Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Εβραίοι

{{Πληροφορίες εθνικής ομάδας
|group      = Εβραίοι
|native_name = {{lang-he|יהודים}} ({{lang|he-Latn|''Γεχουντίμ''}})
|image = {{Image array
 |image3=JudasMaccabeus.jpg |caption3=[[Ιούδας ο Μακκαβαίος]]
 |image1=David SM Maggiore.jpg |caption1=[[Δαβίδ]]
 |image2=Dore Solomon Proverbs.png |caption2=[[Σολομών]]
 |image4=PhiloThevet.jpg |caption4=[[Φίλων ο Αλεξανδρεύς]]
 |image5=Spas vsederzhitel sinay.jpg |caption5=[[Ιησούς Χριστός]]
 |image6=Josephus.jpg |caption6=[[Ιώσηπος Φλάβιος]]
 |image7=Maimonides-2.jpg |caption7=[[Μαϊμωνίδης]]
 |image8=Spinoza.jpg |caption8=[[Μπαρούχ Σπινόζα]]
 |image9=Sigmund freud um 1905.jpg |caption9=[[Σίγκμουντ Φρόυντ]]
 |image10=Albert Einstein (Nobel).png |caption10=[[Άλμπερτ Αϊνστάιν]]
 |image11=Kafka portrait.jpg |caption11=[[Φραντς Κάφκα]]
 |image12=David bengurion.jpg |caption12=[[Νταβίντ Μπεν Γκουριόν]]
 |image13=Shagal Choumoff.jpg |caption13=[[Μαρκ Σαγκάλ]]
 |image14=Rita Levi Montalcini.jpg |caption14=[[Ρίτα Λέβι Μονταλτσίνι]]
 |image15=Natalie Portman Cannes 2015 4.jpg |caption15=[[Νάταλι Πόρτμαν]]
 |image16=Mark Zuckerberg em setembro de 2014.jpg |caption16=[[Μαρκ Ζάκερμπεργκ]]
 |image17=Benjamin_Netanyahu_2019_(cropped).jpg |caption17=[[Μπενιαμίν Νετανιάχου]]
 |image18 = Volodymyr Zelensky Official portrait.jpg| caption18 = [[Βολοντίμιρ Ζελένσκι]]
 |image19 = Enrico_Macias_2016.jpg| caption19 = [[Ενρίκο Μασίας]]
 |image20 = Amir_Haddad_2016.jpg| caption20 = [[Αμίρ Χαντάντ]]
 }}
 | population = '''15–17,5 εκατομμύρια'''<ref name="JDB">{{cite report |editor-last1=Dashefsky |editor-first1=Arnold |editor-link1=Arnold Dashefsky |editor-last2=DellaPergola |editor-first2=Sergio |editor-link2=Sergio DellaPergola |editor-last3=Sheskin |editor-first3=Ira |date=2017 |title=World Jewish Population, 2016 |url=http://www.jewishdatabank.org/Studies/downloadFile.cfm?FileID=3584 |publisher=Berman Jewish DataBank |accessdate=12 Ιουνίου 2017}}</ref>
 | region1 = {{flag|Israel}}
 | pop1 = 6.484.500
 | ref1 = <ref>{{cite report |date=2017 |title=Population, by Population Group |url=http://www.cbs.gov.il/publications17/yarhon0517/pdf/b1.pdf |publisher=Israel Central Bureau of Statistics |accessdate=12 Ιουνίου 2017}}</ref>

 | region2 = {{flag|United States}}
 | pop2 = 5.300.000–6.800.000
 | ref2 = <ref name="JDB" />

 | region3 = {{flag|France}}
 | pop3 = 460.000
 | ref3 = <ref name="JDB" />

 | region4 = {{flag|Canada}}
 | pop4 = 388.000
 | ref4 = <ref name="JDB" />

 | region5 = {{nowrap|{{flag|United Kingdom}}}}
 | pop5 = 290.000
 | ref5 = <ref name="JDB" />

 | region6 = {{flag|Argentina}}
 | pop6 = 180.700
 | ref6 = <ref name="JDB" />

 | region7 = {{flag|Russia}}
 | pop7 = 179.500
 | ref7 = <ref name="JDB" />

 | region8 = {{flag|Germany}}
 | pop8 = 117.000
 | ref8 = <ref name="JDB" />

 | region9 = {{flag|Australia}}
 | pop9 = 113.000
 | ref9 = <ref name="JDB" />

 | region10 = {{flag|Brazil}}
 | pop10 = 94.200
 | ref10 = <ref name="JDB" />

 | region11 = {{flag|South Africa}}
 | pop11 = 69.500
 | ref11 = <ref name="JDB" />

 | region12 = {{flag|Ukraine}}
 | pop12 = 56.000
 | ref12 = <ref name="JDB" />

 | region13 = {{flag|Hungary}}
 | pop13 = 47.600
 | ref13 = <ref name="JDB" />

 | region14 = {{flag|Mexico}}
 | pop14 = 40.000
 | ref14 = <ref name="JDB" />

 | region15 = {{flag|Netherlands}}
 | pop15 = 29.900
 | ref15 = <ref name="JDB" />

 | region16 = {{flag|Belgium}}
 | pop16 = 29.500
 | ref16 = <ref name="JDB" />

 | region17 = {{flag|Italy}}
 | pop17 = 27.400
 | ref17 = <ref name="JDB" />

 | region18 = {{flag|Switzerland}}
 | pop18 = 18.800
 | ref18 = <ref name="JDB" />

