One Athens
Συντεταγμένες: 37°58′50.495″N 23°44′25.811″E / 37.98069306°N 23.74050306°E
| One Athens | |
|---|---|
_-_%CE%91%CE%AF%CE%B8%CF%81%CE%B9%CE%BF_P1210052-HDR-4.jpg) | |
 | |
| Είδος | κτήριο |
| Διεύθυνση | Στρατιωτικού Συνδέσμου 20, Αθήνα 106 73 |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°58′50″N 23°44′26″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Αθηναίων |
| Τοποθεσία | Αθήνα |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 1957 |
| Αρχιτέκτονας | Κωνσταντίνος Δοξιάδης |
| Ιστότοπος | |
| Επίσημος ιστότοπος | |
| δεδομένα (π) | |
Το One Athens είναι συγκρότημα κατοικιών επί της Οδού Στρατιωτικού Συνδέσμου 20-24, στους πρόποδες του Λυκαβηττού, στην Αθήνα, στην Ελλάδα, το οποίο καλύπτει 1.700 τετραγωνικά μέτρα. Πρόκειται για ένα κτήριο που, αρχικά, χρησιμοποιούνταν ως το γραφείο και η σχολή του αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Κωνσταντίνου Δοξιάδη. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1957, με την τελευταία προσθήκη να γίνεται το 1971[1] και να παίρνει την τελική του μορφή το 2014. Το έργο της μετατροπής των γραφείων σε συγκρότημα κατοικιών ανέλαβαν οι Divercity Architects. Το συγκρότημα αποτελείται από 26 διαμερίσματα και ποικίλους κοινόχρηστους χώρους.
Το παλιό κτήριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης, στα τέλη της δεκαετίας του '50, αναζητούσε την τοποθεσία των γραφείων του στην Αθήνα. Διάλεξε, λοιπόν, ένα προνομιακό σημείο στους πρόποδες του Λυκαβηττού, με θέα ως τη θάλασσα. Μάλιστα, υπολογίζοντας το ύψος στο οποίο θα βρισκόταν ο τελευταίος του όροφος διαπίστωσε πως θα βρίσκεται στο ιδιο ύψος με αυτό του Παρθενώνα. Το κτήριο αποτελούνταν από τέσσερις όγκους που αναπτύσσονταν γύρω από ενα αίθριο, τον πυρήνα του συγκροτήματος μέχρι και σήμερα. Ένας όγκος στέγαζε τις πρώτες σχολές σχεδιασμού στην Ελλάδα και άλλος τους απόφοιτους της Σχολής Οικιστικής, της επιστήμης της ανθρώπινης εγκατάστασης δηλαδή, έννοια που την είχε εισάγει ο ίδιος ο αρχιτέκτονας. Η διαφάνεια που το χαρακτήριζε και το άνοιγμα προς τον δημόσιο χώρο επιτύγχαναν την επικοινωνία του με την πόλη. Η αυλή/αίθριο σχεδιάστηκε βάσει της παραδοσιακής ελληνικής πλατείας, ενισχύοντας έτσι την αίσθηση της κοινότητας μεταξύ του προσωπικού και των σπουδαστών. Εκτός από σύμβολο του μέλλοντος, το One Athens ήταν το μέρος όπου ο πρώτος ηλεκτρονικός υπολογιστής στην Ελλάδα με γυάλινη οθόνη εγκαταστάθηκε, την ίδια στιγμή που ποιητές και ζωγράφοι παρουσίαζαν τα έργα τους και έκαναν διαλέξεις στο ισόγειο του κτηρίου. Ήταν ένας χώρος δημιουργικότητας και νέων ιδεών.[2]
Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετήθηκε το κτίριο σχεδιάστηκε από τον Δοξιάδη με σκοπό να μπορεί να γίνεται ορατή η Αθήνα με μια ματιά. Ο ίδιος ο αρχιτέκτονας έχει αναφέρει το 1964 "Μόλις νιώθω συγκλονισμένος από τα προβλήματα της μοντέρνας πόλης, πάω στην Ακρόπολη." Για να την κρατήσει κοντά του, λοιπόν, κατασκεύασε και τα δύο γραφεία και το σπίτι του προς τον ήσυχο δρόμο, Ηλία Ρογκάκου στους πρόποδες του Λυκαβηττού, με μοναδικές θέες προς τον Παρθενώνα.[2]
