Άνω Σορβική γλώσσα
Η Άνω Σορβική είναι μία μειονοτική γλώσσα που ομιλείται από τους Σόρβους στην κεντρική Ευρώπη, και συγκεκριμένα στην ανατολική Γερμανία, στη Σαξονία. Ανήκει στη γλωσσική ομάδα των Δυτικών Σλαβικών, μαζί με τα Κάτω Σόρβικα, τα Τσέχικα, τα Σλοβάκικα, τα Πολωνικά και τα Κασουβικά.
| Άνω Σορβική γλώσσα | |
|---|---|
| Hornjoserbšćina | |
| Περιοχή | Σαξονία, Βραδεμβούργο |
| Φυσικοί ομιλητές | 13.000 |
| Σύστημα γραφής | λατινική γραφή και Upper Sorbian alphabet |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | hsb |
| ISO 639-3 | hsb |
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ιστορία της Άνω Σορβικής στη Γερμανία άρχισε με τις μετακινήσεις Σλαβικών φύλων κατά τη διάρκεια του 6ου αιώνα μ.Χ. Τον 12ο αιώνα υπήρχε μία πληθώρα αγροτικών Γερμανικών πληθυσμών από τη Φλαμανδία, τη Σαξονία, τη Θουριγγία και τη Φραγκονία, που οδήγησε στη μείωση της Σλάβικης επιρροής στην περιοχή. Αυτή η ανατολική επέκταση οδήγησε, φυσικά, σε μία σταδιακή μείωση της Σορβικής γλώσσας στις συγκεκριμένες περιοχές. Επιπρόσθετα, στη Σαξονία, η Σόρβικη γλώσσα ήταν θεσμοτεθημένα υποδεέστερη από τη Γερμανική. Κάποιες επιπρόσθετες απαγορεύσεις εισήχθησαν: το 1293, όπου τα Σορβικά απαγορεύτηκαν στη Βέρνη, το 1327 απαγορεύτηκαν στη Λειψία και στο Τσβικάου, και το 1424 απαγορεύτηκαν και στη Μέισεν. Πολλές φορές μάλιστα οι ομιλητές των Σορβικών δεν μπορούσαν να εργασθούν, και στη θέση τους προτιμόντουσαν Γερμανόφωνοι.
Άλλες περιοχές όπως η Λουσατία, δεν επηρεάσθηκαν τόσο πολύ από τους νέους Γερμανόφωνους πληθυσμούς. Η γλώσσα της Σορβικής άνθισε στην περιοχή. Τον 17ο αιώνα μάλιστα η γλώσσα της Άνω Σορβικής ξεπέρασε τους 300.000 ομιλητές. Η παλαιότερη γραπτή ένδειξη της Άνω Σορβικής βρίσκεται στο μνημείο του "Burger Eydt Wendisch" στο Μπάουτζεν που χρονολογείται το 1532.
Η Άνω Σορβική στη Γερμανία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν 20.000 με 25.000 ομιλητές των Άνω Σορβικών στην ευρύτερη περιοχή της Γερμανίας, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς μένουν στη Σαξονία, και κυρίως στην περιοχή του Μπάουτσεν. Το επίκεντρο της γλώσσας είναι στο χωριό Κρόστβιτς και στις γύρω περιοχές, όπου τα Άνω Σορβικά είναι η κύρια ομιλούσα γλώσσα.
Φωνολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Φωνήεντα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα φωνήεντα στα Άνω Σορβικά είναι τα ίδια με αυτά των Κάτω Σορβικών. [1] Επίσης μοιάζουν πολύ με αυτά των Σλοβένικων.
| Μπροστινά | Κεντρικά | Πίσω | |
|---|---|---|---|
| Κλειστά | [i] | [u] | |
| Ημίκλειστα | [e] | [o] | |
| Μισό Ανοιχτά | [ɛ] | [ɔ] | |
| Ανοιχτά | [ä] |
Σύμφωνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Χειλειόφωνα | Οδοντικά | Ουρανίσκου | Οβολοειδή | Γλωττιδικά | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| δυνατά | απαλά | δυανατά | απαλά | απαλά | δυνατά | απαλά | δυνατά | ||
| Ρινικά | [m] | [mʲ] | [n] | [ɲ] | |||||
| Κλειστά | άφωνα | [p] | [pʲ] | [t̪] | [k] | ||||
| φωνητικά | [b] | [bʲ] | [d̪] | [ɡ] | |||||
| Προστιβόμενα | άφωνα | [t̪͡s̪] | ([t͡sʲ]) | [t͡ʃ] | |||||
| φωνητικά | ([d̪͡z̪]) | [d͡ʒ] | |||||||
| Τριβόμενα | άφωνα | [f] | [s̪] | [ʃ] | [x] | ||||
| φωνητικά | ([v]) | [z̪] | ([zʲ]) | [ʒ] | [ɦ] | ||||
| Τρέμουλο | [ʀ] | [ʀʲ] | |||||||
| Προσεγγιστικά | [β̞] | [ɥ] | [l] | [j] | |||||
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Upper Sorbian at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds (2017). "Upper Sorbian". Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ↑ Stone (2002), p. 600.
- ↑ Šewc-Schuster (1984), p. 20.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Upper Sorbian pronunciation στο Wikimedia Commons
