Γιόζεφ Τσότσολ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιόζεφ Τσότσολ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Josef Chochol (Τσεχικά)
Γέννηση13  Δεκεμβρίου 1880[1][2][3]
Písek[4]
Θάνατος6  Ιουλίου 1956[5][6][3]
Πράγα ή Κάρλοβι Βάρι[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστροουγγαρία
Τσεχοσλοβακία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΤσεχικά[7]
ΣπουδέςΤεχνικό Πανεπιστήμιο Πράγας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααρχιτέκτονας[4][8]
σκηνογράφος[4]
πολεοδόμος[4]
θεωρητικός της αρχιτεκτονικής[4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιόζεφ Τσότσολ (Josef Chochol) (13 Δεκεμβρίου 1880 - 6 Ιουλίου 1956) ήταν μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της μοντέρνας αρχιτεκτονικής της Τσεχοσλοβακίας και ένας από τους μεγαλύτερους εκφραστές του Κυβισμού στην τσέχικη αρχιτεκτονική. Γεννήθηκε στις 13 Οκτωβρίου του 1880 στο Πισέκ (Pisek) της Τσεχίας και πέθανε στις 6 Ιουλίου του 1956 στο Karlovy Vary. Γενικά χαρακτηριστικά του έργου του είναι ο δυναμισμός, γενναιοδωρία των μορφών και η έλλειψη διακόσμησης.

Σπουδές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπούδασε αρχιτεκτονική στο πολυτεχνείο της Πράγας. Συνέχισε τις σπουδές του στην σχολή του Otto Wagner στη Βιέννη (Akademie der Bildenden Künste), όπου ήταν μαθητής του Jan Kotera ,ο οποίος και θεωρείται θεμελιωτής της μοντέρνας Τσέχικης αρχιτεκτονικής.

Δράση – Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1911 ο Τσότσολ, δυσαρεστημένος από τον ορθολογισμό της νέας αρχιτεκτονικής και την ομοιομορφία που εν τέλει παρουσίαζε, μαζί με τους Josef Gocár, Pavel Janák, Vlastislav Hofman ίδρυσε την ομάδα “Mane Union Fine Art”, γνωστή και ως “plastic artists”. Κύριο μέλημα της ομάδας ήταν η αναζήτηση της πνευματικότητας της αρχιτεκτονικής μέσα από την διερεύνηση της πλαστικότητάς της. Χαρακτηριστική πεποίθησή της ήταν το ότι η καλλιτεχνική σκέψη και αφαίρεση πρέπει να πάρουν τo προβάδισμα από τον σκοπό. Έτσι η αρχιτεκτονική , ως δημιουργική ενέργεια, με την πλαστικότητα στην μορφή και στην υλοποίηση των ιδεών της, εμβαθύνει τόσο στα αρχιτεκτονικά προβλήματα όσο και στην ύλη για να παράγει από αυτήν μορφή.

Τα χρόνια που ακολούθησαν, ο Γιόζεφ Τσότσολ εξελίσσεται σε έναν από τους σημαντικότερους εκφραστές του Κυβισμού στην αρχιτεκτονική της Τσεχίας. Τα τέσσερα κυβιστικά σπίτια που σχεδίασε ο ίδιος (1911-1913)κάτω από το κάστρο Vyšehrad στην Πράγα με τις πολυεδρικές προσόψεις, όπου κυριαρχούν πρισματικά σχήματα και κεκλιμένα επίπεδα, αποτελούν τα σημαντικότερα δείγματα του Τσέχικου Κυβισμού. Ο ίδιος σχεδίασε, επίσης, και κυβιστικά έπιπλα. Παρόλη την πλαστική όψη, στα κτίρια αυτά η κάτοψη ακολουθούσε παραδοσιακά σχέδια.

Ήταν ο μόνος από την γενιά των Κυβιστών που δεν συμμετείχε στις προσπάθειες για δημιουργία «εθνικού στυλ».

Την ίδια εποχή περίπου, ο ίδιος σχεδιάζει κτίρια με αυστηρές, γεωμετρικές προσόψεις χωρίς διακόσμηση-δείγματα του ύστερου τσέχικου πουρισμού. Παραδείγματα τέτοιων κτιρίων αποτελούν τα κτίρια γραφείων στην οδό Jindrisska Street στην Πράγα (1920-1921) και το κτίριο για την ένωση μηχανικών στην οδό Dittrichova Street στην Πράγα (1923–1925).

Το 1920, ο Γιόζεφ Τσότσολ γίνετε μέλος του «Devetsil», ενός καλλιτεχνικού συνδέσμου των avant-garde συγγραφέων, αρχιτεκτόνων και διαφόρων καλλιτεχνών της εποχής, που ιδρύεται την ίδια χρονιά από τον Karel Teige. Χαρακτηριστικό της ομάδας αυτής, ήταν τα σχέδια καθαρών όψεων που μαρτυρούν την εξέλιξη από τις πλαστικές επιφάνειες στις καθαρές φόρμες, απαλλαγμένες από κάθε διακοσμητικό βάρος.

