Zodiac (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Zodiac
ΣκηνοθεσίαΝτέιβιντ Φίντσερ
ΠαραγωγήΣιν Τσάφιν, Mike Medavoy και Τζέιμς Βάντερμπιλτ
ΣενάριοΤζέιμς Βάντερμπιλτ
Βασισμένο σεZodiac
ΠρωταγωνιστέςΤζέικ Τζίλενχαλ, Μαρκ Ράφαλο, Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, Άντονι Έντουαρντς, Μπράιαν Κοξ, Ηλίας Κοτέας, Κλόε Σεβινί, Τζον Κάρολ Λιντς, Ντέρμοτ Μαλρόνεϊ, Τζον Γκετζ, Φίλιπ Μπέικερ Χολ, Ντόναλ Λογκ, Τζον Τέρι, Τσαρλς Φλάισερ, Άνταμ Γκόλντμπεργκ, Lee Norris, Τζέιμς ΛεΓκρος, Ντέιβιντ Λι Σμιθ, John Mahon, Μπομπ Στίβενσον, Candy Clark, Κλέα Ντουβάλ, Ed Setrakian, Ione Skye, Jason Wiles, Jimmi Simpson, John Lacy, Πολ Σουλτς, Τομ Βέρικα, Ζακ Γκρένιερ, Ρίτσμοντ Αρκέτ[1], June Diane Raphael[1], Pell James[1], Ματ Ουίνστον[1], Thomas Kopache[1], JD Cullum[1], Jeff Daniel Phillips[1], Shane Woodson[1], Barry Livingston[1], Joel Bissonnette, John Mahon, Jules Bruff, John Ennis και John Hemphill
ΜουσικήΝτέιβιντ Σάιρ
ΦωτογραφίαΧάρης Σαββίδης
ΜοντάζAngus Wall
Εταιρεία παραγωγήςPhoenix Pictures
ΔιανομήInterCom
Πρώτη προβολή2  Μαρτίου 2007 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Καναδάς)[2][3] και 31  Μαΐου 2007 (Γερμανία)[4]
Διάρκεια158 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Zodiac (σε ελληνική απόδοση: Ζωδιακός) είναι αμερικανικό θρίλερ μυστηρίου του 2007, σε σκηνοθεσία του Ντέιβιντ Φίντσερ και σενάριο του Τζέιμς Βαντέρμπιλτ, βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του Ρόμπερτ Γκρέισμιθ. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Τζέικ Τζίλενχαλ, Μαρκ Ράφαλο, Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, Άντονι Έντουαρντς, μαζί με τους Μπράιαν Κοξ, Ηλίας Κοτέας, Τζον Κάρολ Λιντς και Ντέρμοτ Μάλρονεϊ σε υποστηρικτικούς ρόλους.[5][6]

Η ταινία αφηγείται την ιστορία της έρευνας για τον Ζόντιακ, ενός κατά συρροήν δολοφόνου που τρομοκρατούσε την περιοχή του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο οποίος χλευάζε την αστυνομία στέλνοντας επιστολές και κρυπτογραφημένα μηνύματα κυρίως στην εφημερίδα San Francisco Chronicle. Η υπόθεση παραμένει ένα από τα πιο διαβόητα άλυτα εγκλήματα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Ντέιβιντ Φίντσερ, ο Τζέιμς Βαντέρμπιλτ και ο παραγωγός Μπράντλεϊ Τζ. Φίσερ πέρασαν 18 μήνες διεξάγοντας τη δική τους έρευνα για τις δολοφονίες του Ζόντιακ. Ο Φίντσερ χρησιμοποίησε την ψηφιακή κάμερα Thomson Viper FilmStream για να γυρίσει το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, με παραδοσιακές φωτογραφικές μηχανές υψηλής ταχύτητας που χρησιμοποιούνται για αργές κινήσεις δολοφονιών.

Ο Zodiac έλαβε ως επί το πλείστον θετικές κριτικές, με επαίνους για το σενάριο, τη σκηνοθεσία, τις ερμηνείες και την ιστορική ακρίβεια. Η ταινία προτάθηκε για πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του Βραβείου Saturn για Καλύτερη Δράση, Περιπέτεια ή Θρίλερ. Στο box office κέρδισε πάνω από 84,7 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως με έναν προϋπολογισμό παραγωγής 65 εκατομμυρίων δολαρίων. Σε μια δημοσκόπηση που διενήργησε το BBC το 2016, ο Zodiac ψηφίστηκε ως η 12η καλύτερη ταινία του 21ου αιώνα.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γεγονότα ξεκινούν στις 4 Ιουλίου 1969, όταν ο Ζόντιακ έκανε τη δεύτερη δολοφονική επίθεσή του (πυροβολώντας μέσα στο αυτοκίνητο του νεαρού άνδρα που ονομάζεται Μάικλ Μεζό και της φίλης του Νταρλίν Φέριν) στο Βαλέχο της Καλιφόρνια. Η Νταρλίν πέθανε αμέσως ενώ ο Μάικ κατάφερε και επιβίωσε. Την 1η Αυγούστου, ο δολοφόνος που χρησιμοποιεί το όνομα Ζόντιακ στέλνει τρεις κωδικοποιημένες επιστολές σε μεγάλες εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένης της San Francisco Chronicle. Οι επιστολές του προσέλκυσαν το ενδιαφέρον δύο υπαλλήλων της εφημερίδας - του Πωλ Έιβερι, αστυνομικού συντάκτη, και του γελοιογράφου Ρόμπερτ Γκρέισμιθ. Ο Ζόντιακ απειλεί να σκοτώσει δώδεκα άτομα, εκτός εάν δημοσιευτεί η κωδικοποιημένη επιστολή του που περιέχει την ταυτότητά του.

