Λαογραφικό Μουσείο Καστοριάς

Αρχείο:20151003 123000.jpg

"Η αυλή"

Αρχείο:20151003 122008.jpg

"Πρώτος όροφος"

Σε έναν από τους πιο γραφικούς δρόμους της παλιάς Καστοριάς στην περιοχή που βρίσκεται το καλύτερα διατηρημένο μέρος της ,τα καλντερίμια και τα αρχοντικά βρίσκεται το αρχοντικό του Νεράτζη Αϊβάζη το οποίο στεγάζει από το 1975 το Λαογραφικό μουσείο Καστοριάς. Εκεί βρίσκουν φιλόξενη στέγη οι υλικές μαρτυρίες του τόπου,αντικείμενα από την καθημερινή ζωή στο σπίτι και στην εργασία, αντικείμενα που σχετίζονται με τελετές και γιορτές.

Συλλογές

Το αρχοντικό έχει 2 ορόφους, υπάρχουν 11 δωμάτια και μια μεγάλη αυλή.

Κάτω λειτουργικοί χώροι :

Κελάρι τροφίμων : Όπου οι άνθρωποι αποθήκευαν μέσα σε γκιούμια λάδι, λίπος, πετιμέζι, μυζίθρα και ρετσέλια. Επίσης σε ένα κρεμασμένο κέρας ελαφιού κρέμαγαν τα κρέατα τους και τα πάστωναν.

Κελάρι κρασιών : Εκεί οι άνθρωποι τοποθετούσαν μέσα σε νταμιτζάνες, βαρέλια ή καρούτια το κρασί και το μούστο που έφτιαχναν οι ίδιοι.

Ζυμωτάρι : Εκεί υπήρχαν όλα τα μαγειρικά σκεύη οι λεκάνες για το ζύμωμα του εβδομαδιαίου ψωμιού όπως επίσης και τα όσπρια.

Κατώι : Όπου φύλαγαν τα ξύλα, τα προσανάματα και τα κάρβουνα για τις καθημερινές τους ανάγκες.

Πατάρι : Όπου υπήρχε το πιο παλιό ψυγείο που έχει βρεθεί και συντηρούσε 2-3 ημέρες τα τρόφημα.

1ος Όροφος :

Καλοκαιρινό καθημερινό δωμάτιο : Που σήμερα στεγάζει για της ανάγκες του μουσείου την αναπαράσταση ενός εργαστηρίου γουνοποιίας και βρίσκεται η πρώτη μηχανή για γούνα. Σε αυτό το δωμάτιο υπάρχει μία αναπαλαιωμένη τοιχογραφία όπως επίσης και μια εντοιχισμένη ντουλάπα ζωγραφισμένη με φυσικά χρώματα και όμορφα σχέδια.

Κιόσκι και Δοξάτο : Εκεί κάθε Κυριακή μαζεύονταν οι τοπικοί άρχοντες της πόλης και ο μητροπολίτης που είχε τη δική του τιμητική θέση και συζητούσαν για το μακεδονικό αγώνα. Στους χώρους αυτούς επίσης εκτελούνταν κάθε είδους γιορτή και τελετή όπως γάμοι και βαφτίσια.

Καλό καθημερινό : Ονομαζόταν το δωμάτιο στο οποίο κοιμόντουσαν τα αγόρια ή σε διαφορετική περίπτωση οι ηλικιωμένοι. Εκεί βρίσκεται και ένα τζάκι που το συναντάμε μόνο σε πόλεις της Ηπείρου και της Μακεδονίας.

Κρεβατοκάμαρα ζεύγους : Ονομαζόταν το δωμάτιο του ζευγαριού. Τις κρύες νύχτες του χειμώνα υποδέχονταν εκεί φίλους ή συγγενείς επειδή είχε περισσότερη ζέστη αφού είχε δικό του τζάκι , επίσης ο τοίχος καλύπτεται από μια εντυπωσιακή τοιχογραφία της Κων\πολης.