Το 1925 ο Γιόζεφ Τσότσολ γίνεται και μέλος της λέσχης Αρχιτεκτόνων (Architects’ club) και το 1933 ενεργό μέλος της CIAM.

Ήταν ο μόνος από τους Τσέχους Κυβιστές με πολιτικές βλέψεις, καθώς τα 1929 γίνεται μέλος του αρχιτεκτονικού τμήματος της προοδευτικής αριστεράς (architectural branch of the Left Front) και το 1933 γίνεται ένας από τους ιδρυτές της ένωσης σοσιαλιστών αρχιτεκτόνων (Union of Socialist Architects)

Την παραπάνω περίοδο 1920-1930, ο Josef Chochol έχει επηρεαστεί από τον Κουνστρουκτιβισμό, όπως φαίνεται και από τα σχέδιά του για το θέατρο «Liberated Theatre» (απραγματοποίητο) (1926). Πρόκειται για μία σύνθεση από καθαρά σχήματα και οργάνωση σύμφωνα με το πνεύμα του Ώριμου Φουνξιοναλισμού.

Αργότερα, τον Γιόζεφ ενδιέφερε η μελέτη οικονομικά προσιτών κατοικιών και το 1935, μάλιστα, κέρδισε και βραβείο για το έργο του στην παγκόσμια έκθεση των Βρυξελών (Exposition Universelle in Brussels).

Αρχιτεκτονικό Εργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τέσσερα κυβιστικά σπίτια (1911-1913) κάτω από το κάστρο Vyšehrad
  • κτίρια γραφείων στην οδό Jindrisska Street στην Πράγα (1920-1921)
  • κτίριο για την ένωση μηχανικών στην οδό Dittrichova Street στην Πράγα (1923–1925)
  • Το σπίτι του Kovarovic (Kovarovic Villa)(1912-1913), στην Πράγα
  • θέατρο ‘’Liberated Theatre’’ (απραγματοποίητο) (1926)

Δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1914 γράφει το μανιφέστο του “Oč usiluji?” (για τι μάχομαι?)

Η φόρμα πρέπει να είναι μοναδική, αληθινή, αυθύπαρκτη, και να μιλά με διαυγή, καταληπτό λόγο. Πρέπει να είναι έκφραση του σκοπού, του οποίου, την ουσία, αποτελεί το πρόσωπο. Πρέπει να περιορίζεται στην καθαρή λειτουργία του σκοπού, ελεύθερη από άλλα, ανώφελα στοιχεία. Η λιτότητά της πρέπει να απορρέει από τη συνείδηση μιας εσωτερικής ζωής, πλούσιας σε σύνθετη και δραστήρια απασχόληση. Η κλασσική λεπτότητα της καθαρότητάς της δεν πρέπει να φθείρεται με τεχνητά σκαλίσματα και εξωφρενική ζωγραφική που θυμίζουν πρόσωπα ινδιάνων αρχηγών.

Οι σταθερές επιφάνειές της πρέπει να υποτάσσονται σε μία υπερβατική, ίσως και μυστικιστική ιδέα, και υπάκουα να συμμορφώνονται με τους νόμους της. Τέλος πρέπει να αποδεσμευτεί από τα όποια στοιχεία αναρχισμού, μιμητισμού ή εκλεκτικισμού, και να μείνει ανέγγιχτη από τη δηλητηριώδη οσμή που αναδύουν τα αποσαθρωμένα πτώματα των περασμένων τεχνοτροπιών.

Πρέπει να γίνει δυνατότερος και διαυγέστερος εκφραστής της σύγχρονης ιδεολογικής πορείας του κόσμου.

(πηγή: “Η μοντέρνα αρχιτεκτονική στην Τσεχοσλοβακία 1900-1940”, Vladimir Slapeta)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 rkd.nl/explore/artists/440036. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  2. 2,0 2,1 (Ολλανδικά) RKDartists. 440036. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01050293. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/13750. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  5. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/440036. Ανακτήθηκε στις 26  Αυγούστου 2017.
  6. (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. chochol-josef. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01050293. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  8. arch-pavouk.cz/index.php/architekti/144-chochol-josef. Ανακτήθηκε στις 7  Μαΐου 2023.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Vladimir Slapeta, Η μοντέρνα αρχιτεκτονική στην Τσεχοσλοβακία 1900-1940 ( Modern architecture in Czechoslovakia 1900-1940 )
  • Hilde Heynen, Architecture and modernity, Cambridge, MA: The MIT Press c1999
  • Sherban Cantacuzino, Great modern architecture, General editor: David Herbert
  • William J.R. Curtis, Modern Architecture since 1900, Haidon
  • 2000 | JAMES STEVENS CURL | 700+ words | © A Dictionary of Architecture and Landscape Architecture 2000, originally published by Oxford University Press 2000

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Josef Chochol στο Wikimedia Commons