 | region19 = {{flag|Chile}}
 | pop19 = 18.300
 | ref19 = <ref name="JDB" />

 | region20 = {{flag|Sweden}}
 | pop20 = 18.000
 | ref20 = <ref name="JDB" />

 | region21 = Υπόλοιπος κόσμος
 | pop21 = 214.900
 | ref21 = <ref name="JDB" />
{{Plainlist|
* '''Κύριες ομιλούμενες γλώσσες:<ref name=Languages>{{cite web|url=http://www.bh.org.il/links.aspx |title=Links |accessdate=2 Απριλίου 2012 |publisher=[[Beth Hatefutsoth]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20090326102214/http://www.bh.org.il/links/jewishlangs.asp |archive-date=26 Μαρτίου 2009 |deadurl=yes |df= }}</ref>'''
* {{Hlist|[[Σύγχρονα Εβραϊκά]]|[[Αγγλική γλώσσα|Αγγλικά]]|[[Ρωσική γλώσσα|Ρωσικά]]|[[Γαλλική γλώσσα|Γαλλικά]]|[[Αραβική γλώσσα|Αραβικά]]| οι [[καθομιλούμενη γλώσσα|καθομιλούμενες]] γλώσσες των {{allow wrap|υπολοίπων χωρών της [[Εβραϊκή διασπορά|διασποράς]]}}}}
 }}
'''Ιστορικές γλώσσες:'''<br />{{Hlist|[[Γίντις]]|[[Ισπανοεβραϊκή γλώσσα|Λαντίνο]]|[[Εβραιοαραβικές γλώσσες|Εβραιοαραβικά]]|[[Εβραϊκές γλώσσες|Άλλες]]|[[Κοινή Ελληνιστική|Ελληνιστική Κοινή]]}}
'''Ιερές γλώσσες:'''<br />{{Hlist|[[Βιβλικά Εβραϊκά]]|[[Βιβλικά Αραμαϊκά]]}}
 | religions = [[Ιουδαϊσμός]]
 | related = [[Σαμαρείτες]],<ref name="evolutsioon" /> [[Δρούζοι]], άλλοι [[Λεβάντες|Λεβαντίνοι]],<ref name="evolutsioon">{{cite journal|pmid=15300852|url=http://evolutsioon.ut.ee/publications/Shen2004.pdf|year=2004|last1=Shen|first1=P|last2=Lavi|first2=T|last3=Kivisild|first3=T|last4=Chou|first4=V|last5=Sengun|first5=D|last6=Gefel|first6=D|last7=Shpirer|first7=I|last8=Woolf|first8=E|last9=Hillel|first9=J|title=Reconstruction of patrilineages and matrilineages of Samaritans and other Israeli populations from Y-chromosome and mitochondrial DNA sequence variation|volume=24|issue=3|pages=248–60|doi=10.1002/humu.20077|journal=Human Mutation|accessdate=2017-08-13|archivedate=2020-05-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200526121008/http://evolutsioon.ut.ee/publications/Shen2004.pdf|deadurl= |issn=1059-7794}}</ref><ref>{{cite news|title=Studies Show Jews' Genetic Similarity|first= Nicholas|last= Wade|date=9 Ιουνίου 2010|url=https://www.nytimes.com/2010/06/10/science/10jews.html?_r=0|work=New York Times}}</ref><ref>{{cite journal|doi=10.1007/s004390000426|url=http://www.ucl.ac.uk/tcga/tcgapdf/Nebel-HG-00-IPArabs.pdf|title=High-resolution Y chromosome haplotypes of Israeli and Palestinian Arabs reveal geographic substructure and substantial overlap with haplotypes of Jews|year=2000|last1=Nebel|first1=Almut|last2=Filon|first2=Dvora|last3=Weiss|first3=Deborah A.|last4=Weale|first4=Michael|last5=Faerman|first5=Marina|last6=Oppenheim|first6=Ariella|last7=Thomas|first7=Mark G.|journal=Human Genetics|volume=107|issue=6|pages=630–41|pmid=11153918}}</ref><ref name="sciencedaily">{{cite web|url=http://www.sciencedaily.com/releases/2000/05/000509003653.htm |title=Jews Are The Genetic Brothers Of Palestinians, Syrians, And Lebanese |publisher=Sciencedaily.com |date=9 Μαΐου 2000 |accessdate=12 Απριλίου 2013}}</ref> [[Άραβες]],<ref name="evolutsioon" /><ref name="Abraham 2010">{{cite journal|pmc=3032072|year=2010|last1=Atzmon|first1=G|last2=Hao|first2=L|last3=Pe'Er|first3=I|last4=Velez|first4=C|last5=Pearlman|first5=A|last6=Palamara|first6=PF|last7=Morrow|first7=B|last8=Friedman|first8=E|last9=Oddoux|first9=C|title=Abraham's Children in the Genome Era: Major Jewish Diaspora Populations Comprise Distinct Genetic Clusters with Shared Middle Eastern Ancestry|volume=86|issue=6|pages=850–59|doi=10.1016/j.ajhg.2010.04.015|journal=American Journal of Human Genetics|pmid=20560205}}</ref> [[Ασσύριοι]],<ref name="evolutsioon" /><ref name="sciencedaily" /><br>[[Ευρωπαίοι]]<ref>{{cite journal| author = M. D. Costa and 16 others | title = A substantial prehistoric European ancestry amongst Ashkenazi maternal lineages | journal = Nature Communications | year = 2013 | doi = 10.1038/ncomms3543 | volume = 4 | url = http://www.nature.com/ncomms/2013/131008/ncomms3543/full/ncomms3543.html | pmid=24104924 | pmc=3806353|bibcode = 2013NatCo...4E2543C }}</ref><ref name="forward.com">{{cite news |url=http://forward.com/articles/185399/jewish-womens-genes-traced-mostly-to-europe-not/# |work=The Jewish Daily Forward |title=Jewish Women's Genes Traced Mostly to Europe – Not Israel – Study Hits Claim Ashkenazi Jews Migrated From Holy Land |date=12 Οκτωβρίου 2013}}</ref><ref>{{cite journal |author1=Shai Carmi |author2=Ken Y. Hui |author3=Ethan Kochav |author4=Xinmin Liu |author5=James Xue |author6=Fillan Grady |author7=Saurav Guha |author8=Kinnari Upadhyay |author9=Dan Ben-Avraham |author10=Semanti Mukherjee |author11=B. Monica Bowen |author12=Tinu Thomas |author13=Joseph Vijai |author14=Marc Cruts |author15=Guy Froyen |author16=Diether Lambrechts |author17=Stéphane Plaisance |author18=Christine Van Broeckhoven |author19=Philip Van Damme |author20=Herwig Van Marck |title=Sequencing an Ashkenazi reference panel supports population-targeted personal genomics and illuminates Jewish and European origins |journal = Nature Communications |volume=5 |date=Σεπτέμβριος 2014 |doi=10.1038/ncomms5835 |url=http://www.nature.com/ncomms/2014/140909/ncomms5835/full/ncomms5835.html |accessdate=16 Σεπτεμβρίου 2014|display-authors|bibcode = 2014NatCo...5E4835C |pages=4835 |pmid=25203624 |pmc=4164776}}</ref>
}}

'''Εβραίοι'''<ref>{{cite web|url=http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%B5%CE%B2%CF%81%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%82&dq=|accessdate=|title=Dictionary of Standard Modern Greek. Εβραίος / Εβραία|year=1998|publisher=Institute for Modern Greek Studies of the Artistotle University of Thessaloniki}}</ref> ([[εβραϊκά]]: עברים, μεταγραφή: ''ιβρί/χεβέρ'', ελληνικά: ''περνάω πέρα'') ή '''Ισραηλίτες'''<ref>{{cite web|url=http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%B9%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%B7%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82&dq=|accessdate=2014-07-17|title=Dictionary of Standard Modern Greek. Ισραηλίτης / Ισραηλίτισσα|year=1998|publisher=Institute for Modern Greek Studies of the Artistotle University of Thessaloniki}}</ref> ονομάζονται τα μέλη του εβραϊκού λαού, επίσης γνωστού ως ''Ιουδαϊκό έθνος'' ή ''γιοι του Ισραήλ'', μιας ''εθνικοθρησκευτικής'' ομάδας που κατάγεται από τους [[Αρχαίους Ισραηλίτες]] και τα μέλη της οποίας ασκούν κατά παράδοση τον [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμό]]. Η [[Βίβλος]], η οποία γράφτηκε από Εβραίους, καταγράφει κατά κύριο λόγο την εθνική και θρησκευτική τους ιστορία. Ο εβραϊκός πληθυσμός σήμερα αριθμεί περισσότερο από 15 εκατομμύρια άτομα παγκόσμια, η πλειοψηφία των οποίων ζουν στο [[Ισραήλ]] και τις [[Ηνωμένες Πολιτείες]].

Ως '''Ιουδαίοι'''<ref>{{cite web|url=http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%B9%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%82&dq=|accessdate=|title=Dictionary of Standard Modern Greek. Εβραίος / Εβραία|year=1998|publisher=Institute for Modern Greek Studies of the Artistotle University of Thessaloniki}}</ref> (εβραϊκά: יְהוּדִים, μεταγραφή: ''Γεχουντίμ'', ελληνικά: ''παιδιά του Ισραήλ'') περιγράφονται είτε οι ακόλουθοι της [[θρησκεία]]ς του [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμού]], είτε εκείνοι που έχουν εβραϊκή καταγωγή.<ref>[http://www.blueletterbible.org/lang/lexicon/lexicon.cfm?Strongs=G1445&t=NKJV Thayer's Lexicon]</ref>

== Εβραίοι και Ιουδαϊσμός ==
{{Εβραίοι και Ιουδαϊσμός}}
Η προέλευση των Εβραίων χρονολογείται παραδοσιακά γύρω στο 1800 π.Χ. με τη [[Βίβλος|βιβλική]] αναφορά στην ίδρυση του Ιουδαϊσμού.

Η [[Στήλη του Μερνεφθά]], η οποία χρονολογείται γύρω στο 1200 π.Χ., είναι ένα από τα παλαιότερα αρχαιολογικά αρχεία των Εβραίων στο Ισραήλ, όπου ανέπτυξαν τη [[Μονοθεϊσμός|μονοθεϊστική]] θρησκεία του Ιουδαϊσμού και απόλαυσαν περιόδους [[Εθνική αυτοδιάθεση|αυτοδιάθεσης]]. Ως αποτέλεσμα των κατακτήσεων και επεκτάσεων που δέχτηκαν από τον 8ο αιώνα π.Χ. έκανε την εμφάνισή της η [[Εβραϊκή διασπορά|εβραϊκή Διασπορά]].

