Το κελί της προδοσίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το κελί της προδοσίας
(Le Trou)
ΣκηνοθεσίαΖακ Μπεκέρ[1][2]
ΠαραγωγήΣερζ Σιλμπερμάν
ΣενάριοΖοζέ Ζιοβανί, Ζακ Μπεκέρ και Jean Aurel
ΠρωταγωνιστέςΜισέλ Κονσταντέν[2][3], Φίλιπ Λερόι[2][3], Κατρίν Σπάακ[3], Jean Keraudy[2][3], André Bervil[3], Ντομινίκ Ζαρντί[3], Gérard Hernandez[3], Ζαν Μπεκέρ[3], Jean Luisi[3], Jean Minisini[3], Lucien Camiret[3], Μαρκ Μισέλ[3], Marcel Rouzé[3], Πολ Παβέλ[3], Paul Préboist[3], Philippe Dumat[3], Raymond Bour[3] και Raymond Meunier[2][3]
ΜουσικήPhilippe Arthuys
ΦωτογραφίαGhislain Cloquet
Εταιρεία παραγωγήςTitanus
ΔιανομήTitanus και Netflix
Πρώτη προβολή1960, 18  Μαρτίου 1960 (Γαλλία)[4], 1  Απριλίου 1960 (Ιταλία)[4] και 14  Φεβρουαρίου 1997 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[4]
Διάρκεια132 λεπτά
ΠροέλευσηΓαλλία και Ιταλία
ΓλώσσαΓαλλικά

Το κελί της προδοσίας (Πρωτότυπος τίτλος: Le Trou) είναι γαλλική αστυνομική ταινία του 1960 σε σκηνοθεσία Ζακ Μπεκέρ. Είναι μια προσαρμογή του βιβλίου The Break του Ζοζέ Ζιοβανί που εκδόθηκε το 1957.

Η ταινία βασίζεται σε ένα αληθινό γεγονός που αφορά πέντε κρατούμενους στη φυλακή Λα Σαντέ στη Γαλλία το 1947. Ο Μπεκέρ, ο οποίος πέθανε λίγες εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων, επέλεξε ως επί το πλείστον ερασιτέχνες ηθοποιούς για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, συμπεριλαμβανομένου ενός άνδρα (Ζαν Κεραντύ) που πραγματικά συμμετείχε στην απόπειρα απόδρασης του 1947, και ο οποίος παρουσιάζει την ταινία. [5] Συμμετείχε στο Φεστιβάλ Καννών το 1960 . [6]

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκασπάρ, ένας πολύ ευγενικός κρατούμενος, μεταφέρεται σε ένα κελί (τετράγωνο 11, κελί 6) που έχει σχεδιαστεί και περιέχει τέσσερις κρατούμενους λόγω εργασιών επισκευής στο κελί του. Οι συγκρατούμενοι του συνεχίζουν να φτιάχνουν χαρτόκουτα.

Ο Γκασπάρ λαμβάνει ένα δέμα φαγητού από την ερωμένη του και πρέπει να παρακολουθεί ενώ ο φύλακας ψιλοκόβει τα λουκάνικα και βγάζει τις μαρμελάδες, ψάχνοντας για κρυμμένα εργαλεία.

Οι τέσσερις υπάρχοντες κρατούμενοι αναμένουν μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης, που κυμαίνονται από 10 χρόνια έως πιθανή εκτέλεση με γκιλοτίνα, και έχουν ένα προϋπάρχον σχέδιο απόδρασης. Ο ίδιος ο Γκασπάρ κατηγορείται για την απόπειρα δολοφονίας της συζύγου του και αντιμετωπίζει πιθανή ποινή 20ετούς κάθειρξης.

Ο Γκασπάρ μοιράζεται το δέμα με το φαγητό του στους τέσσερις και κερδίζει την εμπιστοσύνη τους αρκετά ώστε να αποκαλύψουν το σχέδιο διαφυγής τους, το οποίο είναι να σκάψουν μια τρύπα στο πάτωμα για να φτάσουν στα υπόγεια περάσματα. Στη συνέχεια, το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας επικεντρώνεται στη σταδιακή τους πρόοδο, που έχει ως αποτέλεσμα δύο άνδρες να φτάνουν σε ένα εξωτερικό φρεάτιο στο δημόσιο δρόμο έξω από τους τοίχους της φυλακής. Ωστόσο, οι δυο τους δεν ξεφεύγουν, και αντ' αυτού επιστρέφουν στο κελί για να οργανώσουν τον χρόνο της ομαδικής απόδρασης. Ο Τζέο αποφασίζει να μην συμμετάσχει.

