Τσεμπουράσκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ένα εορταστικό νόμισμα 25 ρουβλίων με τον Τσεμπουράσκα και τον κροκόδειλο Γκένα, του 2020
Ένα σοβιετικό γραμματόσημο με τον κροκόδειλο Γκένα και τη Τσεμπουράσκα

Η Τσεμπουράσκα (ρωσικά: Чебурашка‎‎), είναι φανταστικός χαρακτήρας που δημιουργήθηκε από τον Σοβιετικό συγγραφέα Έντουαρντ Ουσπένσκι στο παιδικό του βιβλίο Ο κροκόδειλος Γκένα και οι φίλοι του (1965), το οποίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες.[1] Ο χαρακτήρας έγινε ο πρωταγωνιστής σε παιδικές ταινίες της Σαγιουζμουλτφίλμ σε σκηνοθεσία του Ρομάν Κατσάνοφ[2][3] με τραγούδια σε σύνθεση Βλαντίμιρ Σάινσκι.[4]

Είναι γνωστός σε βαθμό που αποκαλείται από πολλούς σαν «σοβιετικός Μίκυ Μάους». Παρά το γεγονός ότι παρήχθησαν μόνο τέσσερις μικρές ταινίες επί σοβιετικής εποχής για τον ίδιο, ο Τσεμπουράσκα συνεχίζει να είναι εθνικό σύμβολο στην Ρωσία, και να είναι γνωστός και εκτός αυτής. Ένας λόγος που έχει παραμείνει δημοφιλής είναι και το μήνυμα του, δηλαδή «δεν είναι άξιο ενδιαφέροντος από που είσαι, αλλά η ευγένεια».[5]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσεμπουράσκα είναι ένας εμβληματικός Ρώσος χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων που αργότερα έγινε δημοφιλής χαρακτήρας στα ρωσικά ανέκδοτα (μαζί με τον φίλο του, τον κροκόδειλο Γκένα). Σύμφωνα με τον δημιουργό του χαρακτήρα, τον Έντουαρντ Ουσπένσκι, η Τσεμπουράσκα είναι ένα «ζώο άγνωστο στην επιστήμη», με μεγάλα αυτιά που μοιάζουν με αυτά της μαϊμούς και σώμα που μοιάζει με αυτό ενός μικρού ζώου που ζει σε ένα τροπικό δάσος. Μπαίνει κατά λάθος σε ένα τελάρο με πορτοκάλια, τρώει χορτάτος και αποκοιμιέται. Το τελάρο τελικά παραδίδεται σε ένα παντοπωλείο σε μια ανώνυμη ρωσική πόλη (υποδηλώνεται ότι είναι η Μόσχα), όπου εκτυλίσσεται το υπόλοιπο της ιστορίας.[6]

Ο σαστισμένος καταστηματάρχης βρίσκει το πλάσμα στο τελάρο όταν το ανοίγει, το βγάζει έξω και το βάζει στο τραπέζι. Τα πόδια του πλάσματος είναι μουδιασμένα αφού έμεινε στο τελάρο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι η Τσεμπουράσκα πέφτει από (από εκεί έρχεται και το όνομα του χαρακτήρα, στα ρωσικά: чебурахнулся‎‎ σημαίνει "πέφτω" και είναι όρος της καθομιλουμένης) από το τραπέζι, στην καρέκλα και μετά στο πάτωμα. Αυτό οδηγεί τον καταστηματάρχη να τον ονομάσει Τσεμπουράσκα. Οι λέξεις με αυτή τη ρίζα ήταν αρχαϊκές στα ρωσικά αλλά ο Ουσπένσκι τους έδωσε νέα πνοή.

Έχουν κυκλοφορήσει οι ταινίες Γκένα ο Κροκόδειλος (1969), Τσεμπουράσκα (1971), Σαποκλιάκ (1974), Η Τσεμπουράσκα πάει σχολείο (1983) και η ταινία Τσεμπουράσκα Αρερέ της Ιαπωνίας (2009), όπως και η μεγάλου μήκους ταινία Τσεμπουράσκα (2023).

Χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τσεμπουράσκα και φίλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσεμπουράσκα είναι αρσενικός, έχει σώμα που μοιάζει με αρκούδα και έχει περίπου το μέγεθος πεντάχρονου παιδιού. Είναι ένα μικρό πλάσμα με τεράστια στρογγυλά αυτιά στο πλάι του κεφαλιού του που γέρνουν όταν αποθαρρύνεται. Έχει πόδια χωρίς αστράγαλο, μεγάλα μαύρα μάτια, μουντή μύτη. Η φωνή του είναι ψηλή και παιδική. Ο Τσεμπουράσκα είναι αισιόδοξος, καθώς βλέπει μόνο τα καλύτερα στους ανθρώπους και είναι τσιριχτός ακόμα και στην πιο ζοφερή κατάσταση. Ο Σεργκέι Κάπκοφ, ιστορικός κινουμένων σχεδίων και συντάκτης στην Σαγιουζμουλτφίλμ, γράφει ότι η Τσεμπουράσκα «είναι απολύτως άχρηστος και απελπιστικός. Είναι σαν ένας ξένος που δεν καταλαβαίνει τίποτα, αλλά έχει μόνο μια παγκόσμια ιδέα, και αυτή είναι να κάνει φίλους και να κάνει τους άλλους... φίλους μεταξύ τους».[7] Για τον Λέονιντ Κατς, καθηγητή ιστορίας της τέχνης στο πανεπιστήμιο Μπαρ-Ιλάν του Ισραήλ, η Τσεμπουράσκα εκπροσωπεί το ιδανικό, αυτό "που κάποιος ονειρευόταν, που ίσως φαίνεται αδύνατο".[8]

Αφού απορρίφθηκε από τον ζωολογικό κήπο ως «ζώο άγνωστο στην επιστήμη», ο Τσεμπουράσκα προσλαμβάνεται ως βιτρίνα σε ένα εκπτωτικό κατάστημα που πουλά ελαττωματικά προϊόντα από εργοστάσια και βρίσκει καταφύγιο σε ένα τηλεφωνικό θάλαμο. Στο παραμύθι, γίνεται φίλος με έναν ανθρωπόμορφο κροκόδειλο που ονομάζεται Γκένα, ο οποίος φοράει καπέλο, παπιγιόν και παλτό και παίζει ακορντεόν. Ο Γκένα έψαχνε έναν φίλο επειδή ήταν μοναχικός, και ο Τσεμπουράσκα απάντησε. Ο Φκένα εργάζεται σε έναν ζωολογικό κήπο ως ζώο του ζωολογικού κήπου. Στον Γκένα αρέσουν τα τραγούδια "Κρίμα που τα γενέθλια είναι μια φορά τον χρόνο" και "Το μπλε τρένο", πολύ δημοφιλή στα παιδιά.

Κυρία Σαποκλιάκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κυρία Σαποκλιάκ (ρωσ. Старуха Шапокляк) είναι μια γυναίκα που δυσκολεύει τις περιπέτειες των δύο πρωταγωνιστών. Είναι μια άτακτη αλλά γοητευτική ηλικιωμένη κυρία. Η Σαποκλιάκ είναι ψηλή και αδύνατη, φοράει καπέλο, σκουρόχρωμο φόρεμα, και κουβαλάει στην τσάντα της έναν αρουραίο, τη Λαρίσκα, για να τη βοηθά να κάνει φάρσες στους ανθρώπους, αν και κοντά στο τέλος κάποιων ιστοριών γυρίζει και βοηθά τους πρωταγωνιστές. Το ρεφρέν του τραγουδιού της περιέχει το σύνθημα της, «Κανείς δεν θα γίνει ποτέ διάσημος για τις καλές πράξεις».

Ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα δικαιώματα για τον χαρακτήρα και την εικόνα της Τσεμπουράσκας έχουν συζητηθεί έντονα στο δικαστήριο.[9] Το 1994, ο Έντουαρντ Ουσπένσκι (ο συγγραφέας) κατοχύρωσε τα πνευματικά δικαιώματα του ονόματος και της εικόνας του χαρακτήρα και προχώρησε στην πώληση των δικαιωμάτων σε διάφορες χώρες. Ο Λεονίντ Σβάρτσμαν, ο καλλιτεχνικός διευθυντής των ταινιών κινουμένων σχεδίων με τη Τσεμπουράσκα, προσπάθησε να αποδείξει στο δικαστήριο ότι ήταν ο δημιουργός της οπτικής εμφάνισης του Τσεμπουράσκα και ότι αυτός πρέπει να έχει τα πνευματικά δικαιώματα για την απεικόνιση του Τσεμπουράσκα, και ο Ουσπένσκι μόνο τα δικαιώματα του χαρακτήρα. Στις 13 Μαρτίου 2007, ο Σβάρτσμαν και ο δικηγόρος του έχασαν μια δίκη 4,7 εκατομμυρίων ρουβλίων κατά της BRK Cosmetics και του Ουσπένσκι. Ο Σβάρτσμαν ισχυρίστηκε ότι ο Ουσπένσκι πούλησε τα δικαιώματα για της απεικόνισης της Τσεμπουράσκας (που κατά τον Σβάρτσμαν η εικονιστική απεικόνιση της Τσεμπουράσκας ανήκε στον ίδιο) στην BRK Cosmetics, η οποία τη χρησιμοποιούσε σε συσκευασίες οδοντόκρεμας. Η πλευρά του Ουσπένσκι και της εταιρείας υποστήριξε ότι ο καλλιτέχνης που σχεδίασε την μασκότ για τα πακέτα οδοντόκρεμας δεν είχε δει ποτέ τις ταινίες κινουμένων σχεδίων με τη Τσεμπουράσκα και, παρά το γεγονός ότι ο χαρακτήρας στα πακέτα ήταν ακριβές αντίγραφο της εμφάνισης της Τσεμπουράσκας όπως ήταν στα κινούμενα σχέδια, είχε δημιουργήσει ο ίδιος τον χαρακτήρα μετά τις εντυπώσεις που έμειναν στο μυαλό του από την ανάγνωση των βιβλίων του Ουσπένσκι. Ο Βλαντίμιρ Έντιν, υπερασπιστής των συμφερόντων του Σβάρτσμαν, υποψιάστηκε ότι οι δικαστές έπρεπε να είχαν δωροδοκηθεί για να εκδώσουν μια τόσο απίθανη ετυμηγορία, αλλά παραδέχεται ότι δεν μπορεί να το αποδείξει.[10]

Πολιτιστική σημασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Antonov An-72 λέγεται ότι μοιάζει με την Τσεμπουράσκα όταν το βλέπει κανείς από μπροστά.

Η Τσεμπουράσκα είναι πλέον βασικό στοιχείο των ρωσικών κινουμένων σχεδίων και υπάρχουν πολλά παράγωγα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, όπως παιδικά βιβλία με ανέκδοτα και λούτρινα παιχνίδια. Είναι επίσης ένας από τους λίγους Ρώσους χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων που αποτελούν αντικείμενο πολλών ρωσικών ανέκδοτων και γρίφων. Η οπτικοποίηση της Τσεμπουράσκας από τον Λεονίντ Σβάρτσμαν για την ταινία του Κατσάνοφ το 1969 απογείωσε την δημοτικότητα του Τσεμπουράσκα. Κυκλοφόρησαν τέσσερις ταινίες αλλά και η ταινία Τσεμπουράσκα Αρερέ στην Ιαπωνία (2009) και έγινε πολύ δημοφιλής στην ΕΣΣΔ και εκτός αυτής.[11]

Η λέξη Τσεμπουράσκα χρησιμοποιείται επίσης με μεταφορική έννοια για να ονομάσει αντικείμενα που μοιάζουν κατά κάποιο τρόπο με το πλάσμα (όπως ένα αεροσκάφος An-72 το οποίο, όταν το δει κανείς από μπροστά, μοιάζει με το κεφάλι της Τσεμπουράσκας) ή για πράγματα που είναι όσο ευχάριστα όσο είναι και η Τσεμπουράσκα. Υπάρχει και ένας εκτοξευτής πυραύλων που λέγεται Τσεμπουράσκα.[12]