Οι ήττες στους [[Ιουδαιορωμαϊκοί Πόλεμοι|Ιουδαιορωμαϊκούς πολέμους]] του 70 και του 135  συνέβαλαν σημαντικά στο μέγεθος του πληθυσμού και στη γεωγραφική κατανομή της διασποράς, αφού σημαντικοί αριθμοί του εβραϊκού πληθυσμού της [[Γη του Ισραήλ|Γης του Ισραήλ]] εξορίστηκαν και πουλήθηκαν ως σκλάβοι σε όλη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Έκτοτε οι Εβραίοι έχουν κατοικήσει σε όλη την [[Ευρώπη]] και την ευρύτερη [[Μέση Ανατολή]], επιβιώνοντας διαμέσου εκδηλώσεων [[Ρατσισμός|ρατσισμού]], κακουχιών, φτώχειας, ακόμη και κυμάτων [[γενοκτονία]]ς (βλέπε το άρθρο [[Αντισημιτισμός]]), με κάποιες περιόδους [[Πολιτισμός|πολιτιστικής]], [[Οικονομία|οικονομικής]] και ατομικής άνθησης.

Μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, οι όροι ''Εβραίος'' και ''Ιουδαίος'' ήταν πρακτικά συνώνυμοι και ο [[Ιουδαϊσμός]] ήταν ο κύριος συνεκτικός παράγοντας των Εβραίων, αν και δεν ήταν απολύτως απαραίτητο να ισχύει η Ιουδαϊκή θρησκευτική ταυτότητα ώστε να ανήκει κάποιο άτομο στον εβραϊκό λαό. Ακολουθώντας την [[Διαφωτισμός|Εποχή του Διαφωτισμού]] και το εβραϊκό της αντίστοιχο, τη [[Χασκαλά]], συνέβη μία σταδιακή μεταβολή κατά την οποία πολλοί Εβραίοι άρχισαν να θεωρούν ότι το να αποτελεί ένα άτομο μέλος του εβραϊκού έθνους ήταν κάτι διαφορετικό από το να είναι ακόλουθος της ιουδαϊκής πίστης.

Το εβραϊκό όνομα ''Ιουδαίος'' (στην [[Εβραϊκή γλώσσα|εβραϊκή]] ''Γεχούντι'', πληθυντικός αριθμός ''Γεχουντίμ'') διαδόθηκε όταν η [[Βασιλεία του Ισραήλ]] διαιρέθηκε στο βόρειο [[Βασίλειο του Ισραήλ]] και στο νότιο [[Βασίλειο του Ιούδα]]. Ο όρος αναφερόταν αρχικά στον λαό του νοτίου βασιλείου, αν και ο όρος ''Μπ'νέι Ισραέλ'' (''bn'e' Israél'', ''Γιοι του Ισραήλ'' ή ''Ισραηλίτες'') εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται και για τις δύο ομάδες. Όταν οι [[Ασσύριοι]] κατέλαβαν το βόρειο βασίλειο αφήνοντας το νότιο βασίλειο ως το μόνο Ιουδαϊκό κράτος, η λέξη ''Γεχουντίμ'' σταδιακά επικράτησε να αναφέρεται στον λαό που είχε την Ιουδαϊκή πίστη ως σύνολο, παρά σε εκείνους συγκεκριμένα που προέρχονταν από την [[Ιουδαία]].

Η λέξη ''Ιουδαίος'' χρησιμοποιείται με ταυτόσημη έννοια, όπως και σε άλλες γλώσσες, «Jew» στα αγγλικά, «Jude» στα γερμανικά, «Juif» στα γαλλικά, αλλά και αντίστοιχα με την ελληνική λέξη ''Εβραίος'', «Hebrew» στα αγγλικά, «Ebreo» στα ιταλικά κ.λπ.

[[Αρχείο:Maurycy Gottlieb - Jews Praying in the Synagogue on Yom Kippur.jpg|thumb|220px|left|Εβραίοι που προσεύχονται σε [[συναγωγή]] κατά τη γιορτή του [[Γιομ Κιπούρ]]. (Πίνακας του [[Μορίς Γκότλιμπ]], 1878)]]

Ο [[Ιουδαϊσμός]] καθοδηγεί τους ακολούθους του τόσο στις πράξεις όσο και στα πιστεύω, και έχει περιγραφεί όχι μόνο ως θρησκεία αλλά και ως τρόπος ζωής, πράγμα που καθιστά δύσκολο τον διαχωρισμό μεταξύ του Ιουδαϊσμού, της εβραϊκής κουλτούρας και της εβραϊκής εθνικής καταγωγής. Γενικά, ένας σύγχρονος διαχωρισμός είναι ο εξής:

α) Άτομα που ακολουθούν τον [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμό]] και έχουν εβραϊκό εθνικό υπόβαθρο (κάποιες φορές συμπεριλαμβάνονται άτομα που δεν έχουν αυστηρή γενεαλογική σχέση μέσω μητέρας)

β) άτομα που δεν έχουν Εβραίους γονείς αλλά ασπάστηκαν τον [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμό]]

γ) εκείνοι οι Εβραίοι που, αν και δεν ακολουθούν τον Ιουδαϊσμό ως θρησκεία, αυτοπροσδιορίζονται ως Εβραίοι λόγω της οικογενειακής καταγωγής και της προσωπικής πολιτιστικής και ιστορικής ταύτισής τους με τον εβραϊκό λαό.

Κατά τον Ιουδαϊσμό, Εβραίος είναι όποιος έχει Εβραία μητέρα. Η θρησκεία του πατέρα δεν παίζει ρόλο. Μπορεί και κάποιος από ξένη μητέρα να ασπαστεί τον Ιουδαϊσμό, οφείλει όμως να ακολουθήσει μια διαδικασία κατήχησης, η οποία διαρκεί συνήθως πάνω από ένα χρόνο. Οι Εβραίοι, θεωρώντας τον εαυτό τους "εκλεκτό λαό του Θεού", ουδέποτε επιδίωξαν να διαδώσουν τη θρησκεία τους σε άλλους λαούς και να προσηλυτίσουν.

Ιστορικές έννοιες της Εβραϊκής ταυτότητας βασίζονται παραδοσιακά σε [[Χαλακά|χαλακικούς]] (δηλαδή του Παραδοσιακού Νόμου) ορισμούς αναφορικά με τη γενεαλογική γραμμή μέσω της μητέρας και τη μεταστροφή στον Ιουδαϊσμό. Οι ιστορικοί ορισμοί τού ποιος είναι Εβραίος ανάγονται στην εποχή της κωδικοποίησης της προφορικής παράδοσης στο [[Βαβυλωνιακό Ταλμούδ]]. Βιβλικές ερμηνείες τμημάτων του [[Τανάκ]], όπως τα εδάφια [[Δευτερονόμιο (βιβλίο)|Δευτερονόμιο]] 7:1-5 (''[[ΜΝΚ]]''), χρησιμοποιούνται ως προειδοποίηση εναντίον της [[επιγαμία]]ς μεταξύ Εβραίων και μη Εβραίων, διότι «''[ο μη Εβραίος γαμπρός ή νύφη]'' θα κάνει τον γιο σου να πάψει να με ακολουθεί, και θα υπηρετήσουν άλλους θεούς». Τα εδάφια [[Λευιτικό (βιβλίο)|Λευιτικό]] 24:10-16 αναφέρονται στον γιο που προήλθε από τον γάμο μιας Εβραίας και ενός Αιγύπτιου ως μέρος της "σύναξης του Ισραήλ", ενώ στα εδάφια [[Έσδρας (βιβλίο)|Έσδρας]] κεφ. 9 και 10 αναφέρεται ότι ζητήθηκε από τους άρρενες Ισραηλίτες να ορκιστούν ότι θα απέβαλλαν τις συζύγους και τα παιδιά που προέρχονταν από επιγαμίες με γυναίκες από τα γύρω ειδωλολατρικά έθνη. Από την εποχή της [[Χασκαλά]] και έπειτα, αμφισβητήθηκαν οι χαλακικές ερμηνείες αναφορικά με την πιστοποίηση της εβραϊκής ταυτότητας.

