Γοράσδος Πάβλικ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γοράσδος Πάβλικ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση26  Μαΐου 1879[1][2][3]
Hrubá Vrbka[2][4]
Θάνατος4  Σεπτεμβρίου 1942[1][3][5]
Πράγα[6][7][4]
Αιτία θανάτουΤυφεκισμός[7]
Χώρα πολιτογράφησηςΤσεχοσλοβακία
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (έως 1920)
Czechoslovak Hussite Church (1920–1924)[8]
Eορτασμός αγίου4 Σεπτεμβρίου
Εκπαίδευση και γλώσσες
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Παλάτσκο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιερέας
συνεισφέρων συντάκτης[4]
εκδότης[4]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςOrder of Tomáš Garrigue Masaryk, 1st class
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο επίσκοπος Γοράσδος της Πράγας (Gorazd, κατά κόσμο Ματθαίος Παβλίκ, τσεχικά: Matěj Pavlík‎‎; 26 Μαΐου 1879 – 4 Σεπτεμβρίου 1942), ήταν ο ιεράρχης που αναβίωσε την Ορθόδοξη Εκκλησία στη Μοραβία, την Εκκλησία της Τσεχοσλοβακίας, μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, προσέφερε καταφύγιο στον Καθεδρικό ναό των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου στην Πράγα για τους αντιστασιακούς που δολοφόνησαν τον αρχηγό των SS Ράινχαρντ Χάιντριχ, διαβόητος ως ο δήμιος της Πράγας. Μετά την ανακάλυψη των αντιστασιακών, τους οποίους βρήκαν οι Ναζιστές στην κρύπτη του Καθεδρικού, ο Γοράσδος ανέλαβε την πλήρη ευθύνη ώστε να προστατεύσει τους αντιστασιακούς. Για την πράξη του αυτή οδηγήθηκε στην εκτέλεση, και έτσι στο μαρτύριο, κατά τη διάρκεια των αντιποίνων που ακολούθησαν. Αναγνωρίστηκε ως άγιος και η μνήμη του τιμάται στις 22 Αυγούστου/4 Σεπτεμβρίου.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ματθαίος Πάβλικ (Matěj Pavlík) γεννήθηκε στις 26 Μαΐου 1879, στο μοραβικό χωριό Χρούμπα Βρμπκα, σε αυτό που αργότερα θα περιλαμβανόταν στην Τσεχική Δημοκρατία. Γεννημένος στη Ρωμαιοκαθολική κοινωνία της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, εισήλθε στη Θεολογική Σχολή του Όλομοουτς μετά την ολοκλήρωση της προηγούμενης εκπαίδευσής του. Στη συνέχεια χειροτονήθηκε ιερέας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ενδιαφερόταν για την αποστολή των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου και την Ανατολική Ορθοδοξη Εκκλησία. Διετέλεσε εφημέριος για 15 χρόνια σε νοσοκομείο διανοητικά ασθενών στο Κρομερίζ.

Με την ίδρυση της Τσεχοσλοβακίας, γεγονός που ακολούθησε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επήλθε πλήρης θρησκευτική ελευθερία. Σε αυτό το περιβάλλον, πολλοί άνθρωποι έφυγαν από την Καθολική Εκκλησία. Η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία παρείχε καταφύγιο για εκείνους που ήθελαν να προσχωρήσουν στην Ορθοδοξία. Ως ηγέτης στη Μοραβία, η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία συμφώνησε να χειροτονήσει τον Παβλικ επίσκοπο για την πατρίδα του. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1921 χειροτονήθηκε επίσκοπος με το όνομα Γοράσδος.

Ιστορικά, το μοναστικό όνομα Γοράσδος ήταν σημαντικό, καθώς ήταν το όνομα του επισκόπου που διαδέχτηκε τον Άγιο Μεθόδιο ως Επίσκοπος Μοραβίας μετά τον θάνατο του τελευταίου το 885. Στη συνέχεια, ο Πάπας Στέφανος Β΄ εκδίωξε τους μαθητές του Μεθόδιου από τη Μοραβία καθώς επιβλήθηκε η λατινική ιεροτελεστία. Έτσι, από την επιλογή του μοναστικό ονόματος Γοράσδος, η συνέχεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Μοραβία από περίπου χίλια εκατό χρόνια πριν αναγνωρίστηκε.

Ο αρχιμανδρίτης Γοράσδος εξελέγη Επίσκοπος Μοραβίας και Σιλεσίας στις 24 Σεπτεμβρίου 1921 και χειροτονήθηκε επίσκοπος την επόμενη μέρα στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Βελιγράδι της Γιουγκοσλαβίας από τον Πατριάρχη Σερβίας Δημήτριο.

Κατά την επόμενη δεκαετία, ο επίσκοπος Γοράσδος και οι ορθόδοξοι πιστοί οργάνωσαν ενορίες και έχτισαν εκκλησίες στη Βοημία. Έχτισαν έντεκα εκκλησίες και δύο παρεκκλήσια. Τα απαραίτητα λειτουργικά βιβλία μεταφράστηκαν και δημοσιεύτηκαν στη τσεχική γλώσσα, η οποία ήταν η γλώσσα που χρησιμοποιούταν στις ακολουθίες. Με την Καρπάθια Ρουθηνία και τη Σλοβακία να αποτελούν μέρος της Τσεχοσλοβακίας, βοήθησε πολλούς που είχαν επιστρέψει στη πατρογονική τους ορθόδοξη πίστη, βοηθώντας έτσι στη δημιουργία της Επισκοπής του Μουκάτσεβο και Πρέσοφ το 1931.

