Γκέοργκ Βάγκενζαϊλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γκέοργκ Βάγκενζαϊλ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Georg Christoph Wagenseil (Γερμανικά)
Γέννηση29  Ιανουαρίου 1715[1][2][3]
Βιέννη[4][5]
Θάνατος1  Μαρτίου 1777[1][2][3]
Βιέννη[6][5]
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία
Ιδιότηταοργανίστας, συνθέτης[7], τσεμπαλίστας, πιανίστας[8] και μουσικός παιδαγωγός[8]
Κίνημαμπαρόκ μουσική
Όργαναεκκλησιαστικό όργανο
Είδος τέχνηςόπερα και συμφωνία
Καλλιτεχνικά ρεύματαμπαρόκ μουσική
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Γκέοργκ Κρίστοφ Βάγκενζαϊλ (Georg Christoph Wagenseil, Βιέννη 29 Ιανουαρίου 1715 – Βιέννη 1 Μαρτίου 1777) ήταν Αυστριακός συνθέτης, δεξιοτέχνης πληκτροφόρων και μουσικοπαιδαγωγός του 18ου αιώνα. [9]

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βάγκενζαϊλ γεννήθηκε στη Βιέννη, το 1715, και ήταν γόνος αυλικών υπαλλήλων. [10] Ήταν χορωδός παρεκκλησίου της αυτοκράτειρας Βιλελμίνας-Αμαλίας και πήρε μαθήματα κλαβεσέν και εκκλησιαστικού οργάνου από τον Μ. Παλότα (Matteo Palotta) και, έπειτα, ως συνθέτης, έγινε ο αγαπημένος μαθητής του διευθυντή Γιόχαν Φουξ. [11] Ο Βάγκενζαϊλ συνέθετε, ήδη, από το 1736 (μια λειτουργία) και διορίστηκε αυλικός συνθέτης στις 4 Δεκεμβρίου 1738, θέση που διατήρησε μέχρι το θάνατό του. Αντικατέστησε τον Γ. Μούφατ ( Gottlieb Muffat) και, το 1741, διορίστηκε οργανίστας της αυτοκράτειρας Ελισάβετ Χριστίνας (χήρας του Ιωσήφ Ι) για την οποία συνέθεσε πολλά θρησκευτικά έργα μέχρι τον θάνατό του, το 1750. Το 1745, ήταν ένας από τους μουσικούς της τελετής στέψης του Φραγκίσκου Στέφανου στη Φρανκφούρτη.

Χάρη σε άδεια που έδωσε η Μαρία Θηρεσία, έκανε δύο ταξίδια στην Ιταλία, τη Βενετία (1745), τη Φλωρεντία και το Μιλάνο (1746), όπου εξοικειώθηκε με τη σύγχρονη ιταλική όπερα και σκηνοθέτησε τις δικές του δημιουργίες. Συνέθεσε για το θέατρο της Αυλής πολλά έργα, στα χνάρια μεταξύ Φουξ και Γκλουκ (στη Βιέννη, στη δεκαετία του 1760). Το 1748 η όπερά του Ο Αλέξανδρος στις Ινδίες γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Το 1749 διορίστηκε δάσκαλος στο τσέμπαλο της αρχιδούκισσας Μαρίας Θηρεσίας, των πέντε θυγατέρων της και του διαδόχου του θρόνου. Το 1751 δημοσίευσε μια μέθοδο για πληκτροφόρο, με δακτυλοθεσία πιο σύγχρονη από εκείνες του Καρλ Φίλιπ Εμάνουελ Μπαχ. Συνήθεια του ήταν να διδάσκει σε δύο αρπίχορδα, το δικό του και του μαθητή. Είχε φήμη καλού παιδαγωγού, κάτι που αποδεικνύεται από τον ίδιο τον Μότσαρτ που, κατά την επίσκεψή του στη βιενέζικη Αυλή, το 1762, είχε πει ότι γνωρίζει τον Βάγκενζαϊλ ως δάσκαλο. [12] Μάλιστα, ο 6χρονος τότε Αμαντέους ερμήνευσε ένα από τα κοντσέρτα για τσέλο του Βάγκενζαϊλ, μπροστά στη Μαρία Θηρεσία. [13] Ανάμεσα στους μαθητές του ήταν ο Γ. Σενκ (Johann Baptist Schenk), κατοπινός δάσκαλος του Μπετόβεν, και η Μαρία Αντουανέτα.