Ο σκιτσογράφος Ρόμπερτ Γκρέισμιθ, ο οποίος μαντεύει σωστά ότι η ταυτότητά του δεν περιλαμβάνεται στη επιστολή, δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τον δημοσιογράφο Πωλ Έιβερι ή τους άλλους συντάκτες και αποκλείεται από τις αρχικές λεπτομέρειες σχετικά με τις δολοφονίες. Όταν η εφημερίδα δημοσιεύει τις επιστολές, ένα παντρεμένο ζευγάρι αποκρυπτογραφεί την μία από αυτές. Τον Σεπτέμβριο, ο δολοφόνος μαχαιρώνει τον φοιτητή νομικής Μπράιαν Χάρτνελ και την φίλη του Σεσίλια Σέπαρντ στη λίμνη Μπεριέσσα στην κομητεία Νάπα; Η Σεσίλια πεθαίνει δύο ημέρες αργότερα.

Στα γραφεία της εφημερίδας, ο Έιβερι διασκεδάζει τον Γκρέισμιθ προτού συζητήσουν τις κωδικοποιημένες επιστολές. Ο Γκρέισμιθ δίνει την δικιά του ερμηνεία σε μια επιστολή, την οποία ο Έιβερι θεωρεί χρήσιμη και αρχίζει να μοιράζεται πληροφορίες. Μια από τις ιδέες του Γκρέισμιθ σχετικά με τις επιστολές είναι ότι η αναφορά του Ζόντιακ στον άνθρωπο ως «το πιο επικίνδυνο ζώο από όλα» προέρχεται από την ταινία Το πιο επικίνδυνο παιχνίδι, το οποίο περιλαμβάνει τον κακόβουλο Κόμη Ζάροφ, έναν άνθρωπο που κυνηγά ζωντανούς ανθρώπους ως θήραμα.

Δύο εβδομάδες αργότερα, ο οδηγός ταξί του Σαν Φρανσίσκο Πωλ Στάιν πυροβολείται και πεθαίνει στην περιοχή Presidio Heights της πόλης. Ο δολοφόνος Ζόντιακ στέλνει κομμάτια από το αιματοβαμμένο πουκάμισο του Στάιν στην Chronicle μαζί με μια επιθετική επιστολή. Οι επιθεωρητές της αστυνομίας του Σαν Φρανσίσκο Ντέιβ Τόσκι και ο συνεργάτης του Μπιλ Άρμστρονγκ αναλαμβάνουν την υπόθεση από τον Αρχηγό Μάρτι Λι και συνεργάζονται στενά με τον Τζακ Μούλαναξ του αστυνομικού τμήματος του Βαλέχο και τον Αρχηγό του Κεν Νάρλοου στη Νάπα. Κάποιος που ισχυρίζεται ότι είναι ο Ζόντιακ συνεχίζει να στέλνει χλευαστικές επιστολές και μιλάει στο τηλέφωνο με τον δικηγόρο Μέλβιν Μπέλι σε μια τηλεοπτική εκπομπή που φιλοξενείται από τον Τζιμ Ντάνμπαρ.

Το 1971, οι ντετέκτιβ Τόσκι, Άρμστρονγκ και Μούλαναξ παίρνουν κατάθεση από τον Άρθουρ Λι Άλεν, ο οποίος θεωρείται ύποπτος για την υπόθεση Βαλέχο. Παρατηρούν ότι φοράει ένα ρολόι ακριβώς το ίδιο με αυτό του Ζόντιακ και με το ίδιο λογότυπο που χρησιμοποιεί ο δολοφόνος και ο Τόσκι τον υποψιάζεται έντονα. Ωστόσο, ένας εμπειρογνώμονας γραφολόγος επιμένει ότι ο Άλεν δεν έγραψε τις επιστολές του Ζόντιακ, παρόλο που ο Άλεν λέγεται ότι έχει αμφίδρομη προσωπικότητα. Ο Έιβερι λαμβάνει ένα απειλητικό γράμμα κατά της ζωή του και αρχίζει και γίνεται παρανοϊκός, και που έχει σαν αποτέλεσμα να στραφεί στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ. Μοιράζεται κάπποιες πληροφορίες που έχει με το αστυνομικό τμήμα του Ρίβερσαϊντ ότι ο Ζόντιακ μπορεί να είχε πραγματοποιήσει και άλλα εγκλήματα πριν από τις αρχικές δολοφονίες, εξοργίζοντας τον Τόσκι και τον Άρμστρονγκ. Η φήμη της υπόθεσης βαρύνει τον Τόσκι, ο οποίος δεν μπορεί να καθίσει να δει την ταινία του Χόλιγουντ, ο Βρώμικος Χάρι, που βασίζεται χαλαρά στην υπόθεση Ζόντιακ.

