Χαμένα κορμιά (διηγήματα)
| Συγγραφέας | Πέτρος Πικρός |
|---|---|
| Τίτλος | Χαμένα κορμιά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1922 |
| δεδομένα () | |
Τα Χαμένα κορμιά είναι συλλογή διηγημάτων του Πέτρου Πικρού εκδοθείσα το 1922.
Πληροφορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Χαμένα κορμιά είναι συλλογή με εννεά διηγήματα η οποία εκδόθηκε στις εκδόσεις Χ. Γανιάρη το 1922 από τον Πέτρο Πικρό[1] ενώ η δεύτερη πργματοπιήθηκε στα1929 από τις εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου Μ.Σ.Ζηκάκη,[2] και είναι το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα.[3]Ο Πικρός δήλωνε στον πρόλογο της συλλογής διηγημάτων του Σα θα γίνουμε άνθρωποι πως αποτελούσαν μαζί ένα δίπτυχο και πως με το επόμενο έργο του Τουμπεκί θα συμπληρωνόταν μια τριλογία.[4]
Στον πρόλογο της πρώτης έκδοσής τους υπερασπίζεται την ελευθερία και την ανεξαρτησία της τέχνης,πρόλογο τον οποίο αφαιρεί από την επανέκδοση των διηγημάτων του (μάλλον στα 1928).[5]
Στα διηγήματά του Ο Γολγοθάς, Λόγοι τιμής, Όταν αργά η φύση κυριαρχούν οι έρωτες οι οποίοι θυσιάζονται στο όνομα των κοινωνικών συμβάσεων, στα Λόγοι τιμής, Ανατολικό, Παριζιάνικα γλέντια κυριαρχούν οι μοιχείες, ενώ το πληρωμένο σεξ και πορνεία στα Ξεμολογημένα, Το πράμα και Κουρέλια ενώ νύξεις ομοφυλοφιλίας έχουμε στο Παριζιάνικα γλέντια[6]
Τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επιχειρείται η απόδοση ακραίων καταστάσεων. Η γραφή του είναι απλοϊκή.[7]Για το Αλέξανδρο Αργυρίου στα διηγήματα αφθονούν τα αποσιωπητικά και τα υπονούμενα διότι επιδιώκει ένα είδος αμφισημίας.[8]
Όλοι σχεδόν οι ήρωες των διηγημάτων του παραβιάζουν νομικά, κοινωνικά και εθιμικά θέσφατα. Χωρίς να δίνεται η περιπετεια της δράσης καταγράφεται η μετέπειτα κατάντια[9]
Με χώρους δράσης οίκους ανοχής και φυλακές θέτει ζητήματα ηθικής και αποκατάστασης της τιμής που εξωθούν σε συμπεριφορές έκνομες και κοινωνικής αποκατάστασης. Ο συγγραφέας επιχειρεί αν αναπλάσει όχι μόνο τις ιδιαίτερες συμπεριφορές των ηρώων του αλλά και τη γλώσσα και το ύφος τους.[10]
Η ψυχολογία των ηρώων του(πόρνες,προαγωγοί, φτωχοαπατεώνες,άστεγοι, φυλακισμένοι)[11] δεν είναι μικροαστική αλλά προλεταριακή.[12] Οι γκροτέσκες φιγούρες των περιθωριακών τύπων του παραπέμπουν σε καμπαρέ του γερμανικού εξπρεσσιονισμού.[13]
Ο Πικρός αξιοποιεί τον νατουραλιστικής καταγωγής ελεύθερο πλάγιο λόγο, τον αφγημένο μονόλογο, η αφήγησή του είναι εξελικτική με τομές και αναδρομές στο παρελθόν, χρήση συνειρμών και ελλειπτικών φράσεων που λειτουργούν επιβραδυντικά στην εξέλιξη και ανατρέπουν τη χρονική γραμμικότητα. Επίσης αναδεικνύει τη γυναικεία και ανδρική σεξουαλικότητα σαν κάτι φσυικό και ζωικό.[14]
Χρησιμοποιεί την εσωτερική εστίαση μέσα από μονολόγους ή ελέυθερους πλάγιους λόγους που αναδεικνύουν τη γυναικεία συνείδηση[15]
Παράλληλα χρησιμοποιεί τη σκηνοθεσία της δράσης ή την ατμόσφαιρά της, με τρόπο σχεδόν ειρωνικό στην εκζήτησή της , όπως σημειώνει η Χριστίνα Ντουνιά.[16] Δανείζεται και στοιχεία από τον κινηματογράφο: κίνηση της κάμερας, τεχνική εξεπρεσσιονιστών με ανάδειξη έντονων εικόνων μέσα από παραμορφωτικούς φακούς. Επίσης υιοθετεί τεχνικές μοντάζ. Στο χώρο του θεάτρου παραπέμπουν οι περιγραφές με θέση σκηνοθετικών οδηγιών, μονόλογοι που θα μπορούσαν να παιχτούν από ηθοποιό αλλά και διάλογοι χωρίς αφηγηματικές παρεμβάσεις.[17]