== Εβραϊκή κουλτούρα ==
[[Αρχείο:YarmulkeAndMenorah.jpg|thumb|150px|Η επτάφωτος λυχνία ή Μενορά και η Κιππά (κάλυμμα του κεφαλιού) δύο από τα κυριότερα σύμβολα της εβραϊκής θρησκείας]]
Ο Ιουδαϊσμός καθοδηγεί τους ακολούθους του όσον αφορά τις πράξεις και τα πιστεύω, μάλιστα έχει περιγραφεί ότι δεν είναι απλώς θρησκεία αλλά επίσης τρόπος ζωής, πράγμα που καθιστά μάλλον δύσκολο τον διαχωρισμό μεταξύ του Ιουδαϊσμού, της εβραϊκής κουλτούρας και της εβραϊκής εθνικής ταυτότητας. Σε διάφορες περιόδους και τόπους, όπως στον [[Αρχαία Ελλάδα|αρχαίο ελληνικό]] κόσμο, στην [[Ευρώπη]] πριν και μετά τον [[Διαφωτισμό]] (βλέπε [[Χασκαλά]]) και στις [[Ηνωμένες Πολιτείες]] και το [[Ισραήλ]] σήμερα, έχουν κάνει την εμφάνισή τους φαινόμενα εβραϊκής κουλτούρας τα οποία χαρακτηρίζονται εν μέρει τυπικώς εβραϊκά, χωρίς να είναι με καμία έννοια συγκεκριμένα θρησκευτικά. Κάποιοι από τους παράγοντες για το γεγονός αυτό προέρχονται μέσα από τον Ιουδαϊσμό, άλλοι από τον συγχρωτισμό των Εβραίων με τους γύρω τους, άλλοι από τις εσωτερικές κοινωνικές και πολιτισμικές δυναμικές της κοινότητας, οι οποίοι έρχονται σε σύγκρουση με την ίδια τη θρησκεία.

== Εθνοτικές ομάδες ==
Οι ευρύτερα χρησιμοποιούμενοι όροι σήμερα για την περιγραφή των εθνοτικών ομάδων των Εβραίων είναι οι εξής:
* ''[[Ασκεναζίτες]]'', που σημαίνει «[[Γερμανία|Γερμανοί]]» στα εβραϊκά, υποδηλώνοντας την [[Κεντρική Ευρώπη]] ως βάση αυτού του εβραϊκού στοιχείου) και
* ''[[Σεφαρδίτες]]'', που σημαίνει «[[Ισπανία|Ισπανοί]]» ή «Ιβήριοι» στα εβραϊκά, υποδηλώνοντας την [[Ισπανία]], την [[Πορτογαλία]] και τη [[Βόρεια Αφρική]] ως τόπους προέλευσης αυτής της ομάδας, αλλά και τα [[Βαλκάνια]] (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας), δηλαδή εκεί όπου κατέφυγαν οι Εβραίοι μετά τον διωγμό τους από την Ισπανία.

Και οι δύο όροι αναφέρονται τόσο στη θρησκευτική όσο και στην εθνοτική διαφοροποίηση.

Άλλες εβραϊκές εθνοτικές ομάδες περιλαμβάνουν τους εξής:
* ''[[Μιζραχίτες]]'' Εβραίοι (ο όρος αυτός συμπίπτει εν μέρει με τον όρο ''Σεφαρδίτες'', τονίζοντας όμως τη βορειοαφρικανική και [[Μέση Ανατολή|μεσανατολική]] παρά την [[Ισπανία|ισπανική]] ιστορική προέλευση, ενώ περιλαμβάνει και τους [[Μαχρεμπίτες]]),
* [[Θεϊμανίτες]] Εβραίοι ([[Υεμένη|Υεμένιοι]] και [[Ομάν]]ιοι Εβραίοι)
* Μικρότερες ομάδες όπως οι [[Γκρουζίτες]] (Γεωργιανοί) και οι [[Τζουχουρίτες]] (Ορεινοί) από τον [[Καύκασος|Καύκασο]], οι [[Μπένε Ιζραέλ]] (Γιοι Ισραήλ), οι [[Μπνέι Μανασσή]] (Γιοι του Μανασσή), οι [[Κοχινίτες]] και οι [[Μπένε Εφραΐμ]] (Γιοι του Εφραΐμ) της [[Ινδία]]ς, οι [[Ρωμανιώτες]] της [[Ελλάδα]]ς, οι [[Ιταλκίτες]] (Μπένε Ρόμα) της [[Ιταλία]]ς, διάφοροι [[Αφρική|Αφρικανοί]] Εβραίοι (κυρίως οι [[Μπέτα Ιζραέλ]] (Οίκος Ισραήλ) ή [[Αιθίοπες]] Εβραίοι), οι [[Μπουχαρίτες]] Εβραίοι της Κεντρικής [[Ασία]]ς και οι [[Πέρσες Εβραίοι]] του [[Ιράν]].

== Κράτος του Ισραήλ ==
[[Αρχείο:Star of David.svg|thumb|150px|Το [[Άστρο του Δαβίδ]], νεότερο σύμβολο του [[Ισραήλ]] και του [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμού]]]]
Το [[Ισραήλ]] είναι το μοναδικό κράτος όπου οι Εβραίοι αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού. Ιδρύθηκε ως ανεξάρτητο [[Δημοκρατία|δημοκρατικό]] [[κράτος]] στις [[14 Μαΐου]] του [[1948]]. Από τα 120 μέλη του κοινοβουλίου του, της [[Κνεσέτ]], τα 9 μέλη είναι Ισραηλινοί [[Άραβας|Άραβες]] και τα 2 μέλη είναι Ισραηλινοί [[Δρούζοι]]. Τον καιρό που κήρυξε την ανεξαρτησία του, περίπου 600.000 Εβραίοι ζούσαν στο Ισραήλ. Από τότε ο Εβραϊκός πληθυσμός της χώρας αυξήθηκε κατά περίπου ένα εκατομμύριο ανά δεκαετία καθώς περισσότεροι μετανάστες έφταναν και περισσότεροι Ισραηλινοί γεννιόνταν, με αποτέλεσμα μία από τις σημαντικότερες παγκόσμιες μετακινήσεις εβραϊκών πληθυσμών κατά τα τελευταία 2.000 χρόνια.

== Διασπορά (εκτός Ισραήλ) ==
Τα κύματα μετανάστευσης προς τις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένες Πολιτείες]] στην αρχή του 19ου αιώνα, η σφαγή του εβραϊκού στοιχείου στην Ευρώπη κατά το [[Ολοκαύτωμα]] και η εγκαθίδρυση του κράτους του [[Ισραήλ]] (και της μετέπειτα Εβραϊκής εξόδου από τα Αραβικά εδάφη) είχαν όλα μαζί ως αποτέλεσμα σημαντικές μετακινήσεις μεταξύ των πληθυσμιακών κέντρων του παγκόσμιου εβραϊκού στοιχείου κατά τον 20ό αιώνα.

Προς το παρόν, η μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα βρίσκεται στις [[Ηνωμένες Πολιτείες]], με σχεδόν 5,7 εκατομμύρια Εβραίους. Και σε άλλα μέρη της αμερικανικής ηπείρου υπάρχουν επίσης μεγάλοι εβραϊκοί πληθυσμοί, όπως στον [[Καναδάς|Καναδά]] και την [[Αργεντινή]], και μικρότεροι πληθυσμοί στη [[Βραζιλία]], το [[Μεξικό]], την [[Ουρουγουάη]], τη [[Βενεζουέλα]], τη [[Χιλή]] και σε διάφορες άλλες χώρες.

Ο μεγαλύτερος πληθυσμός Εβραίων στην [[Δυτική Ευρώπη]] βρίσκεται στη [[Γαλλία]] με 600.000 Εβραίους, η πλειονότητα των οποίων είναι [[Μετανάστευση|μετανάστες]] (ή απόγονοι μεταναστών) από βορειοαφρικανικές αραβικές χώρες όπως η [[Αλγερία]], το [[Μαρόκο]] και η [[Τυνησία]]. Υπάρχουν πάνω από 265.000 Εβραίοι στο [[Ηνωμένο Βασίλειο]]. Στην [[Ανατολική Ευρώπη]] υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 500.000 έως και πάνω από 2 εκατομμύρια Εβραίοι στην πρώην [[Σοβιετική Ένωση]], χωρίς να είναι δυνατό να καθοριστούν τα ακριβή στοιχεία. Η γρηγορότερα αναπτυσσόμενη εβραϊκή κοινότητα στον κόσμο, εκτός του Ισραήλ, είναι στη [[Γερμανία]], και ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα, το [[Βερολίνο]]. Δεκάδες χιλιάδες Εβραίοι από το πρώην [[Ανατολικό Μπλοκ]] έχουν εγκατασταθεί στη Γερμανία μετά την πτώση του [[Τείχος του Βερολίνου|Τείχους του Βερολίνου]].