Το 1978, ο Έιβερι μετακινείται στην εφημερίδα Sacramento Bee. Ο Γκρέισμιθ επικοινωνεί διαρκώς με τον Τόσκι για τους φόνους του Zodiac, και τελικά τον εντυπωσιάζει με τις γνώσεις του για την υπόθεση. Ενώ ο Τόσκι δεν μπορεί να δώσει απευθείας στον Γκρέισμιθ πρόσβαση στα αποδεικτικά στοιχεία, παρέχει ονόματα από άλλες αστυνομικές υπηρεσίες όπου σημειώθηκαν δολοφονίες του Ζόντιακ. Ο Άρμστρονγκ μεταφέρεται από το τμήμα ανθρωποκτονίας της Αστυνομίας του Σαν Φρανσίσκο και ο Τότσι υποβιβάζεται λόγω μιας υποτιθέμενης πλαστογραφίας του Ζόντιακ.

Ο Γκρέισμιθ συνεχίζει τη δική του έρευνα και την δουλειά του στην Chronicle, και δίνει μια τηλεοπτική συνέντευξη για το βιβλίο που γράφει για την υπόθεση. Αρχίζει να λαμβάνει ανώνυμες τηλεφωνικές κλήσεις από κάποιον με έντονη αναπνοή. Καθώς η εμμονή του βαθαίνει, ο Γκρέισμιθ χάνει τη δουλειά του και η σύζυγός του Μέλανι τον χωρίζει, παίρνοντας τα παιδιά τους. Ο Γκρέισμιθ μαθαίνει ότι ο Άλεν ζούσε κοντά στη Φέριν και μάλλον την γνώριζε και ότι τα γενέθλιά του ταιριάζουν με αυτά που έδωσε ο Ζόντιακ όταν μίλησε σε μια από τις γραμματείς του Μέλβιν Μπέλι. Ενώ τα περιστασιακά στοιχεία δείχνουν την ενοχή του, τα φυσικά αποδεικτικά στοιχεία, όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα και τα δείγματα γραφολογικής εξέτασης, δεν τον εμπλέκουν. Το 1983, ο Γκρέισμιθ παρακολουθεί τον Άλεν σε ένα πολυκατάστημα στο Βαλέχο, όπου εργάζεται ως υπάλληλος πωλήσεων, κοιτάζουν ο ένας τον άλλον πριν αποχωρήσει ο Γκρέισμιθ. Οκτώ χρόνια αργότερα, αφού το βιβλίο του Γκρέισμιθ, Zodiac, έγινε μπεστ σέλερ, ο Μάικ Μαζό ταυτοποιεί τον Άλεν σε μια νέα κατάθεση του στην αστυνομία ως τον δολοφόνο Ζόντιακ. Παρόλα αυτά ο Άρθουρ Λι Άλεν πέθανε από καρδιακή προσβολή προτού ανακριθεί επίσημα και ότι η υπόθεση παραμένει ακόμη ανοιχτή.

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζέιμς Βαντέρμπιλτ είχε διαβάσει το βιβλίο του Ρόμπερτ Γκρέισμιθ για τον Ζόντιακ, ενώ ήταν ακόμη στο γυμνάσιο. Χρόνια αργότερα, αφού έγινε σεναριογράφος, πήρε την ευκαιρία να γνωρίσει τον Γκρέισμιθ και γοητεύτηκε από την ιστορία που περιβάλλει τον δολοφόνο Ζόντιακ. Αποφάσισε να προσπαθήσει να διασκευάσει την ιστορία σε ένα σενάριο.[7] Ο Βαντέρμπιλτ είχε υποστεί κακές εμπειρίες στο παρελθόν κατά τις οποίες έγιναν αλλαγές στα σενάρια του και ήθελε να έχει περισσότερο έλεγχο στο υλικό αυτή τη φορά.[7] Έδειξε την προσαρμογή του βιβλίου του Zodiac στον Μάικ Μένταβοϊ και τον Μπράντλεϊ Φίσερ της Phoenix Pictures, συμφωνώντας να γράψει ένα σενάριο υψηλών προδιαγραφών εάν θα μπορούσε να έχει πιο δημιουργικό έλεγχο σε αυτό.[7]

