Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γιάννης Φελέκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιάννης Φελέκης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1943
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταακτιβιστής

Ο Γιάννης Φελέκης (1943) είναι Έλληνας κομμουνιστής, αγωνιστής της αντιδικτατορικής πάλης ο οποίος αποτελεί κεντρική φυσιογνωμία της επαναστατικής εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς της χώρας. Το 1963, σε ηλικία 20 ετών, εντάσσεται στο τροτσκιστικό κίνημα και συγκεκριμένα στο Κ.Δ.Κ.Ε (Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδας), το ελληνικό τμήμα της 4ης Διεθνούς, το οποίο μετέπειτα μετονομάστηκε σε Ο.Κ.Δ.Ε. (Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας) στην οποία χρόνια αργότερα γίνεται και ηγετικό στέλεχος. Η ΟΚΔΕ διασπάται το 1985 σε «ΟΚΔΕ-Σπάρτακος», και «ΟΚΔΕ-Σπάρτακος» με τον Γιάννη Φελέκη εντάσσεται στην «ΟΚΔΕ-Σπάρτακος».

Το 2017 ο Γιάννης Φελέκης πρωταγωνιστεί στην δημιουργία της «Τεταρτοδιεθνιστικής Προγραμματικής Τάσης» (γνωστή και ως ΤΠΤ) η οποία εκδίδει το περιοδικό «4», αυτόπροσδιορίζεται ως το ελληνικό τμήμα της 4ης Διεθνούς, παρεμβαίνει τόσο εντός της «ΟΚΔΕ-Σπάρτακος», όσο και δημόσια στην ελληνική κοινωνία. Το 2021 η «Τεταρτοδιεθνιστική Προγραμματική Τάση» αποχωρεί από την «ΟΚΔΕ-Σπάρτακος» και συμμετέχει στις διεργασίες που οδήγησαν σε ενοποίηση τμημάτων της ελληνικής αντικαπιταλιστικής και ριζοσπαστικής αριστεράς τα οποία συγκρότησαν τον Μάρτιο του 2022 την «Αναμέτρηση, οργάνωση για μία νέα κομμουνιστική Αριστερά». Το 2023 ο Γιάννης Φελέκης συμπλήρωσε 60 χρόνια ως μέλος κομμουνιστικών οργανώσεων και συνεχίζει μέχρι σήμερα πιστός στα ιδανικά του.

Ο Γιάννης Φελέκης γεννήθηκε στο Δημαριό Άρτας το 1943, μέσα στην Κατοχή. «Οι γονείς μου ήταν μικροαγρότες και είχαν να ταΐσουν έξι κορίτσια και μένα. Τα λίγα που παρήγαν τα μέρη μας κάθε χρόνο –καλαμπόκι, σιτάρι, όσπρια– τελείωναν τον Φλεβάρη και μετά τρεφόμασταν με εισαγόμενα που προορίζονταν για ζωοτροφές. Ο πατέρας μου πολέμησε και τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, γύρισε με τη συνθηκολόγηση. Στον Εμφύλιο δεν συμμετείχε, παρότι πήγαν να τον μπλέξουν, παραλίγο μάλιστα να περάσει εκτελεστικό απόσπασμα» αναφέρει σε συνέντευξη που έδωσε στον Θοδωρή Αντωνόπουλο για την LIFO το 2023.

Δώδεκα χρονών αφήνει τα χωράφια και τα πρόβατα της οικογένειας και αναζητά δουλειά στην πόλη της Άρτας. Οι κακές συνθήκες εργασίας που επικρατούσαν στο τυροκομείο όπου δούλευε τον σπρώχνουν να βρει νέα δουλειά, αυτή την φορά στα οδικά έργα της ΜΟΜΑ που κατασκεύαζε την εθνική οδό Αθήνα - Γιάννενα. Και εκεί όμως οι συνθήκες εργασίας ήταν ιδιαίτερα σκληρές.

Η αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος τον οδηγεί να μετακομίσει στην Αθήνα το 1958. Εργάζεται στον τομέα του επισιτισμού, όπου ασχολείται με την οργάνωση των συνδικάτων, πράγμα που επιτράπηκε και ευνοήθηκε με το μεγάλο ποσοστό που είχε πάρει η αριστερά μέσω της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς στις εκλογές του 1958. Τότε ξεκίνησε η μεγάλη ανασυγκρότηση της αριστεράς και έγιναν οι πρώτες μεγάλες απεργίες του 1960-1961. Ο Γιάννης Φελέκης εντάσσεται σε σωματείο εργαζομένων στον χώρο του επισιτισμού.

