Γιάκομπ Χρίμμερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιάκομπ Χρίμμερ
Γέννηση1525[1][2][3]
Αμβέρσα
Θάνατος1590[1][2][4]
Αμβέρσα
Χώρα πολιτογράφησηςΚάτω Χώρες των Αψβούργων
Ιδιότηταζωγράφος[5][6] και σκιτσογράφος[6]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιάκομπ Χρίμμερ (φλαμανδικά: Jacob Grimmer[7] (1526/1526 – πριν τον Μάιο 1590) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος τοπίων και σχεδιαστής. Οι αγροτικές σκηνές και τα τοπία περιοχών γύρω από την Αμβέρσα σημείωσαν την απαρχή σημαντικής εξέλιξης στη φλαμανδική τοπιογραφία του 16ου αιώνα, απομακρυνόμενη από την "παγκόσμια τοπιογραφία", με τα φανταστικά πανοράματα και τους φαντασιόπληκτα αποτυπωμένους γιγαντιαίους βράχους, προς μεγαλύτερη απλότητα και προσέγγιση στην πραγματικότητα. Το έργο του επηρέασε την επόμενη γενεά Φλαμανδών τοπιογράφων. Ο Χρίμμερ ήταν ικανότατος στη χρήση χρωμάτων και φιλοτέχνησε αρμονικά τοπία χρησιμοποιώντας ρεαλιστικά χρώματα και αποτυπώνοντας ρεαλιστικά την ατμόσφαιρα.[8]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιάκομπ Χρίμμερ γεννήθηκε στην Αμβέρσα, γιος του μικρεμπόρου Νίκολαας Χρίμμερ και της Ελίζαμπετ Κοπς.[9] Σύμφωνα με τον πρώιμο βιογραφό Κάρελ φαν Μάντερ ο Χρίμμερ έμαθε να ζωγραφίζει τοπία από τον Ματτάις Κοκ και, αργότερα, από τον Κρίστιαν φαν ντεν Κούεμπορν (Christian van den Queborn), και οι δύο ζωγράφοι στην Αμβέρσα.[10] Δεν υπάρχουν έγγραφα που να τεκμηριώνουν αυτές του τις μαθητείες.

Το μόνο τεκμήριο που σχετίζεται με την εκπαίδευσή του είναι η καταγραφή του, το 1539 και υπό το όνομα "Iaques Grimmaer" στο liggeren της Συντεχνίας του Αγίου Λουκά της Αμβέρσας, ως μαθητής του Χάμπριελ Μπάουβενς (Gabriel Bouwens). Δεν είναι, κατά συνέπεια, βέβαιο ότι ο Χρίμμερ διετέλεσε μαθητής του Κοκ ή του φαν ντεν Κούεμπορν.[11] Ο Χρίμμερ έγινε "Δάσκαλος" στη Συντεχνία της Αμβέρσας το 1547.

Ο Χρίμμερ νυμφεύτηκε την Λουκία φαν ντε Βάουβερ τον Απρίλιο του 1548. Από τα τέσσερα παιδιά που γεννήθηκαν από αυτόν τον γάμο, ο Άμπελ Χρίμμερ έγινε σημαντικός τοπιογράφος και ζωγράφος αρχιτεκτονημάτων. Μεταξύ των ιστορικών τέχνης υπάρχει διαφωνία σχετικά με τον αν ο Χρίμμερ ταξίδεψε ή όχι στην Ιταλία, όπως έκανε η πλειονότητα των συγχρόνων του καλλιτεχνών.[9][12] Αγόρασε μια οικία στο κέντρο της Αμβέρσας, όπου εγκατέστησε το εργαστήριό του. Ήταν γνωστός ότι ζωγράφιζε εκ του φυσικού, φιλοτεχνώντας τοπία από την περιοχή γύρω στην Αμβέρσα.[9]