Το 1769, για λόγους υγείας, παραιτήθηκε από την Αυλή και αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή. Πέθανε από φυματίωση το 1777 στη Βιέννη, αφού πέρασε εκεί το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. [14][15].

Μουσικολογικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βάγκενζαϊλ, αν και ξεχασμένος σήμερα, ήταν ήταν πολυγραφότατος και γνωστή μουσική φιγούρα στην εποχή του - τόσο ο Χάιντν όσο και ο Μότσαρτ γνώριζαν τα έργα του. Οι πρώτες του συνθέσεις ανήκουν στο ύφος του μπαρόκ, στο πνεύμα του Φουξ αλλά με επιρροές από τον Αντόνιο Καλντάρα, ενώ τα τελευταία έργα του είναι στο κλασικό στυλ γκαλάντ. Στον τομέα της οργανικής μουσικής, τα 6 κουαρτέτα του για τρία βιολοντσέλα και κοντραμπάσο θεωρούνται μοναδικά.

Ωστόσο, η -γενικά παραδεκτή- σημασία του έργου του στη διαμόρφωση του κλασικού ύφους, πρέπει να διερευνηθεί και να τεκμηριωθεί. Πολλά από τα έργα του δημοσιεύθηκαν στα μεγάλα κέντρα της εποχής, το Παρίσι, το Άμστερνταμ, το Λονδίνο, τη Γερμανία και τη Βιέννη. Ειδικά, οι Παρισινοί εκδότες τύπωναν την ενόργανη μουσική του με ευνοϊκότατους όρους. [16]

Κυριότερα έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπερες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Αριοδάντης (1745)
  • Η Επιείκεια του Τίτου (1746)
  • Δημήτριος (1746)
  • Ο Αλέξανδρος στις Ινδίες (1748)
  • Σιρόης (1748)
  • Ολυμπιάδα (1749)
  • Αντίγονος (1750)

Ορατόρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ιωάς, Βασιλιάς του Ιούδα (1750)
  • Η Λύτρωση (1755)

Τσέμπαλο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 6 ντιβερτιμέντι, έργο 1 (Βιέννη, 1753)

Ορχήστρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

92 συμφωνίες, 70 κοντσέρτα για τσέμπαλο, 20 λειτουργίες, 1 ρέκβιεμ, 4 κοντσέρτα για φλάουτο, 2 κοντσέρτα για βιολί, 2 κοντσέρτα για βιολοντσέλο, 1 κοντσέρτο για φαγκότο, 1 κοντσέρτο για τρομπόνι, κοντσέρτα και σονάτες για άρπα, σονάτα για φλάουτο, τρίο σονάτες κ.α. [17][18][19][20][21]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13900934x. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6j96fmm. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Wagenseil, Georg Christoph» (Γερμανικά) σελ. 71.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ Operone. wagenseil. Ανακτήθηκε στις 5  Απριλίου 2022.
  8. ↑ 8,0 8,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000605474. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  9. ↑ Λεωτσάκος
  10. ↑ Λεωτσάκος
  11. ↑ Kukaba
  12. ↑ Annette Kolb, Mozart, Albin Michel, 1938, p. 42 (OCLC378912)
  13. ↑ Λεωτσάκος
  14. ↑ Λεωτσάκος
  15. ↑ Kennedy
  16. ↑ Λεωτσάκος
  17. ↑ Λεωτσάκος
  18. ↑ Kennedy
  19. ↑ http://imslp.org/wiki/Category:Wagenseil,_Georg_Christoph
  20. ↑ Blom
  21. ↑ Bompiani

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
  • Baker’s biographical dictionary of musicians, on line
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1991, τόμος 12, σ. 137
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
  • Kucaba, John.: "Introduction: Life" in The Symphony 1720 - 1840 Series B - Volume III, ed. Barry S. Brooks (New York & London, 1981) p. xi


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γκέοργκ_Βάγκενζαϊλ&oldid=9684689"