Όμως, τη στιγμή που είναι έτοιμοι να αποδράσουν, ο Γκασπάρ καλείται σε συνάντηση με τον διευθυντή της φυλακής, ο οποίος του αναφέρει ότι η γυναίκα του έχει αποσύρει τις κατηγορίες και ότι θα αποφυλακιστεί σύντομα. Επιστρέφοντας στο κελί, ο Γκασπάρ πρέπει να διαλύσει τις υποψίες των συγκρατουμένων του ότι τους είχε προδόσει. Ωστόσο, τις τελευταίες στιγμές πριν οι τέσσερις ετοιμαστούν να φύγουν από το τούνελ, μια ομάδα φρουρών εμφανίζεται έξω και συνειδητοποιούν ότι έχουν προδοθεί. Ακολουθεί συμπλοκή στο κελί και οι φρουροί επεμβαίνουν.

Καθώς ο Γκασπάρ επιστρέφεται στο αρχικό του κελί, οι τέσσερις αρχικοί έχουν γδυθεί με τα εσώρουχά τους (πριν πάνε στην απομόνωση). Αλλά και ο Γκασπάρ έχει εξαπατηθεί, καθώς ο διευθυντής έχει τη φήμη ότι ανταλλάσσει πληροφορίες με υποτιθέμενες φήμες απελευθέρωσης. Είτε η σύζυγός του έχει αποσύρει είτε όχι τις κατηγορίες, το κράτος εξακολουθεί να επιθυμεί να ασκήσει δίωξη.

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μισέλ Κονσταντέν ως Τζέο Κασίν
  • Μαρκ Μισέλ ως Κλοντ Γκασπάρ
  • Ζαν Κεραντύ ως Ρολάντ Νταρμπάντ
  • Φιλίπ Λερόι ως Μανού Μπορέλι
  • Ρέιμοντ Μενιέρ ως Βοσλίν
  • Ζαν Πολ Κογκελίν ως Γκρίνβαλ
  • Αντρέ Μπερβίλ ως σκηνοθέτης
  • Έντι Ρασίμι ως Μπουμπουλέ
  • Ζεράρ Ερνάντεζ ως κρατούμενος
  • Ντομινίκ Ζαρντί ως κρατούμενος
  • Πολ Πρεμπόστ ως δεσμοφύλακας
  • Κατρίν Σπάακ ως Νικόλ (χωρίς πιστοποίηση)

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με το υλικό του Τύπου του 1964 που περιλαμβάνονται στο DVD της Criterion Collection, ο Ζακ Μπεκέρ διάβασε για πρώτη φορά την απόπειρα απόδρασης από τη φυλακή Λα Σαντέ το 1947 σε μια εφημερίδα. Χρόνια αργότερα, ανακάλυψε ότι ο Ζοζέ Ζιοβανί είχε φανταστεί την ίδια απόπειρα απόδρασης στο μυθιστόρημά του The Break το 1957. Ο Μπεκέρ επικοινώνησε με τον εκδότη του Ζιοβανί, Γκαλιμάρ, και ο Μπεκέρ και ο Ζιοβανί συνεργάστηκαν στο σενάριο της ταινίας.

Κατά τη διάρκεια της παραγωγής, ο Μπεκέρ προσέλαβε τρεις από τους κρατούμενους της απόδρασης ως τεχνικούς συμβούλους. Ένας από τους συμβούλους, ο Ρολάντ Μπαρμπάτ (χρησιμοποιώντας το καλλιτεχνικό όνομα Ζαν Κεραντύ), εμφανίζεται στην ταινία ως ο χαρακτήρας Ρολάντ Νταρμπάτ, ο οποίος σχεδιάζει τη σήραγγα διαφυγής και αυτοσχεδιάζει όλα τα εργαλεία που χρησιμοποιούν. [7]

Ο Μπαρμπάτ εμφανίζεται επίσης στην αρχή της ταινίας ως ο ίδιος, δουλεύοντας σε ένα Citroën 2CV . (Ο Μπαρμπάτ έγινε μηχανικός μετά τη φυλακή). Δηλώνει απευθείας στην κάμερα ότι πρόκειται να δούμε την αληθινή του ιστορία.