Επρόκειτο για ένα σημαντικό δείγμα της μεταπολεμικής περιόδου του ελληνικού μοντερνισμού στην αρχιτεκτονική. Η εισαγωγή πολλών καινοτομιών, βέβαια, δεν το καθιστούσαν τυπικό δείγμα της αρχιτεκτονικής εκείνης της περιόδου. Η διαφορά του με τα υπόλοιπα τυπικά κτήρια γραφείων της εποχής ήταν ότι σχεδιάστηκε ως άρθρωση όγκων που αναπαριστούν το ανάγλυφο του εδάφους, όπως ανηφορίζει προς το Λυκαβηττό. Ακόμα, το αίθριο δημιουργούσε ένα μικροκλίμα, με τις χρωματιστές προσόψεις των όγκων που το περιέβαλαν, με την παρουσία τρεχούμενου νερού και το ψηφιδωτό του Γιάννη Τσαρούχη. Όμως, πέρα από τις χωρικές εμπειρίες, παρατηρούνταν και καθαρά κτηριακές καινοτομίες. Ο φέρων οργανισμός ήταν καθαρός και τολμηρός για τα δεδομένα της εποχής. Ένα παράδειγμα είναι ο τρόπος που στηρίζεται η μεγαλύτερη πολυόροφη πτέρυγα προς το Λυκαβηττό. Υπήρχαν λίγα κατακόρυφα τοιχεία τα οποία εντάσσονταν στο εσωτερικό του κτιρίου οργανικά και συμμετρικά, υποδιαιρώντας το συνολικό κτίριο σε τρεις μεγάλες αίθουσες ανά όροφο, διαστάσεων περίπου 9 x 10 μέτρα. Τα οριζόντια στοιχεία ήταν δοκιδωτές πλάκες χωρίς δοκάρια τα οποία επιτρέπουν τον ελεύθερο διαχωρισμό της αίθουσας με ελαφριά πετάσματα, τρόπος που επικράτησε για το διαχωρισμό αιθουσών γραφείων μέχρι και σήμερα. Τα τυπικά στοιχεία των προσόψεων ήταν τρίμετρα γυάλινα ανοίγματα με χρωματιστή ποδιά, τα οποία "δημιουργούσαν ένα πειθαρχημένο και πλούσιο αρχιτεκτονικό σύνολο", όπως αναφέρει ο Ανδρέας Ν. Συμεών, αρχιτέκτονας και πολεοδόμος, συνεργάτης του Κωνσταντίνου Δοξιάδη.[3]
Εξίσου σημαντικό στοιχείο του συγκεκριμένου κτιρίου είναι η ιστορία του. Η ακόρεστη παραγωγή αρχιτεκτονικής, πολεοδομίας και χωροταξίας επηρέαζαν μεγάλο μέρος του κόσμου. Εκεί στεγάστηκαν οι Σχολές Δοξιάδη που παρείχαν υψηλού επιπέδου μόρφωση σε πολλές ειδικότητες, όπως σχεδιαστές, τεχνικοί βοηθοί, διακοσμητές, συντηρητές κ.ά.. Τα προσόντα τους θεωρούνταν υψηλά για την εποχή και για αυτό το λόγο οι απόφοιτοι των σχολών είχαν εξασφαλισμένη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Σύμβουλος εκπαιδεύσεως ήταν ο Ευάγγελος Παπανούτσος ενώ δίδαξαν ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Σταύρος Μπαλτογιάννης. Στις δραστηριότητες του Κέντρου περιλαμβάνονταν μεταπτυχιακά μαθήματα στην Οικιστική με σπουδαστές από πολλές χώρες, έρευνα στον ευρύτερο χώρο της οικιστικής, μεταξύ άλλων και η έρευνα για τις αρχαίες ελληνικές πόλεις στην οποία απασχολήθηκαν σημαντικοί Έλληνες αρχαιολόγοι, μεγάλη βιβλιοθήκη και έκδοση περιοδικού.[3]
Μετατροπή σε συγκρότημα κατοικιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά το θάνατο του Δοξιάδη, οι ιδιοκτήτες της τεχνικής εταιρίας Cyclamino, Χρήστος Ιωάννου και Μίλτος Καμπουρίδης, έσωσαν το κτήριο από το μαρασμό όντας οι εμπνευστές ενός πρωτοποριακού εγχειρήματος. Το ιστορικό κτήριο Δοξιάδη μετατρέπεται σε ένα συγκρότημα πολυτελών, μητροπολιτικών κατοικιών από το αρχιτεκτονικό γραφείο Divercity Architects. Το έργο ολοκληρώνεται το 2014. Καλύπτοντας μια συνολική επιφάνεια 1.700 τετραγωνικών μέτρων, το συγκρότημα One Athens αποτελείται από τέσσερις πτέρυγες που αναπτύσσονται γύρω από ένα αίθριο και σε οχτώ επίπεδα καθ’ ύψος (ισόγειο και επτά όροφοι). Στο ισόγειο του συγκροτήματος βρίσκεται ένας μεγάλος αριθμός χώρων όπου προσφέρονται υπηρεσίες στους κατοίκους, καθώς και μία μόνιμη έκθεση προς τιμή του έργου του Δοξιάδη. [4] Το One Athens περιλαμβάνει 26 πολυτελείς κατοικίες. Οι κατοικίες αυτές συναντώνται σε μια μεγάλη ποικιλία μεγέθους και τύπου, που εξαρτάται από τις ανάγκες του κάθε κατοίκου. Υπάρχουν διαμερίσματα, studios, μεζονέτες και penthouses που κυμαίνονται από 77 έως και 721 τετραγωνικά μέτρα. Τα πέντε διαμερίσματα που βρίσκονται ψηλότερα (από τον έκτο όροφο και πάνω) έχουν πρόσβαση στους κήπους της ταράτσας, σε ιδιωτική πισίνα και σπα. [5]
Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η μετατροπή της παλιάς χρήσης των υπηρεσιών στην νέα χρήση της κατοικίας αλλά και η μετατροπή αυτή καθαυτή ανεγείρει ερώτηματα σε σχέση με την μνήμη και την διατήρηση. Η σχεδιαστική ομάδα όρισε την μνήμη ως μια δυναμική εξέλιξη και όχι ως μια στατική κατάσταση. Έτσι απέφυγε την αποστειρωμένη διάτηρηση της προυπάρχουσας όψης και επιδιώξε την επανασύνδεση του κτιρίου με το περιβάλλον του, αναδεικνύοντας τα εναπομείναντα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά και δημιουργώντας εκ νέου μια κοινότητα σύμφωνη με την ιστορία του κτιρίου και τις θεωρίες του Δοξιάδη. Οι αρχιτέκτονες εμπνεύστηκαν από την φιλοσοφία του τελευταίου και επιχείρησαν να μείνουν πιστοί στην κομψή απλότητα του προϋπάρχοντος κτιρίου, αλλά και προοδευτικοί με την χρήση υλικών τελευταίας τεχνολογίας, που αναποκτίνονται στις απαιτήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής. [4] Κύριο μέλημα των Divercity Architects υπήρξε η ένταξη της πρότασης τους στην γενικότερη ιδεολογία του Κωνσταντίνου Δοξιάδη, που περιλαμβάνει έννοιες όπως αυτή του μετασχηματισμού και της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. [6] Άλλωστε, η αστική ένταξη και η αίσθηση της κοινότητας, που ο Δοξιάδης οραματίστηκε για το κτίριο γραφείων του, υπήρξαν έννοιες που η ομάδα των Divercity Architects θεώρησε βασικές για την ιδέα του One Athens. [7] Η μεγαλύτερη πρόκληση για τους τελευταίους ήταν η μετατροπή των χώρων γραφείου που ακολουθούσαν τις αρχές του open plan σε υπερσύγχρονες κατοικίες. Η λύση βρέθηκε στην επανάχρηση του κάνναβου της όψης που είχε σχεδιάσει ο Δοξιάδης, η οποία ήταν χωρισμένη ανά 75 τετραγωνικά εκατοστά -την επιφάνεια δηλαδή που καταλαμβάνει ένας εργαζόμενος με το σχεδιαστήριο του. Σε ένα κτίριο κατοικιών όμως είναι απαραίτητη διαφορετική βαθμοί ιδιωτικότητας από ένα κτίριο γραφείων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την χρήση τριών διαφορετικών υλικών που θα εξασφαλίζει το καθένα ένα διαφορετικό βαθμό εσωστρέφειας ή εξωστρέφειας σε σχέση με την πόλη. Έτσι στους χώρους όπου η απαίτηση για ιδιωτικότητα ήταν υψηλή χρησιμοποιήθηκαν πανέλα με μάρμαρο Αλιβερίου, ενώ σε ενδιάμεσες ζώνες όπου είναι επιθυμητή η προστασία του εσωτερικού από εξωτερικά βλέμματα χωρίς όμως την έλλειψη φυσικού φωτισμού χρησιμοποιήθηκαν ειδικά πανέλα φωτοδιαπερατού σκυροδέματος -που δημιούργησαν ένα διαδραστικό θέατρο σκιών ανάμεσα στους κατοίκους και τους περαστικούς.
