Υπηρέτρια Κυρά
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 Πρόγραμμα της παράστασης του έργου «Υπηρέτρια Κυρά» (1739) | |
| Τίτλος | La serva padrona[1] |
|---|---|
| Γλώσσα | Ιταλικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1733 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 18ος αιώνας |
| Μορφή | όπερα |
| Χαρακτήρες | Uberto[2][3], Serpina[2][3] και Vespone[2][3] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Υπηρέτρια Κυρά (ιταλικά: La serva padrona) είναι διάσημο κωμικό ιντερμέδιο (intermezzo buffo) του Τζοβάννι Μπαττίστα Περγκολέζι. Αποτελεί τη γνωστότερη λυρική δημιουργία του συνθέτη, πρότυπο της ιταλικής κωμικής όπερας (opera buffa).
Ντύνοντας μουσικά ένα λιμπρέττο του Τζενάρο Αντόνιο Φεντερίκο, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Θέατρο του Αγίου Βαρθολομαίου στη Νάπολη στις 28 Αυγούστου 1733, ως ιντερμέδιο στη δραματική όπερα «Il prigionier superbo», επίσης του Περγκολέζι. Η κωμική όπερα επισκίασε τελικά το μεγαλύτερο σε έκταση έργο και σήμερα χαίρει μεγάλης αναγνώρισης ως μεταβατικό έργο ανάμεσα στη μπαρόκ και την κλασική περίοδο της ιστορίας της μουσικής. Το 1752 παρουσιάστηκε στην Όπερα του Παρισιού εγκαινιάζοντας την περιβόητη «Querelle des Bouffons». Σήμερα συνηθίζεται να παρουσιάζεται ως αυτόνομο έργο παρά τη μικρή έκτασή του.
Το ίδιο λιμπρέττο χρησιμοποιήθηκε εκ νέου από τον Τζοβάννι Παϊζιέλλο για να δημιουργήσει μια ομώνυμη κωμική όπερα.
Πλοκή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μέρος Πρώτο
Ο Ουμπέρτο, ένας εργένης προχωρημένης ηλικίας, είναι εξοργισμένος με τη νεαρή υπηρέτριά του, τη Σερπίνα, επειδή είναι ατίθαση και δεν του δείχνει τον παραμικρό σεβασμό. Πράγματι, όταν ο Ουμπέρτο διατάζει να του φέρουν το καπέλλο, την περούκα και το παλτό του για να βγει, η Σερπίνα τον εμποδίζει να φύγει, υποστηρίζοντας πως εκείνος θα πρέπει από δω και στο εξής να ακούει τις εντολές της. Ο Ουμπέρτο, για να της δώσει ένα καλό μάθημα, διατάζει τον υπηρέτη του, Βεσπόνε, να του βρει μία σύζυγο, η οποία θα εξοστρακίσει τη Σερπίνα από το σπίτι. Η τελευταία προτείνει τον εαυτό της, αλλά ο Ουμπέρτο αρνείται.
- Μέρος Δεύτερο
Η Σερπίνα λαμβάνει το Βεσπόνε με το μέρος της και μαζί σχεδιάζουν να ξεγελάσουν τον κύριό τους ώστε να την παντρευτεί. Έτσι η Σερπίνα εμφανίζεται στον Ουμπέρτο ανακοινώνοντας πως πρόκειται να φύγει από το σπίτι για να παντρευτεί έναν στρατιωτικό που ονομάζεται Τεμπέστα. Πράγματι καταφθάνει ο Βεσπόνε μεταμφιεσμένος, ο οποίος και αξιώνει ένα υπέρογκο ποσό για προίκα. Ο Ουμπέρτο αρνείται να το καταβάλλει, επιλέγοντας να παντρευτεί ο ίδιος την κοπέλα. Η Σερπίνα και ο Βεσπόνε αποκαλύπτουν την απάτη, αλλά ο Ουμπέρτο αντιλαμβάνεται πως αγαπούσε το κορίτσι από την αρχή. Τελικά παντρεύονται και η Σερπίνα από υπηρέτρια γίνεται η πραγματική κυρία του σπιτιού.
Άριες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι άριες που εμφανίζονται στο έργο είναι οι ακόλουθες:
- Sempre in contrasti
- Πάντα σε καυγάδες - Ουμπέρτο (βαθύφωνος)
- Ο Ουμπέρτο περιμένει τη σοκολάτα του, την οποία η υπηρέτριά του, Σερπίνα, υποτίθεται πως θα του έφερνε εδώ και τρεις ώρες. Ωστόσο, το ρόφημα δεν έφτασε ποτέ και πλέον είναι ώρα να βγει. Αγανακτισμένος εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τους συνεχείς καυγάδες και την ανυπακοή της κοπέλας.
- Stizzoso, mio stizzoso
- Ευέξαπτε, ευέξαπτέ μου - Σερπίνα (σοπράνο)
- Ο Ουμπέρτο σχεδιάζει να βγει, αλλά η Σερπίνα θεωρεί πως είναι πλέον πολύ αργά. Τον επιπλήττει για το θέμα αυτό, ξεχνώντας βολικά πως κύρια υπεύθυνη για την αργοπορία του είναι η ίδια που δεν του έφερε τόση ώρα τη σοκολάτα. Η Σερπίνα ανακοινώνει πως πλέον στο σπίτι θα γίνεται ό,τι λέει αυτή κι εκείνος θα πρέπει να σωπαίνει στις προσταγές της.
- A Serpina penserete
- Τη Σερπίνα θα σκεφτείτε - Σερπίνα (σοπράνο)
- Η Σερπίνα επινόησε ένα σχέδιο για να πείσει τον Ουμπέρτο να την παντρευτεί. Του ανακοινώνει πως βρήκε έναν όμορφο άνδρα να παντρευτεί και μετά, με μελοδραματική θλίψη, εκφράζει τη στενοχώρια της που ο κύριός της θα τη λησμονήσει μόλις φύγει.
- Son imbrogliato io già
- Παραπλανήθηκα ήδη - Ουμπέρτο (βαθύφωνος)
- Μετά την ανακοίνωση της Σερπίνα πως παντρεύεται, ο Ουμπέρτο γεμίζει αναποφασιστηκότητα. Αν και μέχρι εκείνη τη στιγμή τη θεωρούσε σκέτο μπελά, πλέον δεν είναι σίγουρος για τα συναισθήματά του και αναρωτιέται αν είναι ερωτευμένος.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Grout, Donald Jay και Weigel Williams, Hermine (2003). «A Short History of Opera», Columbia University Press, σελ. 229-232. ISBN 0231119585 (Αγγλικά)
- Warrack, John και West, Ewan (1992). «The Oxford Dictionary of Opera». ISBN 0198691645 (Αγγλικά)
- Mancini, Roland και Rouveroux, Jean-Jacques (1986). «Guide de l'opéra», Fayard. (Γαλλικά)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αφίσα της παράστασης «Υπηρέτρια Κυρά» (1997-1998) στο Ιστορικό Αρχείο της Ε.Λ.Σ.
- «Stizzoso, mio stizzoso», η σοπράνο Άννα Μόφο ως Σερπίνα σε τηλεοπτική παραγωγή του 1958.
- Serva Padrona «La Serva Padrona» Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., οι άριες του έργου στον ιστότοπο AriaDatabase.com (Αγγλικά)
- Παρτιτούρες[νεκρός σύνδεσμος] (pdf)
- Παρτιτούρες