Στυλ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η σκηνή όπου τρεις διαφορετικοί χαρακτήρες διαπερνούν εναλλάξ το τσιμεντένιο πάτωμα του κελιού τους κινηματογραφείται σε ένα πλάνο, διάρκειας σχεδόν τεσσάρων λεπτών.
  • Δεν υπάρχει μουσική παρτιτούρα εκτός από τους τίτλους τέλους.
  • Η ταινία δεν έχει τίτλους έναρξης.

Κυκλοφορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ελλάδα η ταινία κυκλοφόρησε στις 24 Φεβρουαρίου 1963 στις κινηματογραφικές αίθουσες Άστυ και Πτι Παλαί στην Αθήνα.[8]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία έχει βαθμολογία στο Rotten Tomatoes 94% με βάση 17 κριτικές, με μέσο όρο βαθμολογίας 8,59/10.

Ο Ντέιβ Κερ, γράφοντας για το Chicago Reader, το χαιρέτισε ως «την τελευταία μεγάλη άνθηση του γαλλικού κλασικισμού. Η «παράδοση της ποιότητας» εδώ βγαίνει με ένα αριστούργημα». [9] Ο Μπόσλει Κράουδερ των New York Times σημείωσε ότι οι ερασιτέχνες ηθοποιοί παίζουν τους ρόλους τους με τόσο απλή, φυσική δύναμη που γίνονται όχι μόνο τολμηροί τυχοδιώκτες αλλά και βαθύτατα αξιόλογοι φίλοι. [10] Εφόσον οι άντρες βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα, έγραψε ο Κένεθ Τουράν, έχουν σχεδιάσει να δραπετεύσουν, και αυτά τα σχέδια έχουν τροφοδοτήσει τις ταινίες από τη φυλακή χωρίς τέλος. Αλλά ακόμη και σε αυτή τη μεγάλη ομάδα, το «Το κελί της προδοσίας» ξεχωρίζει [11]

Ενώ επαίνεσε την ταινία κατά τα άλλα, ο Ρίτσαρντ Μπρόντι του The New Yorker έγραψε ότι η βαθιά συμπονετική, φανατικά συγκεκριμένη άποψη του Μπεκέρ για τους πρωταγωνιστές του αφήνει έξω κάποια στοιχεία. Ο Τζιοβάνι δεν ήταν κοινός εγκληματίας—υπήρξε συνεργάτης των Ναζί, εκβίαζε, βασάνιζε και δολοφόνησε Εβραίους κατά τη διάρκεια, ακόμη και μετά, την κατοχή. Η γοητεία του υπόκοσμου της Γαλλίας δεν εξαρτιόταν μόνο από τον κώδικα σιωπής των εγκληματιών, αλλά από τον κώδικα σιωπής του Μπεκέρ και ολόκληρης της Γαλλίας.[12]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. www.imdb.com/title/tt0054407/. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=1101.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 www.imdb.com/title/tt0054407/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0054407/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουνίου 2022.
  5. Darragh O’Donoghue "Le Trou", senses of cinema website.
  6. «Festival de Cannes: The Hole». festival-cannes.com. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2009. 
  7. Le Trou. The Criterion Collection, 2001. (ISBN 0-78002-402-8).
  8. «Η ζωή της πόλεως» (PDF). Ψηφιακό Αρχείο Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου - Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Εφημερίδα Ελευθερία. 24 Φεβρουαρίου 1963. σελ. 2η. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2023. 
  9. «Film». Chicago Reader (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020. 
  10. Crowther, Bosley (1964-05-27). «Screen: Tension-Filled Prison Drama:French 'Night Watch' at Carnegie Hall Cinema Oft-Done Escape Plot Is Marked by Originality (Published 1964)» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1964/05/27/archives/screen-tensionfilled-prison-dramafrench-night-watch-at-carnegie.html. Ανακτήθηκε στις 2020-12-08. 
  11. «Review: A prison-break classic is beautifully restored in Jacques Becker's 'Le Trou'». Los Angeles Times (στα Αγγλικά). 31 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020. 
  12. «The Hole Le Trou». The New Yorker (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]