Άννα Περέννα
Η Άννα Περέννα (λατ. Anna Perenna) ήταν αρχαία θεότητα της ρωμαϊκής μυθολογίας. Η θεότητα αυτή ήταν προσωποποίηση του κύκλου του έτους (ενιαυτού), όπως υποδηλώνει και η επωνυμία της, από το per annum, δηλαδή κάτι σαν «Άννα η Ετησία».
Λατρεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Άννα Περέννα λατρευόταν κυρίως στα μέσα Μαρτίου (Ειδοί του Μαρτίου), ημέρα που θα σημείωνε την πρώτη πανσέληνο του έτους στο πρωταρχικό σεληνιακό ρωμαϊκό ημερολόγιο (με τον Μάρτιο ως πρώτο μήνα του έτους), στο άλσος της θεάς, που είχε συσταθεί στο σήμα του πρώτου μιλίου πάνω στη Φλαμινία οδό. Σε αυτή την εορτή σύχναζαν ιδιαιτέρως οι πληβείοι της πόλεως.[1]
Ο Μακρόβιος γράφει ότι στην Περέννα γίνονταν προσφορές έτσι ώστε annare perannareque commode liceat, δηλάδή ώστε «ο κύκλος του έτους να ολοκληρωθεί ευχάριστα»[1]. Προσθέτει ότι οι άνθρωποι θυσίαζαν σε αυτή τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά.[2] Ο Ιωάννης Λαυρέντιος ο Λυδός αναφέρει ότι της προσέφεραν δημόσιες θυσίες και προσευχές προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα έτος με υγεία.[3] Ο ποιητής Οβίδιος στο έργο του Fasti (3.523f) παρέχει πολλές λεπτομέρειες από την υπαίθρια εορτή της Περέννας στο άλσος της, περιγράφοντας με ζωντανό τρόπο το ξεφάντωμα και τις τέντες που στήνονταν εκεί, με τους ανθρώπους να παρακαλούν τη θεά να τους χαρίσει τόσα περισσότερα χρόνια, όσες κούπες κρασιού μπορούσαν να πιουν στη γιορτή.
Προέλευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Οβίδιος αναφέρει τον θρύλο που ταυτίζει την Άννα Περέννα με την ομώνυμη αδελφή της Διδούς, της ιδρύτριας της Καρχηδόνας στην Αινειάδα.[4] Η Άννα εκείνη είχε φύγει από την Καρχηδόνα μετά τον τραγικό θάνατο της αδελφής της και είχε τελικώς βρει καταφύγιο στο Λάτιο. Εκεί ο Αινείας, που είχε γίνει στο μεταξύ βασιλιάς, την καλοδέχτηκε, αλλά η ζηλοτυπία της συζύγου του Αινεία, της Λαβινίας, ανάγκασε την Άννα να δραπετεύσει από τα ανάκτορα. Ενώ την αναζητούσαν στρατιώτες του Αινεία, η Άννα έπεσε στον ποταμό Νουμικό (Numicus) και πνίγηκε. Για τον λόγο αυτόν, οι Ρωμαίοι, εκτός από ηρωίδα, την τιμούσαν και ως ποτάμια Νύμφη κρυμμένη μέσα στον ποταμό, ο οποίος από τότε είχε νερό ολοχρονίς (amnis perennis), από όπου και μετονομάσθηκε κατά τον Οβίδιο σε Άννα Περέννα[4] και έγινε θεότητα.
Ο Οβίδιος προσθέτει ότι ορισμένοι συσχέτιζαν ή ταύτιζαν την Άννα Περέννα με τη Σελήνη, με τη Θέμιδα, με την Ιώ ή με την Αμάλθεια, αλλά ο ίδιος προτιμούσε την παράδοση κατά την οποία σε μία secessio plebis μια γριά από τις Μποβίλες ονόματι Άννα έψηνε κάθε πρωί αρτοσκευάσματα και τα έφερνε στους πεινασμένους εξεγερμένους, οπότε σε ένδειξη ευγνωμοσύνης οι πληβείοι τη λάτρευσαν ως θεότητα.
Ο Φραντς Άλτχαϊμ, αυθεντία στη ρωμαϊκή θρησκεία[5], υποστηρίζει ότι η Άννα Περέννα ήταν αρχικώς μια μητέρα-θεά των Ετρούσκων, και ότι η σύνδεσή της με τον Αινεία επινοήθηκε προκειμένου να ενισχύσει τη σχέση της με τη Ρώμη.
Αρχαιολογικά ευρήματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δύο τοποθεσίες λατρείας της θεάς έχουν ανακαλυφθεί από την αρχαιολογική έρευνα: Η πρώτη στο Μπουσέμι της Σικελίας, όπου το 1899 ανακαλύφθηκαν επιγραφές που ανέφεραν την Άννα και τον Απόλλωνα, και η δεύτερη στη Ρώμη όπου το 1999 ανακαλύφθηκε σε ανασκαφές μια κρήνη αφιερωμένη στην Άννα Περέννα.[6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Fowler, William Warde (1911) «Anna Perenna» στο: Chisholm, Hugh, επιμ. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 2 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 63
- ↑ Saturnalia, 1.12.6
- ↑ De Mensibus 4.49
- ↑ 4,0 4,1 Οβιδίου Fasti, Βιβλίο III, «15 Μαρτίου»
- ↑ Römische Religionsgeschichte. 3 Bände. de Gruyter, Berlin 1931–1933
- ↑ «Archived copy» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2009.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το αντίστοιχο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 5, σελ. 753