Απόστολος Παπαδόπουλος
Ο Απόστολος Παπαδόπουλος του Γεωργίου (Πτελεός Μαγνησίας, 1900-Θεσσαλονίκη, 1983) ήταν καθηγητής θεολόγος, συγγραφέας και ιεροκήρυκας με μεγάλη κοινωνική δράση, που τιμήθηκε με το οφίκιο του άρχοντος διδασκάλου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας [1].
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Απόστολος Παπαδόπουλος γεννήθηκε στον Πτελεό της Μαγνησίας το 1900. Ήταν γιός του ιερέως Γεωργίου Παπαδόπουλου, που εξασκούσε και το επάγγελμα του μαραγκού, και ο οποίος έκτισε το ξωκλήσι του Αγ. Ευθυμίου στη θέση Πηγάδι Πτελεού. Ο πατέρας του απεβίωσε το 1907[2], αφήνοντας την πρεσβυτέρα Ελένη με έξι παιδιά (πέντε κορίτσια και τον Απόστολο) τα οποία ανέθρεψε ασκώντας το επάγγελμα της πρακτικής μαίας [3] και δουλεύοντας σε κτήματα και στον αργαλειό μαζί με τις δύο μεγαλύτερες κόρες της. Όταν ο Απόστολος τελείωσε τις τέσσερες τάξεις του Δημοτικού σχολείου του χωριού του, η μητέρα του τον συνόδευσε στον Αλμυρό, όπου, ως οικότροφος σε κάποια ξένη οικογένεια, φοίτησε στο εκεί Δημοτικό τριτάξιο Ελληνικό σχολείο. Συνέχισε σπουδές στο μοναδικό τότε στο Βόλο τετρατάξιο Γυμνάσιο αρρένων.
Λόγω του Ελληνοτουρκικού πολέμου κλήθηκε στο στρατό σε ηλικία 19 ετών, τον Νοέμβριο 1919, και κατατάχθηκε στα έμπεδα πεζικού στη Χαλκίδα. Από εκεί, μετά από ένα μήνα εκπαίδευση, συμμετέχοντας στην Μικρασιατική εκστρατεία, τοποθετήθηκε ως λοχίας σε λόχο πεζικού της 13ης Μεραρχίας, ο οποίος μετακινήθηκε στην Πάνορμο, τις Σάρδεις και μέχρι το Εσκί Σεχήρ. Για τη συμμετοχή του στη μάχη πλησίον των Σάρδεων τιμήθηκε με πολεμικό Σταυρό ανδρείας το Νοέμβριο του 1920. Στη συνέχεια μετατέθηκε στο Φρουραρχείο Σμύρνης, από όπου έστειλε τα δικαιολογητικά του και γράφηκε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη Σμύρνη υπηρέτησε μέχρι τον Αύγουστο 1922.
Ως φοιτητής για μεγάλο χρονικό διάστημα εργάστηκε στη Χριστιανική Αδελφότητα «Η Ζωή». Εκεί του δόθηκε η ευκαιρία να γνωριστεί με προσωπικότητες που τον ενέπνευσαν και τον προσανατόλισαν, όπως οι πατέρες Ευσέβιος Ματθόπουλος, Ιγνάτιος Κολιόπουλος, Σεραφείμ Παπακώστας, καθώς και οι κύριοι Παναγιώτης Τρεμπέλας και Δημήτριος Παναγιωτόπουλος. Έλαβε το πτυχίο του το 1924. Από τότε, διορισμένος καθηγητής Θρησκευτικών σε Σχολεία μέσης Εκπαίδευσης υπηρέτησε σε Λαύκο (Πηλίου), Σούρπη, Σοφάδες, Τσαριτσάνη, Καρδίτσα, Αλμυρό και κυρίως στο Βόλο [4], όπου εγκαταστάθηκε μετά το γάμο του με την Ασπασία Τσακνάκη τον Νοέμβριο του 1935. Στη διάρκεια της κατοχής 1941 - 1944 προσέφερε τις υπηρεσίες του στον Οργανισμό Χριστιανικής Αλληλεγγύης. Στα πλαίσια αυτού του Οργανισμού, μόνος ή συνοδεύοντας τον Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιωακείμ συμμετείχε στη διανομή τροφίμων , φαρμάκων, ενδυμάτων και άλλης διαθέσιμης βοήθειας σε πολλούς από εκείνους που υπέφεραν από πείνα, στερήσεις και ασθένειες στην περιοχή της Μαγνησίας [5]. Μάλιστα επιστρέφοντας από μία τέτοια εξόρμηση το 1944 βρήκε την προσωπική του κατοικία επιταγμένη από τους Γερμανούς.
Μετά την κατοχή συγχρόνως με την υπηρεσία του στη δημόσια μέση εκπαίδευση έλαβε ενεργό μέρος και στην εκκλησιαστική εκπαίδευση. Την 25η Ιουλίου 1948 ιδρύθηκε με απόφαση της κυβερνήσεως στη Μητρόπολη Δημητριάδος «Ανώτερο Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο» διετούς φοιτήσεως. Σε αυτό, πρώτος σχολάρχης ορίστηκε ο Παπαδόπουλος, ο οποίος και επί διετία δίδαξε Ιστορία-Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης, Ιστορία-Ερμηνεία Καινής Διαθήκης, καθώς και Δογματική [6].