Ο Γκρέισμιθ συναντήθηκε με τον παραγωγό Φίσερ και τον Βαντέρμπιλτ στην πρεμιέρα της ταινίας του Πωλ Σρέιντερ Auto Focus βασισμένη στο βιβλίο του Γκρέισμιθ το 1991 για τη ζωή και το θάνατο του ηθοποιού Μπομπ Κρέιν.[8] Έγινε μια συμφωνία μεταξύ του συγγραφέα και του παραγωγού για τα δικαιώματα των βιβλίων Zodiac και Zodiac Unmasked καθώς έγιναν διαθέσιμα αφού είχαν παραμείνει αναξιοποίητα σε άλλο στούντιο για σχεδόν μια δεκαετία.[9] Ο Ντέιβιντ Φίντσερ ήταν η πρώτη τους επιλογή για να αναλαβει την σκηνοθεσία με βάση την δουλειά του στην ταινία Seven. Αρχικά, επρόκειτο να σκηνοθετήσει την προσαρμογή του μυθιστορήματος του Η Μαύρη Ντάλια του Τζέιμς Έλροϋ (αργότερα σκηνοθετήθηκε από τον Μπράιαν Ντε Πάλμα), και οραματίστηκε μια μίνι σειρά πέντε ωρών, προυπολογισμού 80 εκατομμυρίων δολαρίων, με αστέρες του κινηματογράφου.[10] Όταν αυτό δεν υλοποιήθηκε, ο Φίντσερ εγκατέλειψε το έργο και μετακινήθηκε στο Zodiac.[10]

«Θυμάμαι ότι πήγαινα σπίτι και έβλεπα ένα περιπολικό στον αυτοκινητόδρομο που ακολουθούσε τα σχολικά μας λεωφορεία για μερικές εβδομάδες τώρα. Και ο μπαμπάς μου, ο οποίος δούλευε από το σπίτι, γύρισε αργά στην καρέκλα του και είπε: «Ω ναι. Υπάρχει ένας κατά συρροήν δολοφόνος που έχει σκοτώσει τέσσερα ή πέντε άτομα, που αυτοαποκαλείται Ζόντιακ, ο οποίος απειλεί να πάρει ένα ισχυρό τουφέκι και να πυροβολήσει τα ελαστικά ενός σχολικού λεωφορείου και στη συνέχεια να πυροβολήσει τα παιδιά καθώς βγαίνουν από το λεωφορείο».[11]

—Ο Φίντσερ εξηγεί την εμμονή του με τον Ζόντιακ

Για τον νεαρό Φίντσερ, ενδιαφέρθηκε για την στορία του Ζόντιακ επειδή πέρασε μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας στο Σαν Άνσελμο στην κομητεία Μάριν κατά τη διάρκεια των πρώτων δολοφονιών.[11] Ο σκηνοθέτης ήταν επίσης ελκυστικός στο άλυτο τέλος του σεναρίου του Βαντέρμπιλτ επειδή ένιωθε ότι έτσι ήταν και στην πραγματική ζωή, καθώς οι περιπτώσεις δεν επιλύονται πάντα.[12] Ο Φίντσερ θεώρησε ότι η δουλειά του ήταν να διαλύσει τον διαρκή μύθο της υπόθεσης, καθορίζοντας σαφώς τι ήταν το πραγματικό και τι ήταν μυθοπλασία.[9] Είπε στον Βαντέρμπιλτ ότι ήθελε το σενάριο να ξαναγραφεί με βάση την έρευνα που έγινε από τις αρχικές αστυνομικές αναφορές. Ο Φίντσερ διαπίστωσε ότι υπήρχαν πολλές εικασίες και φήμες, επομένως, ήθελαν να πάρουν συνέντευξη από άτομα που συμμετείχαν άμεσα στην υπόθεση αυτοπροσώπως για να δουν αν οι ιστορίες τους ήταν αξιόπιστες. Το έκανε αυτό επειδή ένιωθε ένα βάρος ευθύνης κατά τη δημιουργία μιας ταινίας που καταδίκαζε κάποιον μετά θάνατον.[9]