Οι αραβικές χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής αποτέλεσαν κατοικία περίπου 900.000 Εβραίων το 1945. Οι συστηματικές διώξεις μετά την ίδρυση του [[Ισραήλ]] έκαναν σχεδόν όλους εκείνους τους Εβραίους να καταφύγουν στο Ισραήλ, στη [[Βόρεια Αμερική]] και στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1950. Σήμερα, περίπου 8.000 Εβραίοι παραμένουν σε αραβικά κράτη. Το [[Ιράν]] έχει περίπου 25.000 Εβραίους, από τους 100.000 που είχε πριν από την [[Ιρανική Επανάσταση|επανάσταση του 1979]]. Μετά την επανάσταση, κάποιοι από τους Ιρανούς Εβραίους μετανάστευσαν στο Ισραήλ ή στην Ευρώπη, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς μετανάστευσαν (μαζί με τους μη Εβραίους Ιρανούς συμπατριώτες τους) στις Ηνωμένες Πολιτείες (και ειδικά στο [[Λος Άντζελες]]).

== Πληθυσμιακές αλλαγές ==
=== Αφομοίωση ===
Ήδη από την εποχή των [[Αρχαία Ελλάδα|Αρχαίων Ελλήνων]], ένα μέρος των Εβραίων είχε αφομοιωθεί μέσα στην ευρύτερη μη εβραϊκή κοινωνία γύρω τους, είτε ως αποτέλεσμα της επιλογής τους είτε διά της βίας, παύοντας να ασκούν τον Ιουδαϊσμό και χάνοντας την εβραϊκή τους ταυτότητα. Κάποιες εβραϊκές κοινότητες, για παράδειγμα οι [[Καϊφένγκ Εβραίοι]] της [[Κίνα]]ς, εξαφανίστηκαν ολοκληρωτικά, αλλά η αφομοίωση παρέμεινε σχετικά χαμηλή στο μεγαλύτερο μέρος της περασμένης χιλιετίας, καθώς συχνά δεν επιτρεπόταν στους Εβραίους να ενταχθούν στις ευρύτερες κοινότητες μέσα στις οποίες ζούσαν. Η έναρξη του Εβραϊκού [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]] ([[Χασκαλά]]) του 18ου αιώνα και η επακόλουθη νομιμοποίηση των εβραϊκών πληθυσμών της [[Ευρώπη]]ς και της [[Αμερική]]ς του 19ου αιώνα άλλαξαν την κατάσταση, επιτρέποντας στους Εβραίους σταδιακά όλο και περισσότερο να συμμετάσχουν και ενσωματωθούν στην κοινωνία. Το αποτέλεσμα ήταν μεγαλύτερο ρεύμα αφομοίωσης, καθώς Εβραίοι παντρεύονταν με μη Εβραίους συντρόφους και έπαυαν να συμμετέχουν στην εβραϊκή κοινότητα. Το ποσοστό τέτοιων επιγαμιών ποικίλλει ιδιαίτερα: Στις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένες Πολιτείες]] είναι λίγο κάτω του 50%, στο [[Ηνωμένο Βασίλειο]] περίπου 50% και στην [[Αυστραλία]] και το [[Μεξικό]] στο 10%, ενώ στη [[Γαλλία]] ανέρχεται σε 75%. Στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο περίπου το ένα τρίτο των παιδιών από τέτοιους γάμους ακολουθούν τις πρακτικές του Ιουδαϊσμού. Επιπροσθέτως, καθώς οι μη θρησκευόμενοι Εβραίοι γενικά τείνουν να παντρεύονται πιο αργά και να αποκτούν λιγότερα παιδιά σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, η εβραϊκή κοινότητα σε πολλές χώρες γερνάει. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλές χώρες της [[Διασπορά (εβραϊκή)|Διασποράς]] των Εβραίων έχουν σταθερά ή ελάχιστα πτωτικούς αριθμούς πληθυσμών, καθώς οι Εβραίοι συνεχίζουν να αφομοιώνονται στις χώρες όπου ζουν.

=== Πόλεμοι εναντίoν των Εβραίων ===
Στη διάρκεια της ιστορίας, πολλοί ηγέτες, αυτοκρατορίες και έθνη έχουν διώξει τους εβραϊκούς πληθυσμούς τους ή προσπάθησαν να τους εξοντώσουν ολοκληρωτικά. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ποίκιλλαν από [[εξορία]] μέχρι και απροκάλυπτη [[γενοκτονία]], ενώ μέσα στα ίδια αυτά κράτη βρίσκονταν συχνά επαπειλούμενοι με τέτοιες ακραίες μεθόδους. Μερικά παραδείγματα της ιστορίας του [[Αντισημιτισμός|αντισημιτισμού]] είναι τα εξής: Η [[Μεγάλη Εβραϊκή Εξέγερση]] κατά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η [[Πρώτη Σταυροφορία]] που κατέληξε στη σφαγή των Εβραίων, η [[Ισπανική Ιερά Εξέταση]] καθοδηγούμενη από τον [[Τορκεμάδα]] και το ''[[Auto da fé]]'' εναντίον των Εβραίων [[Μαράνος]] (Εβραίοι που υποκρίνονταν ότι μεταστράφηκαν στον Καθολικισμό για να γλιτώσουν το διωγμό), οι σφαγές στην Ουκρανία, τα [[πογκρόμ]] με την υποστήριξη των [[Τσάρος|Τσάρων]] της Ρωσίας, όπως και οι εκτοπισμοί από την Ισπανία, την Αγγλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και από άλλα κράτη στα οποία είχαν εγκατασταθεί Εβραίοι. Ο διωγμός αποκορυφώθηκε με την [[Τελική Λύση]] του [[Αδόλφος Χίτλερ|Αδόλφου Χίτλερ]], η οποία οδήγησε στο [[Ολοκαύτωμα]] και τη σφαγή περίπου 6 εκατομμυρίων Εβραίων από το 1939 έως το 1945. Σύμφωνα με τον [[Τζέιμς Κάρρολ]], οι Εβραίοι αριθμούσαν περίπου το 10% του συνολικού πληθυσμού της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]]. Με εκείνο το ρυθμό, αν δεν υπήρχε η παρεμβολή άλλων παραγόντων, θα υπήρχαν 200 εκατομμύρια Εβραίοι στον κόσμο σήμερα αντί των περίπου 15 εκατομμυρίων.

=== Αύξηση ===
Το [[Ισραήλ]] είναι η μοναδική χώρα με σταθερά αυξανόμενο εβραϊκό πληθυσμό λόγω της κανονικής πληθυσμιακής ανάπτυξης, αν και οι εβραϊκοί πληθυσμοί σε άλλες χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής έχουν τελευταία αυξηθεί εξαιτίας της μετανάστευσης. Στις χώρες της [[Διασπορά των Εβραίων|Διασποράς]], σχεδόν σε καθεμιά από αυτές ο εβραϊκός πληθυσμός γενικά είτε μειώνεται είτε παραμένει σταθερός, αλλά οι εβραϊκές κοινότητες των [[Ορθόδοξοι Εβραίοι|Ορθόδοξων]] και των [[Χαρεντί Εβραίοι|Χαρεντί]] (Υπερορθόδοξων) Εβραίων, των οποίων τα μέλη συνήθως απαγορεύουν τον [[Έλεγχος των γεννήσεων|έλεγχο των γεννήσεων]] (δηλαδή την αντισύλληψη) για θρησκευτικούς λόγους, έχουν ραγδαία πληθυσμιακή αύξηση με ποσοστά που αγγίζουν το 4% ετησίως για τους Χαρεντί Εβραίους στο Ισραήλ και παρόμοια ποσοστά σε άλλες χώρες.