Με την κατάκτηση της Τσεχοσλοβακίας από τους Ναζί το 1938, η εκκλησία τέθηκε κάτω από τον Μητροπολίτη Βερολίνου της Γερμανίας. Ο Ράινχαρντ Χάιντριχ διορίστηκε ως κυβερνήτης του Προτεκτοράτου της Βοημίας και της Μοραβίας. Στις 27 Μαΐου του 1942, μια ομάδα Τσέχων μαχητών της αντίστασης επιτέθηκαν και σκότωσαν τον Χάιντριχ. Κατά τη διαφυγή τους, η ομάδα βρήκε καταφύγιο στην κρύπτη του Καθεδρικού ναού των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου της Πράγας. Όταν ο επίσκοπος Γοράσδος το έμαθε λίγες μέρες αργότερα, αναγνώρισε τον σοβαρό κίνδυνο και πριν φύγει για τον καθαγιασμό της επισκοπής Φρ. Τζον (Γκάρντνερ) στο Βερολίνο ζήτησε από τους μαχητές της αντίστασης να μετακινηθούν αλλού το συντομότερο δυνατόν. Ωστόσο, στις 18 Ιουνίου οι Ναζί ανακάλυψαν τις κρυψώνες μετά την προδοσία από δύο μέλη της ομάδας αντίστασης, και όλα τα μέλη της ομάδας σκοτώθηκαν.

Τα αντίποινα ήρθαν γρήγορα. Οι δύο ιερείς και οι ανώτεροι λαϊκοί εκκλησιαστικοί υπάλληλοι συνελήφθησαν. Ο επίσκοπος Γοράσδος, ο οποίος επιθυμούσε να βοηθήσει τους πιστούς και την τσεχική Εκκλησία, ανέλαβε προσωπικά την ευθύνη για τις ενέργειες στον Καθεδρικό ναό των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου Πράγας, γράφοντας ακόμη και επιστολές προς τις Ναζιστικές αρχές. Στις 27 Ιουνίου 1942 συνελήφθη και βασανίστηκε. Στις 4 Σεπτεμβρίου 1942, ο Γοράσδος, οι ιερείς του καθεδρικού ναού και οι λαϊκοί υπάλληλοι εκτελέστηκαν από το εκτελεστικό απόσπασμα στο σκοπευτήριο Κομπιλίσι. Ακουλούθως αποτέφρωσαν το σώμα του στο κρεματόριο Στράσνιτσε της Πράγας.[9]

Τα αντίποινα συνεχίστηκαν περαιτέρω καθώς οι Ναζί διεξήγαγαν εκτεταμένες συλλήψεις Τσέχων, συμπεριλαμβανομένου όλου του χωριού Λίντιτσε και στη συνέχεια με συνοπτικές διαδικασίες σκότωναν άντρες και παιδιά, ενώ τοποθετούσαν τις γυναίκες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι Ορθόδοξες εκκλησίες στη Μοραβία και τη Βοημία έκλεισαν και η λειτουργία της Εκκλησίας απαγορεύτηκε. Ο Μητροπολίτης Σεραφείμ αρνήθηκε να προβεί σε κάποια δήλωση καταδικάζοντας τον Επίσκοπο Γοράσδο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Τσεχοσλοβακία λειτούργησε και πάλι μετά το τέλος του πολέμου.

Αγιοκατάταξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικόνα του αγίου ιερομάρτυρα επισκόπου Πράγας Γοράσδου.

Στις 4 Μαΐου 1961, η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνώρισε τον Γοράσδο ως νεομάρτυρα και στις 24 Αυγούστου 1987 δοξολογήθηκε στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Γοράσδου στο Όλομοουτς της Μοραβίας.

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 3  Μαΐου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19981001349. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Ökumenisches Heiligenlexikon» G/Gorazd_Matej_Pavlik.html.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Research Library in Olomouc: (Τσεχικά) REGO. aleph.vkol.cz/F/?func=find-c&ccl_term=sys%3D000006670&local_base=svk04. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2024.
  5. ↑ «Encyklopedie dějin města Brna» (Τσεχικά) 3582.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Archiv hl. m. Prahy, Matrika zemřelých hlavního magistrátu, sign. MAG Z20, s. 145». Collection of Registry Books at Prague City Archives. σελ. 145.
  8. ↑ Zdeněk Nešpor, Zdeněk Vojtíšek, Táňa Klementová, Andrea Beláňová: «Malý slovník českých nekatolických náboženských osobností 20. a 21. století» (Τσεχικά) Kalich. 2019. σελ. 106.
  9. ↑ Riskoval život, tajně zapisoval jména obětí nacistů. Teď o tom promluvil

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικές συνδέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γοράσδος_Πάβλικ&oldid=10299567"