Οι Φίντσερ, Φίσερ και Βαντέρμπιλτ πέρασαν μήνες με συνέντευξειςμαρτύρων, μελών της οικογένειας των υπόπτων, συνταξιούχων και τωρινών ανακριτών, των δύο επιζώντων θυμάτων και των δημάρχων του Σαν Φρανσίσκο και του Βαλέχο. Ο Φίντσερ είπε, «Ακόμα και όταν κάναμε τις δικές μας συνεντεύξεις, θα μιλούσαμε με δύο άτομα. Το ένα θα επιβεβαιώσει κάποιες πτυχές του και ένα άλλο θα το αρνηθεί. Επιπλέον, έχει περάσει τόσος χρόνος, που επηρεάζονται οι αναμνήσεις και η διαφορετική αφήγηση των ιστοριών θα άλλαζε την αντίληψη. Έτσι, όταν υπήρχε αμφιβολία πάντοτε πηγαίναμε με τις αστυνομικές εκθέσεις».[9] Κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους, οι Φίντσερ και Φίσερ προσέλαβαν τον Τζέραλντ ΜακΜέναμιν, έναν εμπειρογνώμονα στη γλωσσολογία και καθηγητή γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Φρέσνο της Πολιτείας της Καλιφόρνια, για να αναλύσουν τα γράμματα του Ζόντιακ. Σε αντίθεση με τους εξεταστές των εγγράφων στη δεκαετία του 1970, επικεντρώθηκαν στη γλώσσα του Ζόντιακ και στο πώς διαμόρφωσε τις προτάσεις του όσον αφορά τη δομή και την ορθογραφία.[11]

David Fincher, director of Zodiac
Ο Ντέιβιντ Φίντσερ, σκηνοθέτης του Zodiac

Ο Φίντσερ και ο Φίσερ πλησίασαν την Metro-Goldwyn-Mayer για να χρηματοδοτήσουν την ταινία, αλλά οι συνομιλίες δεν κατέληξαν κάπου επειδή το στούντιο ήθελε ο χρόνος προβολής να είναι δύο ώρες και δεκαπέντε λεπτά. Οι Warner Bros. και Paramount Pictures συμφώνησαν να μοιραστούν το κόστος παραγωγής και ήταν πιο ευέλικτοι σχετικά με την διάρκεια της ταινίας. Τα στελέχη παρόλα αυτά ανησυχούσαν για τον μεγάλο όγκο διαλόγου, την έλλειψη σκηνών δράσης και το ασαφές τέλος.[13] Όταν ο Ντέιβ Τόσκι συνάντησε τον Φίντσερ, τον Φίσερ και τον Βαντέρμπιλτ, ο Φίντσερ του είπε ότι δεν πρόκειται να φτιάξει έναν άλλο Βρώμικο Χάρι (το οποίο βασίζεται ελαφρώς στην υπόθεση Ζόντιακ). Ο Τόσκι εντυπωσιάστηκε από τη γνώση τους για την υπόθεση και συνειδητοποίησε ότι είχε μάθει από αυτούς.[9] Ο Τόσκι παρακολούθησε την ταινία αρκετές φορές και είπε: «Νόμιζα ότι ο Ραφάλο έκανε καλή δουλειά», αλλά επίσης ότι η ταινία του υπενθύμισε παλιές απογοητεύσεις και ότι η υπόθεση δεν έκλεισε ποτέ.[14] Τα επιζώντα θύματα του Ζόντιακ, ο Μάικ Μαζό και ο Μπράιαν Χάρτνελ, ήταν σύμβουλοι στην ταινία.[15]

Η ταινία Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου του Άλαν Τζέι Πάκουλα ήταν το πρότυπο για τον Zodiac, καθώς ο Φίντσερ θεώρησε ότι ήταν επίσης «η ιστορία ενός δημοσιογράφου που ήταν αποφασισμένος να βρει την αλήθεια με οποιοδήποτε κόστος και που ήταν κάτι αινούργιο ως ερευνητής δημοσιογράφος.[9] Όπως και σε εκείνη την ταινία, ο ίδιος δεν ήθελε να περνούν το χρόνο τους αφηγόντας την ιστορία πίσω από οποιοδήποτε από τους χαρακτήρες, με επίκεντρο, αντ' αυτού, σε ό, τι έκαναν σε σχέση με την υπόθεση».[16]

Ο Βαντέρμπιλτ συντάχθηκε με την άποψη ότι ο Γκρέισμιθ από ένας γελοιογράφος μιας εφημερίδας μετεξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους ερευνητές της υπόθεσης.[9] Καθώς ο ίδιος ασχολήθηκε με το σενάριο, έγινε φίλος με τον Γκρέισμιθ. Οι κινηματογραφιστές εξασφάλισαν τη συνεργασία του Αστυνομικού Τμήματος του Βαλέχο (το οποίο ήταν από τους βασικούς ερευνητές κατά την διάρκεια όλων των ετών), επειδή έλπιζαν ότι η ταινία θα ενθαρύνει κάποιον να εμφανιστεί δίνοντας πληροφορίες που μπορεί να βοηθήσουν στην επίλυση της παγωμένης υπόθεσης.[9]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρότζερ Ίμπερτ έδωσε στην ταινία το πολύ 4 αστέρια, γράφοντας: «Η ταινία είναι μια αστυνομική διαδικαστική διασταύρωση με μια ταινία δημοσιογραφίας, αλλά απαλλαγμένη από τα περισσότερα από τα κλισέ. Το πιο εντυπωσιακό της επίτευγμα είναι να συγκεντρώσει έναν εκπληκτικό λαβύρινθο γεγονότων και υποψιών για μια περίοδο ετών και να κάνει το ταξίδι μέσα από αυτό το λαβύρινθο τρομακτικό και αγωνιώδες». Ο Ίμπερτ επαίνεσε επίσης το συνολικό cast και, ως μακροχρόνιος αρθρογράφος για τους The Chicago Sun-Times, ισχυρίστηκε ότι ο Zodiac ήταν «ενδιαφέρουσα ταινία στην ακρίβειά του» και στην παρουσίαση της λειτουργίας μιας μεγάλης εφημερίδας.[17]