Ήδη από το 1550 ο Χρίμμερ επαινείται από τον Ιταλό ιστορικό τέχνης Τζόρτζιο Βαζάρι ως ένας από τους καλύτερους τοπιογράφους της εποχής του.[13] Ο Κάρελ φαν Μάντερ περιέγραψε τον Χρίμμερ ως "τόσο ξεχωριστό τοπιογράφο που, από ορισμένες απόψεις, δεν γνωρίζω κανέναν καλύτερο, τόσο ζωντανοί και όμορφοι είναι οι ουρανοί που απεικονίζει".[9][14] Την τέχνη του Χρίμμερ δεν εκτιμούσαν μόνον οι σύγχρονοί του αλλά και οι καλλιτέχνες του επόμενου αιώνα. Τόσο ο Πίτερ Λάστμαν όσο και ο διάσημος μαθητής του, Ρέμπραντ, κατείχαν πίνακες του Χρίμμερ. Στην απογραφή της περιουσίας του Ρέμπραντ το 1656, καταγράφεται πίνακας με χειμωνιάτικο τοπίο του Χρίμμερ.[15]

Ο Γιάκομπ Χρίμμερ ήταν ενεργό μέλος της τοπικής Συντεχνίας των ρητόρων (Violieren), όπου διακρίθηκε ως ποιητής και συγγραφέας κωμικών κειμένων.[16] He died before May 1590 in Antwerp.[9]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χρίμμερ ήταν κατά κύριο λόγο ζωγράφος τοπίων και χειμερινών σκηνών, αν και ζωγράφισε ορισμένα έργα με θρησκευτικά θέματα, όπως ο Πύργος της Βαβέλ, και σκηνές καθημερινότητας.[17] Σχυνά επέστρεφε στα θέματα των Τεσσάρων Εποχών και των Δώδεκα Μηνών.[12]

Το πρώτο του έργο χρονολογείται το 1546 και το τελευταίο του το 1589.[18] Ήταν γνωστό ότι δούλευε εκ του φυσικού, όπως αναφέρει ο Κάρελ φαν Μάντερ.[13]

Η παραγωγή του ήταν μεγάλη καθώς στηριζόταν σε μεγάλο εργαστήριο, το οποίο έφτιαχνε πάνελ μικρών διαστάσεων με τυποποιημένη διαδικασία παραγωγής. Ο γιος του Άμπελ ενίσχυε αυτή τη διαδικασία μαζικής παραγωγής.[14]

Η σημασία του έργου του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιάκομπ συχνά θεωρήθηκε ως μιμητής του Πίτερ Μπρίγκελ του πρεσβύτερου, καθώς αναδημιούργησε τις καινοτομίες του Μπρίγκελ σε μικρά πάνελ και τα έθεσε σε κυκλοφορία στην αγορά σε χαμηλές τιμές. Τα τοπία του, την ίδια περίοδο, αποτελούν περαιτέρω εξέλιξη στη θεματολογία της τοπιογραφίας. Ο Χρίμμερ αποσπάστηκε από την πρώιμη φλαμανδική παράδοση της αποκαλούμενης "παγκόσμιας τοπιογραφίας", την οποία εισήγαγε ο Γιοάχιμ Πατινίρ. Ο όρος "παγκόσμια τοπιογραφία" αναφέρεται, στη γλώσσα των ιστορικών τέχνης, ως σύνθεση έργου που παριστάνει ένα πανοραμικό φανταστικό (μη υπαρκτό) τοπίο με βουνά και πεδιάδες, νερά και κτίσματα, ορώμενο από υπερυψωμένο σημείο θέασης και συνήθως περιλαμβάνει μικρής κλίμακας βιβλική ή ιστορική αφήγηση, αλλά οι μορφές που εμπλέκονται στην αφήγηση αυτή "νανοποιούνται" από τα στοιχεία που τις περιβάλλουν.

