Χειρογαλεΐδες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Χειρογαλεϊδες)
Χειρογαλεΐδες[1]
Phaner furcifer
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Πρωτεύοντα (Primates)
Υποτάξη: Στρεψίρρινοι (Strepsirrhini)
Ανθυποτάξη: Λεμουριόμορφα (Lemuriformes)
Οικογένεια: Χειρογαλεΐδες (Cheirogaleidae)
Gray, 1873
Γένη

Cheirogaleus
Microcebus
Mirza
Allocebus
Phaner

Συνώνυμα[2]
  • Microcebina Gray, 1870[a]
  • Cheirogalina Gray, 1872

Οι Χειρογαλεΐδες είναι οικογένεια στρεψίρρινων πρωτευόντων η οποία περιλαμβάνει τους διάφορους λεμούριους ποντικούς και λεμούριους νάνους. Όπως όλοι οι λεμούριοι, οι χειρογαλεΐδες ζουν αποκλειστικά στο νησί της Μαδαγασκάρης.

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι χειρογαλεΐδες είναι μικρότεροι από τους άλλους λεμούριους, και είναι τα μικρότερα πρωτεύοντα του κόσμου. Έχουν μαλακή και μακριά γούνα χρωματισμένη γκρί-καφέ έως και κοκκινωπή στο πάνω μέρος και εν γένει πιο ανοιχτόχρωμη στην κοιλιά. Τυπικά έχουν μικρά αυτιά, μεγάλα μάτια κοντά μεταξύ τους καθώς και μακριά πίσω πόδια. Όπως όλοι οι στρεψίρρινοι έχουν λεπτά νύχια στο δεύτερο δάκτυλο των πίσω ποδιών. Φτάνουν σε μέγεθος 13 με 28 cm, έχοντα πολύ μακριά ουρά, η οποία κάποιες φορές φτάνει σε μήκος ενάμιση φορά το μήκος του σώματος. Ζυγίζουν λιγότερο από 500 g ενώ κάποια είδη ζυγίζουν μόλις 60 g..[3]

Οι λεμούριοι ποντικοί και οι λεμούριοι νάνοι είναι νυκτόβιοι και δενδρόβιοι. Είναι ικανοί αναρριχτές και μπορούν επίσης να πηδήξουν μακρυά, χρησιμοποιώντας την μακριά ουρά τους για ισορροπία. Όταν βρίσκονται στο έδαφος (γεγονός σπάνιο) μετακινούνται πηδώντας στα πίσω πόδια τους. Περνούν την μέρα τους συνήθως σε κουφάλες δέντρων ή σε φωλιές που φτιάχνουν οι ίδιοι. Είναι τυπικά μοναχικά ζώα αν και μερικές φορές ζούν μαζί σε ζεύγη.

Τα μάτια τους έχουν μία στρώση η οποία αντανακλά το φως (tapetum lucidum) και η οποία βελτιώνει την νυχτερινή όραση. Κάποια είδη όπως ο ελάσσων λεμούριος νάνος, αποθηκεύουν λίπος στα πίσω πόδια και στην βάση της ουράς, και πέφτουν σε νάρκη. Εν αντιθέσει με τους λεμουρίδες, έχουν μακρείς άνω κοπτήρες, παρότι δεν διαθέτουν τα κτενωτά δόντια, τυπικά όλων των στρεψίρρινων. Έχουν οδοντικό τύπο:

Οι χειρογαλεΐδες είναι παμφάγα, τρώγοντας φρούτα, φύλλα και λουλούδια (και μερικές φορές νέκταρ) καθώς και έντομα, αράχνες και μικρά σπονδυλωτά.[3]

Τα θηλυκά συνήθως έχουν τρία ζεύγη θηλών. Μετά από εγκυμοσύνη περίπου 60 ημερών, γεννούν δύο με τέσσερα (συνήθως δύο ή τρία) μικρά. Τα μικρά απογαλακτίζονται πέντε με έξι εβδομάδες μετά και ενηλικιώνονται προς το τέλος του πρώτου χρόνου της ζωής τους ή κάποιες φορές του δεύτερου, αναλόγως με το είδος. Υπό ανθρώπινη φροντίδα μπορούν να ζήσουν μέχρι 15 χρόνια, αν και το προσδόκιμο ζωής τους σε άγρια κατάσταση είναι πιθανώς σημαντικά μικρότερο.

Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πέντε γένη των χειρογαλεΐδων περιλαμβάνουν 32 είδη.[4][5][6][7]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • a Σύμφωνα με τους κανόνες ονοματολογίας του Διεθνούς Κώδικα Ζωολογικής Ονοματολογίας (International Code of Zoological Nomenclature, ICZN) το ιστορικώς σωστό όνομα για αυτή την οικογένεια θα έπρεπε να είναι Microcebina, διατηρήθηκε όμως το όνομα Cheirogaleidae για σταθερότητα.[2]
  • b Το 2008 αναγνωρίστηκαν 7 νέα είδη Μικροκήβου, όμως το Microcebus lokobensis (λεμούριος ποντικός του Λοκόμπ) δεν συμπεριελήφθη στις προσθήκες. Έτσι η κατάστασή του ως είδους είναι ακόμα αμφιλεγόμενη.[4]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Groves, C. (2005). Wilson, D. E.· Reeder, D. M, επιμ. Mammal Species of the World (3η έκδοση). Baltimore: Johns Hopkins University Press. σελίδες 111–114. ISBN 0-801-88221-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2010. 
  2. 2,0 2,1 Malcolm C. McKenna· Susan K. Bell (1997). Classification of Mammals: Above the Species Level. Columbia University Press. σελ. 334. ISBN 9780231528535. 
  3. 3,0 3,1 Martin, Robert D. (1984). Macdonald, D., επιμ. The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. σελίδες 126–127. ISBN 0-87196-871-1. 
  4. 4,0 4,1 Mittermeier, R.; Ganzhorn, J.; Konstant, W. και άλλοι. (Δεκέμβριος 2008). «Lemur Diversity in Madagascar». International Journal of Primatology 29 (6): 1607–1656. doi:10.1007/s10764-008-9317-y. 
  5. Edward E. Louis; Melissa S. Coles; Rambinintsoa Andriantompohavana και άλλοι. (2006). «Revision of the Mouse Lemurs (Microcebus) of Eastern Madagascar». International Journal of Primatology 27 (2): 347–389. doi:10.1007/s10764-006-9036-1. 
  6. Ute Radespiel; Gillian Olivieri; David W Rasolofoson και άλλοι. (Νοέμβριος 2008). «Exceptional diversity of mouse lemurs (Microcebus spp.) in the Makira region with the description of one new species». American Journal of Primatology Forthcoming (11): 1033-46. doi:10.1002/ajp.20592. PMID 18626970. 
  7. 7,0 7,1 7,2 Edward E. Louis, Jr.; Shannon E. Engberg; Susie M. McGuire; Marilyn J. McCormick; Richard Randriamampionona; Jean Freddy Ranaivoarisoa; Carolyn A. Bailey; Russell A. Mittermeier και άλλοι. (2008). «Revision of the Mouse Lemurs, Microcebus(Primates, Lemuriformes), of Northern and Northwestern Madagascar with Descriptions of Two New Species at Montagne d’Ambre National Park and Antafondro Classified Forest». Primate Conservation (23): 19–38. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-02-05. https://web.archive.org/web/20090205163701/http://primate-sg.org/PDF/PC23.new.microcebus.V3.pdf. Ανακτήθηκε στις 2009-05-23.