Ένας λόγος για τον οποίο ο Παπαδόπουλος επεδίωξε και παρέμεινε επί σειρά ετών στο Βόλο ήταν η υποστήριξη της λειτουργίας της βιβλιοθήκης του Θρησκευτικοφιλολογικού συλλόγου «Οι τρεις Ιεράρχαι». Τη βιβλιοθήκη αυτή την αγάπησε και την υπηρέτησε ως μέλος του Συλλόγου από το 1939, ως αντιπρόεδρος (1945-1955) και ως πρόεδρος (1955-1979), εκλεγόμενος από τα μέλη ανά τριετία [7]. Μετά τον καταστρεπτικό σεισμό του 1955, από τον οποίο καταστράφηκε το κτίριο σε βαθμό που κρίθηκε κατεδαφιστέο, ως πρόεδρος, παραμελώντας την αποκατάσταση της προσωπικής του κατοικίας, αφοσιώθηκε στην εκκένωση της βιβλιοθήκης και την ασφαλή φύλαξη των βιβλίων, την κατεδάφιση, και τέλος την εύρεση υποστήριξης και πόρων για την ανέγερση νεόκτιστου κτιρίου στην ίδια θέση. Η θεμελίωση έγινε στις 29 Ιανουαρίου 1956 με αγιασμό από τον αείμνηστο μητροπολίτη Δημητριάδος Ιωακείμ και το νέο κτίριο εγκαινιάσθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1958 από τον επόμενο μητροπολίτη Δαμασκηνό [8]. Στο Βόλο, όπου παρέμεινε τα περισσότερα χρόνια της εκπαιδευτικής και κοινωνικής του δράσης, πραγματοποίησε, εκτός από τα τακτικά κηρύγματα κάθε Κυριακής, πλήθος διαλέξεων σε διάφορες αίθουσες, καθώς και ραδιοφωνικές ομιλίες σε τοπικούς σταθμούς του Βόλου.
Τα τελευταία τρία χρόνια της ζωής του, μαζί με τη σύζυγο του μετακόμισαν στη Θεσσαλονίκη, όπου βρίσκονταν εγκατεστημένες οι οικογένειες των θυγατέρων τους. Εκεί συνέχισε να κηρύττει, με την άδεια του μητροπολίτου Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Προκοπίου, στην εκκλησία του Αγίου Παύλου Νέας Κρήνης μέχρι και δύο μήνες προ του θανάτου του [4]. Αποδήμησε, από νεοπλασματική νόσο, στη Θεσσαλονίκη στις 15 Ιουλίου 1983. Η κηδεία του έγινε την επομένη στο ναό του Αγ. Νικολάου στο Βόλο.
Ήταν άνθρωπος με ήπιο χαρακτήρα, ευγενέστατος με λεπτούς τρόπους και διακριτικός [9]. Ο Παπαδόπουλος ως εκπαιδευτικός σεβόταν τους μαθητές του και ως ιεροκήρυκας σεβόταν τους ακροατές του και γι'αυτό πάντοτε μελετούσε πριν από κάθε ομιλία του. Έτσι κέρδισε το σεβασμό και την αγάπη πολλών. Ο Κυριάκος Νησιώτης, σχολιάζοντας τις ομιλίες του έγραψε «Όλοι οι μαθητές του ομολογούν πως το κήρυγμά του ήταν ευχάριστο, σύντομο και προ παντός ψυχωφελές» [10] Ο Ιωάννης Συρεγγέλας αναφέρει «Δεν υπήρχε χάσμα καθηγητού και μαθητού. Καθοδήγει ως γνήσιος παιδαγωγός τους μαθητάς του. Εις τα κηρύγματά του ήτο σαφής, ενθουσιαστικός και ο λόγος του «άλατι ηρτυμένος». Το γλυκύ ύφος, τα εύστοχα παραδείγματα έκαμνον λίαν επαγωγόν την διδαχήν. Και ούτω κατατάσσεται εις την κατηγορίαν των διδασκάλων της ρητορικής.» [11].