Στον πρώτο του πίνακα, Άποψη από δασωμένο λόφο ενός χωριού κι ενός ποταμού (1573, Αίθουσα Τέχνης, Αμβούργο) και στη σειρά πινάκων με τις Τέσσερις εποχές (1577, Μουσείο Καλών Τεχνών Βουδαπέστης) ο Χρίμμερ δείχνει μια προτίμηση στην απεικόνιση ρεαλιστικών, επίπεδων φλαμανδικών τοπίων με χωριά και αγροικίες, με αγρότες.[13] Οι μικρές μορφές στις σκηνές αυτές είναι τοποθετημένες σε κλιμακωτές ζώνες κατά μήκος λόφων προς ορίζοντα τοποθετημένο στο μέσον του πάνελ.[14] Τα τοπία αυτά με τις μορφές και τις μικές αφηγηματικές σκηνές απεικονίζονται κατά ρεαλιστικό τρόπο. Ο Χρίμμερ εγκατέλειψε την παγκόσμια τοπιογραφία της προηγούμενης γενεάς υπέρ της απλότητας και της αυθεντικότητας, που ως τότε δεν είχε παρατηρηθεί σε παρόμοια έργα ζωγραφικής.[8]

Στα τοπία του το σκηνικό αναπτύσσεται συνεχώς από το προσκήνιο ως τον ορίζοντα. Οι συνθέσεις του διαχωρίζονται σε μεγάλες ζώνες ενιαίου χρωματισμού, που έρχονται σε αντίθεση η μια με την άλλη.[13] Επέλεγε πιο ρεαλιστικά χρώματα από αυτά που χρησιμοποιούσαν οι προκάτοχοί του στην "παγκόσμια τοπιογραφία". Οι απεικονίσεις της ατμόσφαιρας ήταν προσεγμένες και καλοφτιαγμένες, ώστε να συμβάλουν στην ενότητα της σύνθεσης.[8] Είχε δικό του ύφος στην απεικόνιση δένδρων, τα οποία υψώνονται αραιά προς το παρασκήνιο με λιτά στέφανα φυλλώματος και κάθε φύλλο ζωγραφισμένο ξεχωριστά.[13]

Το έργο του Χρίμμερ ξεχωρίζει με την ικανότητά του να παρέχει μια απλή και ειλικρινή άποψη της καθημερινής ζωής.[13] Υπ' αυτή την άποψη της αγροτικής ζωής το έργο του Χρίμμερ παραλληλίζεται με τα τοπία που αποδίδονται στον «Δάσκαλο των μικρών τοπίων» που εκδόθηκαν γύρω στο 1560 και σηματοδότησαν την απομάκρυνση από την παγκόσμια τοπιογραφία με τις θρησκευτικές της σκηνές προς την απεικόνιση της πραγματικής ζωής στην ύπαιθρο. Αντίθετα από τον Πίτερ Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο, ο οποίος είχε "βλοσυρή" άποψη για τους χωρικούς, ο Χρίμμερ είχε μια πιο ηλιοφώτιστη άποψη για τη ζωή των χωρικών σε σχέση με τον συνάδελφό του.[16] Ο Χρίμμερ συχνά τόνιζε την ελαφρότερη, χιουμοριστική πλευρά της αγροτικής ζωής, όπως απεικονίζεται στον πίνακα Χειμωνιάτικο τοπίο με χωριό, παγοδρόμους και παγωμένο ποτάμι, με κυνηγούς στο προσκήνιο (Μουσείο Thyssen-Bornemisza), στον οποίο μια παγοδρόμος πέφτει, αποκαλύπτοντας τα γυμνά της οπίσθια.[15]

Αν και η στυλιστική του εξέλιξη δεν είναι ακόμη καλά κατανοητή, στα τελευταία του έργα οι αφηγηματικές λεπτομέρειες έχουν μειωθεί σημαντικά, αντικαθιστώμενες από οικείες απόψεις του τοπίου. Τα τελευταία αυτά έργα αντιπροσωπεύουν τον τύπο των δασωδών τοπίων που έγιναν δημοφιλή από τους καλλιτέχνες της επόμενης γενεάς, όπως ο Ντάβιντ Φίνκμποονς (David Vinckboons) και τους καλλιτέχνες της Σχολής του Φράνκενταλ.[13][12]