Η σοβιετική λογοκρισία προσπάθησε να λογοκρίνει τον χαρακτήρα, καθώς μεταξύ άλλων διακωμωδούσε π.χ. εργοστασιάρχες, τους γραφειοκράτες, αλλά και τους Πιονέρους, το τμήμα της κομμουνιστικής νεολαίας για τους μικρούς μαθητές, επειδή ο Γκένα και ο Τσεμπουράσκα δεν κατάφεραν να γίνουν μέλη καθώς δεν ήξεραν να ανάβουν φωτιές και να παρελαύνουν.[8] Παράλληλα η γλυκύτητα του και το γεγονός ότι είναι ένα νέο ζώο, άγνωστο στην επιστήμη, το έχει κάνει δημοφιλές και στην Ιαπωνία. Το τηλεοπτικό κανάλι TV Tokyo αγόρασε τα δικαιώματα για να φτιάξει άνιμε βασισμένο στη Τσεμπουράσκα, αλλά δεν προχώρησε λόγω και του κορεσμού της ιαπωνικής αγοράς.[13]

Η Τσεμπουράσκα επιλέχθηκε επίσης ως η επίσημη μασκότ για τη Ρωσική Ολυμπιακή Ομάδα στους ακόλουθους αγώνες:

Η Τσεμπουράσκα έγινε επίσης γνωστή σε ορισμένες χώρες εκτός της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (και του Σοβιετικού Μπλοκ). Έγινε πολύ δημοφιλής στην Ιαπωνία αφού μια σειρά ταινιών κινουμένων σχεδίων για αυτόν προβλήθηκε σε 15 κινηματογράφους σε όλη την Ιαπωνία και την παρακολούθησαν περίπου 700.000 άτομα από το καλοκαίρι του 2001 έως την άνοιξη του 2002. Το 2008, οι ταινίες με τη Τσεμπουράσκα διατέθηκαν στους ιαπωνικούς κινηματογράφους για προβολή[14] την ίδια ημερομηνία με την κυκλοφορία του Πόνιο του Χαγιάο Μιγιαζάκι στους κινηματογράφους.[15] Στην αρμενική επανάσταση του 2018 ο Τσεμπουράσκα χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα σαν σύμβολο με σκοπό την διακωμώδηση του Σερζ Σαργκσιάν από τους διαδηλωτές επειδή υπάρχει μια κάποια ομοιότητα στην εμφάνιση τους.[16][17]

"Ντρούτεν και Γκένα" (Σουηδία)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη δεκαετία του 1970 κυκλοφόρησε στη Σουηδία μια σειρά από παιδικές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, δίσκοι και περιοδικά με τους χαρακτήρες Ντρούτεν και τον κροκόδειλο Γκένα. Αυτοί οι δύο χαρακτήρες βασίστηκαν σε κούκλες με τον Γκένα και τη Τσεμπουράσκα που αγόρασαν οι δημιουργοί τις σειράς (Ανιέτα Μπούλμε Μπέριεφουρς και Στεν Κάρλμπεργκ), επομένως έχουν μια ομοιότητα με τους σοβιετικούς χαρακτήρες. Η λέξη "drutten" αναφέρεται σε κάποιον που πέφτει κάτω στα σουηδικά, οπότε έχει παρόμοια σημασία με την ρωσική λέξη που είναι η ετυμολογία του ονόματος του χαρακτήρα.

Εκεί όμως τελειώνει η ομοιότητα. Οι δύο χαρακτήρες τραγουδούσαν και πρωταγωνιστούσαν σε διαφορετικές ιστορίες από αυτές στα παιδικά της ΕΣΣΔ, ζούσαν σε ένα ράφι και όχι σε μια πόλη. Επίσης στη Σουηδία δεν παράγονταν κινούμενα σχέδια, αλλά ήταν πρωταγωνιστές ενός τηλεοπτικού κουκλοθέατρου. Μόνο περιστασιακά η σουηδική δημόσια τηλεόραση μετέδιδε το σοβιετικό πρωτότυπο, μεταγλωττισμένο στα σουηδικά. Έτσι, ενώ πολλοί Σουηδοί μπορεί να αναγνωρίζουν οπτικά την Τσεμπουράσκα, αλλά τους ξέρουν με ονόματα και χαρακτηριστικά διαφορετικά από τους ρώσικους.