Δεκαεννιά χρονών, το 1962, ταξίδεψε ως ναυτικός συνεχίζοντας τον συνδικαλισμό, ιδιαίτερα με το δημοκρατικό διάλειμμα του 1963-1965 κατά το οποίο η Ένωσις Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου αφήνει περιθώρια συνδικαλισμού για πρώτη φορά μετά τον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο του 1946-1949.

Μέχρι τότε ο κλάδος της ναυτιλίας στην Ελλάδα ήταν αυστηρά ελεγχόμενος και αναφέρει "πιο εύκολα γινόσουν αστυνομικός παρά ναυτικός", επειδή τότε για πρόσληψη στον κλάδο αυτό χρειαζόταν χαρτί φρονημάτων.

Τέλη του 1963 και ενώ εργαζόταν ακόμα ως ναυτικός, ανάμεσα σε κάποιο ταξίδι στην Αθήνα, εντάσσεται στους στο τροτσκιστικό κίνημα Κ.Δ.Κ.Ε (Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδας), το ελληνικό τμήμα της 4ης Διεθνούς[1], η οποία μετέπειτα μετονομάστηκε σε Ο.Κ.Δ.Ε. (Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας) στην οποία χρόνια αργότερα γίνεται και ηγετικό στέλεχος.[2]

Στα τέλη του 1965 μετά από συλλογή γενικών στοιχείων από την αστυνομία καθώς απαγορευόταν και η παραμικρή συνδικαλιστική δραστηριότητα στον ναυτικό κλάδο, του απαγορεύτηκε η έξοδος από τη χώρα και η εργασία σε οποιοδήποτε πλεούμενο. Μετά από αυτό εργάστηκε ως λιθογράφος συνεχίζοντας εντατικά τον συνδικαλιστικό του αγώνα μέχρι τον Ιούλιο του 1966 οπότε υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία που κράτησε έως τον Αύγουστο του '67. Ως φαντάρος είχε την ανάλογη μεταχείριση λόγω του ότι είχε μεγάλο φάκελο στην ασφάλεια.

Ο φάκελος τότε περιείχε στοιχεία για αφισοκολλήσεις, μοίρασμα προκηρύξεων, διαδηλώσεις, απεργίες ακόμα και καταθέσεις των θυρωρών των πολυκατοικιών όπου διέμεναν τα άτομα.

Η δράση επί χούντας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τον Αύγουστο του 1967 (Η δικτατορία είχε εγκαθιδρυθεί από την 21 Απριλίου) οπότε απολύθηκε από τον στρατό, και μετά, συλλαμβάνεται αρκετές φορές λόγω υποψιών, συνήθως με κρατήσεις τον 2 ημερών αλλά και με 2 δίμηνες. Εν τέλει στις 5 Μαΐου του 1969 συνελήφθη μαζί με δεκάδες άλλους από τον οικογενειακό, στενό αλλά και ευρύτερο του κύκλο.

Μετά τις ανακρίσεις 8 κατέληξαν στο στρατοδικείο για τους 3 από τους οποίους οι αρχές απέδειξαν ότι είχαν σχέση με τις κατηγορίες. Ο Αντώνης Περράκης, ο οποίος θεωρήθηκε συνεργός χωρίς ιδιαίτερη συμμετοχή, καταδικάστηκε σε 6 μήνες φυλακή, ο Θεολόγος Ψαρραδέλλης καταδικάστηκε σε 13 χρόνια (είχε αποδράσει προς την Τουρκία πριν την έκβαση της δίκης, εκεί συνελήφθη, φυλακίσθηκε και δραπέτευσε ξανά προς τη Βουλγαρία περιμένοντας παροχή πολιτικού ασύλου), αντιθέτως παραδόθηκε από τις αρχές της Βουλγαρίας στην ελληνική αστυνομία, γυρνώντας πάλι στην Ελλάδα 8 μήνες μετά την πρώτη του απόδραση.[3]

Τέλος ο Γιάννης Φελέκης καταδικάστηκε για 8 χρόνια περνώντας από διάφορες φυλακές όπως Αβέρωφ, Αίγινας και Κορυδαλλού. Τα χρόνια που βρισκόταν στη φυλακή μαζί με πολλούς αριστερούς, παρά τις συγκρούσεις που βρισκόταν τα μέλη της αριστεράς μεταξύ τους που φυσικά δεν πήραν μορφή βίας, συνέχισαν εντός των τειχών των φυλακών τη δράση με οποιαδήποτε μορφή μπορούσαν, οργανώνοντας ομάδες συμβίωσης, τις λεγόμενες κολεκτίβες, μέχρι και μαθήματα ιστορίας, ακόμα και βρίσκοντας τρόπους για επικοινωνία με τον έξω κόσμο.[4] Το 1973 με τη γενική αμνηστία που δόθηκε στις 13 Αυγούστου αποφυλακίζεται και από την μέρα που επιστρέφει στην Αθήνα ασχολείται γρήγορα με τα τρέχοντα καθώς αναπτύσσει δραστηριότητα παίρνοντας μέρος στην κατάληψη του Πολυτεχνείου.

