Γκεστάπο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μυστική Κρατική Αστυνομία
Geheime Staatspolizei

Το αρχηγείο της Γκεστάπο στο Βερολίνο.
Γενικές πληροφορίες
Σύσταση26 Απριλίου 1933
Πρώην φορέαςΠρωσσική Μυστική Αστυνομία
Κατάργηση8 Μαΐου 1945
ΤύποςΜυστική Αστυνομία
Δικαιοδοσία Ναζιστική Γερμανία
ΈδραPrinz-Albrecht-Straße, Βερολίνο

Γκεστάπο (γερμανικά: Gestapo , συντομογραφία του Geheime Staatspolizei, «μυστική κρατική αστυνομία») λεγόταν η κρατική μυστική αστυνομία της ναζιστικής Γερμανίας.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πράκτορες της Γκεστάπο με πολιτικά

Η Γερμανική αυτή υπηρεσία ιδρύθηκε πρo του χιτλερικού καθεστώτος, ως αντίστοιχη των μυστικών υπηρεσιών ειδικής ασφαλείας άλλων ξένων χωρών. Ύστερα, όμως, από την ανάληψη της αρχής από τον Χίτλερ, η Γκεστάπο τοποθετήθηκε υπεράνω του νόμου, στρεφόμενη πλέον ελεύθερα κατά παντός ενάντιου, εμφανώς δεδηλωμένου, στο καθεστώς ή και υποτιθέμενου "εχθρού" του γερμανικού εθνικοσοσιαλιστικού καθεστώτος.

Το προσωπικό της υπηρεσίας αυτής αυξήθηκε σημαντικά, τόσο με την πρόσληψη εμπίστων και φανατικών χιτλερικών όσο και με αποσπάσεις οπαδών από άλλες πολιτικές και περισσότερο στρατιωτικές υπηρεσίες. Η Γκεστάπο προέβαινε σε συλλήψεις, βασανισμούς και εγκλεισμούς των αντιδρώντων σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Επικεφαλής της Γκεστάπο ήταν επί σειρά ετών ο Ράινχαρντ Χάιντριχ, ένας από τους πλέον αφοσιωμένους αλλά και απάνθρωπους οπαδούς του Χίτλερ, ο οποίος τελικά δολοφονήθηκε το 1942 στην Πράγα. Υπό την ηγεσία του αλλά και την έμπνευση του Αρχηγού των Σωμάτων Ασφαλείας του Ράιχ Χίμλερ, η Γκεστάπο εκτέλεσε σωρεία μεμονωμένων και ομαδικών εγκλημάτων καθώς και την εξόντωση των Εβραίων και άλλων μειονοτήτων όχι μόνον εντός της Γερμανίας αλλά και στις χώρες της Ευρώπης που είχαν περιέλθει υπό γερμανική κατοχή.

Μεταξύ των χιλιάδων Ελλήνων που βασανίστηκαν στα κρατητήρια της Γκεστάπο της οδού Μέρλιν στο Κολωνάκι[1] ή στα "υπόγεια του μαρτυρίου" της οδού Κοραή 4 όπου στεγαζόταν τα κρατητήρια της ναζιστικής διοίκησης,[2] δηλαδή της Κομμαντατούρ ή στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις και των χιλιάδων που εκτελέστηκαν χωρίς ή με υποτυπώδη δίκη στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής ή αλλού, οι περισσότεροι υπήρξαν θύματα της Γκεστάπο και όχι θύματα πολέμου. Η υπηρεσία αυτή είχε την εντολή από τους ηγέτες της να μη φείδεται την ανθρώπινη ζωή και να μη δειλιάζει έναντι οποιουδήποτε εγκλήματος προς παραδειγματισμό, με μοναδικό στόχο τη διατήρηση του Χίτλερ στην εξουσία.

Οι πράκτορες της Γκεστάπο, μεταξύ των οποίων ήταν και πολλοί που κατείχαν τη γλώσσα των χωρών στις οποίες υπηρετούσαν, (είτε στις υπό κατοχή είτε όχι) παρακολουθούσαν κάθε κίνηση και κάθε εκδήλωση επεμβαίνοντας αμέσως, και ειδικά στις χώρες υπό κατοχή, άνευ οίκτου και σοβαρής εξέτασης.

Μετά τη συντριβή και της τελευταίας γερμανικής αντίστασης, ο ανώτατος αρχηγός της Γκεστάπο Χίμλερ επεδίωξε να δραπετεύσει από τη Γερμανία εφοδιασμένος με πλαστά έγγραφα πλην όμως αναγνωρίσθηκε από τους Άγγλους στρατιώτες οι οποίοι και τον συνέλαβαν στις 21 Μαΐου 1945. Δύο ημέρες όμως αργότερα όπως δηλώθηκε ή αυτοκτόνησε κατά την ανάκρισή του ή βρέθηκε νεκρός στη φυλακή του που είχε αυτοκτονήσει με δραστικό δηλητήριο που έκρυβε σε μικρή αμπούλα κάτω από τη γλώσσα του.

