Αρκουδιάρης
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 |
Το λήμμα πιθανόν να περιλαμβάνει πληροφορίες που αποτελούν πρωτότυπη έρευνα, που δεν έχουν προηγουμένως δημοσιευτεί ή δεν έχουν ελεγχθεί από ειδικούς. |
 |
Αυτό το λήμμα παρουσιάζει το θέμα από ελληνική οπτική γωνία ή δίνει δυσανάλογο βάρος στην ελληνική πτυχή ενός παγκόσμιου θέματος. Προσπαθήστε να το ανασκευάσετε ή και να προσθέσετε πληροφορίες έτσι ώστε να καλύπτει πληρέστερα και περισσότερο ουδέτερα το θέμα. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος. |
Με το όνομα αρκουδιάρης, αρκουδέης ή και αρκουδόγυφτος αναφερόταν συνήθως ο τσιγγάνος εκείνος που παλαιότερα εμφάνιζε μία αρκούδα σε υπαίθριες παρουσιάσεις - επιδείξεις και με αυτό τον τρόπο κάλυπτε τις ανάγκες βιοπορισμού του. Αλλά και σήμερα σε διάφορα μέρη της Ελλάδος όπως π.χ. στη Σάμο στη περίοδο της Αποκριάς χορεύεται προς αστεϊσμό ο «αρκουδιάρικος» χορός σε μίμηση κατά μελωδία και χορό εκείνου της αρκούδας του αρκουδόγυφτου (από δύο άντρες που ο ένας υποδύεται την αρκούδα με περιλαίμιο αλυσίδα που κρατάει ο υποδυόμενος τον αρκουδιάρη).
Οι αρκουδιάρηδες κρατούσαν συνήθως ένα ντέφι ή ακόμη πιο παλιά τύμπανο με το οποίο απέδιδαν την μελωδία έχοντας δεμένη με αλυσίδα από τη ζώνη τους μια αρκούδα (πολύ σπάνια δύο) με φίμωτρο. Τις περισσότερες φορές είχαν και μια μαϊμού επίσης δεμένη με αλυσίδα από τη ζώνη τους. Διάλεγαν για τις παρουσιάσεις κυρίως πλατείες που παρουσίαζαν κάποια σχετική κίνηση ή και δρόμους συνοικιακούς.
Η μελωδία εν προκειμένω δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερο, απλά ο αρκουδιάρης χτυπώντας το ντέφι άρχιζε να τραγουδά κάποιο γνωστό λαϊκό τραγούδι που συνήθως ήταν το «Σήκω χόρεψε κουκλί μου να σε δω να σε χαρώ ...»
Μόλις άρχιζε το ντέφι η αρκούδα σηκωνότανε στα πισινά της πόδια και άρχιζε ρυθμικά και εναλλάξ να ανασηκώνει τα πόδια μεταφέροντας το βάρος της από το ένα πόδι στο άλλο, λικνίζοντας το σώμα της, δίνοντας την εντύπωση του χορού ενώ παράλληλα η μαϊμού έτρεχε πέρα δώθε όσο της επέτρεπε η αλυσίδα εκτελώντας τούμπες στο αέρα.
Μετά τον χορό ακολουθούσαν οι μιμήσεις βεβαίως με πρωταγωνίστρια την αρκούδα.
Το θέαμα όμως αυτό απαιτούσε οι αρκουδιάρηδες να είναι και εκπαιδευτές. Η εκπαίδευση λοιπόν γινόταν ως εξής: άνοιγαν ένα λάκκο μέσα στον οποίο έριχναν αναμμένα κάρβουνα και τον σκέπαζαν με μια χοντρή λαμαρίνα. Όταν αυτή ζεσταινόταν έφερναν την αρκούδα δεμένη κοντά, και μόλις την ανέβαζαν στη λαμαρίνα παίζανε το ντέφι. Βέβαια η αρκούδα καιγότανε με αποτέλεσμα μη μπορώντας να φύγει να ανασηκώνει εναλλάξ τα πόδια, η δε μαϊμού να χοροπηδάει για να μη καίγεται. Από τη συνεχή επανάληψη, όποτε η αρκούδα άκουγε το ντέφι (αντανακλαστικά) επαναλάμβανε τις κινήσεις που έκανε πάνω στη ζεστή λαμαρίνα.