Στην κριτική της για το περιοδικό Empire, η Κιμ Νιούμαν έδωσε την ταινία 4 από τα 5 αστέρια της και έγραψε: «Θα χρειαστείτε υπομονή με την προσέγγιση της ταινίας, η οποία ακολουθεί τους κύριους χαρακτήρες της, εξετάζοντας ενδελεχώς τις λεπτομέρειες και να είστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε μερικά επιχειρήματα οικογενειακών συζητήσεων και κουρασμένες αστυνομικές συνομιλίες, αλλά αυτή η συγκλονιστική μελέτη χαρακτήρων γίνεται πιο αγωνιώδης καθώς πλησιάζει σε μια απάντηση που δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί».[18] Ο Τοντ Μακάρθι στην κριτική για το περιοδικό Variety επαίνεσε την «σχεδόν αδιάκριτα ακριβή πρόκληση της εργασίας στο Σαν Φρανσίσκο πριν από 35-40 χρόνια. Ξεχάστε την παραμορφωμένη έμφαση στους χίπις και τα λουλούδια που επιδίδουν πολλές τέτοιες ταινίες: αυτή είναι η πόλη όπως βίωσαν οι περισσότεροι άνθρωποι που έζησαν και εργάστηκαν εκεί». [19]

Ορισμένοι κριτικοί εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την μεγάλη διάρκεια της ταινίας και την έλλειψη σκηνών δράσης. «Η ταινία βυθίζεται στην αναπόφευκτη γραφειοκρατία των αστυνομικών ερευνών», έγραψε ο Μπομπ Λοντίνο του The Atlanta Journal-Constitution, ο οποίος επίσης αισθάνθηκε ότι η ταινία «σκοντάφτει σε ένα μάλλον ανεπαρκές συμπέρασμα και φαίνεται να διαρκεί όσο τα Όσκαρ».[20] Ο Άντριου Σάρις από το The New York Observer θεώρησε ότι «το ταλέντο του κ. Φίντσερ για το cast είναι το σημαντικότερο πλεονέκτημα της περίεργης εξασθενημένης επιστροφής του στο είδος των κατά συρροήν δολοφόνων. Συνεχίζω να λέω «περίεργα» όσον αφορά τον κ. Φίντσερ, γιατί εγώ μπορώ πραγματικά να καταλαβαίνω τι έχει να κάνει στο Zodiac - με την διάρκεια των δύο ωρών και 37 λεπτών.[21]

Ο ιστότοπος Rotten Tomatoes συλλογής κριτικών, δίνει βαθμολογία (Ιανουάριος 2021) θετικής έγκρισης 89% με μέση βαθμολογία 7,63 / 10 βασισμένες σε 253 κριτικές. Η κριτική συναίνεση του ιστότοπου αναφέρει: «Ένα ήσυχο θρίλερ που βασίζεται στον διάλογο και προσφέρει θεάμα μετά από σκηνές αγωνίας που προκαλούν έντονο άγχος. Ο Ντέιβιντ Φίντσερ αφιερώνει επίσης περισσότερο χρόνο για να απεικονίσει τις αποχρώσεις των χαρακτήρων του και να αναδημιουργήσει τη διάθεση της δεκαετίας του '70 από ό,τι κάνει στις θλιβερές λεπτομέρειες των δολοφονίων».[22] Στο Metacritic, η ταινία έχει μέση όρο βαθμολογίας 78 στα 100, με βάση 40 κριτικές, δείχνοντας «γενικά ευνοϊκές κριτικές».[23] Το κοινό που ερωτήθηκε από το CinemaScore έδωσε στην ταινία μια μέση βαθμολογία "B–" σε κλίμακα A + έως F.[24]

