Χλαινιέλλος ο μελανόκερως
| Χλαινιέλλος ο μελανόκερως Chlaeniellus nigricornis | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Χλαινιέλλος ο μελανόκερως
Chlaeniellus nigricornis | ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||||
| Chlaeniellus nigricornis (Χλαινιέλλος ο μελανόκερως) Fabricius, 1787 |
Ο Χλαινιέλλος ο μελανόκερως (Chlaeniellus nigricornis) είναι κολεόπτερο από την οικογένεια Carabidae και την υποοικογένεια Chlaeniinae. Το γένος Χλαινιέλλος (Chlaeniellus) προγενέστερα θεωρήθηκε υπογένος του γένους Κλένιους (Chlaenius). Το σημερινό γένος Chlaeniellus εκπροσωπείται στην Ευρώπη με ένδεκα είδη,[3] από τα οποία στην Ελλάδα συναντούμε επτά είδη. Αυτά είναι εκτός από τον Chlaeniellus nigricornis[4] ο Chlaeniellus flavipes,[5] ο Chlaeniellus nitidulus,[6] ο Chlaeniellus terminatus,[7] ο Chlaeniellus tristis[8] ο Chlaeniellus vestitus[9] και στην Κύπρο, όχι όμως ενδημικά, ο Chlaeniellus douei.[10]
Το όνομα «nigricornis» αναφέρεται στο χρώμα των κεραιών, οι οποίες με εξαίρεση το πρώτο άρθρο είναι μαύρες (niger (λατινικά) = μελανό, cornu (λατινικά) = κεραία). Το χρώμα των κεραιών όμως δεν αρκεί ώστε να ξεχωρίζει ο Χλαινιέλλος ο μελανόκερως από όμοια είδη.
Χαρακτηριστικά του ακμαίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το σώμα έχει τη μορφή που συναντούμε κατά κανόνα στα είδη της οικογένειας Carabidae. Είναι επίπεδο, με γερά πόδια που επιτρέπουν γρήγορo τρέξιμο, και το στενό κεφάλι με μεγάλους οφθαλμούς δείχνει προς τα μπροστά. Αποκτά μήκος από 9 έως σχεδόν 13 χιλιοστόμετρα.
Τα στοματικά μόρια δείχνουν προς τα μπροστά. Οι άνω γνάθοι στην έξω πλευρά έχουν αυλάκωση, σε αυτήν όμως δεν υπάρχουν τρίχες. Οι γναθικές προσακτρίδες και οι χειλικές προσακτρίδες τελειώνουν με τον ίδιο χαρακτηριστικό τρόπο, ούτε ακονισμένες ούτε κομμένες (Εικ. 1). Οι κεραίες είναι νηματοειδείς και συνίστανται από ένδεκα άρθρα. Είναι μαύρες με εξαίρεση το πρώτο άρθρο και το πολύ τη βάση του δεύτερου άρθρου, που είναι κιτρινωπό καφέ. Μόνο από το τέταρτο άρθρο ένα λεπτό τρίχωμα σκεπάζει τις κεραίες και γι' αυτό το λόγο δεν γυαλίζουν. Τα πρώτα τρία άρθρα γυαλίζουν και μόνο στο τέλος κάθε άρθρου μπορεί να έχουν μεμονωμένα μαλλιά (Εικ. 5). Σπουδαίο χαρακτηριστικό είναι ο αριθμός των γερών μαλλιών στην πάνω άκρη των ματιών. Σε όλα τα είδη του Χλαινιέλλος έχει μόνο μια τέτοια «γουρουνότριχα» (Εικ. 4).
Βλέποντας από πάνω το πρόνωτο στην πλευρική άκρη είναι παντού κυρτό προς τα έξω και οι οπίσθιες έξω άκρες είναι αποστρογγυλεµένες. Η στιγμάτωση του προνώτου είναι παντού μέτρια πυκνή. Δεν γίνεται πιο πυκνή προς την οπίσθια άκρη του προνώτου (Εικ. 3). Όπως το κεφάλι, το πρόνωτο είναι ζωηρά κοκκινωπό χαλκόχρωμο, ή μόνο πράσινο με χάλκινες αποχρώσεις.
Τα έλυτρα είναι πράσινα με λεπτό χρυσωπό τρίχωμα (φαίνεται καλά στην δεξιά κάτω άκρη της Εικ. 3) . Έχει εννιά ή δέκα σειρές στιγμάτων. Η πρώτη σειρά τρέχει δίπλα στο θυρεό και είναι πολύ κοντή. Οι ακόλουθες σειρές τρέχουν παράλληλες στη ραφή κατά μήκος του ελύτρου. Τα διαστήματα μεταξύ των σειρών είναι σχεδόν επίπεδα. Η οπίσθια άκρη των δυο ελύτρων είναι στρογγυλεμένη ως σύνολο (όχι η κάθε μία ξεχωριστά).
Το χρώμα των ποδιών ποικίλει. Μπορεί να είναι μαύρο ή καστανό ή κιτρινωπό κόκκινο. Οι ταρσοί όλων των ποδιών είναι πενταμερείς. Τα πρώτα τέσσερα ταρσομερή των μπροστινών ποδιών των αρσενικών είναι τετραγωνικά επεκταμένα.
 Εικ.1: Από μπροστά  Εικ.2: Από πάνω |
 Εικ.3: πρόνωτο  Εικ.4: γουρουνότριχα |
 Εικ.5: κεραία | |
Βιολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο βιολογικός κύκλος ολοκληρώνεται σε ένα χρόνο. Είναι τα ακμαία που ξεχειμωνιάζουν. Η σύζευξη γίνεται την άνοιξη. Όπως τα ακμαία, οι προνύμφες είναι θηρευτές.
Γεωγραφική εξάπλωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Χλαινιέλλος ο μελανόκερως δεν είναι σπάνιο είδος. Τον συναντούμε σε κάθε τύπο υγρότοπου, κοντά σε στάσιμο ή τρεχούμενο νερό, σε βαλτούς ή υγρά λιβάδια. Υπάρχουν αναφορές από όλη την Ευρώπη με εξαίρεση την Πορτογαλία και μερικά νησιά της Μεσογείου. Ο χώρος διαμονής επεκτείνεται και στην ανατολική Παλαιαρκτική.[4]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Origins of names (Entomological Etymology): Chlaenius=(ground beetle) "cloaked" - Chlaen=cloak». BugGuide (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2012.
- ↑ «χλαιν-ίζω». Greek Word Study Tool (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2012.
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του γένους Chlaeniellus». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ 4,0 4,1 «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Chlaeniellus nigricornis». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Chlaeniellus flavipes». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Chlaeniellus nitidulus». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Chlaeniellus terminatus[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Chlaeniellus tristis». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Chlaeniellus vestitus». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Chlaeniellus douei[νεκρός σύνδεσμος]
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Lohse: Die Käfer Mitteleuropas. Band 2. Adephaga 1., Elsevier, Spektrum, Akad. Verl., München 1976, ISBN 3-87263-025-3.