Ο [[Ορθόδοξος Ιουδαϊσμός|Ορθόδοξος]] και ο [[Συντηρητικός Ιουδαϊσμός|Συντηρητικός]] Ιουδαϊσμός αποδοκιμάζουν τον προσηλυτισμό μη Εβραίων, αλλά πολλές εβραϊκές ομάδες έχουν προσπαθήσει να προσεγγίσουν τις αφομοιωμένες εβραϊκές κοινότητες της Διασποράς με σκοπό να αυξήσουν τον αριθμό των Εβραίων. Επιπροσθέτως, καθώς ο [[Μεταρρυθμιστικός Ιουδαϊσμός]] κατά βάση ευνοεί την αναζήτηση νέων μελών της πίστης, η θέση αυτή δεν έχει μεταφραστεί σε ενεργό προσηλυτισμό αλλά έχει πάρει τη μορφή μιας προσπάθειας να προσεγγιστούν μη Εβραίοι σύντροφοι των μικτών ζευγαριών. Υπάρχει επίσης μία τάση στα Ορθόδοξα κινήματα να προσεγγίζουν μη θρησκευόμενους Εβραίους με σκοπό να ενισχύσουν την εβραϊκή τους ταυτότητα, ώστε να περιοριστεί η πιθανότητα μικτών γάμων. Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών αυτών και άλλων εβραϊκών ομάδων κατά τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, υπάρχει μία τάση των μη θρησκευόμενων Εβραίων να γίνουν συνεπέστεροι στα θρησκευτικά τους καθήκοντα, γνωστή ως κίνηση ''Μπαάλ Τεσουβά'', αν και οι δημογραφικές επιπτώσεις της τάσης αυτής είναι άγνωστες. Επιπροσθέτως, υπάρχει μία αναπτυσσόμενη κίνηση [[Εβραίων μέσω Επιλογής]] από [[Έθνικοί|Εθνικούς]] οι οποίοι αποφασίζουν να κατευθυνθούν προς τη μεταστροφή τους στον Ιουδαϊσμό.

== Εβραϊκές γλώσσες ==
:''Βλέπε και άρθρο [[Εβραϊκή γλώσσα]]''
Τα [[Εβραϊκή γλώσσα|Εβραϊκά]] είναι η ιερή (ή λειτουργική) γλώσσα του Ιουδαϊσμού (αναφερόμενη ως ''λασόν χα κοντές'', «η αγία γλώσσα») και είναι μία από τις δύο επίσημες γλώσσες του Κράτους του Ισραήλ (η άλλη είναι τα [[Αραβική γλώσσα|Αραβικά]]). Η αναβίωση έγινε από τον [[Ελιέζερ Μπεν Γεχούντα]], ο οποίος πήγε στην [[Παλαιστίνη (ιστορική περιοχή)|Παλαιστίνη]] το [[1881]], σε μια εποχή που κανείς δεν μιλούσε την εβραϊκή γλώσσα. Οι Εβραίοι της Διασποράς (εκτός Ισραήλ) σήμερα μιλούν τις τοπικές γλώσσες των χωρών τους. Η [[Γίντις]] είναι η ιστορική γλώσσα πολλών Ασκεναζιτών Εβραίων και η [[Λαντίνο]] πολλών Σεφαρδιτών Εβραίων.

== Ιστορία των Εβραίων ==
:''Βλέπε επίσης [[Ιστορία των Εβραίων στην Ελλάδα]]''
{{Ιστορία του Ισραήλ}}
Αναφορές στον Εβραϊκό λαό απαντούν στη [[Βίβλος|Βίβλο]], καθώς και στο [[Κοράνι]]. Η ιστορία των Εβραίων είναι αρκετά παλιά και συνδέεται άμεσα με τη θρησκεία του Ιουδαϊσμού και του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]]. Κατά παράδοση νομαδικός λαός, που έφυγε από την [[Αίγυπτο]] προϊστορικά για τη Γη της Επαγγελίας (την Υπεσχημένη Γη), ακολουθώντας τις οδηγίες του Θεού, υπό τον [[Μωυσής|Μωυσή]]. Αυτή η ιστορία, η [[Έξοδος]], αποτέλεσε βασικό τμήμα των [[Εβραϊκές Γραφές|Εβραϊκών Γραφών]], του πιο γνωστού θρησκευτικού βιβλίου πριν από την έλευση του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού]].

Μελετητές της εβραϊκής εθνογένεσης, όπως οι [[Αζάρ Γκατ]], [[Στήβεν Γκρόσμπυ]], David Goodblatt και Steven Weitzman, υποστηρίζουν την αρχαιότητα του εβραϊκού έθνους. Ως θεμέλια αυτής της εθνογένεσης θεωρούνται η Βίβλος, η εβραϊκή γλώσσα και η γραφή. Σημαντική ώθηση στην εβραϊκή εθνική συνείδηση έδωσε το γεγονός ότι στην αρχαιότητα έζησαν ως υπήκοοι αυτοκρατοριών όπου την εξουσία είχαν άλλα έθνη, όπως οι Έλληνες (ελληνιστική εποχή) και οι Ρωμαίοι. Κατά τον Goodblatt, παρ’ όλο που πολλοί αρχαίοι Εβραίοι δεν μιλούσαν την εβραϊκή γλώσσα, και μόνο η ύπαρξη της γλώσσας σε προφορική και γραπτή μορφή δημιουργούσε την ιδέα της εβραϊκής εθνικής ταυτότητας. Ακόμα και οι αγράμματοι αναγνώριζαν τα σύμβολα του [[Εβραϊκό αλφάβητο|εβραϊκού αλφαβήτου]]. Αυτό τους έκανε να πιστεύουν ότι αποτελούν ένα έθνος διακριτό από τους γείτονες. Σημαντική θεωρείται και η χρήση των ονομάτων ''Ισραήλ, Ιούδα'' και [[Σιών]], και ο ρόλος των ιερέων σαν οδηγών του έθνους. Ο Goodblatt υποστηρίζει ότι ο εβραϊκός εθνικισμός εμφανίζεται στην αυτο-περιγραφή των Εβραίων της περιόδου του Δεύτερου Ναού (5ος - 1ος αι. π.Χ.). Οι Doron Mendels<ref>{{Cite web |url=https://www.bloomsbury.com/author/doron-mendels |title=Ο Doron Mendels είναι καθηγητής της έδρας "Max and Sophie Mydans" στο Hebrew University της Ιερουσαλήμ |accessdate=2020-06-28 |archive-date=2015-08-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150816002812/http://www.bloomsbury.com/author/doron-mendels |url-status=dead }}</ref> και Aviel Roshwald<ref>[https://gufaculty360.georgetown.edu/s/contact/00336000014RY3VAAW/aviel-roshwald Ο Aviel Roshwald είναι καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του πανεπιστημίου της Georgetown,Washington, DC, ΗΠΑ]</ref>, υποστηρίζουν επίσης την άνοδο ενός είδους εθνικισμού μεταξύ των αρχαίων Εβραίων.<ref name="bmcr.brynmawr.edu">[https://bmcr.brynmawr.edu/2007/2007.10.56 Carol Bakhos, ανασκόπηση του βιβλίου Goodblatt, David M., Elements of ancient Jewish nationalism. Cambridge: Cambridge University Press, 2006, στο Bryn Mawr Classical Review, 2007.]</ref>
<ref name="bmcr.brynmawr.edu"/>
<ref>{{Cite web |url=http://www.jhsonline.org/reviews/reviews_new/review357.htm |title=Adam L. Porter, Illinois College, ανασκόπηση του Goodblatt, David M., Elements of ancient Jewish nationalism, 2006, στο Journal of Hebrew Scriptures - Volume 9 (2009) |accessdate=2020-06-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200209082632/http://jhsonline.org/reviews/reviews_new/review357.htm |archivedate=2020-02-09 |url-status=dead }}</ref><ref>[http://www.jstor.org/stable/40207028 Weitzman, Steven. “On the Political Relevance of Antiquity: A Response to David Goodblatt's Elements of Ancient Jewish Nationalism.” ''Jewish Social Studies'', vol. 14, no. 3, 2008, σ. 166 (περί εθνικισμού), 168, JSTOR]</ref>

Οι Εβραίοι γνώρισαν διώξεις στη δυτική Ευρώπη κατά το Μεσαίωνα. Ο τελευταίος και μεγαλύτερος διωγμός τους κατά την εποχή εκείνη συνέβη το [[1492]] στην Ισπανία, όταν οι ντόπιοι Εβραίοι εκδιώχθηκαν, μεταναστεύοντας έτσι σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Αρκετοί έφτασαν στην [[Πολωνία]], ενώ αρκετοί εγκαταστάθηκαν στη [[Θεσσαλονίκη]], εγκαθιδρύοντας μια εβραϊκή κοινότητα που άκμασε μέχρι τη ναζιστική κατοχή της πόλης.

