Μετάβαση στο περιεχόμενο

Άλαν Σόκαλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άλαν Σόκαλ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση24  Ιανουαρίου 1955
Βοστώνη
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Θρησκείααθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[1]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ
Πανεπιστήμιο του Πρίνστον
Κολέγιο Χάρβαρντ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
φυσικός
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης[2]
Πανεπιστημιακό Κολλέγιο Λονδίνου[3]
Αξιοσημείωτο έργοΜοδάτες Ανοησίες
Οικογένεια
ΓονείςNathan O. Sokal
Ιστότοπος
iris.ucl.ac.uk/iris/browse/profile?upi=ADSOK62
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Άλαν Ντέιβιντ Σόκαλ (αγγλ. Alan David Sokal, ορθότερη προφορά «Σόουκαλ», γενν. 24 Ιανουαρίου 1955) είναι Αμερικανός καθηγητής των μαθηματικών στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου και επίτιμος καθηγητής της φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Επιστημονικά πεδία στα οποία ερευνά είναι η στατιστική μηχανική και η συνδυαστική. Είναι επικριτής του μεταμοντερνισμού και το 1996 προκάλεσε τη λεγόμενη Υπόθεση Σόκαλ όταν το επίτηδες χωρίς νόημα άρθρο του δημοσιεύθηκε από το αμερικανικό περιοδικό Social Text.

Σπουδές και σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σόκαλ γεννήθηκε στη Βοστώνη και πήρε πτυχίο από το Κολέγιο Χάρβαρντ το 1976 και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Πρίνστον το 1981, όπου είχε επιβλέποντα καθηγητή τον Άρθουρ Γουάιτμαν. Τα καλοκαίρια των ετών 1986, 1987 και 1988 ο Σόκαλ δίδαξε μαθηματικά στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Νικαράγουα, επί αριστερού καθεστώτος των Σαντινίστας.

Ερευνητικά ενδιαφέροντα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι επιστημονικές έρευνες του Σόκαλ είναι σε θέματα της μαθηματικής φυσικής και της συνδυαστικής. Ειδικότερα μελέτησε τη συνέργεια ανάμεσα σε αυτά τα πεδία βασιζόμενος σε προβλήματα που αναφαίνονται στη στατιστική μηχανική και στην κβαντική θεωρία πεδίου. Στα πλαίσια αυτά μελέτησε μεταξύ άλλων το χρωματικό πολυώνυμο και το πολυώνυμο Tutte, τα οποία εμφανίζονται στην αλγεβρική θεωρία των γράφων και στη μελέτη των αλλαγών φάσεων στη στατιστική μηχανική. Τα ενδιαφέροντά του περιλαμβάνουν επίσης την υπολογιστική φυσική και τους αλγόριθμους, όπως π.χ. την Μαρκοβιανή Αλυσίδα Μόντε Κάρλο για προβλήματα στη στατιστική φυσική.

Το 2013 ο Σόκαλ συνέγραψε μια εργασία μαζί με τους Νίκολας Μπράουν και Χάρις Φρήντμαν στην οποία απαξίωναν τη λεγόμενη «γραμμή Losada», μια έννοια δημοφιλή τότε στη θετική ψυχολογία. Αυτή η έννοια, γνωστή και ως κρίσιμος λόγος θετικότητας, αναφέρεται σε μια περιοχή κρισιμότητας για τον λόγο θετικών προς αρνητικά αισθήματα ενός ανθρώπου, πέρα από την οποία τείνει να έχει μειωμένα αποτελέσματα στην επαγγελματική του ζωή.[4] Η έννοια διαδόθηκε πολύ από ψυχολόγους όπως η Μπάρμπαρα Φρέντρικσον. Η δημοσίευση του Σόκαλ και των άλλων στο περιοδικό American Psychologist υπεστήριξαν ότι ο λόγος αυτός βασιζόταν πάνω σε εσφαλμένη μαθηματική θεμελίωση και επομένως ήταν «αβάσιμος».[5]

Το 1996 ο Σόκαλ έκανε ένα είδος «πειράματος», για να δει εάν το αμερικανικό περιοδικό μεταμοντερνιστικών πολιτισμικών μελετών Social Text (που τότε δεν είχε κριτές και εκδιδόταν από τον εκδοτικό οίκο του Πανεπιστημίου Ντιουκ) θα δημοσίευε ανεξέλεγκτα μια εργασία που θα «κολάκευε τις ιδεολογικές προκαταλήψεις των επιμελητών» του. Ο Σόκαλ υπέβαλε ένα κείμενο με βαρύγδουπο τίτλο και τεχνικούς όρους της φυσικής, που δεν είχε όμως κανένα απολύτως πραγματικό νόημα. Ο τίτλος ήταν «Transgressing the Boundaries: Toward a Transformative Hermeneutics of Quantum Gravity»[6][7] (= «Υπερβαίνοντας τα όρια: Προς μια μετασχηματιστική ερμηνευτική της κβαντικής βαρύτητας»)