Με το δεύτερο πραξικόπημα και τη Χούντα του Ιωαννίδη τον Νοέμβριο του 1973, συλλαμβάνεται και μετά από δύο μήνες βασανιστηρίων στην ΕΑΤ-ΕΣΑ τον στέλνουν εξορία στη Γυάρο όπου και έμεινε μέχρι τον Ιούλιο του 1974 από όπου επέστρεψε στην Αθήνα.

Το ίδιο βράδυ της επιστροφής στην Αθήνα ξεκινάει τη δραστηριότητα με ό,τι απέμεινε και όσους επιβίωσαν από την καταστολή της δικτατορίας, μία καμπάνια ενάντια στη γενική επιστράτευση και τον επαπειλούμενο πόλεμο με την Τουρκία, που τότε ήταν το πιο φλέγον ζήτημα σε μία κατάσταση που η περίπτωση ενός πολέμου με την Τουρκία φαινόταν πάρα πολύ πιθανή.

Τις επόμενες μέρες συνεχίζει τη δράση του με την προσπάθεια ανασύστασης διαφόρων συνδικάτων που είχαν απαγορευτεί επί χούντας και στις 6 Αυγούστου του 1974 εκδίδει το πρώτο φύλλο της “Εργατικής Πάλης”. Την πρώτη αριστερή εφημερίδα μετά τη δικτατορία παρόλο που ακόμα θεωρούταν παράνομο. Λόγω των παραπάνω δραστηριοτήτων του την περίοδο αυτή υπήρξαν πολλαπλές συλλήψεις του από την αστυνομία, καμία όμως από αυτές δεν κατέληξε σε καταδίκη.

Μετέπειτα και τωρινή δράση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο του 1977 μετά από κάλεσμα στα Προπύλαια και ειρηνική πορεία διαφόρων συνδικάτων κατά του συμβάντος στην αεροπειρατεία της πτήσης της Lufthansa γίνονται τρεις συλλήψεις έξω από το Πολυτεχνείο στο οποίο υπήρχε κάλεσμα συγκέντρωσης Αναρχικών ομάδων. Συλλαμβάνονται οι Χρήστος Κωνσταντινίδης, Σταυρούλα Λαγκαδινού και Μιχάλης Σύρπος και τις συλλήψεις ακολουθούν επεισόδια και κυνηγητό ανάμεσα στην αστυνομία, αναρχικούς και άλλο κόσμο στα Εξάρχεια, συγκεκριμένα στην οδό Σόλωνος και Ακαδημίας. Σημειώθηκαν καταστροφές σε προεκλογικά γραφεία τα οποία βρισκόταν στην οδό Ακαδημίας και σε γύρω καταστήματα.

Με αφορμή τα παραπάνω επεισόδια, αργότερα τη νύχτα η αστυνομία μαζί με εισαγγελείς προχωρά σε συλλήψεις των εκδοτών αριστερών εφημερίδων που άνηκαν στις 8 οργανώσεις που είχαν κάνει το πρώτο κάλεσμα στα προπύλαια, τους οποίους θεώρησαν ως οργανωτές των ομάδων αυτών και επομένως υπεύθυνους για όσα συνέβησαν. Στους συλληφθέντες μαζί με τον Γιάννη Φελέκη ήταν και ο Νικόλας Άσιμος.

Μετά τη σύλληψη φυλακίστηκε μέχρι τον Μάρτιο του 1978 και χαρακτηρίστηκε από τις αρχές ως καθ' έξιν και κατ' εξακολούθησιν εγκληματίας. Οι αρχές επικαλέστηκαν τη δραστηριότητα του στα χρόνια της δικτατορίας.[εκκρεμεί παραπομπή]

Μέχρι και σήμερα συνεχίζει την ίδια πολιτική δραστηριότητα, πια όχι τόσο ως συνδικαλιστής αλλά περισσότερο σε θέματα πολιτικών δικαιωμάτων, το αντιρατσιστικό κίνημα αλλά και την αλληλεγγύη σε μετανάστες και πολιτικούς πρόσφυγες. Πράγμα που ξεκίνησε κυρίως μετά το πραξικόπημα του Σεπτεμβρίου του 1981 στην Τουρκία και τον ερχομό πολλών Τούρκων πολιτικών προσφύγων στην Ελλάδα.