Το πιο γνωστό γεγονός που επηρέασε όχι μόνο την πορεία του Ισραήλ, αλλά και την πορεία του σημερινού κόσμου, είναι το [[Ολοκαύτωμα]] κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]] από τους [[Ναζί]] του [[Χίτλερ]], όταν οι Εβραίοι της κατεχόμενης Ευρώπης γνώρισαν τη συστηματική δίωξη και εξόντωση, με συνολικά έξι εκατομμύρια θύματα.

Σήμερα αρκετά εκατομμύρια Εβραίοι κατοικούν στο [[Ισραήλ]] (που σημαίνει "Ο Θεός Μάχεται· Μαχητής (Εκείνος που Εγκαρτερεί) με τον Θεό") στη [[Μέση Ανατολή]]. Το κράτος του Ισραήλ ιδρύθηκε το [[1948]], έπειτα από απόφαση του [[ΟΗΕ]], γεγονός που οδήγησε σε εισβολή 5 όμορων αραβικών κρατών στην Παλαιστίνη για να πνίξουν το κράτος του Ισραήλ στη γέννησή του. Στον επακολουθήσαντα πόλεμο, το Ισραήλ βγήκε νικητής. Η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ έγινε χωρίς την ταυτόχρονη ίδρυση αραβικού κράτους στη γη της Παλαιστίνης (όπως προέβλεπε η απόφαση 181 του ΟΗΕ), δηλαδή "ένα αραβικό και ένα εβραϊκό κράτος". Παράλληλα, ούτε οι [[Άραβες]] της Παλαιστίνης δε δέχτηκαν την απόφαση του [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|ΟΗΕ]] και ως αποτέλεσμα αυτό θέμα αποτελεί έως σήμερα πηγή διπλωματικών αντιπαραθέσεων και στρατιωτικών διενέξεων.

Σήμερα, οι μεγαλύτερες πόλεις του Ισραήλ, η [[Ιερουσαλήμ]] και το [[Τελ Αβίβ]], γνωρίζουν ανάπτυξη, αλλά το [[Παλαιστινιακό πρόβλημα]] εξακολουθεί να μένει άλυτο και αποτελεί ουσιαστικό πρόβλημα για την ειρήνη στην περιοχή για παραπάνω από μισό αιώνα πλέον. Η [[Δυτική Όχθη του Ιορδάνη]] και η [[Λωρίδα της Γάζας]] αποτελούν περιοχές καθημερινής σύγκρουσης μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών.

== Βλέπε επίσης ==
* [[Ιστορία των Εβραίων στην Ελλάδα]]
* [[Ισραήλ]]
* [[Αντισημιτισμός]]
* [[Ιουδαϊσμός]]
* [[Ιουδαιορωμαϊκοί Πόλεμοι]]
* [[Πρώτος Ιουδαϊκός Πόλεμος]]
* [[Τρίτος Ιουδαϊκός Πόλεμος]]

== Σημειώσεις ==
<references/>

== Βιβλιογραφία ==
* [https://books.google.com/books?id=V4qhTL61nXEC&dq=jew+ethnic+mandla&pg=PA43 Ethnic minorities in English law]. Books.google.co.uk. Retrieved on 23 December 2010.
* {{cite journal|jstor=2573430|title=Jewish Ethno-Religious Involvement and Political Liberalism|url=https://archive.org/details/sim_social-forces_1961-05_39_4/page/328|author=Edgar Litt|journal=Social Forces|volume=39 |issue=4|year=1961|pages=328–32|doi=10.2307/2573430}}
* {{cite book|author=Craig R. Prentiss|title=Religion and the Creation of Race and Ethnicity: An Introduction|url=https://books.google.com/books?id=ze30q1hm8uUC&pg=PA85|year=2003|publisher=NYU Press|isbn=978-0-8147-6700-9|pages=85–}}
* {{cite book|author=The Avraham Harman Institute of Contemporary Jewry The Hebrew University of Jerusalem Eli Lederhendler Stephen S. Wise Professor of American Jewish History and Institutions|title=Studies in Contemporary Jewry : Volume XVII: Who Owns Judaism? Public Religion and Private Faith in America and Israel: Volume XVII: Who Owns Judaism? Public Religion and Private Faith in America and Israel|url=https://books.google.com/books?id=1wvahJv83AgC&pg=PA101|year= 2001|publisher=Oxford University Press, USA|isbn=978-0-19-534896-5|pages=101–}}
* {{cite book|author1=Ernest Krausz|author2=Gitta Tulea|title=Jewish Survival: The Identity Problem at the Close of the Twentieth Century; &#91;... International Workshop at Bar-Ilan University on the 18th and 19th of March, 1997&#93;|url=https://books.google.com/books?id=dnxv-Mlz0JIC&pg=PA90|publisher=Transaction Publishers|isbn=978-1-4128-2689-1|pages=90–}}
* {{cite book|author=John A. Shoup III|title=Ethnic Groups of Africa and the Middle East: An Encyclopedia: An Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=GN5yv3-U6goC&pg=PA133|year=2011|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-59884-363-7|page=133}}
* {{cite book|author=Tet-Lim N. Yee|title=Jews, Gentiles and Ethnic Reconciliation: Paul's Jewish identity and Ephesians|url=https://books.google.com/books?id=x4OwXhMOn5cC&pg=PA102|year=2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-44411-8|pages=102–}}
* {{Cite book|editor-last=Coogan|editor-first=Michael D.|title=The Oxford History of the Biblical World|publisher=Oxford University Press|year=1998|url=https://books.google.com/books?id=zFhvECwNQD0C|isbn=978-0-19-513937-2|access-date=4 April 2018|archive-date=15 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201115173430/https://books.google.com/books?id=zFhvECwNQD0C|url-status=live}}
* {{cite book|last=Dekmejian|first=R. Hrair|title=Patterns of Political Leadership: Egypt, Israel, Lebanon|url=https://archive.org/details/unset0000unse_e1h5|publisher=State University of New York Press|year=1975|isbn=0-87395-291-X}}
* {{Cite book |last=Dever |first=William |title=Who Were the Early Israelites and Where Did They Come From? |publisher=Eerdmans |year=2003 |url=https://books.google.com/books?id=8WkbUkKeqcoC |isbn=978-0-8028-0975-9 |access-date=4 April 2018 |archive-date=21 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200421082836/https://books.google.com/books?id=8WkbUkKeqcoC |url-status=live }}
* {{cite book| title = The Bible Unearthed: Archaeology's New Vision of Ancient Israel and the Origin of Sacred Texts
| last1 = Finkelstein | first1 = Israel
| last2 = Silberman | first2 = Neil Asher
| publisher = Simon and Schuster
| url = https://books.google.com/books?id=lu6ywyJr0CMC
| date = 2002
| isbn = 978-0-7432-2338-6
}}
* {{cite book |last=Johnson |first=Paul |author-link=Paul Johnson (writer) |title=A History of the Jews |year=1987 |publisher=HarperCollins |location=New York |isbn=0-06-091533-1 |url=https://archive.org/details/historyofjews00john}}
* {{cite book|title=Theodor Herzl: From Assimilation to Zionism|last=Kornberg|first=Jacques|isbn=978-0-253-33203-5|publisher=Indiana University Press|year=1993}}
* {{Cite book |title=A History of the Kingdom of Jerusalem and Judah |last=Lipiński |first=Edward |publisher=Peeters |year=2020 |isbn=978-90-429-4212-7 |url=https://books.google.com/books?id=qGy6zQEACAAJ |series=Orientalia Lovaniensia Analecta |volume=287}}
* {{Cite book |last=McNutt |first=Paula |title=Reconstructing the Society of Ancient Israel |url=https://archive.org/details/reconstructingso0000mcnu |publisher=Westminster John Knox Press |year=1999 |isbn=978-0-664-22265-9 }}
* {{Cite book |chapter=The Tribes That Were Not Lost: The Samaritans |last=Tobolowsky |first=Andrew |year=2022 |title=The Myth of the Twelve Tribes of Israel: New Identities Across Time and Space |publisher=Cambridge University Press |place=Cambridge |url=https://www.cambridge.org/core/books/myth-of-the-twelve-tribes-of-israel/tribes-that-were-not-lost/BAEE997B6F05C26B49864979B0705E9D |pages=69–70; 73–75 |doi=10.1017/9781009091435.003 |isbn=978-1-316-51494-8}}

