Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αφροδίτη του Χόλε Φελς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αφροδίτη του Χόλε Φελς
αντίγραφο
ΟνομασίαΑφροδίτη του Χόλε Φελς
Έτος δημιουργίας35.000 - 40.000 π.Χ.
Διαστάσειςύψος: 5,97 εκ.
πλάτος:3,46 εκ.
βάρος:33,3 γρ.
Χάρτης
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Αφροδίτη του Χόλε Φελς (γερμανικά: Venus vom Hohle Fels, Αφροδίτη του σπηλαίου) ή Αφροδίτη του Σέλκλινγκεν (γερμ. Venus von Schelklingen) είναι παλαιολιθικό ειδώλιο Αφροδίτης της ύστερης παλαιολιθικής εποχής. Βρέθηκε τον Σεπτέμβριο του 2008 κατά τη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών στο σπήλαιο Χόλε Φέλς στον νότιο πόδα της Σουαβικής Άλπης κοντά στην πόλη Σέλκλινγκεν στη Γερμανία. Είναι κατασκευασμένο από χαυλιόδοντα μαμούθ και αποδίδεται στον Ωρινάκιο πολιτισμό. Τα γεωλογικά στρώματα Va και Vb που περιέκλειαν το εύρημα έχουν ηλικία τουλάχιστον 35.000 και έως 40.000 χρόνια.[1][2] Σύμφωνα με αυτή τη χρονολόγηση, η Αφροδίτη του Χόλε Φελς είναι το αρχαιότερο αποδεδειγμένο ομοίωμα ανθρώπου που κατασκευάστηκε από άνθρωπο. Δύο άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, η Αφροδίτη του Μπέρεκατ Ραμ και η Αφροδίτη του Ταν-Ταν, από το Ισραήλ και το Μαρόκο αντίστοιχα πιστεύεται ότι δεν είναι ανθρώπινα έργα τέχνης, αλλά τυχαία φυσικά μορφήματα.[3] Πιστεύεται ότι ο Ωρινάκιος πολιτισμός είναι ο αρχαιότερος του είδους Χόμο Σάπιενς. Συγχρόνως είναι το αρχαιότερο καλλιτεχνικό δείγμα της ύστερης παλαιολιθικής εποχής και το αρχαιότερο ανθρωπόμορφο καλλιτέχνημα γενικώς.

Χρονικό του αρχαιολογικού ευρήματος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο αρχαιολογικός χώρος του ευρήματος.

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές στο Σέλκλινγκεν διεξάγονται από το 1977 ετησίως από τους αρχαιολόγους του Ινστιτούτο Παλαιάς και Πρώιμης ιστορίας του Πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος του Γραφείου κρατικής μέριμνας Μνημείων του κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης της Γερμανίας. Τη διεύθυνση των ανασκαφών έχει ο Νίκολας Κόναρντ από το 1997. Τον Σεπτέμβριο του 2008, μεταξύ 5 και 15 του μηνός ανευρέθηκαν συνολικά έξι τεμάχια από επεξεργασμένο χαυλιόδοντα, τα οποία βρίσκονταν περίπου 20 μέτρα μέσα από την είσοδο της σπηλιάς, σε βάθος περίπου 3 μέτρα κάτω από τη σημερινή επιφάνεια του εδάφους. Τα ευρήματα βρίσκονταν το ένα κοντά στο άλλο μέσα σε ένα τέταρτο τετραγωνικού μέτρου και σε διαφορά βάθους περίπου 10 εκατοστά. Η εύρεση της Αφροδίτης ανακοινώθηκε στο κοινό στις 13 Μαΐου 2009 στα πλαίσια συνέντευξης τύπου,[4] ενώ το αγαλματάκι φιλοξενήθηκε για πρώτη φορά στην κρατική έκθεση της Βάδης-Βυρτεμβέργης με θέμα «Παγετώνες - Τέχνη και Πολιτισμός» το έτος 2009 στην αίθουσα τέχνης Kunstgebäude Stuttgart.[5]