Από την άλλη μεριά, οι χώροι εστίασης και καθιστικού περιτρυγυρίζονται από κρυστάλλινες τζαμαρίες, οι οποίες προσφέρουν οπτική φυγή είτε προς τις γειτονικές κατοικίες και τον λόφο του Λυκαβηττού, είτε προς ολόκληρο το λεκανοπέδιο των Αθηνών, την Ακρόπολη και τον Σαρωνικό κόλπο. Ο σεβασμός της σχεδιαστικής ομάδας στο κτίριο κληρονομιά του Δοξιάδη εντοπίζεται επίσης στην διάτηρηση του μαρμάρινου κυκλικού κλιμακοστασίου [6] [7] και στην ανάδειξη της φανερής πλέον φατνωματικής οροφής από σκυρόδεμα, που αποτελεί τεχνολογικό επίτευγμα του μεγάλου αρχιτέκτονα και πολεοδόμου. Όλα αυτά συνδυάζονται με δρύινα πατώματα που έχουν μοτίβο ψαροκόκκαλο, με μαρμάρινα δάπεδα στα λουτρά και με τις μινιμαλιστικές κάσες των παραθύρων -στοιχεία που παραπέμπουν στα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά των συγκροτημάτων κατοικιών του μοντέρνου κινήματος των δεκαετιών του 1960 και του 1970. [8] [4] Επιπλέον το εσωτερικό αίθριο διατηρήθηκε με σκοπό να λειτουργήσει ως ένα μεταβατικό στάδιο ανάμεσα στην πολύβουη πόλη και στην γαλήνη της κατοικίας [9] σε συνδυασμό με το υδάτινο στοιχείο που συμβολίζει τον ποταμό Ηριδανό που κυλούσε δίπλα [10]. Το αίθριο επίσης αναφέρεται στο εγχείρημα δημιουργίας μίας κοινότητας μέσα στον κτιριακό όγκο, όπως συνηθίζεται στα οικιστικά συγκρότηματα του μοντέρνου κινήματος. [4] Αυτή η προσπάθεια δημιουργίας ενός πυρήνα ενισχύεται και από τις χρήσεις που περιβάλλουν το αίθριο στο ισόγειο, όπου συγκεντρώνεται δηλαδή ένα πλήθος κοινόχρηστων χώρων.
Αξιοσημείωτα γεγονότα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2008 άλλαξε ιδιοκτήτη.[11]
Στα τέλη Νοεμβρίου 2009 η ΜΟnuΜΕΝΤΑ ζητά από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέου μνημείου του κτηρίου ως προς τις όψεις που είχαν παραμείνει αναλλοίωτες επί της οδού Στρατιωτικού Συνδέσμου.[3]
Δευτέρα 17 Μαρτίου 2014 γίνεται η επίσημη παρουσίαση του One Athens με live μουσική από το συγκρότημα Callas.[12]
Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
· The Plan Award , επικρατέστερη υποψηφιότητα (shortlisted)
· Mies van der Rohe Award – European Union Prize for Contemporary Architecture, υποψηφιότητα (nominated) [13]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Όσα είδαμε στην παρουσίαση του One Athens | Andro» (στα αγγλικά). Andro. 2014-03-18. http://www.andro.gr/style/osa-eidame-stin-parousiash-tou-one-athens/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-21.
- ↑ 2,0 2,1 «One Athens | History». www.oneathens.gr (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Genadiev, Lianopoulos Manos lianopoulos@greed.gr, Venelin. «Articles - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΜΑΤΙΕΣ - Γιατί είναι σημαντικό το κτιριακό συγκρότημα Δοξιάδη». www.greekarchitects.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «One Athens Apartment Building».
- ↑ «One Athens | Concept». www.oneathens.gr (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 6,0 6,1 «One Athens: Μπείτε στο Νέο Αρχιτεκτονικό Κόσμημα της Αθήνας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 7,0 7,1 «About One Athens Team».
- ↑ «One Athens - Memory Alteration».
- ↑ «Concept». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Απριλίου 2017.
- ↑ «Ετοιμα τα διαμερίσματα στο one Athens στο Κολωνάκι».
- ↑ Genadiev, Lianopoulos Manos lianopoulos@greed.gr, Venelin. «Articles - ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ - ΝΕΑ - Το κτήριο Δοξιάδη ανήκει πια στο παρελθόν». www.greekarchitects.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «One Athens καλεί Callas». http://popaganda.gr/callas-one-athens/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-21.
- ↑ «One Athens Apartment Building — Divercity Architects» (στα αγγλικά). Divercity Architects. http://www.divercityarchitects.com/project/one-athens-apartment-building/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-21.