Η πρόσληψη της συλλογής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το έργο κατηγορήθηκε για ανηθικότητα,κακό γούστο, γλωσσική προχειρότητα, παραμέληση της πλοκής. Επίσης συσχετίσθηκε με έργα των Γάλλων συγγραφέων Ζολά, Μπαρμπύς και των Ρώσων Αντρέγιεφ και Κουπρίν. O Louis Royssel τον συσχετίζει με τον Ζητιάνο του Καρκαβίτσα.[18]
Ο Πέτρος Χάρης επισημαίνει την αισθητή είσοδο στην ελληνική πνευματική ζωή την οποία πραγματοποίησε με τη συλλογή του αυτή ο Πικρός. Ξεκινάει τη λογτεχνική σταδιοδρομία του έτσι, ως σκληρός και αδίστακτος ρεαλιστής.[19] Ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος υπήρξε ο πρώτος που έρψε κριτικο σημείωμα στο περιοδικό Μούσα (Μάρτιος 1923 τχ. 832 σελ 147), «Ο συγγραφέας κάνει σκόπιμη φιλολογία[...] Τα Χαμένα κορμιά μας φέρνουν στη μνήμη μας ορισμένες σελίδες του Μάξιμου Γκόρκυ και του Αντρέγιεφ. Κι ορισμένα διηγήματα , όπως το Πράμα, το εξαίρετο εκείνο Οταν οργά η φύση και τα Παριζιάνικα γλέντια, μας δυναμώνουν την πεποίθηση πως δεν ακολουθεί ο κ. Πικρός χωρίς ελπίδα επιτυχίας τα ίχνη των μεγάλων αυτων δασκάλων του νεότερου πεζού λόγου»[20]
Ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος σημείωνει σε μεταγενέστερη μελέτη του, Κανένας άλλος στον τόπο μας δεν κατάφερε να δώσει σε μια σελίδα τόσο ζωντανά , τόσο ψυχολογημένα , τόσο δικαιωμένα καλλιτεχνικά τη λάσπη και τη σαπίλα της κοινωνικής υποστάθμης.[21]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 232
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 24
- ↑ Αργυρίου 1996, σελ. 207
- ↑ Αργυρίου 1996, σελ. 215-216
- ↑ Αργυρίου 2002, σελ. 95
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 12-13
- ↑ Αργυρίου 2002, σελ. 49
- ↑ Αργυρίου 1996, σελ. 216
- ↑ Μπαλούμης 1996, σελ. 273
- ↑ Μπαλούμης 1996, σελ. 274
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 10
- ↑ Αργυρίου 2002, σελ. 49
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 18
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 12
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 13
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 16
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 17-18
- ↑ Ντουνιά 2009, σελ. 19
- ↑ Χάρης 1968, σελ. 172
- ↑ Αργυρίου 1996, σελ. 214
- ↑ Παναγιωτόπουλος 1980, σελ. 169
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αργυρίου, Αλέξανδρος (1996). «Πέτρος Πικρός: παρουσίαση ανθολόγηση». Η μεσοπολεμική πεζογραφία : από τον πρώτο ως το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939). Ζ΄. Αθήνα: Εκδόσεις Σοκόλη. σελ. 206-251. ISBN 9789607210234.
- Αργυρίου, Αλέξανδρος (2002). Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια του Μεσοπολέμου (1918-1940). Α΄. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη. ISBN 978-960-03-3321-3.
- Μπαλούμης, Επαμεινώνδας (1996). Μεσοπόλεμος, πεζογραφία του 20. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. ISBN 9789603442189.
- Ντουνιά, Χριστίνα (2009). «Εισαγωγή». Στο: Πικρός, Πέτρος. Χαμένα κορμιά. Αθήνα: Εκδόσεις Άγρα. σελ. 9-21. ISBN 9789603258001.
- Χάρης, Πέτρος (1968). «Πέτρος Πικρός». Έλληνες πεζογράφοι. 3. Αθήνα: Εκδόσεις «Βιβλιοπωλείον της Εστίας». σελ. 171-179.
- Παναγιωτόπουλος, Ι.Μ. (1980). «Πέτρος Πικρός». Ανήσυχα χρόνια. Τα πρόσωπα και τα κείμενα. Β΄. Αθήνα: Εκδόσεις των Φίλων. σελ. 167-171. ISBN 9780002890533.