Χρήστης:Ioannatsa/πρόχειρο/Πολυφωνικό τραγούδι της Ηπείρου
Αυτή η σελίδα είναι ένα πρόχειρο του χρήστη Ioannatsa. Εξυπηρετεί ως χώρος δοκιμών και ανάπτυξης σελίδων της Βικιπαίδειας και δεν είναι εγκυκλοπαιδικό λήμμα.
|
Το Πολυφωνικό τραγούδι της Ηπείρου είναι κομμάτι της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της λαϊκής πολυφωνίας η οποία συναντάται σε ελάχιστες περιοχές ανά τον κόσμο. Η ιδιαιτερότητά του συνίσταται στο συλλογικό του χαρακτήρα,στην αυστηρή διάκριση των ρόλων του σχήματος καθώς και στο γεγονός ότι οι ρίζες του εικάζεται πως ανάγονται σε προελληνικές ή αρχαϊκές εποχές.
Πού συναντάται[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βορειοδυτικά του νομού Ιωαννίνων - χωριά του Πωγωνίου-Παρακάλαμος,χωριά της βόρειας Κόνιτσας-βορειοανατολικά της Θεσπρωτίας-Τσαμανιάς,Λιάς,Βαβούρι,Πόβλα- και κυρίως στη Βόρεια Ήπειρο σε χωριά της ελληνικής μειονότητας στα νότια της Αλβανίας-Δερόπολη, Άνω Πωγώνι, Βουθρητό, Χειμάρα.
Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι δύσκολο να βρούμε τις ρίζες της Ηπειρώτικης πολυφωνίας στα ίχνη των αιώνων. Όλοι οι μελετητές συγκλίνουν στην άποψη για έναν πολιτισμό με βαθιές ρίζες που ξεκινά πριν εμφανιστεί η Βυζαντινή μουσική και φτάνει και σε προελληνικές ή αρχαϊκές εποχές με πολιτισμικές γέφυρες που ενώνουν τα Βαλκάνια με τη Νότια Ασία περνώντας από τον Καύκασο, τη Βόρεια Περσία, το Αφγανιστάν, τη Νότια Ινδία.
Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ρόλοι[1][2][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πάρτης ή παρτής ή σηκωτής είναι αυτός που «ξεκινάει« , «παίρνει το τραγούδι» κάνοντας την εισαγωγή της μελωδίας. Καθοδηγεί την ομάδα και είναι δεξιοτέχνης που επιδίδεται σε λαρυγγισμούς αυτοσχεδιάζοντας πολλές φορές.Το ρόλο αυτό τον έχει ένας (άνδρας ή γυναίκα) είτε δύο που εναλλάσσονται (άντρας και γυναίκα).Με το πρώτο «πάρσιμο» ο πάρτης μεταδίδει και τη μουσική βάση του τραγουδιού (τονικότητα) ώστε να ακολουθήσουν καλοκουρδισμένα και οι υπόλοιπες φωνές. Η εκφορά της πρώτης μουσικής φράσης από τον πάρτη γίνεται συνήθως σε ύφος μουσικής απαγγελίας μπορεί όμως να έχει και μελωδικό χαρακτήρα. [3]
- Γυριστής είναι αυτός που «γυρίζει» το τραγούδι, ο δεύτερος που απαντά στον πάρτη και τον συνδέει με την ομάδα.Είναι συνήθως άνδρας. Ακολουθεί τον πάρτη αλλά ο ρόλος του είναι αρκετά αυτοσχεδιαστικός
- Κλώστης είναι ένας επιπλέον ρόλος ή σε αντικατάσταση του γυριστή ο οποίος «κλώθει» το τραγούδι κάνοντας ιδιόμορφους λαρυγγισμούς ανάμεσα στην τονική και την υποτονική της μελωδίας.[4] Είναι μια τεχνική που θυμίζει την κίνηση του χεριού στο αδράχτι όταν κλώθει το νήμα.Είναι συνήθως άνδρας.
- Ρίχτης είναι το μέλος των Ισοκρατών που μετά το ξεκίνημα του πάρτη «ρίχνει»το τραγούδι με ένα επιφώνημα(αχ ωχ ωχ ή άντε), επιτρέποντας στον πάρτη να ανασάνει και να συνεχίσει το τραγούδι και μπαίνει με τους Ισοκράτες στην συνήχηση.Είναι συνήθως άνδρας.
- Ισοκράτες είναι τα μέλη του σχήματος που «κρατούν το ίσο», το λεγόμενο ισοκράτημα. Μπαίνουν μετά την εισαγωγή του πάρτη ή «πάρσιμο» και το «γύρισμα» του γυριστή ή το «κλώσιμο» του κλώστη. Ο ρόλος τους είναι πολύ βασικός καθώς αυτός είναι που ορίζει το σχήμα σαν πολυφωνικό. Ο αριθμός τους κυμαίνεται από δύο έως δέκα και μπορεί να είναι άνδρες και γυναίκες αλλά και μόνο άνδρες ή μόνο γυναίκες.
- Προλογιστής είναι συνήθως άνδρας και μέλος των ισοκρατών. Προλογίζει τον παρτή κάνοντας μουσική απαγγελία στον κάθε στίχο που θα ερμηνεύσει. Μερικές φορές μπορεί να είναι και ο ίδιος ο παρτής.
Θεματολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έρευνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φορείς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το λήμμα τελειώνει εδώ. |
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Το Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι | Polysong». www.polysong.eu. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2018.
- ↑ Το ελληνόφωνο πολυφωνικό τραγούδι στο νότιο τμήμα της Επαρχίας Πωγωνίου στην Ήπειρο, Βιβή Κανελλάτου, Ερευνητικό Κέντρο Ελληνικού Τραγουδήματος, Αθήνα 2010
- ↑ «Το Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι | Polysong». www.polysong.eu. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2018.
- ↑ «Λ. ΛΙΑΒΑΣ, ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, "ΑΠΕΙΡΟΣ"». polyphonic.forumgreek.com. http://polyphonic.forumgreek.com/t112-topic. Ανακτήθηκε στις 2018-10-15.
Βιβλιογραφικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Άπειρος 1, 1998 (Λ.Λιάβας)
- τίτλος.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]