Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αθανάσιος Παλιούρας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Αθανάσιος Παλιούρας (1937-2014)[1][2] ήταν καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας και της Γυμναστικής Εταιρείας Αγρινίου. Διενήργησε πλήθος ανασκαφών, ιδιαίτερα στην Αιτωλοακαρνανία, και δημοσίευσε πολλά βιβλία για τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη και Αρχαιολογία.

Ο Αθανάσιος Παλιούρας γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1937, όπου και πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια.

Μετά την ολοκλήρωση της εγκυκλίου παιδείας του, ο Αθανάσιος Παλιούρας μετέβη στην Αθήνα, όπου σπούδασε Θεολογία και Αρχαιολογία. Χάρη σε υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών πήγε στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας, όπου και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο "Ο Κρητικός ζωγράφος Γεώργιος Κλόντζας (1540-1608) και ο Μαρκιανός κώδικας των μικρογραφιών του".

Αρχικά εργάστηκε ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση. Το 1977 εξελέγη λέκτωρ στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στην κατεύθυνση της Βυζαντινής Αρχαιολογίας. Οργάνωσε αρκετές πανεπιστημιακές ανασκαφές και έρευνες με επίκεντρο τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Ηπείρου και της Αιτωλοαρκαρνανίας.

Τοιχογραφία 13ος αι. Σπήλαιο Αγίου Ανδρέα Ερημίτη

Ο Αθανάσιος Παλιούρας διενήργησε ανασκαφές και έρευνες στην Αιτωλοακαρνανία, όπως στην Παλαιοχριστιανική Βασιλική του Λόφου της Αγίας Τριάδας στην Κάτω Βασιλική Αιτωλίας στο διάστημα 1980-1990, στην Εγκλείστρα του σπηλαίου Αγίου Νικολάου Βαράσοβας στο διάστημα 1990-2000, στην Αγία Τριάδα του Μαύρικα Αγρινίου (ανασκαφή ιδιαίτερα δύσκολη λόγω των αναβλυζόντων υδάτων), στο διάστημα 2001-2005, στη βυζαντινή Μονή Παναγίας Αρτοκωστής Κυνουρίας, το 2005. Ερεύνησε και κατέγραψε το σπήλαιο -ασκητήριο του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη στο όρος Καλάνα Αιτωλοακαρνανίας και τις ευρισκόμενες σε αυτό τοιχογραφίες του 13ου αι. Δημοσίευσε τα πρακτικά των ανασκαφών του αλλά και μελέτες επί των ευρημάτων. Υπήρξε επιμελητής του επιστημονικού ετήσιου περιοδικού "Ηπειρωτικά Χρονικά" (1980-2000) και δημοσίευσε τα πορίσματα των ερευνών του.Υπήρξε από τους πρωτεργάτες της ιδέας ίδρυσης αυτόνομου πανεπιστημίου στο Αγρίνιο, το οποίο και έγινε πράξη με την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας, που σήμερα έχει ενσωματωθεί στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

Ο Αθανάσιος Παλιούρας μετά από ένα σύντομο διάστημα προβλημάτων υγείας, που δεν έκαμψαν ωστόσο τη δημιουργικότητά του, απεβίωσε στις 11 Οκτωβρίου 2014.

  • Ο Κρητικός ζωγράφος Γεώργιο Κλόντζα (1540-1608) και ο Μαρκιανός κώδικα των μικρογραφιών του, Αθήνα 1977
  • Οδηγός του Μουσείου των εικόνων και του Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων Βενετίας
  • Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία, Αθήνα 1985, 2004
  • Ιερά Μονή Σινά, 1985
  • Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τα Βυζαντινά Μνημεία της Κωνσταντινούπολης, Αθήνα 1989
  • Μακεδονία, 2 τόμοι, 1993 (επιμ.)
  • Άγιοι Τόποι (επιμ.)
  • Σινά (επιμ.)
  • Τα Βυζαντινά Μνημεία Νήσου Ιωαννίνων", επιμ. Α. Παλιούρα- Μ. Γαρίδη (Πρακτικά Συμποσίου Νήσου Ιωαννίνων-1999).
  • Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
  • Άγιον Όρος: Κειμήλια Πρωτάτου. Αγιοριτική Εστία 2001
  • Γιάννης Κολέφας: Οδοιπορικό στην τέχνη του ψηφιδωτού 1927-1986, Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο 2007
  • Μπαρτζουλιάνος, Η (επιμ)., Ιερά Μονή Λειμώνος: Ιστορία, παλαιογραφία, τέχνη, 2009
  • Πρακτικά του Α΄Πανελληνίου Επιστημονικού Συνεδρίου εν Κλειτορία τη 26η και 27η του μηνός Σεπτεμβρίου 2009 με θέμα: Ο Όσιος Χριστόφορος ο Παπουλάκος Πρακτικά της Α' επιστημονικής ημερίδας εν Θήρα τη Πέμπτη 23η του μηνός Ιουλίου 2009 με θέμα: Ο Οσιώτατος Μοναχός Χριστόφορος Παπουλάκος στη Θήρα και την Άνδρο, Ινστιτούτο Χριστόφορος Παπουλάκος, 2010.
  • Μοναστική ζωή και παράδοση, Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής-Χρυσοπητής, 2011
  • Ο θεσμός των σχολαρχείν στην Αιτωλοακαρνανία και Ευρυτανία, Αθήνα, εκδ. Πασχέντη, 2012.


Βιβλιογραφικές πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ιερά Μητρόπολις Γορτύνης και Αρκαδίας, Ιερά Κοινοβιακή Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Κουδουμά, "Ο καθηγητής Αθανάσιος Παλιούρας όπως τον Γνωρίσαμε", 2015
  • Παλιούρας Αθανάσιος "Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία" (α΄ έκδ. 1985, β΄ έκδ. 2004)