Οι διασωθέντες πίνακές του μαρτυρούν σαφή σύνδεση με την περιοχή γύρω από την Αμβέρσα.[14] Μερικές από τις απόψεις της Αμβέρσας εμμένουν στη μορφή "πόλη και εξοχή", ένα είδος συνδυασμού της αγροτικής με την αστική ζωή. Παράδειγμα αυτής της μορφής είναι η Άποψη του Κίελ στην Αμβέρσα[19] (1578, Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών Αμβέρσας), όπου η πόλη παρουσιάζεται μόνο στο άνω δεξιό τμήμα του πίνακα και σε απόσταση. Ένα ακόμη παράδειγμα είναι Η Άποψη του Σχέλντε (Σκάλδη) κοντά στην Αμβέρσα, που δίνει μια κάπως διαφορετική άποψη της αναψυχής στην εξοχή. Μόνο στον μακρινό ορίζοντα διακρίνονται οι πύργοι της Αμβέρσας.[20]

Το έργο του Χρίμμερ άσκησε επίδραση στην επόμενη γενεά Φλαμανδών τοπιογράφων, περιλαμβανομένων του γιου του Άμπελ, του Χίλλις φαν Κόνινξλοο, Πίτερ Μπρίγκελ του νεότερου και Γιαν Βίλντενς.[8]

Συνεργασίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπως ήταν η κοινή πρακτική ανάμεσα στους καλλιτέχνες της Αμβέρσας, ο Γιάκομπ Χρίμμερ συνεργαζόταν συχνά με άλλους ειδικευμένους ζωγράφους. Έχουν καταγραφεί συνεργασίες με τον Μάρτεν φαν Κλέφε και τον Χίλλις Μόστερτ, οι οποίοι ζωγράφιζαν το "σταφάζ" (πληθύσμωση με μορφές) στα τοπία του.[13] Οι συνεργασίες με τον Μόστερτ εμφανίζονται ιδιαίτερα συχνές. Παράδειγμα είναι το ζευγάρι τοπίων Χειμώνας και Άνοιξη, που πιθανόν είναι τμήματα του κύκλου των "Τεσσάρων Εποχών". Σε αυτό το ζευγάρι πινάκων οι καλλιτέχνες απεικονίζουν την καθημερινή ζωή γεμίζοντας κάθε γωνία με λεπτομέρειές της. Αυτοί και τα εργαστήριά τους αναπαρήγαν τις συνθέσεις αυτές σε αρκετές περιπτώσεις και ακόμη περισσότερες σε μικρότερα σχήματα, με ποικίλες διαβαθμίσεις ποιότητας.[21]

Χαρακτικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορισμένα από τα τοπία του Χρίμμερ έγιναν και χαρακτικά. Μια ομάδα δώδεκα Απόψεων των περιχώρων της Αμβέρσας έγιναν χαρακτικά από τον Άντριεν Κόλλερτ (Adriaen Collaert).[13] Αυτά εκδόθηκαν πιθανότατα στην Αμβέρσα κατά τη δεκαετία του 1580. Τα χαρακτικά μοιάζουν με τους πίνακες των Μηνών και των Εποχών. Φαίνεται πως έλαβε κάποιες ελευθερίες σχετικά με το πραγματικό τοπίο, αποτυπώνοντάς το περισσότερο δραματικό και λοφώδες, σε σχέση με το πραγματικό τοπίο των περιχώρων της Αμβέρσας.

Μια ακόμη σειρά εικοσιτεσσάρων απόψεων περιοχών γύρω από τις Βρυξέλλες, που έγιναν χαρακτικά από τον Χανς Κόλλερτ και εκδόθηκαν επίσης στην Αμβέρσα κατά τη δεκαετία του 1580, πιθανότατα είναι βασισμένη σε σχέδια του Χρίμμερ. Η σειρά εμφανίζει περισσότερο ενδιαφέρον στην τοπογραφία και, αντίθετα από τη σειρά της Αμβέρσας, αποτυπώνει με σαφήνεια το τοπίο τόσο στα χαρακτικά όσο και στους πέντε διασωθέντες πίνακες.[22]