Βραβεία & Υποψηφιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βραβείο Κατηγορία Υποψήφιος Αποτέλεσμα Πηγή
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Δουβλίνου Καλύτερη Σκηνοθεσία Ντέιβιντ Φίντσερ Νίκη [25]
Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών Χρυσός Φοίνικας Zodiac Υποψηφιότητα [26]
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Σικάγου Καλύτερη Σκηνοθεσία Ντέιβιντ Φίντσερ Υποψηφιότητα [27]
Καλύτερο Προσαρμοσμένο Σενάριο Τζέιμς Βαντέρμπιλτ Υποψηφιότητα
Satellite Καλύτερος Β' Ανδρικός Ρόλος Μπράιαν Κοξ Υποψηφιότητα [28]
Καλύτερη Φωτογραφία Χάρις Σαβίδης Υποψηφιότητα
Καλύτερο Προσαρμοσμένο Σενάριο Τζέιμς Βαντέρμπιλτ Υποψηφιότητα
Teen Choice Choice Movie Actor: Horror/Thriller Τζέικ Τζίλενχαλ Υποψηφιότητα [29]
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Τορόντο Καλύτερη Σκηνοθεσία Ντέιβιντ Φίντσερ Υποψηφιότητα [30]
Καλύτερη Ταινία Zodiac Υποψηφιότητα
World Soundtrack Awards Best Original Soundtrack of the Year Ντέιβιντ Σάιρ Υποψηφιότητα [31]
Saturn Best Action or Adventure Film Zodiac Υποψηφιότητα [32]
Μποντίλ Καλύτερη Αμερικανική Ταινία Zodiac Υποψηφιότητα [33]
Empire Καλύτερη Σκηνοθεσία Ντέιβιντ Φίντσερ Υποψηφιότητα [34]
Καλύτερη Ταινία Zodiac Υποψηφιότητα [35]
Καλύτερο Θρίλερ Zodiac Υποψηφιότητα [36]
Έντγκαρ Άλλαν Πόε Καλύτερο Σενάριο Κινηματογραφικής Ταινίας Τζέιμς Βαντέρμπιλτ Υποψηφιότητα [37]
Golden Trailer Awards Best Teaser Poster Zodiac Υποψηφιότητα [38]
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Λονδίνου Σκηνοθέτης της Χρονιάς Ντέιβιντ Φίντσερ Υποψηφιότητα [39]
Ταινία της Χρονιάς Zodiac Υποψηφιότητα
USC Scripter Award Συγγραφέας Ρόμπερτ Γκρέισμιθ Υποψηφιότητα [40]
Σεναριογράφος Τζέιμς Βαντέρμπιλτ Υποψηφιότητα
Visual Effects Society Awards Outstanding Supporting Visual Effects in a Motion Picture Zodiac Υποψηφιότητα [41]
Outstanding Created Environment in a Live Action Motion Picture Zodiac Υποψηφιότητα
Ένωση Σεναριογράφων Αμερικής Καλύτερο Προσαρμοσμένο Σενάριο Τζέιμς Βαντέρμπιλτ, Ρόμπερτ Γκρέισμιθ Υποψηφιότητα [42]