Το αγαλματάκι ζυγίζει 33,3 γραμμάρια και έχει διαστάσεις ύψους 5,97 εκ. και πλάτους 3,46 εκ., ενώ είναι σχεδόν ολόκληρο. Του λείπει ο αριστερός βραχίονας από τον ώμο[1] και η κεφαλή. Αντί για λαιμό φέρει οπή, από την οποία ίσως να περνούσε νήμα ή λουρί. Το εσωτερικό της οπής είναι λείο από την τριβή.[1] Τα πόδια είναι κοντά, καταλήγουν μυτερά και είναι ασύμμετρα, με το αριστερό να είναι λίγο μικρότερο από το δεξί. Χαρακτηριστικά γυναικεία γνωρίσματα είναι το υπερμέγεθες στήθος, ο πισινός, και το αιδοίο. Ο δεξιός βραχίονας είναι σχετικά κοντός και καταλήγει σε δάκτυλα. Το χέρι είναι σταυρωμένο στην κοιλιά.[1] Ίσως η στάση αυτή να είχε κάποια συγκεκριμένη έννοια, την οποία δεν γνωρίζουμε σήμερα. Το σώμα του αγαλματίδιου φέρει διάφορες άλλες χαραγματιές, οι οποίες κάνουν την αίσθηση της ανθρώπινης μορφής ακόμα πιο έντονη. Στην επιφάνεια του ελεφαντόδοντου δεν έχει βρεθεί κανένα ίχνος ζωγραφικής.[1]

Τα στρώματα του εδάφους Va και Vb στο σπήλαιο Χόλε Φελς ανέρχονται στον πολιτισμό των Ωρινακίων. Η χρονολόγηση με τη μέθοδο της ραδιοχρονολόγησης άνθρακα 14 σε εργαστήρια της Οξφόρδης, έδειξε ότι είναι ηλικίας 35.000 ετών, δηλαδή 6.000 χρόνια αρχαιότερα των παρόμοιων ευρημάτων του πολιτισμού Gravettien, τα οποία ήταν μέχρι τότε τα αρχαιότερα όλων.

Το αγαλματίδιο συμβόλιζε τη γονιμότητα,[6] και πιθανόν να το φορούσαν οι γυναίκες στο λαιμό για φυλαχτό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο αρχαιολόγος Νίκολας Κόναρντ εξέφρασε την εικασία, ότι κάποια νεαρή Νεάντερταλ μπορεί να έφτιαξε το αγαλματάκι αυτό, αφού εκπολιτίστηκε από μια οικογένεια Γκρο Μανιόν.[7][8] Η θεωρία του αυτή όμως δεν είναι επιστημονικά εξακριβώσιμη.[9]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Nicholas J. Conard: A female figurine from the basal Aurignacian of Hohle Fels Cave in southwestern Germany. in: Nature. London 2009,459, 248-252. ISSN 0028-0836
  2. Nicholas J. Conard, Maria Malina: Spektakuläre Funde aus dem unteren Aurignacien vom Hohle Fels bei Schelklingen, Alb-Donau-Kreis. In: Archäologische Ausgrabungen in Baden-Württemberg 2008. Stuttgart (Theiss), 2009, S. 19-22
  3. «Details zur Kontroverse». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2011. 
  4. «Pressemitteilung der Universität Tübingen». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2011. 
  5. «Landesausstellung 2009 „Eiszeit − Kunst und Kultur"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2011. 
  6. H. Delporte: Image de la Femme dans l'Art Préhistorique. Picard, 1993
  7. Nicholas Conard, Jürgen Wertheimer: Die Venus aus dem Eis. Wie vor 40 000 Jahren unsere Kultur entstand. Knaus Verlag, München 2010 ISBN 3-8135-0376-3
  8. Nicholas J. Conard: A female figurine from the basal Aurignacian of Hohle Fels Cave in southwestern Germany Αρχειοθετήθηκε 2014-03-18 στο Wayback Machine.. In: Nature, Vol 459, 14. Mai 2009, S. 248.
  9. Ulf von Rauchhaupt: Ein Mädchen aus dem Neandertal. (FAZ vom 2. Oktober 2010, abgerufen am 13. Oktober 2010)
  • Nicholas J. Conard, Stefanie Kölbl (Hrsg.): Die Venus vom Hohle Fels. Fundstücke 1 (Museumsheft 9), Urgeschichtliches Museum Blaubeuren 2010 ISSN 1617-2655

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]