασία με κάποιο σεναριογράφο σχεδόν επί μονίμου βάσεως (π.χ. [[Μάρτιν Σκορσέζε]] και [[Νίκολας Πιλέτζι]] / [[Πωλ Σράντερ]], [[Ρόμπερτ Ζεμέκις]] και [[Μπομπ Γκέιλ]])
* Ανάληψη σκηνοθεσίας, φωτογραφίας και μοντάζ (π.χ. [[Στήβεν Σόντερμπεργκ]], [[Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ]], [[Τζόελ και Ήθαν Κοέν]])
* Συμμετοχή στις ταινίες τους ως ηθοποιοί (π.χ. [[Όρσον Γουέλς]], [[Μελ Μπρουκς]], [[Κέβιν Κόστνερ]])


Επιπλέον προσεγγίσεις που μπορεί να έχει ένας σκηνοθέτης κινηματογραφικού έργου:
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* Πολλαπλές λήψεις της ίδιας σκηνής
* [http://www.ferainfo.org/ Ομοσπονδία Ευρωπαίων κινηματογραφικών σκηνοθετών]
* Ανάληψη σκηνοθεσίας, φωτογραφίας και μοντάζ.
* [http://www.dga.org Directors Guild of America]
* [http://zakka.dk/euroscreenwriters/interviews/interviews.htm Συνεντεύξεις Ευρωπαίων σκηνοθετών του 20ού αιώνα]
* [http://www.films101.com/direcr.htm ''Films101'' Οι καλύτεροι σκηνοθέτες, όπως επιλέχθηκαν από τους κινηματογραφιστές και τους κριτικούς]


=== Σκηνοθέτης τηλεοπτικής εκπομπής ===
[[Κατηγορία:Σκηνοθέτες| ]]
Η σκηνοθεσία τηλεοπτικής εκπομπής είναι διαδικασία η οποία εξαρτάται από το αν η εκπομπή είναι σύγχρονη ή βιντεοσκοπούμενη. Στη «σύγχρονη» ο σκηνοθέτης συνήθως βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τους εμφανιζόμενους συντελεστές μέσω διαφόρων μεθόδων (ακουστικά, auto cue κλπ), αποφασίζει για το ποια κάμερα θα προβληθεί ώστε να διαμορφώνει σε πραγματικό χρόνο τις σκηνές που εμφανίζει η τηλεοπτική οθόνη. Τη δουλειά όμως αυτή μπορεί να αναλάβουν πλέον άλλοι επαγγελματίες, στηριζόμενοι στις οδηγίες του σκηνοθέτη.


==Παραπομπές==
[[is:Leikstjóri]]
<references />
[[sh:Režija]]

[[tr:Yönetmen]]
{{Κινηματογράφος-επέκταση}}{{Θέατρο-επέκταση}}
[[Κατηγορία:Σκηνοθέτες| ]]

Έκδοση από την 15:42, 24 Οκτωβρίου 2017

Ο Στήβεν Σπίλμπεργκ με τον Χαντράμ Ρούτναμ στη Σρι Λάνκα

Σκηνοθέτης ονομάζεται το πρόσωπο που αποφασίζει και κατευθύνει τη δημιουργία των επιμέρους σκηνών ενός οπτικοακουστικού έργου με βάση το σενάριο. Ο σκηνοθέτης οριοθετεί το περιβάλλον, αποφασίζει τη χρονική διάρκεια της σκηνής και καθοδηγεί τους ηθοποιούς έτσι ώστε η σκηνή τελικά να παρουσιάζει στον θεατή αυτό που οραματίζεται ο ίδιος, με βάση το σενάριο. Στις κινηματογραφικές παραγωγές κατευθύνει επίσης τις γωνίες λήψης των σκηνών.[1]