== Περαιτέρω ανάγνωση ==
* Baron, Salo Wittmayer (1952). ''A Social and Religious History of the Jews'', Volume II, ''Ancient Times'', Part II. Philadelphia, Pa: Jewish Publication Society of America.
* Cohen, Steven M. (1997). "[http://www.bjpa.org/Publications/details.cfm?PublicationID=181%20%20 Intermarriage and the Jewish Future]" (PDF). American Jewish Committee (AJC). pp.&nbsp;10–19.
* {{cite book|last=Cowling |first=Geoffrey|title=Introduction to World Religions|url=https://archive.org/details/introductiontowo2005unse |publisher=First Fortress Press |location=Singapore|year=2005|isbn=0-8006-3714-3}}
* {{cite book|last=de Lange |first=Nicholas |author-link=Nicholas de Lange |title=An Introduction to Judaism|year=2002|orig-year=2000|publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge|isbn=0-521-46073-5 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/introductiontoju00nich}}
* {{cite book|last=Dosick |first=Wayne|title=Living Judaism|url=https://archive.org/details/livingjudaismcom00dosi|url-access=registration|year=2007|publisher=HarperCollins|location=New York|isbn=978-0-06-062179-7}}
* {{cite book|last=Feldman|first=Louis H.|title=Judaism and Hellenism Reconsidered|year=2006|publisher=Brill|location=Leiden, The Netherlands|isbn=90-04-14906-6}}
* {{cite book|last=Gartner|first=Lloyd P.|title=History of the Jews in Modern Times|year=2001|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=0-19-289259-2|url=https://archive.org/details/historyofjewsinm00gart}}
* {{cite book |year=2009 |editor-surname=Gitelman |editor-given=Zvi |editor-link=Zvi Gitelman |title=Religion or Ethnicity? Jewish Identities in Evolution |place=New Brunswick, NJ |publisher=Rutgers University Press |isbn=9780813544502}}
* {{cite book|last=Goldenberg|first=Robert|title=The Origins of Judaism: From Canaan to the Rise of Islam|url=https://archive.org/details/originsofjud_gold_2007_000_9051243|year=2007|publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge|isbn=978-0-521-84453-6}}
* {{cite book|last=Goldstein |first=Joseph|title=Jewish History in Modern Times|year=1995 |publisher=Sussex Academic Press|isbn=1-898723-06-0}}
* {{cite book|last=Gould|first=Allan|title=What did they think of the Jews?|year=1991|publisher=J. Aronson|isbn=978-0-87668-751-2}}
* {{cite book|last=Katz|first=Shmuel|title=Battleground: Fact and Fantasy in Palestine|year=1974|publisher=Taylor Productions|isbn=0-929093-13-5|url-access=registration|url=https://archive.org/details/battlegroundfact0000katz}}
* Lewis, Bernard (1984). ''The Jews of Islam''. Princeton: Princeton University Press. {{ISBN|0-691-00807-8}}
* Lewis, Bernard (1999). ''Semites and Anti-Semites: An Inquiry into Conflict and Prejudice''. W. W. Norton & Co. {{ISBN|0-393-31839-7}}
* {{cite journal|last=Littman|first=David|author-link=David Littman (historian)|year=1979|title=Jews Under Muslim Rule: The Case Of Persia|journal=The Wiener Library Bulletin|volume=XXXII|issue=New series 49/50}}
* {{cite book |last=Neusner |first=Jacob |author-link=Jacob Neusner |title=Studying Classical Judaism: A Primer |year=1991 |publisher=Westminster/John Knox Press |isbn=0-664-25136-6 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/studyingclassica0000neus}}
* {{cite book |year=2003 |orig-year=2000 |editor-surname=Neusner |editor-given=Jacob |editor-link=Jacob Neusner |editor2-surname=Avery-Peck |editor2-given=Alan J. |title=The Blackwell Companion to Judaism |edition=Reprint |publisher=Blackwell Publ. |place=Malden, Mass |url={{Google books|id=bEyD_MaeqP4C|plainurl=y|page=|keywords=|text=}} |isbn=1-57718-058-5}}
* [[Leon Poliakov|Poliakov, Leon]] (1974). ''The History of Anti-semitism.'' New York: The Vanguard Press.
* Ruderman, David B. ''Early Modern Jewry: A New Cultural History'' (Princeton University Press; 2010) 326 pages. Examines print culture, religion, and other realms in a history emphasizing the links among early modern Jewish communities from Venice and Kraków to Amsterdam and Smyrna.
* {{cite book|last=Sharot|first=Stephen|editor1-last=Endelman|editor1-first=Todd M.|title=Comparing Jewish Societies|year=1997|publisher=University of Michigan Press|location=Ann Arbor, Mich.|isbn=0-472-06592-0|chapter=Religious Syncretism and Religious Distinctiveness: A Comparative Analysis of Pre-Modern Jewish Communities}}
* [[Norman Stillman|Stillman, Norman]] (1979). ''The Jews of Arab Lands: A History and Source Book''. Philadelphia: Jewish Publication Society of America. {{ISBN|0-8276-0198-0}}
* {{cite book |year=2018 |orig-year=1999 |editor-surname=Visotzky |editor-given=Burton L. |editor-link=Burton Visotzky |editor-surname2=Fishman |editor-given2=David E. |editor-link2=David Fishman |title=From Mesopotamia to Modernity: Ten Introductions to Jewish History and Literature |place=London; New York |publisher=Routledge |edition=Reprint |url={{Google books|id=x1JPDwAAQBAJ|plainurl=y|page=|keywords=|text=}} |isbn=978-0-8133-6717-0}}
* Vital, David. ''People Apart: The Jews in Europe, 1789–1939'' (1999) 940pp highly detailed.
* {{cite book |year=1993 |editor-surname=Wertheimer |editor-given=Jack |editor-link=Jack Wertheimer |title=The Modern Jewish Experience: A Reader's Guide |place=New York; London |publisher=NYU Press |url={{Google books|id=-G8TCgAAQBAJ|plainurl=y}} |isbn=0-8147-9261-8}}
* {{cite journal |last1=Yardumian |first1=Aram |last2=Schurr |first2=Theodore G. |title=The Geography of Jewish Ethnogenesis |journal=Journal of Anthropological Research |date=1 June 2019 |volume=75 |issue=2 |pages=206–234 |doi=10.1086/702709 |s2cid=167051866 |url=https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/702709 |issn=0091-7710}}

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{commonscat}}
* {{Curlie|Society/Ethnicity/Jewish}}
* [https://www.jewishdatabank.org/databank Official website] of the Berman Jewish DataBank
* [http://www.jewishagency.org/ Official website] of the Jewish Agency for Israel
* [http://www.jewishencyclopedia.com/ Official website] of ''The Jewish Encyclopedia''
* [https://www.jta.org/ Official website] of the Jewish Telegraphic Agency
* [http://cw.routledge.com/textbooks/0415236614/resources/indi.asp Maps related to Jewish history] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120323194258/http://cw.routledge.com/textbooks/0415236614/resources/indi.asp |date=23 March 2012 }}
* [http://www.worldjewishcongress.org/ Official website] of the World Jewish Congress

{{Authority control}}

[[Κατηγορία:Ιουδαϊσμός]]
[[Κατηγορία:Ισραήλ]]
[[Κατηγορία:Εβραίοι|*]]
[[Κατηγορία:Λαοί της Βίβλου]]
[[Κατηγορία:Βίβλος]]
[[Κατηγορία:Σημιτικοί λαοί]]
[[Κατηγορία:Εθνοθρησκευτικές ομάδες]]