Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ανθρωπολογία της τέχνης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Ανθρωπολογία της Τέχνης είναι υποκατηγορία της κοινωνικής ανθρωπολογίας αφιερωμένη στη μελέτη της τέχνης σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια. Η ανθρωπολογία της τέχνης, επικεντρώνεται στις ιστορικές, οικονομικές και αισθητικές διαστάσεις μη δυτικών μορφών τέχνης, συμπεριλαμβανομένου και εκείνων που είναι γνωστές ως φυλετικές τέχνες.

O «πατέρας της αμερικάνικης ανθρωπολογίας» Φραντς Μποάζ, ένας από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης ανθρωπολογίας, πραγματοποίησε πολλές μελέτες πεδίου σχετικά με τις τέχνες, θέτοντας τα θεμέλια για την μελέτη του συγκεκριμένου πεδίου. Το βιβλίο του, Πρωτόγονη Τέχνη Primitive Art (1927), συνοψίζει τις βασικές ιδέες του όσον αφορά τις λεγόμενες "πρωτόγονες" μορφές τέχνης, με μια λεπτομερή μελέτη περίπτωσης πάνω στις τέχνες της Βορειοδυτικής Ακτής του Ειρηνικού.[1] Ο διάσημος ανθρωπολόγος Κλοντ Λεβί-Στρος προχώρησε περαιτέρω την μελέτη του Μποάζ syka blyat βιβλίο του «Ο Δρόμος της Μάσκας», όπου εντοπίζει αλλαγές στην πλαστική μορφή των μασκών του Βορειοδυτικού Ειρηνικού σε πρότυπα διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των αυτοχθόνων λαών της ακτής.[2]

Το Πρόβλημα της Τέχνης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα από τα κεντρικά προβλήματα στην ανθρωπολογία της τέχνης αφορά την καθολικότητα της "τέχνης" ως ένα πολιτιστικό φαινόμενο. Διάφοροι ανθρωπολόγοι έχουν επισημάνει ότι οι δυτικές κατηγορίες της "ζωγραφικής", της "γλυπτίκης", ή  της "λογοτεχνίας", αντιλαμβανόμενες ως ανεξάρτητες καλλιτεχνικές δραστηριότητες, δεν υφίστανται, ή υφίστανται υπό τελείως διαφορετική μορφή, στους περισσότερες μη δυτικούς πολιτισμούς.[3] Έτσι, δεν υπάρχει συναίνεση για έναν ενιαίο, διαπολιτισμικό ορισμό της "τέχνης" στην ανθρωπολογία.[4][5] Για να υπερκεράσουν την δυσκολία αυτή, οι ανθρωπολόγοι της τέχνης έχουν επικεντρωθεί στα φορμαλιστικά χαρακτηριστικά των αντικειμένων, τα οποία, χωρίς αποκλειστικά να είναι "καλλιτεχνικά", έχουν ορισμένες προφανείς "αισθητικές" ιδιότητες. Το βιβλίο του Boas "Πρωτόγονη Τέχνη", το βιβλίο του Λεβί-Στρος "Ο Δρόμος της Μάσκας" (1982) ή "H Τέχνη ως Πολιτισμικό Σύστημα" (1983) του Κλίφορντ Γκερτζ είναι μερικά παραδείγματα αυτής της τάσης να μετατραπεί η ανθρωπολογία της τέχνης σε μια ανθρωπολογία πολιτισμικά συγκεκριμένων αισθητικών ιδιοτήτων. Πιο πρόσφατα, στο βιβλίο του "Art and Agency", ο Alfred Gell προτείνει ένα νέο ορισμό της "τέχνης" ως ένα πολύπλοκο σύστημα αποβλεπτικότητας, όπου οι καλλιτέχνες παράγουν έργα τέχνης για να πραγματοποιήσουν αλλαγές στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων (αλλά και δεν περιόριζονται μόνον σε αυτές)  αλλαγών στις αισθητικές αντιλήψεις του κοινού της τέχνης.[6] Οι ιδέες του Gell προκάλεσαν μία μεγάλη διαμάχη στον τομέα της ανθρωπολογίας της τέχνης στη δεκαετία του 2000.[7][8][9]

  • Boas, Franz. (1927) Primitive Art. New York: Dover
  • Coote, Jeremy and Anthony Shelton, eds. (1992) Anthropology Art and Aesthetics. Oxford: Clarendon Press (ISBN 0-19-827945-0)
  • Forge, Anthony, ed. (1973) Primitive Art & Society. Oxford: Oxford University Press
  • Forge, Anthony. (1979) The Problem of Meaning in Art, in Exploring the Visual Art of Oceania. Sidney M. Mead, ed. Honolulu: Hawaii University Press, pp. 278–286
  • Geertz, Clifford. (1983). Art as a Cultural System, in Local Knowledge: Further Essays in Interpretive Anthropology. New York: Basic Books
  • Gell, Alfred. (1998) Art and Agency: An Anthropological Theory of Art. Oxford: Oxford University Press (ISBN 0-19-828014-9)
  • Hatcher, Evelyn Payne. (1985) Art As Culture: An Introduction to the Anthropology of Art. Lanham: University Press of America (ISBN 0-89789-628-9)
  • Layton, Robert. (1981) The Anthropology of Art. Cambridge: Cambridge University Press (ISBN 978-0-521-36894-0)
  • Lévi-Strauss, Claude. (1982) The Way of the Masks, translated by Sylvia Modelski. Seattle: University of Washington Press
  • Marcus, George and Myers, Fred "The traffic in Culture: Refiguring Art and Anthropology". University of California ,California 2008
  • Morphy, Howard and Morgan Perkins, eds. (2006) The Anthropology of Art: A Reader. Malden, MA: Blackwell Publishing
  • Munn, Nancy. (1973) Walpiri Iconography. Ithaca: Cornell University Press
  • Price, Sally. (1989) Primitive Art in Civilized Places. Chicago: University of Chicago Press
  1. Franz Boas. (1927) Primitive art.
  2. Claude Lévi-Strauss. (1982) The Way of the Masks.
  3. Robert Layton. (1981) The Anthropology of Art.
  4. Howard Morphy & Morgan Perkins. (2006) Introduction, in The Anthropology of Art: A Reader.
  5. G. Angioni, Fare dire sentire: l'identico e il diverso nelle culture, Nuoro, il Maestrale, 2011
  6. Alfred Gell. (1998) Art and Agency.
  7. Ross Bowden. (2004) A Critique of Alfred Gell on Art and Agency. Oceania, 74: 309-325
  8. Robert H. Layton. (2003) Art and Agency: A reassessment. Journal of the Royal Anthropological Institute, 9: 447-464
  9. Howard Morphy. (2009). Art as a Mode of Action: Some Problems with Gell’s Art and Agency. Journal of Material Culture, 14 (1): 5-27

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]