Επίσης έχει δραστηριότητα που σχετίζεται με την αλληλεγγύη σε συνδικαλιστικές δραστηριότητες, θέματα που αφορούν την παιδεία, τα εργασιακά δικαιώματα αλλά και στο κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης που ξεκίνησε στην Ευρώπη το 1996 με τις λεγόμενες ευρωπορείες στα συμβούλια κορυφής της Ευρώπης και στη συνέχεια έγιναν ελληνικό - ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ έχοντας ως κύριο αίτημα διαμαρτυρίας την ανεργία.

Το 1986 ο Γιάννης Φελέκης ήταν ανάμεσα σε αυτές και αυτούς που ιδρύσανε την Κίνηση (σήμερα Δίκτυο) για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματαν, το 1997 το Κοινωνικό Κέντρο - Στέκι Μεταναστών στην Τσαμαδού και από το 1998 το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, το οποίο έχει γίνει πια θεσμός.

Παράλληλα, σε όλο αυτό το διάστημα ασχολήθηκε με τη δημιουργία και διαχείριση μπαρ και καφετεριών στην περιοχή των Εξαρχείων, ενώ σε πολλές εκδηλώσεις αναλαμβάνει το ρόλο του dj εντυπωσιάζοντας με τις γνώσεις του στη ροκ και τη φανκ μουσική των δεκαετιών '60 και '70.

Σήμερα δεν υπάρχει πορεία, εκδήλωση ή άλλη δράση της Αριστεράς που ο Γιάννης Φελέκης δεν θα είναι παρών με τις συντρόφισσες και τους συντρόφους από την «Τεταρτοδιεθνιστική Προγραμματική Τάση» και την «Αναμέτρηση, οργάνωση για μία νέα κομμουνιστική Αριστερά». Την χαρακτηριστική του μορφή, με τα γένια, τα μακριά μαλλιά και την Παλαιστινιακή μαντίλα, συμπληρώνει σχεδόν πάντα το τελευταίο τεύχος του περιοδικού «4» το οποίο μεταφέρει στα ελληνικά τον λόγο και τις βασικές επεξεργασίες της 4ης Διεθνούς και του οποίου ο Γιάννης Φελέκης είναι Υπεύθυνος Έκδοσης.

Πολλοί είναι οι φορείς, οι σύλλογοι και οι οργανώσεις που προσκαλούνε τον Γιάννη Φελέκη ως ομιλητή σε διάφορες εδηλώσεις, ιδίως σχετικά με την Εξέγερση του Πολυτεχνείου. Με ειλικρινή σεμνότητα, απλότητα και πολύ συχνά με αυτοσαρκασμό θα μοιραστεί τις εμπειρίες του και την αγωνία να μάθουν οι νέες γενιές τι έγινε πριν από πενήντα χρόνια στο Πολυτεχνείο και γιατί.

Την ίδια σεμνότητα δείχνει και όταν η κουβέντα πάει γύρω από τις εκλογές: «Να πολιτευτώ με ένα μεγάλο κόμμα όχι, τέτοιου είδους «σωτήρας» δεν σκέφτηκα ποτέ να γίνω. Προσβλέπω πάντα στη δημιουργία μιας σύγχρονης, επαναστατικής αριστεράς. Με τον ρεφορμισμό δεν προχωράς, ούτε μνημόνια σκίζεις, ούτε μπορείς να κάνεις οτιδήποτε πέρα απ’ ό,τι το σύστημα σου επιτρέπει. Δεν δέχομαι καθόλου, ωστόσο, ότι καλύτερα να είναι η δεξιά στα πράγματα, ώστε να δημιουργούνται επαναστατικές συνθήκες, όπως διατείνονται κάποιοι. Ούτε με την εκλογική αποχή συμφωνώ.» Σήμερα στα 81 του, ο Γιάννης Φελέκης συνεχίζει στον ίδιο δρόμο που χάραξε από μικρό παιδί, αυτό του καθημερινού αγώνα και της δουλειάς μυρμηγκιού, άνθρωπο τον άνθρωπο.



  1. Eberhard Eric.2005. Marxismus: Revolution und Konterrevolution in Griechenland.Wien: Arbeitsgruppe Marxismus. σελ. 383, 485, 542.ISBN 3-901821215
  2. Αλεξάτος Ν. Γιώργος.2008. Ιστορικό Λεξικό του ελληνικού εργατικού κινήματος. Αθήνα. Γειτονιές του Κόσμου: 2η έκδοση. σελ. 146-147.
  3. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2012. 
  4. Κατσαρός, Στέργιος. 2000. Εγώ ο προβοκάτορας, εγώ ο τρομοκράτης: Η γοητεία της βίας. Αθήνα. Μαύρη Λίστα: σελ. 81, 175, 179, 190.ISBN 960-804402-2..