Αφού καθυστέρησαν τη δημοσίευση για μερικά τεύχη εξαιτίας της αρνήσεως του Σόκαλ να συζητήσει κάποιες τροποποιήσεις, οι υπεύθυνοι του περιοδικού τελικώς το δημοσίευσαν σε ένα τεύχος αφιερωμένο στους «πολέμους της επιστήμης».[8] Λίγο αργότερα ο Σόκαλ απεκάλυψε ότι η «εργασία» του ήταν μια απάτη, με ένα άρθρο του στο αμερικανικό περιοδικό Lingua Franca[9], όπου υπεστήριξε ότι οι αριστερίζουσες κοινωνικές επιστήμες θα υπηρετούνταν καλύτερα από διανοητικές στηρίξεις βασισμένες στον ορθό λόγο. Η υπόθεση έλαβε δημοσιότητα πρωτοσέλιδου στους New York Times στις 18 Μαΐου 1996. Συνακόλουθα ο Σόκαλ απάντησε στις επικρίσεις από τους μεταμοντερνιστές ισχυριζόμενος ότι ήταν και ο ίδιος αριστερός και ότι το κίνητρό του ήταν να «υπερασπισθεί την αριστερά από ένα μοδάτο τμήμα του εαυτού της».

Ο Σόκαλ συνέχισε το 1997 συγγράφοντας, μαζί με τον Βέλγο φυσικό και φιλόσοφο της επιστήμης Ζαν Μπρικμόν το βιβλίο Μοδάτες Ανοησίες (γαλλ. Impostures Intellectuelles). Εκεί κατηγορούν μερικούς πανεπιστημιακούς των κοινωνικών επιστημών για λανθασμένη χρήση όρων των θετικών επιστημών και επικρίνουν τους υπέρμαχους του λεγόμενου «ισχυρού προγράμματος» στην κοινωνιολογία της επιστήμης για το ότι αρνήθηκαν την αξία της αλήθειας. Το βιβλίο συνάντησε αντικρουόμενες κριτικές.[10][11][12]

Η υπόθεση, μαζί με το βιβλίο των Πωλ Ρ. Γκρος και Νόρμαν Λέβιτ Higher Superstition (1994), μπορεί να θεωρηθεί πλέον ως μέρος της ιστορίας των λεγόμενων «πολέμων της επιστήμης» της δεκαετίας του 1990. Το 2008 ο Σόκαλ την εξέτασε και πάλι στο βιβλίο του Beyond the Hoax: Science, Philosophy, and Culture.


  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12350131j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. «ORCID Public Data File 2023». ORCID Public Data File 2023. 27  Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10  Νοεμβρίου 2023.
  3. «ORCID Public Data File 2023». ORCID Public Data File 2023. 27  Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10  Νοεμβρίου 2023.
  4. Losada M. (1999). «The complex dynamics of high performance teams». Mathematical and Computer Modelling 30 (9-10): 179-192. doi:10.1016/s0895-7177(99)00189-2. http://losada.socialpsychology.org. 
  5. Brown N.J.L; Sokal A.D.; Friedman H.L. (2013). «The Complex Dynamics of Wishful Thinking: The Critical Positivity Ratio». American Psychologist 68 (9): 801-813. doi:10.1037/a0032850. PMID 23855896. https://archive.org/details/sim_american-psychologist_2013-12_68_9/page/801. 
  6. Sokal A. (1996). «Transgressing the Boundaries: Toward a Transformative Hermeneutics of Quantum Gravity». Social Text 46/47 (46/47): 217-–252. doi:10.2307/466856. 
  7. «Transgressing the Boundaries: Toward a Transformative Hermeneutics of Quantum Gravity»
  8. Robbins, Bruce and Ross, Andrew. http://physics.nyu.edu/sokal/SocialText_reply_LF.pdf Editorial Response to the hoax, explaining Social Text's decision to publish
  9. Sokal A. (1996). «A Physicist Experiments with Cultural Studies». Lingua Franca: 62-64. http://www.physics.nyu.edu/faculty/sokal/lingua_franca_v4.pdf. 
  10. Richard Dawkins (Ιούλιος 1998). «Postmodernism disrobed». Nature 394 (6689): 141-143. doi:10.1038/28089. Bibcode1998Natur.394..141D. http://www.physics.nyu.edu/sokal/dawkins.html. 
  11. Stephen Hilgartner (φθινόπωρο 1997). «The Sokal Affair in Context». Science, Technology, & Human Values 22 (4): 506-522. doi:10.1177/016224399702200404. 
  12. William M. Epstein (1990). «Confirmational response bias among social work journals». Science, Technology, & Human Values 15 (1): 9-38. doi:10.1177/016224399001500102. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]