Στη Διάσκεψη του Πότσδαμ των Αρχηγών των Μεγάλων Δυνάμεων (Τρούμαν, Τσώρτσιλ και Άττλη και Στάλιν) αποφασίστηκε, μεταξύ των άλλων, η πλήρης διάλυση της Γκεστάπο, η κατάσχεση του αρχείου της και η δίωξη των κυριότερων παραγόντων αυτής ως εγκληματιών πολέμου.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Shlomo Arsonson: Reinhard Heydrich und die Frühgeschichte von Gestapo und SD. Stuttgart 1971.
  • Heinz Boberach, Berichte des SD und der Gestapo über Kirchen und Kirchenvolk in Deutschland 1934–1944, Mainz 1971.
  • Hans Buchheim: Die SS – das Herrschaftssystem. In: Anatomie des SS-Staates – Band 1. dtv 462, München 1967.
  • Robert Gellately: Die Gestapo und die deutsche Gesellschaft. Die Durchsetzung der Rassenpolitik 1933 - 1945. Paderborn 1993
  • Robert Gellately: Hingeschaut und weggesehen. Hitler und sein Volk. Deutsche Verlagsanstalt München 2002 (auch Lizenzausgabe der Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn 2003), ISBN 3-421-05582-3
  • Eric A. Johnson: Nazi Terror: The Gestapo, Jews and Ordinary Germans. New York 1999
  • Holger Berschel: Bürokratie und Terror. Das Judenreferat der Gestapo Düsseldorf 1935 - 1945. Essen 2001
  • Schultheis Herbert und Wahler Isaac E.: Bilder und Akten der Gestapo Würzburg über die Judendeportationen 1941 - 1943. Bad Neustadt a. d. Saale 1988. ISBN 978-3-9800482-7-9.
  • Rupert Butler: An Illustrated History of the Gestapo. London 1992.
  • Rudolf Diels: Lucifer ante portas... es spricht der erste Chef der Gestapo. Stuttgart 1950
  • Christoph Graf: Politische Polizei zwischen Demokratie und Diktatur. Berlin 1983
  • Holger Hillesheim, Wolfgang Schoen: Die Gestapo. Dreiteilige Dokumentation der ARD/SWR (1. Hitlers schärfste Waffe. 2. Terror ohne Grenzen 3. Henker an der Heimatfront. Erstsendung: 18. April 2005).
  • Gabriele Lotfi: KZ der Gestapo. Arbeitserziehungslager im Dritten Reich. Frankfurt/M 2003, ISBN 3-596-15134-1
  • Wilhelm Mensing: Gestapo V-Leute kommunistischer Herkunft – auch ein Strukturproblem der KPD? In: Mitteilungsblatt des Instituts für soziale Bewegungen 34/2005.
  • Gerhard Paul und Klaus-Michael Mallmann (Hrsg.): Die Gestapo. Mythos und Realität. Darmstadt 1995
  • Jan Ruckenbiel: Soziale Kontrolle im NS-Regime: Protest, Denunziation u. Verfolgung; zur Praxis alltäglicher Unterdrückung im Wechselspiel von Bevölkerung u. Gestapo, Köln 2003.
  • Hans Schafranek: V-Leute und „Verräter“. Die Unterwanderung kommunistischer Widerstandsgruppen durch Konfidenten der Wiener Gestapo. In: Internationale wissenschaftliche Korrespondenz zur Geschichte der deutschen Arbeiterbewegung, Nr.3, 2000, S. 300–349.
  • Gerd Steinwascher: Gestapo Osnabrück meldet… Polizei- und Regierungsberichte aus dem Regierungsbezirk Osnabrück aus den Jahren 1933 bis 1936. Aus: Osnabrücker Geschichtsquellen und Forschungen Bd. XXXVI, Osnabrück 1995.
  • Michael Stolle: Die Geheime Staatspolizei in Baden. UVK Medien-Verlags-Gesellschaft, Konstanz 2001, ISBN 3-89669-820-6; 432 Seiten.
  • Jan Valtin: Tagebuch der Hölle. Aus dem Amerikanischen von Werner Krauss. Kiepenheuer & Witsch, Köln 1957 (heute als Lizenzausgabe in Komet MA-Service und Verlagsgesellschaft mbH, Frechen). In den USA bereits 1941 als „Out of the Night“ veröffentlicht.
  • Herbert Wagner: Die Gestapo war nicht allein... Politische Sozialkontrolle und Staatsterror im deutsch-niederländischen Grenzgebiet. Münster 2004 (über die Grafschaft Bentheim).
  • Walter Otto Weyrauch: Gestapo V-Leute. Tatsachen und Theorie des Geheimdienstes. fi Tb 11255, Frankfurt/M 1992, ISBN 3-596-11255-9.
  • Franz Weisz: Die geheime Staatspolizei Staatspolizeileitstelle Wien. Wien 1992.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Μία μαρτυρία για την κατοχή από την οδό Μέρλιν». 
  2. «Τα σημάδια της φρίκης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]