Γενικά

Ένας σκηνοθέτης αναλυτικότερα, είναι υπεύθυνος για κάθε πτυχή ενός οπτικοακουστικού έργου. Αναπτύσσει ένα όραμα γι’ αυτό, αποφασίζει πώς πρέπει να δείχνει και τι θα έπρεπε να αποκομίσει το κοινό από αυτό. Κατά κάποιο τρόπο είναι ο κύριος αφηγητής μιας ιστορίας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο σκηνοθέτης θεωρείται ένας από τους πνευματικούς δημιουργούς του έργου και έχει πνευματικά δικαιώματα σε αυτό.[2][3]

Οι σκηνοθέτες υιοθετούν διάφορες προσεγγίσεις ως προς τον τρόπο δουλειάς τους. Μερικές από αυτές είναι:

  • Καθορισμός ενός γενικού πλαισίου αφήνοντας κατόπιν τους ηθοποιούς να αυτοσχεδιάσουν το διάλογο.
  • Έλεγχος της παραμικρής λεπτομέρειας και απαίτηση από τους ηθοποιούς να ακολουθούν επακριβώς τις οδηγίες που τους δίνονται.

Ειδικότητες

Σκηνοθέτης Θεατρικού έργου

Η δουλειά του σκηνοθέτη σε θεατρικά δρώμενα συνήθως τελειώνει με την έναρξη των παραστάσεων. Αρκετοί σκηνοθέτες όμως κάνουν σκηνοθετικές παρεμβάσεις και ανάμεσα στις παραστάσεις, παίρνοντας υπόψη τους τις αντιδράσεις του κοινού.

Ιστορικά

Ήδη στην αρχαία Ελλάδα συνήθως, οι ίδιοι οι συγγραφείς, «δίδασκαν» το έργο στους ηθοποιούς. Η πράξη αυτή μπορεί να σήμερα να χαρακτηριστεί σαν σκηνοθεσία.

Σκηνοθέτης κινηματογραφικού έργου

Ο Φριτς Λανγκ σκηνοθετεί την ταινία «Frau im Mond» το 1929.

Η δουλειά του σκηνοθέτη περιλαμβάνει τη συνεργασία με πάρα πολλούς συντελεστές ενός έργου. [4]

Στα κινηματογραφικά έργα, επειδή ο μοντέρ αποφασίζει ποιες από τις σκηνές, με ποια διάρκεια και ποια σειρά θα παιχτούν πιθανά μεταβάλλοντας την ιδέα του σκηνοθέτη, αρκετοί σκηνοθέτες επιδιώκουν να αναλάβουν και αυτόν τον ρόλο. Η πρακτική αυτή είναι πιο διαδεδομένη στην Ευρώπη.

Επιπλέον προσεγγίσεις που μπορεί να έχει ένας σκηνοθέτης κινηματογραφικού έργου:

  • Πολλαπλές λήψεις της ίδιας σκηνής
  • Ανάληψη σκηνοθεσίας, φωτογραφίας και μοντάζ.

Σκηνοθέτης τηλεοπτικής εκπομπής

Η σκηνοθεσία τηλεοπτικής εκπομπής είναι διαδικασία η οποία εξαρτάται από το αν η εκπομπή είναι σύγχρονη ή βιντεοσκοπούμενη. Στη «σύγχρονη» ο σκηνοθέτης συνήθως βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τους εμφανιζόμενους συντελεστές μέσω διαφόρων μεθόδων (ακουστικά, auto cue κλπ), αποφασίζει για το ποια κάμερα θα προβληθεί ώστε να διαμορφώνει σε πραγματικό χρόνο τις σκηνές που εμφανίζει η τηλεοπτική οθόνη. Τη δουλειά όμως αυτή μπορεί να αναλάβουν πλέον άλλοι επαγγελματίες, στηριζόμενοι στις οδηγίες του σκηνοθέτη.

Παραπομπές

  1. «Entretien [Interview] by Michelangelo Antonioni, Cahiers du Cinema, October 1960» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017. 
  2. «Film Copyright in the European Union - Pascal Kamina - Βιβλία Google» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017. 
  3. «ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ». sada.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017. 
  4. «ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ETEKT-OT». etekt.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017.