Χωρίς Πατρίδα

Χωρίς Πατρίδα
Σκηνοθεσία	Πέτερ Χάγκεν
Παραγωγή	Χέρμαν Σμιντ
Σενάριο	Βέρνερ Κόρτβιχ
Πρωταγωνιστές	Φρίντριχ Κάισλερ: Γιούργκεν Βάγκνερ Χελένε Φέντμερ: Κάτριν Βάγκνερ Βαλέρι Ινκιγίνοφ: Επίτροπος Τσέρνοφ Γιέσι Βίρογκ: Μέττε Κρέγκερ Φραντς Στάιν: Κρίστιαν Κρέγκερ Χέρμαν Σόμμπεργκ: Κλάους Νίγκεμπιλ Μαριάνε Σίμσον: Χίλντε Βίνκλερ Ίλζε Φίρστενμπεργκ: Ντόρτε Νίγκεμπιλ Κάι Μέλερ: Χάουκε Πέτερς Μαρία Κόπενχέφερ: κυρά Βίνκλερ Μάρτα Τσίγκλερ: Βίμπκε Ντέτλεφσεν Φριτς Ηόοπτς: Όντγιε Ιμπς
Μουσική	Βάλτερ Γγρόνοσταϊ
Φωτογραφία	Σεπ Αλγκάιερ
Μοντάζ	Wolfgang Becker
Πρώτη προβολή	1935
Διάρκεια	96
Προέλευση	Ναζιστική Γερμανία και Γερμανία
Γλώσσα	γερμανικά
δεδομένα ()

Το Χωρίς Πατρίδα (γερμανικά: Friesennot) είναι προπαγανδιστική ταινία του γερμανικού κινηματογράφου του 1935 σε σκηνοθεσία του Πέτερ Χάγκεν και σενάριο του Βέρνερ Κόρτβιχ.

Πλοκή

Το έργο διαδραματίζεται σε ένα απομονωμένο χωριό στα δάση της Ρωσίας λίγο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Εκεί είχε εγκατασταθεί μια κοινότητα από την Φρισία και έκτοτε ζούσαν αποκομμένοι από τον κόσμο ασχολούμενοι με τη γεωργία. Μια μέρα επιστρέφει ο Κρίστιαν Κρέγκερ κατόπιν μακροχρόνιας απουσίας. Είναι βαριά άρρωστος και θέλει να ξαναδεί την κόρη του, τη Μέτε πριν πεθάνει. Τους φέρνει τα μαντάτα της αλλαγής. Στη Ρωσία, τους λέει πριν ξεψυχήσει, δεν κυβερνάει πια ο τσάρος· οι άνθρωποι έχουν γίνει τύραννοι και άθεοι. Τα λόγια του Κρέγκερ φαίνονται απίστευτα στους χωριανούς, που νομίζουν ότι ο συμπολίτης τους έχασε τα λογικά του στην ξενιτιά. Οι χωρικοί θορυβούνται και προτείνουν να πάρουν τα όπλα για να είναι έτοιμοι, αλλά ο δήμαρχος τους το απαγορεύει για λόγους θρησκευτικούς. Λίγο καιρό αργότερα οι Ρώσοι ανακαλύπτουν το χωριό και στέλνουν στρατιώτες. Οι στρατιώτες με επικεφαλής τον επίτροπο Τσέρνοφ, αφού κάνουν κατάσχεση στις αποθήκες των χωρικών, εγκαθίστανται στο χωριό και κάθε λίγο επαναλαμβάνουν τις κατασχέσεις, μέχρι που οι χωρικοί μένουν χωρίς τρόφιμα. Ο Τσέρνοφ προσπαθεί να πείσει τον δήμαρχο και τους χωρικούς ότι δε χρειάζονται αποθέματα, διότι η ρωσική κυβέρνηση θα τους φροντίσει αν τυχόν πεινάσουν. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Οι Ρώσσοι κάθε μέρα λεηλατούν το χωριό, γλεντοκοπούν, μεθοκοπούν, πυρπολούν την εκκλησία και βιάζουν τις γυναίκες, αναγκάζοντας τους χωριανούς να φύγουν και παμπτωχοι, να αναζητήσουν αλλού μια νέα πατρίδα.

Ιστορικό υπόβαθρο

Η ταινία βασίζεται κυρίως στις συνθήκες ζωής των Γερμανών μενονιτών που κατάγονταν από την Φρισία. Οι Μενονίτες ήταν βαθιά θρήσκοι και φιλειρηνικοί άνθρωποι που ζούσαν απομονωμένοι στα δάση της Πολωνίας και αργότερα της Ρωσίας και της Σιβηρίας.

Τα εξωτερικά πλάνα γυρίστικαν στα μέσα Μαΐου του 1935 στα Λιβάδια της Λίνεμπουργκ, ενώ οι εσωτερικές σκηνές γυρίστικαν τον Σεπτέμβριο του ίδιου χόνου στα στούντιο της Τόμπις στο Βερολίνο. Ο Πέτερ Χάγκεν τελούσε τότε κινηματογραφικός δραματουργός του Ράιχ (Reichsfilmdramaturg), δηλαδή είχε την λογοκρισία των σεναρίων πριν γυριστούν οι ταινίες. Η ταινία κρίθηκε ακατάλληλη για ανηλίκους, πήρε βραβείο («Staatspolitisch und künstlerisch besonders wertvoll»), και αφαιρέθηκαν λίγες σκηνές για να γίνει πιο κατάλληλη για όλες τις ηλικίες. Πρωτοκυκλοφόρησε τον Νοέμβριο ταυτόχρονα στο Βερολίνο και τη Λειψία. Απαγορεύτηκε για πολιτικούς λόγους το 1939 και ξανακυκλοφόρησε το 1941 με καινούριο όνομα. Μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου κατασχέθηκε από τους συμμάχους και απαγορεύτηκε η προβολή της. Σήμερα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα έργα με ένδειξη επιφύλαξης.

Πηγές

• Joseph Wulf: Theater und Film im Dritten Reich. Eine Dokumentation. Ullstein, Frankfurt/M. 1989, S. 375, ISBN 3-550-07058-6.
• Klaus Kanzog: „Staatspolitisch besonders wertvoll“. Ein Handbuch zu 30 deutschen Spielfilmen der Jahre 1934 bis 1945. Schaudig & Ledig, München 1994, ISBN 3-926372-05-2.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Friesennot στην IMDb (Αγγλικά)
• Παρουσίαση της ταινίας στο www.filmportal.de
• η αφίσα του έργου Αρχειοθετήθηκε 2007-08-30 στο Wayback Machine.
• δείτε το έργο