Συγγραφικό έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Απόστολος Παπαδόπουλος δημοσίευε τακτικά άρθρα και μελέτες στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, με θέματα κυρίως θεολογικά και σπανιότερα ιστορικά. Στην εφημερίδα «Θεσσαλία», για την οποία υπήρξε «παλιός και εκλεκτός συνεργάτης», έγραφε ποικίλα θέματα, όπως για την Ιστορία της Μονής Ξενιάς (2-9/8/1963), περί μνημοσύνων (22-29/11/1964), κ.α. Επίσης δημοσίευσε και τα παρακάτω μικρά βιβλία [12] :
1. Μικρά συλλογή ωφελίμων γνώσεων (1927)
2. Το Πτελεόν, σύντομη ιστορία του χωριού (α΄εκδ.1929, β΄εκδ. 1968, γ΄εκδ.1997)
3. Πολλά με λίγα λόγια (1929)
4. Μεγάλη εβδομάς (α΄εκδ.1933, β΄εκδ.1949)
5. Η θρησκεία , βάσις πάσης προόδου (1936)
6. Κατήχησις της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας (1938)
7. Λειτουργική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας (1939)
8. Ιστορίαι εκ της Παλαιάς Διαθήκης (1939)
9. Η γυναίκα (1939)
10. Διατί πηγαίνω εις την εκκλησίαν (1946)
11. Η μητέρα (1948)
12. Η καρδιά της μάνας και άλλα ποιήματα (Ανθολογία, 1948)
13. Ευγ. Βουλγάρεως: Η φιλία (Πρόλογος, επιμέλεια: Απ. Παπαδόπουλου, 1949)
14. Σκλάβοι σπάστε τα δεσμά (1949)
15. Η Κυριακή και ο εκκλησιασμός (1950)
16. Ενώ φεύγει η ζωή (1950)
17. Να προσέξουμε το παιδί (1951)
-
Εξώφυλλο: Ευγ. Βουλγάρεως, Η Φιλία, (Πρόλογος,Γλωσσική Επιμέλεια : Αποστ. Γ. Παπαδόπουλου), 1949.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Νησιώτης, Κυριάκος: Απόστολος Παπαδόπουλος, μονογραφία, Βόλος, 2002.
- ↑ Στα βιβλία των καταχωρημένων θανάτων της κοινότητας Πτελεού στις 17/3/1907 έχει καταχωρηθεί ο θάνατος του Γεωργίου Παπαδόπουλου, ετών 52. Στο Κοντονάτσιος, Βύρων : Ο Πτελεός της Θεσσαλίας, 3000 χρόνια ιστορίας, εκδ. Δήμου Πτελεού, 2009, ISBN 978-960-98756-0-8. σελ. 526.
- ↑ Συρεγγέλα, Ιωάννου: Προσωπικότητες του παρελθόντος (Μύσται διαιωνίων ιδανικών), Απόστολος Γ. Παπαδόπουλος, Εκδ. Πελασγός, Αθήνα, 2017, σελ. 79. ISBN : 978-960-522-490-5
- ↑ 4,0 4,1 Νανάκος, Σάββας: Συνοπτική βιογραφία του Απόστολου Παπαδόπουλου, Περιοδικό «Κοινωνία», Ιούλιος- Σεπτέμβριος 1983.
- ↑ Μητροπολίτου Δημητριάδος Ιωακείμ: Μεταξύ κατακτητών και ανταρτών, Τυπ. Χ. Συνοδινού, Αθήναι, 1950, σελ.61 και 94
- ↑ Συρεγγέλα, Ιωάννου: Προσωπικότητες του παρελθόντος (Μύσται διαιωνίων ιδανικών), Απόστολος Γ. Παπαδόπουλος, Εκδ. Πελασγός, Αθήνα, 2017, σελ. 79-80. ISBN : 978-960-522-490-5
- ↑ Πατρίκος, Γ. Δ. : Προεδρία Αποστόλου Παπαδόπουλου (1955-1979), στο: Θρησκευτικοφιλολογικός Σύλλογος «Οι Τρεις Ιεράρχαι», 100 χρόνια (1907-2007), Βόλος, 2007, σελ. 231-232. ISBN 960-89427-0-5
- ↑ Πατρίκος, Γ. Δ. : Προεδρία Αποστόλου Παπαδόπουλου (1955-1979), στο: Θρησκευτικοφιλολογικός Σύλλογος «Οι Τρεις Ιεράρχαι», 100 χρόνια (1907-2007), Βόλος, 2007, σελ. 208-210. ISBN 960-89427-0-5
- ↑ Νανάκος, Σάββας: Θρησκευτικοφιλολογικός Σύλλογος «Οι Τρεις Ιεράρχαι», 100 χρόνια (1907-2007), Βόλος, 2007, σελ. 195. ISBN 960-89427-0-5
- ↑ Νησιώτης, Κυριάκος: Ο Απόστολος Παπαδόπουλος ως ιεροκήρυξ, στο: Θρησκευτικοφιλολογικός Σύλλογος «Οι Τρεις Ιεράρχαι», 100 χρόνια (1907-2007), Βόλος, 2007, σελ. 240. ISBN 960-89427-0-5
- ↑ Συρεγγέλα, Ιωάννου: Προσωπικότητες του παρελθόντος (Μύσται διαιωνίων ιδανικών), Απόστολος Γ. Παπαδόπουλος, Εκδ. Πελασγός, Αθήνα, 2017, σελ. 81. ISBN : 978-960-522-490-5
- ↑ Συρεγγέλα, Ιωάννου: Προσωπικότητες του παρελθόντος (Μύσται διαιωνίων ιδανικών), Απόστολος Γ. Παπαδόπουλος, Εκδ. Πελασγός, Αθήνα, 2017, σελ. 82-83. ISBN : 978-960-522-490-5