Γερμανική Τελωνειακή Ένωση
Η Γερμανική Τελωνειακή Ένωση, αναφερόμενη και ως Τσολφεράιν (ορθότερο: Τσόλφεραϊν) από τη γερμανική ονομασία Zollverein, ήταν εμπορικός και τελωνειακός συνασπισμός γερμανικών κρατιδίων. Ιδρύθηκε με την Συνθήκη της Τελωνειακής Ένωσης που υπογράφηκε στις 22 Μαρτίου 1833 και μπήκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1834.
Η Τελωνειακή Ένωση ήταν διάδοχος των μέχρι τότε ισχυόντων τελωνειακών συμφώνων
- α) του Τελωνειακού Συμφώνου μεταξύ Πρωσίας και του Μεγάλου Δουκάτου της Έσσης (Πρωσο-Εσσική Τελωνειακή Ένωση)
- β) της Εμπορικής Ένωσης Κεντρικής Γερμανίας, και
- γ) της Τελωνειακής Ένωσης Νότιας Γερμανίας.
Εκτός από την Πρωσία, που ήταν η ισχυρότερη δύναμη, άλλα κρατίδια που έλαβαν μέρος στην Γερμανική Τελωνειακή Ένωση ήταν το Μεγάλο Δουκάτο της Έσσης, η Kurhessen, το Βασίλειο της Βαυαρίας, το Βασίλειο της Βυρτεμβέργης, το Βασίλειο της Σαξωνίας, καθώς και τα Κρατίδια της Θουριγγίας. Το 1836 επεκτάθηκε, αφού ακολούθησαν και το Μεγάλο Δουκάτο της Βάδης, το Δουκάτο του Νάσσαου και η Ανεξάρτητη Πόλη της Φρανκφούρτης. Το 1842 προσαρτήθηκαν το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, το Δουκάτο του Μπράουνσβάιγκ και το Δουκάτο της Λίππε. Τελικά, το 1854 εισήλθαν και το Βασίλειο του Ανοβέρου και το Μεγάλο Δουκάτο του Όλντενμπουργκ. Με την μορφή του αυτή ο Τελωνειακός Όμιλος είχε έκταση περίπου 425.000 τ.χλμ. την εποχή της Γερμανικής Ομοσπονδίας του Βορρά.
Σκοπός της Τελωνειακής Ένωσης ήταν η δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς και η απλοποίηση των εμπορικών και οικονομικών συνθηκών μεταξύ των γερμανικών κρατιδίων. Από πολιτικής άποψης, η Ένωση ήταν ενδιάμεσο στάδιο για την λεγόμενη «μικρή λύση» του γερμανικού ζητήματος και αύξησε την επιρροή της Πρωσίας. Διάδοχος της Τελωνειακής Ένωσης ήταν η Γερμανική Αυτοκρατορία.
