Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Βαγδάτη

{{χωρίς παραπομπές|18|09|2011}}
{{WikidataCoord|display=title}}
{{πόλη
|Εικόνα={{Photomontage
| size = 260
| photo1a = 5628442718 b10fc2c47f o.jpg
| photo2a = بناية المتحف البغدادي.jpg
| photo2b =
| photo3a = صورة لمدينة بغداد.jpg
| photo3b = قبة جامع الحيدر خانة.jpg
}}}}

Η '''Βαγδάτη''' ({{lang-ar|''بغداد''}}) είναι η πρωτεύουσα του [[Ιράκ]]. Είναι επίσης πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας στον ποταμό [[Τίγρης ποταμός|Τίγρη]]. Έχει πληθυσμό 7.216.040 κατ. Εξαιτίας της κεντρικής της θέσης ήταν από παλιά το σημείο διασταύρωσης συγκοινωνιών στη [[Μέση Ανατολή]] και έγινε πιο σπουδαία με την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής από την [[Τουρκία]] μέχρι το Ιράκ. Είναι μεγάλη εμπορική πόλη και εφοδιάζει τις πετρελαιοπαραγωγές περιοχές εξαιτίας και του αεροδρομίου της.

== Ιστορία ==
Η περιοχή της Βαγδάτης αποτέλεσε ήδη από την αρχαιότητα τοποθεσία όπου αναπτύχθηκαν σημαντικές πόλεις και πρωτεύουσες αυτοκρατοριών: η [[Βαβυλώνα]], η [[Σελεύκεια η επί του Τίγρη|Σελεύκειας]], και η [[Κτησιφών]]. Η Βαγδάτη ιδρύθηκε από τον δεύτερο [[Αββασίδες|Αββασίδη]] χαλίφη, [[αλ-Μανσούρ]] (744-775), το 762 ως νέα πρωτεύουσα του Χαλιφάτου, έφτασε δε στο κορύφωμα της δόξας της την εποχή του [[Χαρούν αλ Ρασίντ]] (786-809). Το 836 ο χαλίφης [[αλ-Μουτάσιμ]] (833-842) μετέφερε την πρωτεύουσα στη γειτονική [[Σαμάρρα]], αλλά η Βαγδάτη παρέμεινε η μεγαλύτερη και πιο σημαντική πόλη του Ιράκ και ολόκληρου του ισλαμικού κόσμου, με αποτέλεσμα ο χαλίφης [[αλ-Μούταντιντ]] (892-902) να επαναφέρει εκεί την έδρα του. Παρά την παρακμή του Χαλιφάτου των Αββασιδών, η Βαγδάτη παρέμεινε σημαντικό επιστημονικό και θρησκευτικό κέντρο μέχρι την κατάληψη και καταστροφή της από τους [[Μογγόλοι|Μογγόλους]] το 1258, καταστροφή που επαναλήφθηκε το 1401, όταν καταλήφθηκε από τα στρατεύματα του [[Ταμερλάνος|Ταμερλάνου]]. Από τότε ήταν απλή πρωτεύουσα τούρκικης επαρχίας. Επί του μεταρρυθμιστή Μιδάτ Πασά (1860-1872) άρχισε η άνοδός της, προ παντός μετά την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής [[Κωνσταντινούπολη]]ς - Βαγδάτης.

Το [[1921]] έγινε πρωτεύουσα του Βασιλείου του Ιράκ.

==Κλίμα== 
Η Βαγδάτη έχει άνυδρο υποτροπικό κλίμα και είναι μια από τις πιο ζεστές πόλεις στον κόσμο όσον αφορά τις μέγιστες θερμοκρασίες. Τους καλοκαιρινούς μήνες μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου, η μέση μέγιστη θερμοκρασία αυξάνεται στους 41 με 49 βαθμούς Κελσίου, συνοδευόμενη από έντονη ηλιοφάνεια: η βροχή είναι εξαιρετικά απίθανη αυτή την εποχή του χρόνου. Οι θερμοκρασίες άνω των 50 βαθμών Κελσίου δεν είναι άγνωστες, ενώ ακόμη και τη νύχτα σπάνια πέφτουν κάτω από τους 24 βαθμούς Κελσίου.

Η υγρασία είναι πολύ χαμηλή και συνήθως είναι κάτω από το δέκα τοις εκατό. Οι καταιγίδες σκόνης από τις δυτικές ερήμους είναι σύνηθες φαινόμενο το καλοκαίρι. Πραγματοποιούνται κατά μέσο όρο 20 ημέρες τον χρόνο.

Τον χειμώνα, μεταξύ Δεκεμβρίου και Φεβρουαρίου, η μέγιστη θερμοκρασία κυμαίνεται κατά μέσο όρο από 16 έως 18 βαθμούς Κελσίου. Η ελάχιστη θερμοκρασία τον Ιανουάριο είναι περίπου τέσσερις βαθμούς Κελσίου κατά μέσο όρο, αλλά οι τιμές κάτω από το μηδέν βαθμούς Κελσίου δεν είναι ασυνήθιστες αυτήν την εποχή του χρόνου. Η μέση ετήσια βροχόπτωση περίπου 148 χιλιοστών πέφτει σχεδόν αποκλειστικά μεταξύ Νοεμβρίου και Μαρτίου.

