Γιόζεφ Κις

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιόζεφ Κις
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Kiss József (Ουγγρικά)
Γέννηση30  Νοεμβρίου 1843
Mezőcsát
Θάνατος31  Δεκεμβρίου 1921[1]
Βουδαπέστη[2]
Αιτία θανάτουπνευμονία[1]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςSalgotarjani Street Jewish Cemetery[3]
ΨευδώνυμοRudolf Szentesi[4] και Ádám Géza[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΟυγγαρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΟυγγρικά[5]
ΣπουδέςReformed College of Debrecen (έως 1862)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[6]
ποιητής
συνεισφέρων συντάκτης[7]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιόζεφ Κις (30 Νοεμβρίου 1843, Μετζοσάτ - 31 Δεκεμβρίου 1921, Βουδαπέστη) ήταν Ούγγρος ποιητής και επιμελητής.

Ο Γιόζεφ Κις τη δεκαετία 1890
Εξώφυλλο από το δεύτερο τεύχος του The Week (12 Ιανουαρίου 1890)

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κις γεννήθηκε στο Μετζοσάτ. [8] Ο πατέρας του, Ιστβάν Κλάιν, ήταν ένας φτωχός Εβραίος καταστηματάρχης. Η μητέρα του ήταν κόρη ενός Εβραίολιθουανού δασκάλου που είχε δραπετεύσει από τα πογκρόμ. Το 1850, η οικογένεια μετακόμισε στην κομητεία Γκομόρ ες Κισόντ, όπου ο πατέρας του έγινε καλλιεργητής στα βασιλικά κτήματα. Όσο ήταν εκεί, μυήθηκε στη λογοτεχνία από τον ιερέα Σαμουέλ Μπαλόχ. Σύντομα, οι γονείς του αποφάσισαν ότι έπρεπε να γίνει ραβίνος και τον έστειλαν να σπουδάσει στο Μίσκολτς.

Το 1856, σε ηλικία δεκατριών ετών, ο Κις κατέφυγε στη Βιέννη. Τελικά επέστρεψε στο σπίτι και γράφτηκε σε ένα κολέγιο στο Ντέμπρετσεν. Το 1862, όταν ήταν 19 ετών, πέθανε η μητέρα του και, περίπου την ίδια περίοδο, ο πατέρας του καταστράφηκε οικονομικά. [8] Ο Κις αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις σπουδές του και στη συνέχεια πέρασε αρκετά χρόνια ως πλανόδιος δάσκαλος Εβραίων, σε οικισμούς πόλεις της Μεγάλης Ουγγρικής Πεδιάδας. [8] Το 1867, τη χρονιά που ανακηρύχθηκε εκ νέου η εβραϊκή χειραφέτηση, με την εγκαθίδρυση της συνταγματικής μοναρχίας της Αυστροουγγαρίας, πήγε στην Πέστη και απευθύνθηκε στην εκεί εβραϊκή κοινότητα για να υποστηρίξει τη δημοσίευση του πρώτου του βιβλίου ποιημάτων, αλλά χωρίς επιτυχία. Ο Κις εξέδωσε τον τόμο με δικά του έξοδα με τον τίτλο Zsidó dalok (Εβραϊκά Ποιήματα). Ωστόσο, απέτυχε να κερδίσει το ενδιαφέρον του κοινού. [8]

Στη συνέχεια, ο Κις εργάστηκε ως διορθωτής στον εκδοτικό οίκο Deutsch. Από το 1870 έως το 1873, ήταν ο εκδότης του Illustrated World, ενός περιοδικού που είχε αναλάβει από τον Άρνολντ Βερτέσι. Το 1873 παντρεύτηκε μια μακρινή συγγενή του. Την επόμενη χρονιά, αρρώστησε βαριά και έγραψε το μυθιστόρημά του με τίτλο Budapesti rejtelmek (Τα μυστικά της Βουδαπέστης) ενώ ήταν κατάκοιτος. Η πρώτη του επιτυχία ήρθε το 1875 με το μεγάλο ποίημα-μπαλάντα του Simon Judit, το οποίο παρουσιάστηκε σε μια συνάντηση της λέσχης Kisfaludy. Καθώς η δημοτικότητά του Κις μεγάλωνε, αυξάνονταν και οι διαμάχες γύρω από την άποψή του. Ο Κις μετέφρασε επίσης πολλούς από τους Ψαλμούς στη σύγχρονη γλώσσα με μια σύγχρονη οπτική. Αυτά αναγκάστηκε να τα δημοσιεύσει ο ίδιος λόγω των δογματικών επικρίσεων που δέχτηκε.

Από το 1882, ο Κις υποστήριζε οικονομικά τις λογοτεχνικές του δραστηριότητες δουλεύοντας σε μια γαλλοουγγρική ασφαλιστική εταιρεία. Όταν η εταιρεία έκλεισε το 1889, επέστρεψε στις επιμέλειές του. Το 1914 έγινε μέλος της λέσχης Kisfaludy.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 FamilySearch Historical Records. www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HT-69HQ-BN6?i=492&cc=1452460. Ανακτήθηκε στις 31  Οκτωβρίου 2022.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 1  Ιανουαρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 intezet.nori.gov.hu/nemzeti-sirkert/budapest/salgotarjani-uti-temeto/kiss-jozsef/.
  4. 4,0 4,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Σεπτεμβρίου 2014.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb10862212t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  7. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. zmp20221154891. Ανακτήθηκε στις 20  Δεκεμβρίου 2022.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Yaron, Baruch (2007). "Kiss, József." Encyclopaedia Judaica. Eds. Michael Berenbaum and Fred Skolnik. 2nd ed. Macmillan Reference USA. Vol. 12, pp. 201-202. Retrieved via Gale eBooks, 5 May 2020. Also available online via Encyclopedia.com.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]