Ιστορική εξέλιξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ιστορικό υπόβαθρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1790 η Γερμανία ήταν πολιτικά τόσο πολύ διαμελισμένη, που διατηρούσε 1800 τελωνειακά σύνορα. Στο έδαφος των κρατιδίων της Πρωσίας και μόνο υπήρχαν στις αρχές του 19ου αιώνα πάνω από 67 τοπικά τελωνειακά διαμερίσματα. Όποιος ταξίδευε π.χ. από το Καίνιχσμπεργκ (Königsberg) στην Κολωνία έπρεπε να περάσει συνολικά περίπου ογδόντα φορές από τελωνειακό έλεγχο.[1]
Από τα χρόνια του Ναπολέοντα τα γερμανικά κρατίδια και ιδιαίτερα η Συνομοσπονδία του Ρήνου[2] είχαν αρχίσει να ιδρύουν εμπορικές ζώνες χωρίς φορολογία. Στην Βαυαρία οι νομοθετικές ενέργειες που έγιναν μεταξύ 1799 και 1808 οδήγησαν σε έναν ενιαίο οικονομικο-εμπορικό χώρο, έναν από τους πιο φιλελεύθερους της τότε Ευρώπης.[3] Το Βασίλειο της Βυρτεμβέργης ακολούθησε το 1810 το ίδιο παράδειγμα. Ένα χρόνο αργότερα ακολούθησε και το Μεγάλο δουκάτο της Βάδης, ιδρύοντας την δική του ενιαία εσωτερική αγορά. Βασικός στόχος των κοινωνικών και οικονομικών αυτών μεταρρυθμίσεων ήταν η αύξηση των εισοδημάτων του δημοσίου,[4] αφού κύριοι φορολογικοί θεσμοί την εποχή εκείνη ήταν ο φόρος κατανάλωσης και ο φόρος εισαγωγής, ενώ ο φόρος εισοδήματος με την σημερινή του μορφή ήταν άγνωστος. Λίγοι[5] ήταν αυτοί που πρότειναν την κατάργηση των τοπικών οικονομικών αγορών και την από κοινού καθιέρωση ενός φόρου στα εξωτερικά σύνορα της Γερμανίας. Όταν το 1815 ιδρύθηκε η Γερμανική Ομοσπονδία, το θέμα της απλούστευσης των οικονομικών θεσμών δεν μπόρεσε να διευθετηθεί, γι' αυτό και στο άρθρο 19 που θα ρύθμιζε το θέμα έμεινε κενό και περιείχε απλά την διατύπωση ότι τα θέματα του εμπορίου και των συγκοινωνιών θα ρυθμίζονταν αργότερα.[6] Η Γερμανική βουλή της Γερμανικής Ομοσπονδίας ασχολήθηκε μάλιστα δύο φορές το 1819 και το 1820 κατόπιν αίτησης της Βάδης με την τελωνειακή ένωση, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. Τα πολυάριθμα τελωνειακά διαμερίσματα εμπόδιζαν την ανάπτυξη της βιομηχανίας και ανέβαζαν τον τιμάριθμο. Σημαντικός πρωτεργάτης της κατάργησης των εσωγερμανικών φόρων ήταν ο οικονομολόγος Φρίντριχ Λιστ.
Ο εκσυγχρονισμός των τελωνείων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Friedrich Seidel: Das Armutsproblem im deutschen Vormärz bei Friedrich List. In: Kölner Vorträge zur Sozial- und Wirtschaftsgeschichte – Heft 13, Köln 1971, S. 4.
- ↑ Helmut Berding: Die Reform des Zollwesens in Deutschland unter dem Einfluss der napoleonischen Herrschaft. In: Geschichte und Gesellschaft, Heft 4, 1980 S. 523-537.
- ↑ Hans Ulrich Wehler: Deutsche Gesellschaftsgeschichte Bd. 1: Vom Feudalismus des Alten Reiches bis zur defensiven Modernisierung der Reformära 1700-1815. C. H. Beck, München 1989. ISBN 3-406-32490-8, S. 380.
- ↑ Fischer, Fallstudie, S. 111f.; Wehler, Gesellschaftsgeschichte Bd.2, S. 126.
- ↑ Rudolf Renz: Deutscher Zollverein. In: Gerhard Taddey (Hrsg.): Lexikon der deutschen Geschichte, 2. Auflage, Kröner Verlag, Stuttgart 1983, S. 257.
- ↑ Siehe Bundesakte bei documentarchiv.de. Vgl. auch Hahn, Zollverein, S. 15.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Flugblätter und andere Druckerzeugnisse aus den Jahren 1848/49[νεκρός σύνδεσμος] mit Bezug zum Zollverein in der Flugschriften-Sammlung der Universitätsbibliothek Frankfurt am Main (Scans mit bibliografischen Kommentaren)
- Zollgeschichte auf den Seiten des Deutschen Zollmuseums (Bundesministerium der Finanzen)
- Deutscher Zollverein auf HGIS Germany