{{Weather box
| width = auto
| location = Baghdad
| metric first = Yes
| single line = Yes
| Jan high C = 15.5
| Feb high C = 18.5
| Mar high C = 23.6
| Apr high C = 29.9
| May high C = 36.5
| Jun high C = 41.3
| Jul high C = 44.0
| Aug high C = 43.5
| Sep high C = 40.2
| Oct high C = 33.4
| Nov high C = 23.7
| Dec high C = 17.2
| Jan mean C = 9.7
| Feb mean C = 12
| Mar mean C = 16.6
| Apr mean C = 22.6
| May mean C = 28.3
| Jun mean C = 32.3
| Jul mean C = 34.8
| Aug mean C = 34
| Sep mean C = 30.5
| Oct mean C = 24.7
| Nov mean C = 16.5
| Dec mean C = 11.2
| Jan low C = 3.8
| Feb low C = 5.5
| Mar low C = 9.6
| Apr low C = 15.2
| May low C = 20.1
| Jun low C = 23.3
| Jul low C = 25.5
| Aug low C = 24.5
| Sep low C = 20.7
| Oct low C = 15.9
| Nov low C = 9.2
| Dec low C = 5.1
| rain colour = green
| Jan rain mm = 26
| Feb rain mm = 28
| Mar rain mm = 28
| Apr rain mm = 17
| May rain mm = 7
| Jun rain mm = 0
| Jul rain mm = 0
| Aug rain mm = 0
| Sep rain mm = 0
| Oct rain mm = 3
| Nov rain mm = 21
| Dec rain mm = 26
| unit rain days = 
| Jan rain days = 5
| Feb rain days = 5
| Mar rain days = 6
| Apr rain days = 4
| May rain days = 2
| Jun rain days = 0
| Jul rain days = 0
| Aug rain days = 0
| Sep rain days = 0
| Oct rain days = 1
| Nov rain days = 5
| Dec rain days = 6
| Jan humidity = 71
| Feb humidity = 61
| Mar humidity = 53
| Apr humidity = 43
| May humidity = 30
| Jun humidity = 21
| Jul humidity = 22
| Aug humidity = 22
| Sep humidity = 26
| Oct humidity = 34
| Nov humidity = 54
| Dec humidity = 71
| Jan sun = 192.2
| Feb sun = 203.4
| Mar sun = 244.9
| Apr sun = 255.0
| May sun = 300.7
| Jun sun = 348.0
| Jul sun = 347.2
| Aug sun = 353.4
| Sep sun = 315.0
| Oct sun = 272.8
| Nov sun = 213.0
| Dec sun = 195.3
| Jan uv = 3
| Feb uv = 4
| Mar uv = 6
| Apr uv = 8
| May uv = 10
| Jun uv = 11
| Jul uv = 11
| Aug uv = 10
| Sep uv = 9
| Oct uv = 6
| Nov uv = 4
| Dec uv = 3
| source 1 = [[:en:World Meteorological Organization|World Meteorological Organization]] ([[United Nations|UN]])<ref name=WMO>{{cite web |url=http://worldweather.wmo.int/154/c01464.htm |title=World Weather Information Service – Baghdad |publisher=World Meteorological Organization |access-date=20 June 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130625022518/http://worldweather.wmo.int/154/c01464.htm |archive-date=25 June 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
| source 2 = Climate & Temperature<ref name=climatetemp>{{cite web |url=http://www.climatetemp.info/iraq/baghdad.html |title=Baghdad Climate Guide to the Average Weather & Temperatures, with Graphs Elucidating Sunshine and Rainfall Data & Information about Wind Speeds & Humidity |access-date=25 December 2011 |publisher=Climate & Temperature |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120106135651/http://www.climatetemp.info/iraq/baghdad.html |archive-date=6 January 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.weather-atlas.com/en/iraq/baghdad-climate#uv_index |title=Monthly weather forecast and climate for Baghdad, Iraq |access-date=27 April 2020 |archive-date=19 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200919180124/https://www.weather-atlas.com/en/iraq/baghdad-climate#uv_index |url-status=live }}</ref>
| date = August 2010
}}

==Γεωγραφία ==
Η πόλη βρίσκεται σε μια απέραντη πεδιάδα που διχοτομείται από τον ποταμό Τίγρη. Ο [[Τίγρης ποταμός|Τίγρης]] χωρίζει τη Βαγδάτη στη μέση, με το ανατολικό μισό να ονομάζεται Ρισάφα και το δυτικό μισό γνωστό ως Καρχ. Η γη στην οποία είναι χτισμένη η πόλη είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου επίπεδη και χαμηλή, καθώς είναι τεταρτοταγούς αλλουβιακής προέλευσης λόγω των περιοδικών μεγάλων πλημμυρών που σημειώθηκαν στον ποταμό. 

{{wide image|Tigris River in Baghdad (2016).jpg|1000px|align-cap=center|Πανοραμική άποψη του Τίγρη καθώς ρέει μέσα από τη Βαγδάτη}}

==Δείτε επίσης==
*[[Εθνική Βιβλιοθήκη και Αρχείο του Ιράκ]]

==Παραπομπές==
<references/>

== Πηγές ==
* [http://www.globalsecurity.org/military/world/iraq/baghdad.htm Η Βαγδάτη] στο GlobalSecurity.org
* [http://www.mongabay.com/igapo/Iraq.htm "Cities and urban areas in Iraq with population over 100,000"], Mongabay.com

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Βικιλεξικό|Βαγδάτη}}
{{Commonscat}}
* {{dmoz}}

{{Πρωτεύουσες ασιατικών κρατών}}
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Ασία}}
{{γεωγραφία-επέκταση}}

{{DEFAULTSORT:Βαγδατη}}
[[Κατηγορία:Πρωτεύουσες της Ασίας]]
[[Κατηγορία:Πόλεις του Ιράκ]]
[[Κατηγορία:Χαλιφάτο των Αββασιδών]]