Δωμάτιο αργαλιού : Όπου βρισκόταν ο αργαλιός που δούλευαν οι εξειδικευμένες γυναίκες και έφτιαχναν κουβέρτες,κιλίμια,υφαντά και μοκέτες όλα με φυσικά χρώματα.

Δωμάτιο υποδοχής καλή κάμαρα : Όπου οι γυναίκες που δεν επιτρεπόταν να βγουν έξω καθόντουσαν εκεί. Επίσης όταν ένα κορίτσι έφτανε σε ηλικία γάμου με προξενιό έφερναν τον γαμπρό, σε αυτό το δωμάτιο ο γαμπρός και οι συγγενείς του κάθονταν, η κοπέλα τον παρατηρούσε από ένα παραθυράκι στον τοίχο ενώ η μητέρα από μία τρύπα. Αν τον έγκριναν του πρόσφεραν καφέ γλυκό και αν όχι καφέ πικρό.

Αυλή :

Στην αυλή υπάρχει ένα παραδοσιακό Καστοριανό καράβι που με αυτό μετακινούνταν στις γύρω περιοχές. Ακόμα στην αυλή κάθε σπιτιού υπάρχει ένα πυγάδι. Όπως επίσης και ένα αποστακτήριο που παρήγαν το δικό τους κρασί.

Μαγειργιό ή κουζίνα : Εκεί οι νοικοκυρές μαγείρευαν το καθημερινό φαγητό για την οικογένεια τους. Ο χώρος περιλαμβάνει εσωτερικό και εξωτερικό φούρνο για τον χειμώνα και το καλοκαίρι αντίστοιχα όπως και πολλές πιατοθήκες αλλά και χώρο για να κόβουν τα κρέατα.

Τα σπιτία

Γενικά το πάτωμα των σπιτιών γινόταν με πέτρα όπως και οι τοίχοι με την διαφορά ότι είχαν ενδιάμεσα ξύλο, έτσι διατηρούνταν τα τρόφημα στα κελάρια σε χαμηλή θερμοκρασία .Ο πρώτος όροφος ήταν φτιαγμένος με λάσπη, άχειρο ενδιάμεσα ξύλο και μαλλί από γίδα για να έχει λιγότερο κρύο το χειμώνα και πιο λίγη ζέστη το καλοκαίρι. Τα περισσότερα σπίτια είχαν φρουριακή δομή δηλαδή έξω σίδερα και μέσα τα πατζούρια λόγω της τουρκικής απειλής.Τέλος η οικονομική ευχέρεια κάθε οικογένειας φαινόταν από τα βιτρό στα παράθυρα αλλά και από τις τοιχογραφίες που στην περίπτωση του Λαογραφικού μουσείου Καστοριάς ασβεστώθηκαν μετά από εντολή γιατρών για να προλάβουν τη φυματίωση.

Κτήριο

Το κτήριο χτίστηκε στα τέλη του 18 αιώνα από έναν γουνέμπορα αλλά πουλήθηκε στην οικογένεια Χοντρογιάννη όπου έγινε γαμπρός ο κ. Νεράτζης Αϊβαζης.Το αρχοντικό ανήκε στην οικογένεια Αϊβάζη μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60 όπου πουλήθηκε στο δήμο Καστοριάς. Ένας ιατρός , ένας δικηγόρος και ο κ. Πιστικός άνοιξαν ένα βιβλιάριο στη τράπεζα ώστε με τη βοήθεια όλων να μαζευτούν τα χρήματα που χρειαζόντουσαν για τον εμπλουτισμό του μουσείου. Τέλος πολλοί άνθρωποι προσέφεραν αντικείμενα για να σχηματιστεί η τελική μορφή του μουσείου.

Παραπομπές

http://gokastoria.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=83:springfiled-mens-collection&Itemid=216

http://www.hotels-kastoria.gr/index.php?id=17&aid=11

http://confusedmindblog.blogspot.gr/2013/10/blog-post_8.html