Ο Χρίμμερ σχεδίασε, επίσης, μια ομάδα από τέσσερις δισκοειδούς σχήματος δημιουργίες με θέμα Τοπίο με τον Κέφαλο και την Πρόκρι. Έγιναν χαρακτικά κι εκδόθηκαν από τον Φίλιπ Χάλλε. Τα δύο πρώτα χαρακτικά βασίστηκαν σε τοπία που υπάρχουν στα σχέδιά του με τους Άγαρ, Ισμαήλ και Άγγελο (1586, Ασμόλειο Μουσείο, Οξφόρδη).[13] Τόσο το μυθολογικό θέμα όσο και το σκηνικό με τους αλλεπάλληλους λόφους αποκαλύπτουν την προέλευση από τον κύκλο τοπίων του Χιερόνυμους Κοκ Τοπία με Βιβλικές και Μυθολογικές Σκηνές, που έγιναν με βάση σχέδια του αδελφού του Ματτάις Κοκ.[14]

Φωτοθήκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 172106095. Ανακτήθηκε στις 13  Αυγούστου 2015.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12343036h. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. (Αγγλικά) CERL Thesaurus. Consortium of European Research Libraries. cnp01935226. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Artsy. jacob-grimmer. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 119172089. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2020.
  6. 6,0 6,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/147480. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  7. Εναλλακτικές αναφορές του ονόματος του καλλιτέχνη: Jacques Grimmaer, Jacob Griemer, Jacob Grimer, Jacob Grimmaer
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Jacob Grimmer, Allegory of Spring Αρχειοθετήθηκε 2016-02-12 στο Wayback Machine. at De Jonckheere Gallery
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Frans Jozef Peter Van den Branden, Geschiedenis der Antwerpsche schilderschool, Antwerpen, 1883, p. 297-300 (Ολλανδικά)
  10. Jaques Grimmaer, landscape painter of Antwerp in: Karel van Mander, Schilder-boeck, 1604 (Ολλανδικά)
  11. Virginie D'haene, De deconstructie van het oeuvre van Mathijs Cock. Volume 1: Tekst, Dissertation submitted to obtain the degree of Master of Art Sciences, Promotor: prof. Dr. M. Martens, University of Ghent, Faculty of Arts and Philosophy, Academic year 2007-2008, p. 17 (Ολλανδικά)
  12. 12,0 12,1 12,2 Peter C. Sutton, 'Jacob Grimmer biography' at the Thyssen-Bornemisza Museum
  13. 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 Hans Devisscher. "Jacob Grimmer." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 12 Feb. 2016
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Larry Silver, Peasant Scenes and Landscapes: The Rise of Pictorial Genres in the Antwerp Art Market, University of Pennsylvania Press, 31 Jan, 2012, p. 188-189
  15. 15,0 15,1 Peter C. Sutton, 'Jacob Grimmer, A Winter Landscape with a Village, Skaters on a Frozen River, and Hunters in the Foreground' at the Thyssen-Bornemisza Museum
  16. 16,0 16,1 Jacob Grimmer (Antwerp 1525/6-before 1590), Summer at Christie's
  17. Christa Grössinger, 'North-European panel paintings: catalogue of Netherlandish & German paintings before 1600 in English churches & colleges', Harvey Miller, 1992, p. 265
  18. Jacob Grimmer στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Ολλανδικά)
  19. Να μη συγχέεται με το Κίελο της Γερμανίας. Σήμερα το Κίελ είναι συνοικία της Αμβέρσας. Βλ.Χάρτης και συντεταγμένες του Κίελ
  20. Gibson (2000), p, 20
  21. Jacob Grimmer (circa 1525–after 1592) and Gillis Mostaert (1528–1598), Mountainous landscape with peasants working on the land and travellers with a carriage and Winter landscape with travellers and people on a frozen river at Sotheby's
  22. Gibson (2000), p. 23-25

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Walter S. Gibson, 'Pleasant Places: The Rustic Landscape from Bruegel to Ruisdael', University of California Press, 2000