Στη Σουηδία ο Ντρούτεν και ο Γκένα προβλήθηκαν για αρκετά χρόνια. Το πρώτο επεισόδιο από τα περίπου 600 με 700 έκανε πρεμιέρα το 1973[18] και το τελευταίο προβλήθηκε το 1988[19], σε παραγωγή της κρατικής τηλεόρασης.

Συλλεκτικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα λούτρινα αντικείμενα με τη Τσεμπουράσκα και άλλα συλλεκτικά αντικείμενα παράγονται στη Ρωσία, την Ιαπωνία και την Κίνα.

Ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιβάν Μαξίμωφ είχε πει σε μια συνέντευξη του 2004 ότι το Pilot Studio σχεδίαζε να κάνει μια ταινία μεγάλου μήκους με θέμα τη Τσεμπουράσκα, ότι το σενάριο της ταινίας είχε γραφτεί και πιθανώς κάποια πλάνα είχαν ήδη γυριστεί, αλλά ότι το εγχείρημα είχε κολλήσει καθώς δεν υπήρχαν τα χρήματα. Η δημοτικότητα του Τσεμπουράσκα στην Ιαπωνία είναι τέτοια που στις 4 Απριλίου 2006, το κανάλι TV Tokyo ανακοίνωσε ότι[20] σε συνεργασία με την Frontier Works απέκτησε τα δικαιώματα για να φτιάξει μια ταινία μεγάλου μήκους με τη Τσεμπουράσκα. Δεν είναι σαφές εάν το σχέδιο του ιαπωνικού καναλιού ήταν η εξαγορά του παγωμένου σχεδίου του Pilot Studio που αναφέρθηκε παραπάνω. Ανακοινώθηκε ότι η ταινία, όπως και οι σοβιετικές ταινίες μικρού μήκους, θα γυριστεί ταυτόχρονα στα ρωσικά και τα αγγλικά, και ότι όπως και στο σχέδιο της Pilot Studio, θα είναι κινούμενο σχέδιο με μαριονέτες, αλλά γυρισμένο με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας καρέ-καρέ και γραφικά υπολογιστή.

Τον Μάρτιο του 2009 ανακοινώθηκε ότι το νέο κινούμενο σχέδιο με τη Τσεμπουράσκα θα είναι το παιδικό πρόγραμμα Cheburashka arere? σε 26 τρίλεπτα επεισόδια. Το πρώτο προβλήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2009.

Η νέα ταινία, με τίτλο Τσεμπουράσκα[21] παρήχθη από την Ffango Entertoyment[22] της Νότιας Κορέας και την Frontier Works της Ιαπωνίας. Σκηνοθέτης ήταν ο Μακότο Νακαμούρα σε σενάριο των Μιχαήλ Αλντάσιν και Μιτσίρου Σιμάντα. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 8 Δεκεμβρίου 2010 στην Ιαπωνία. Το θεματικό τραγούδι της ταινίας τιτλοφορείται "Orange", σε ερμηνεία Καέλα Κιμούρα.

Το ιαπωνικό ριμέικ της Τσεμπουράσκας, δηλαδή η παραπάνω ταινία, κυκλοφόρησε στη Ρωσία στις 15 Ιουνίου 2014.