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  2. ↑ www.boxofficemojo.com/movies/?id=zodiac07.htm.
  3. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0443706/releaseinfo/. Ανακτήθηκε στις 27  Νοεμβρίου 2023.
  4. ↑ www.kinokalender.com/film5854_zodiac-die-spur-des-killers.html. Ανακτήθηκε στις 20  Νοεμβρίου 2017.
  5. ↑ Stevens, Dana (2 Μαρτίου 2007). «Zodiac: The surprisingly cerebral new thriller from David Fincher». Slate Magazine (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2019. 
  6. ↑ Lim, Dennis (22 Ιουλίου 2007). «David Fincher's masterful 'Zodiac'». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2019. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Faye, Dennis. «The Messiness of Life and Death». Writers Guild of America. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις January 2, 2008. https://web.archive.org/web/20080102211148/http://www.wga.org/subpage.aspx?id=2326. Ανακτήθηκε στις September 24, 2008. 
  8. ↑ Jackson, Kevin (25 Ιουνίου 2008). «Paul Schrader on Bob Crane and Auto Focus». Focus Features. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2014. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 «Zodiac Production Notes» (PDF). Paramount Pictures Press Kit. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 27, 2007. https://web.archive.org/web/20070927225954/http://media.movieweb.com/galleries/3158/notes.pdf. Ανακτήθηκε στις September 24, 2008. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Abramowitz, Rachel (February 28, 2007). «2 Men, 1 Obsession: The Quest for Justice». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις February 23, 2019. https://web.archive.org/web/20190223022447/http://articles.latimes.com/2007/feb/28/entertainment/et-zodiac28. Ανακτήθηκε στις April 20, 2020. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Halbfinger, David M (February 18, 2007). «Lights, Bogeyman, Action». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις June 11, 2019. https://web.archive.org/web/20190611122441/https://www.nytimes.com/2007/02/18/movies/18halb.html. Ανακτήθηκε στις September 24, 2008. 
  12. ↑ Lawson, Terry (March 2, 2007). «David Fincher Talks Zodiac». PopMatters. https://www.popmatters.com/pm/article/david-fincher-talks-zodiac. Ανακτήθηκε στις April 13, 2007. 
  13. ↑ Svetkey, Benjamin (February 26, 2007). «King of Pain». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-10-02. https://web.archive.org/web/20081002210836/http://www.ew.com/ew/article/0,,20013078,00.html. Ανακτήθηκε στις September 24, 2008. 
  14. ↑ Duffy Jennings (2009). 40 years of Zodiac – The cold case that haunts Dave Toschi Αρχειοθετήθηκε February 14, 2014, στο Wayback Machine. SFGate.com October 7, 2009, accessed June 11, 2017
  15. ↑ Hutchison, Sean (23 Μαρτίου 2017). «15 Killer Facts About Zodiac». Mental Floss (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2018. 
  16. ↑ Rodriguez, Rene (March 3, 2007). «Zodiac Filmmaker Recalls Wave of Panic». PopMatters. https://www.popmatters.com/pm/article/zodiac-filmmaker-david-fincher-recalls-wave-of-panic. Ανακτήθηκε στις April 13, 2007. 
  17. ↑ Ebert, Roger (23 Αυγούστου 2007). «Zodiac». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2017. 
  18. ↑ Newman, Kim (May 2007). «Zodiac Review». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 30, 2007. https://web.archive.org/web/20070930185215/http://www.empireonline.com/reviews/reviewcomplete.asp?FID=11066. Ανακτήθηκε στις September 24, 2008. 
  19. ↑ McCarthy, Todd (February 22, 2007). «Review: 'Zodiac'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 5, 2008. https://web.archive.org/web/20081205093710/http://www.variety.com/review/VE1117932879.html?categoryid=1263&cs=1. Ανακτήθηκε στις September 24, 2008. 
  20. ↑ Longino, Bob (March 2, 2007). «Zodiac mires in red tape». Atlanta Journal-Constitution. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις April 25, 2010. http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:4hDhLlMjiLwJ:www.palmbeachdailynews.com/dayton/movies/etc/getCriticReview.jspd%3FcriticReviewId%3D1883+%22a+confab+of+discombobulated+police+and+journalists+on+the+hunt+and%22&cd=2&hl=en&ct=clnk&gl=us. Ανακτήθηκε στις September 24, 2008. 
  21. ↑ Sarris, Andrew (March 5, 2007). «Stars Align in Zodiac: Cast Saves Fincher's Shaggy-Dog Psychodrama». New York Observer. 
  22. ↑ «Zodiac (2007)». Rotten Tomatoes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2020. 
  23. ↑ «Zodiac Reviews». Metacritic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2012. 
  24. ↑ «Find CinemaScore» (Type "Zodiac" in the search box). CinemaScore. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2019. 
  25. ↑ Dwyer, Michael (4 Ιανουαρίου 2008). «Irish critics vote for 'Others'». The Irish Times (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  26. ↑ «Official Selection 2007: All the Selection». festival-cannes.fr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις October 30, 2013. https://web.archive.org/web/20131030185655/http://www.festival-cannes.fr/en/archives/2007/allSelections.html. 
  27. ↑ Gire, Dann (12 Νοεμβρίου 2007). «7 Chicago Film Critics award nominations for 'Clayton' -- Daily Herald». Daily Herald. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  28. ↑ «2007 | Categories | International Press Academy» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  29. ↑ Horn, John (5 Ιανουαρίου 2008). «A new sign of the 'Zodiac'». Los Angeles Times (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  30. ↑ «Past Award Winners». Toronto Film Critics Association (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  31. ↑ Awards, World Soundtrack. «Best Original Film Score of the Year - Awards». World Soundtrack Awards. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  32. ↑ Kilday, Greg (21 Φεβρουαρίου 2008). «'300' leads Saturn nominations». The Hollywood Reporter (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  33. ↑ Robinson, Anna. «Science and Technology & Jessica Alba + Danish Cinema Awards: Controversial Prime Minister Assassination Mockumentary In». Alt Film Guide (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  34. ↑ «The Sony Ericsson Empire Awards 2008». Empire Awards. 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  35. ↑ «The Sony Ericsson Empire Awards 2008». Empire Awards. 16 Δεκεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  36. ↑ «The Sony Ericsson Empire Awards 2008». Empire Awards. 21 Οκτωβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  37. ↑ «Category List – Best Motion Picture | Edgars Database». Edgars Database (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  38. ↑ 9th Annual Golden Trailer Awards Program Book. p.71. Golden Trailer Awards. 2008.
  39. ↑ Mitchell, Wendy (14 Δεκεμβρίου 2007). «Control, Atonement lead London Critics' Circle nominations». ScreenDaily (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  40. ↑ «USC Libraries Scripter(R) Award Announces Finalists for 20th-Annual Honor». BusinessWire (στα Αγγλικά). 3 Ιανουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  41. ↑ «6th Annual VES Awards». VES (στα Αγγλικά). 10 Φεβρουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  42. ↑ «WGA Noms Announced». IGN. 10 Ιανουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Zodiac_(ταινία)&oldid=10425570"