Χεττιτική γλώσσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χιττιτικά - 𒉈𒅆𒇷 Nesili
Περιοχή: Μικρά Ασία
Κατάσταση: Εξαφανίστηκε περί το 1100 π.Χ.
Γενετική ταξινόμηση: Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες

 Γλώσσες της Ανατολίας
    Χιττιτικά

Επίσημη κατάσταση
Επίσημη γλώσσα: Ουδείς
Ρυθμίζεται από: Ουδείς
Κώδικες γλώσσας
ISO 1
ISO 2 hit
ISO 3 hit

Με τον όρο Χεττιτική γλώσσα (επίσης Χιττιτική ή Νεζιτική) εννοούμε την νεκρή πλέον γλώσσα των Χετταίων, ή Χιττιτών, του λαού της χιττιτικής αυτοκρατορίας με επίκεντρο την αρχαία Χαττούσα (σύγχρονο Μπογιαζκιόι) της Ανατολίας (σημερινής Τουρκίας). Η γλώσσα χρησιμοποιείτο από το 1600 περ. Π.Κ.Ε. και προγενέστερα, έως το 1100 Π.Κ.Ε. Νεότερα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η Χιττιτική και οι συνδεόμενες γλώσσες συνέχισαν να ομιλούνται λίγους αιώνες μετά το 1100.

Η Χιττιτική είναι μία από τις πρωιμότερες επιβεβαιωμένες Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Οι πρώτοι φιλόλογοι που την μελέτησαν, κυρίως ο Γουόρεν Κάουγκιλ (Warren Cowgill), εξέφρασαν την άποψη ότι θα έπρεπε να ταξινομηθεί ως αδελφή των Ινδοευρωπαϊκών γλωσσών και όχι ως θυγατρική γλώσσα. Ωστόσο, σήμερα οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν την Χιττιτική ως παραδοσιακή θυγατρική γλώσσα της Πρωτοϊνδοευρωπαϊκής, ενώ περαιτέρω μελέτες έδειξαν ότι τα ασυνήθη χαρακτηριστικά της οφείλονται κυρίως σε μεταγενέστερες ανανεώσεις.

Όνομα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λέξη "Χιττίτης" είναι σύγχρονη, και επιλέχθηκε μετά την (αμφισβητούμενη ακόμη) ταύτιση του βασιλείου της Χαττούσας με τους Χιττίτες που αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη.

Σε πολύγλωσσα κείμενα επιγραφών που ανασκάφτηκαν σε αρχαιολογικούς τόπους χιττιτικής προέλευσης, τα εδάφια που είναι γραμμένα στην Χιττιτική ακολουθούν το επίρρημα νεσίλινασίλι), "(λόγος) της Νεσά", της δεύτερης πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας. Σε μία περίπτωση, η επιγραφή είναι Κανισουμνίλι, δηλ. "αυτό που ομιλείται στην Κανές", εναλλακτικό όνομα της ίδιας πόλης. Αν και η Χιττιτική αυτοκρατορία συγκροτείτο από ένα συνονθύλευμα εθνικών ομάδων με γλωσσικές ιδιαιτερότητες, φαίνεται πως η χιττιτική γλώσσα χρησιμοποιείτο στα περισσότερα κοσμικά κείμενα. Αν και οι ακαδημαϊκοί θεωρούν ότι ο όρος Χιττίτες δεν είναι ορθός, αναγνωρίζουν ότι είναι αργά και εν πολλοίς ανώφελο να αλλάξει ο προσδιορισμός σε "Νεζίτες". Σε μία από τις εκδόσεις της Wikipedia, την Ιταλική, ο όρος Χιττίτες έχει αντικατασταθεί από τον όρο Νεζίτες που κρίθηκε καταλληλότερος.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Bryce, Trevor (1998). The Kingdom of the Hittites, Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-924010-8.
  • Bryce, Trevor (2002). Life and Society in the Hittite World, Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-924170-8.
  • Jasanoff, Jay H. (2003). Hittite and the Indo-European Verb, Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-924905-9.
  • Melchert, H. Craig (1994). Anatolian Historical Phonology, Amsterdam: Rodopi. ISBN 90-5183-697-X.