Τον Σεπτέμβριο του 2021, ανακοινώθηκε ότι θα κυκλοφορούσε μια ταινία μεγάλου μήκους με τη Τσεμπουράσκα. Τα γυρίσματα έγιναν στο Σότσι, τη Μόσχα, το Κισλαβόντσκ και το Πιατιγκόρσκ. Ο Ντμίτρι Ντιατσένκο ήταν ο σκηνοθέτης. Η ταινία ήταν συμπαραγωγή της "Σέντραλ Πάρτνερσιπ" και της Yellow, Black and White. Η ταινία κυκλοφόρησε την 1η Ιανουαρίου 2023.[23] Η ταινία είναι η ταινία με τις περισσότερες εισπράξεις στη Ρωσία. Η Όλγα Κούζμινα υποδύθηκε την Τσεμπουράσκα, και ο Σεργκέι Γκαρμάς τον κηπουρό Γκένα, την κινηματογραφική μεταφορά του κροκόδειλου Γκένα.[24]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Krasnov, Oleg (13 Φεβρουαρίου 2016). «Cheburashka: 10 fun facts about Russia's iconic furry character». Russia Beyond (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2023. 
  2. "Список фильмов Αρχειοθετήθηκε 2011-10-08 στο Wayback Machine." (in Russian). Official E. Uspensky website. Retrieved 2009-12-11.
  3. MacFadyen, David (2005). "Filmography – Krokodil Gena (1969)". Yellow Crocodiles and Blue Oranges: Russian Animated Film since World War Two. Montreal: McGill-Queen's University Press. p. 236. (ISBN 0-7735-2871-7)
  4. Soundtrack composer for legendary Soviet cartoon dies aged 92 TASS, December 26
  5. Palumbo, Jacqui (24 Σεπτεμβρίου 2018). «How Cheburashka, the 'Soviet Mickey Mouse,' achieved international fame». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023. 
  6. Balina, Marina, επιμ. (2013). Russian Children's Literature and Culture. Taylor & Francis. σελ. 166. ISBN 9781135865573. 
  7. Dixon, Robyn (May 29, 2020). «Cheburashka was the beloved misfit of Soviet animation. It's now a missing treasure for Russia.». The Washington Post (Moscow). https://www.washingtonpost.com/world/europe/cheburashka-was-the-beloved-misfit-of-soviet-animation-its-now-a-missing-treasure-for-russia/2020/05/28/bc97283a-99cd-11ea-ad79-eef7cd734641_story.html. Ανακτήθηκε στις April 4, 2021. 
  8. 8,0 8,1 Ντίξον, Ρόμπυν (29 Μαΐου 2020). «Cheburashka was the beloved misfit of Soviet animation. It's now a missing treasure for Russia». Washington Post. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2023. 
  9. Sheveleva, Aleksandra (December 13, 2006). "Чебурашку разбирают в суде" (in Russian). BBC News Online. Retrieved 2009-12-11.
  10. Anufrieva, Anna (March 13, 2007). (στα ru)Delovoy Peterburg. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις March 22, 2007. https://web.archive.org/web/20070322054002/http://www.dp.ru/msk/news/money/2007/03/13/208133/. 
  11. «Ο συγγραφέας που μεγάλωσε γενιές Σοβιετικών». Η Εφημερίδα των Συντακτών. 17 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023. 
  12. «Discover firepower Russian Cheburashka thermobaric rocket launcher striking Ukrainian forces | Ukraine - Russia conflict war 2022 | analysis focus army defence military industry army». www.armyrecognition.com. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023. 
  13. «Why Did The Japanese Love Cheburashka | Mysterious 2023». Culture Oeuvre (στα Αγγλικά). 2023. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023. 
  14. «映画『チェブラーシカ』全四話完全版公式サイト». www.ghibli-museum.jp. 
  15. Takai, Shinichi. «崖の上のポニョ – スタジオジブリ|STUDIO GHIBLI». www.ghibli.jp. 
  16. «Cheburashka». The Armenian Weekly (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2023. 
  17. «Protests In Yerevan: The Face Of Change». hromadske.ua (στα Αγγλικά). 20 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2023. 
  18. «Drutten och Jena (Volume)». Comic Vine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2023. 
  19. «Aftonbladet puls: Vart tog ni vägen - Drutten och Jena?». wwwc.aftonbladet.se. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2023. 
  20. Ozler, Levent (12 Απριλίου 2006). «Cheburash : Animation Phenomenon Goes to TV Tokyo Broadband». Dexigner. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2016. 
  21. "Russia's Cheburashka Character Gets Japanese TV Anime". Anime News Network. September 3, 2009. Retrieved 2009-12-11.
  22. «The future looks bright for companies that moved into the Gyeonggi Digital Content Agency». Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2017. 
  23. «Съемки полнометражного фильма о Чебурашке стартовали в Сочи» ["Filming for the full-length film 'Cheburashka' started in Sochi]. TASS (στα Russian). Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  24. Al'perina, Susanna. «Чебурашку в полнометражном фильме озвучит Ольга Кузьмина» ["Olga Kuzmina will voice Cheburashka in the full-length film]. Rossiyskaya Gazeta (στα Russian). Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Cheburashka στο Wikimedia Commons