Μετάβαση στο περιεχόμενο

Άμορφη τέχνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έργο του Χιμένεθ-Μπαλαγκέρ

Η άμορφη τέχνη (γαλλικά: Art Informel‎‎)[1] είναι ένα εικαστικό κίνημα της δεκαετίας 1943-1950[2] που περιλαμβάνει όλες τις αφηρημένες και χειρονομιακές τάσεις που αναπτύχθηκαν στη Γαλλία και την υπόλοιπη Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, παρόμοιο με τον αμερικανικό Αφηρημένο Εξπρεσιονισμό που ξεκίνησε το 1946.[3][4] Μέσα στο κίνημα εντοπίζονται διάφορες διακριτές τάσεις, όπως η λυρική αφαίρεση, ο Ματιερισμός, η Νέα Σχολή του Παρισιού, ο τασισμός και η Τέχνη του περιθωρίου. Ο Γάλλος κριτικός τέχνης Μισέλ Ταπιέ επινόησε τον όρο "art autre" (άλλη τέχνη) στο ομώνυμο βιβλίο που εκδόθηκε το 1952 σε σχέση με τη μη γεωμετρική αφηρημένη τέχνη.[4] Συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση της έννοιας της αφηρημένης τέχνης στη Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Η χρήση της για την έκφραση πολιτικών ιδεολογιών στη Νότια Αμερική κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1950 ήταν αρκετά συνηθισμένη, καθώς θεωρήθηκε ως ο κύριος τρόπος για να εκδηλωθεί η υποστήριξη στο μεταβαλλόμενο πολιτικό κλίμα.

Εικονογραφικές πρακτικές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πλαίσιο αυτής της τάσης, κάθε καλλιτέχνης επιτρέπει την πλήρη ελευθερία έκφρασης στην απρόβλεπτη ποιότητα των υλικών (μια προτίμηση στους λεκέδες ή στην τύχη) και στην τυχαιότητα των χειρονομιών, απορρίπτοντας έτσι το σχέδιο και τον έλεγχο και την παραδοσιακή αντίληψη της ζωγραφικής και της ανάπτυξής της που εξελίσσεται από την ιδέα στο ολοκληρωμένο έργο μέσω σκίτσων και σχεδίων. Πρόκειται για ένα ανοιχτό έργο που ο θεατής μπορεί να διαβάσει ελεύθερα. Η εικαστική περιπέτεια είναι εντελώς νέα- αντί να πηγαίνει από το νόημα στην κατασκευή των αντίστοιχων σημείων, ο καλλιτέχνης ξεκινά με την κατασκευή των σημείων και δίνει το αντίστοιχο νόημα. Στα έργα του Λοράν Χιμένεθ-Μπαλαγκέρ, η γλώσσα των σημείων αποδομείται περαιτέρω, επιτρέποντας την καθολική ερμηνεία μιας ιδιωτικής γλώσσας. Η συμβολή της μουσικής παρήγαγε την μουσική άμορφη τέχνη. Πλαστικά χαρακτηριστικά αυτής της ζωγραφικής είναι: ο αυθορμητισμός της χειρονομίας, ο αυτοματισμός, η εκφραστική χρήση του υλικού, η ανυπαρξία προκατασκευασμένων ιδεών, η εμπειρία ότι η πράξη παράγει την ιδέα και το έργο είναι ο τόπος και η προνομιακή στιγμή με την οποία ο καλλιτέχνης ανακαλύπτει τον εαυτό του- είναι το τέλος της αναπαραγωγής του αντικειμένου για την αναπαράσταση του θέματος που γίνεται το τέλος της ζωγραφικής, με μια κάποτε καλλιγραφική πτυχή, που παραπέμπει σε μια Καλλιγραφική Αφαίρεση σε σχέση με τα έργα των Ζωρζ Ματιέ, Χανς Χάρτουνγκ ή Πιέρ Σουλάζ.[5][6][7]

Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1950 και 1960, στο απόγειο της δικτατορίας της Βενεζουέλας, οι καλλιτέχνες της Βενεζουέλας, όπως ο Κάρλος Κρους Ντίες, ο Γκέγκο και άλλοι, χρησιμοποίησαν την άμορφη τέχνη ως απάντηση στη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία που αντιμετώπιζε η χώρα τους εκείνη την περίοδο. Η τέχνη τους αντιπροσώπευε τα συναισθήματά τους επί του θέματος καθώς και την απάντησή τους σε αυτή τη μετατόπιση και για να αναπαραστήσουν πολλές τεράστιες φιγούρες στην αλλαγή από τη δικτατορία στη δημοκρατία.[8] Χρησιμοποίησαν την τέχνη για να αναπαραστήσουν την υποστήριξή τους στη μετάβαση από τη δικτατορία κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων ακραίων πολιτικών αναταραχών στη χώρα τους.[9]

Βελτίωση της Αφαίρεσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η Γαλλία ήταν το φυτώριο της άμορφης τέχνης, η οποία αναφερόταν ως Un art autre ή art informel, όροι που επινοήθηκαν από τον Γάλλο κριτικό τέχνης Μισέλ Ταπιέ, ο οποίος δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο Un Art Autre την ίδια χρονιά με την ομώνυμη έκθεση.[10] Αυτό το στυλ αφορούσε κάτι περισσότερο από τους πίνακες, καθώς αναφερόταν επίσης σε έννοιες όπως η λυρική αφαίρεση και σε στυλ ζωγραφικής όπως τον τασισμό και η ζωγραφική της ύλης. Οι καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από την ευρωπαϊκή ζωγραφική, καθώς και από τον αμερικανικό εξπρεσιονισμό, ενώ χρησιμοποίησαν τον αυτοματισμό ως τρόπο για να μεταδώσουν αυτό το νέο στυλ τέχνης.[11] Σημαντικοί καλλιτέχνες που προέκυψαν από αυτή την περίοδο στη Γαλλία ήταν καλλιτέχνες όπως ο Πιέρ Σουλάζ, ο Ζαν-Πωλ Ριοπέλ και ο Σαμ Φράνσις.

  1. Πετρίδου, Βασιλική· Ζιρώ, Όλγα (2015). «Μεταπολεμική τέχνη στην Αμερική και στην Ευρώπη: Οι δεκαετίες 1960, 1970, 1980». Τέχνες και αρχιτεκτονική από την αναγέννηση έως τον 21ο αιώνα. Αθήνα: Κάλλιπος. 
  2. «Grandes Momentos del Arte - Ficha El informalismo europeo». www.artehistoria.jcyl.es. 13 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022. 
  3. Walker, John. (1992) "Art Informel". Glossary of Art, Architecture & Design since 1945, 3η. εκδ., G.K. Hall, Boston, Mass. (ISBN 978-0-81610-556-4) Αρχειοθετήθηκε 2010-12-25 στο Wayback Machine.
  4. 4,0 4,1 «Art informel – Art Term». www.tate.org.uk (στα Αγγλικά). Tate. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022. 
  5. Considine, Liam (2013-09-01). «Performing the Real». Art Journal 72 (3): 83–85. doi:10.1080/00043249.2013.10792855. ISSN 0004-3249. https://doi.org/10.1080/00043249.2013.10792855. 
  6. Heredia, Martine (2014). «De la forme à l’informe : La posture transgressive de l’art informel à travers Tàpies et Saura» (στα γαλλικά). Savoirs en prisme (03): 193–206. doi:10.34929/sep.vi03.52. ISSN 2260-7838. https://savoirsenprisme.univ-reims.fr/index.php/sep/article/view/52. 
  7. Zhekov, Rumen (2019-12-25). «The Appearance and Development of Art Informel in European Painting». Visual Studies 3 (2). doi:10.54664/YKAF5304. https://journals.uni-vt.bg/vr/eng/vol3/iss2/6. 
  8. «Total Creative Freedom: "Contesting Modernity" Explores Informalism». The Museum of Fine Arts, Houston (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022. 
  9. «Contesting Modernity: Informalism in Venezuela, 1955–1975 (October 28, 2018–January 21, 2019)». The Museum of Fine Arts, Houston (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022. 
  10. «Un art autre - Lévy Gorvy». www.levygorvy.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022. 
  11. «Art autre». Tate (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2022.