Τοπογραφία προϊόντων ημιαγωγών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα προϊόντα ημιαγωγών διαδραματίζουν έναν σημαντικότατο ρόλο σε πολλές βιομηχανίες, ενώ οι λειτουργίες των προϊόντων ημιαγωγών εξαρτώνται κατά μεγάλο μέρος από τις τοπογραφίες των προϊόντων αυτών. Κατά συνέπεια, η τεχνολογία ημιαγωγών μπορεί να θεωρηθεί ως θεμελιώδους σημασίας για τη βιομηχανική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητο να υπάρχει νομική προστασία για την καταχώρηση της τοπογραφίας και απόδοση και εξασφάλιση δικαιωμάτων για αυτή και το δημιουργό της.

Εισαγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το παρόν άρθρο ασχολείται με τα πνευματικά δικαιώματα που ισχύουν για μια μορφή βιομηχανικής ιδιοκτησίας την τοπογραφία προϊόντων ημιαγωγών. Αρχικά πρέπει να γίνει μια επεξήγηση των όρων «ημιαγωγός», «προϊόν ημιαγωγού» και «τοπογραφία προϊόντος ημιαγωγών».

Ως ημιαγωγός θεωρείται οποιαδήποτε από τις διάφορες στερεές κρυστάλλινες ουσίες, όπως το γερμάνιο ή το πυρίτιο, που έχει ηλεκτρική αγωγιμότητα μεγαλύτερη από τους μονωτές αλλά μικρότερη από τους καλούς αγωγούς, και χρησιμοποιείται κυρίως ως υλικό βάσεων για τα τσιπ υπολογιστών και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές.

Ως προϊόν ημιαγωγών νοείται (άρθρο 2 παρ.α π.δ.45/1991) η τελική ή ενδιάμεση μορφή κάθε προϊόντος το οποίο: - αποτελείται από στρώμα υλικού που περιλαμβάνει ένα στρώμα ημιαγωγού υλικού, - έχει ένα ή περισσότερα στρώματα αποτελούμενα από αγωγό, μονωτικό ή ημιαγωγό υλικό, και διευθετημένα σύμφωνα με προκαθορισμένη τρισδιάστατη διάταξη, και - προορισμό έχει να εκτελεί ηλεκτρονικές λειτουργίες είτε αποκλειστικά είτε μαζί με άλλες λειτουργίες.

Ως τοπογραφία ενός προϊόντος ημιαγωγών νοείται μια σειρά συναφών εικόνων, όποιος και αν είναι ο τρόπος με τον οποίο είναι καθορισμένες ή κωδικοποιημένες, που αναπαριστούν την τρισδιάστατη διάταξη των στρωμάτων από τα οποία αποτελείται ένα προϊόν ημιαγωγών, στην οποία κάθε εικόνα περιλαμβάνει τη διάταξη ή τμήμα της διάταξης μιας επιφάνειας του προϊόντος ημιαγωγών σε οποιοδήποτε στάδιο παραγωγής του.

Σχετική Νομοθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας προστατεύουν τις τοπογραφίες προϊόντων ημιαγωγών με τη θέσπιση νομοθετικών διατάξεων που παρέχουν δικαιώματα αποκλειστικότητας. Το νομοθετικό πλαίσιο της προστασίας των τοπογραφιών προϊόντων ημιαγωγών στην Ελλάδα ρυθμίζεται με τα προεδρικά διατάγματα 45/1991, όπως τροποποιήθηκε από το π. δ. 415/1995, και το οποίο είναι σύμφωνο με την Οδηγία του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 87/54/ΕΟΚ της 16ης Δεκεμβρίου 1986.

Όροι για την απόκτηση Προστασίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι τοπογραφίες προϊόντων ημιαγωγών προστατεύονται μόνον - Εφόσον αποτελούν προϊόν της διανοητικής προσπάθειας του δημιουργού τους (το πιστό αντίγραφο τοπογραφίας δεν αποτελεί προϊόν διανοητικής προσπάθειας) και δεν αποτελούν κοινοτοπία στη βιομηχανία ημιαγωγών. - Όταν οι τοπογραφίες προϊόντων ημιαγωγών αποτελούνται από στοιχεία τα οποία είναι κοινότυπα στη βιομηχανία ημιαγωγών, προστατεύονται μόνον εφόσον ο συνδυασμός των στοιχείων αυτών, στο σύνολο του, πληροί τις ανωτέρω προϋποθέσεις. Η προστασία μιας τοπογραφίας δεν επεκτείνεται στις αρχές, τις διαδικασίες, τα συστήματα, την τεχνική ή τις κωδικοποιημένες πληροφορίες, που είναι ενσωματωμένες στην τοπογραφία αυτή.

Δικαιούχοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικά, δικαίωμα προστασίας τοπογραφίας έχει ο δημιουργός ή ο δικαιούχος και οι καθολικοί ή ειδικοί διάδοχοί του. Αναλυτικότερα, όμως, διαχωρίζονται οι παρακάτω περιπτώσεις παροχής δικαιώματος προστασίας:

1. Όταν οι τοπογραφίες δημιουργούνται κατά τη διάρκεια σχέσης εργασίας του δημιουργού το δικαίωμα προστασίας παρέχεται στον εργοδότη του δημιουργού, εφόσον δεν υπάρχει αντίθετη συμβατική ρύθμιση μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη. 2. Όταν οι τοπογραφίες δημιουργούνται βάσει σύμβασης εκτός από σύμβαση εργασίας, το δικαίωμα προστασίας παρέχεται στον συμβαλλόμενο που έχει παραγγείλει την τοπογραφία, εφόσον δεν υπάρχει αντίθετη συμβατική ρύθμιση μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη.

Σε κάθε περίπτωση, το όνομα του δημιουργού αναφέρεται στο πιστοποιητικό καταχώρησης και δικαιούται να απαιτήσει από τον αιτούντα προστασία ή τον κάτοχο του πιστοποιητικού την αναγνώρισή του ως δημιουργού.

3. Σε φυσικά πρόσωπα ή σε εταιρείες και άλλα νομικά πρόσωπα που: i. εκμεταλλεύονται εμπορικά για πρώτη φορά σε κράτος μέλος μια τοπογραφία που δεν έχει γίνει ακόμα αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης πουθενά στον κόσμο, και ii. έλαβαν αποκλειστική άδεια εμπορικής εκμετάλλευσης της τοπογραφίας για όλη την Κοινότητα, από το πρόσωπο που έχει το δικαίωμα να διαθέτει την τοπογραφία.

Πρέπει να επισημανθεί ότι για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις το δικαίωμα προστασίας παρέχεται μόνο: στα φυσικά πρόσωπα που είναι υπήκοοι κράτους μέλους ή έχουν τη συνήθη διαμονή τους στο έδαφος κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και στις εταιρείες και άλλα νομικά πρόσωπα με πραγματική βιομηχανική ή εμπορική εγκατάσταση στο έδαφος κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Καταχώρηση Τοπογραφίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για την καταχώρηση της τοπογραφίας και απόδοση των δικαιωμάτων προστασίας ο δικαιούχος απαιτείται να καταθέσει αίτηση στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ). Εφόσον η αίτηση πληροί όλους τους απαιτούμενους όρους γίνεται δεκτή για κατάθεση, θεωρείται κανονική, απονέμεται ημερομηνία κατάθεσης, εγγράφεται στο Βιβλίο Εκθέσεων και ο ΟΒΙ χορηγεί πιστοποιητικό καταχώρισης τοπογραφίας προϊόντος ημιαγωγών. Τέλος, τα στοιχεία της αίτησης δημοσιεύονται στο Ειδικό Δελτίο Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.

Η αίτηση απαιτείται να περιλαμβάνει: - περιγραφή που προσδιορίζει την τοπογραφία, - το πλήρες όνομα ή την επωνυμία, την εθνικότητα, την κατοικία ή την έδρα και τη διεύθυνση του καταθέτη, - δήλωση σχετικά με την ημερομηνία της πρώτης μη εμπιστευτικής εμπορικής εκμετάλλευσης της τοπογραφίας. Εάν η ημερομηνία αυτή είναι προγενέστερη της ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης καταχώρισης απαιτούνται αποδεικτικά στοιχεία ότι δεν ξεπερνά τα 2 χρόνια, διαφορετικά η αίτηση θα θεωρείται εκπρόθεσμη, δεν χορηγείται ημερομηνία κατάθεσης από τον ΟΒΙ και τα όποια δικαιώματα αποκλειστικότητας δεν γεννώνται και - αίτημα καταχώρισης της τοπογραφίας. Οποιαδήποτε συμπληρωματικά στοιχεία προκύψουν οφείλεται να υποβληθούν στον ΟΒΙ εντός τεσσάρων μηνών από την κανονική κατάθεση, διαφορετικά η αίτηση θα θεωρηθεί μη κατατεθείσα.

Επίσης, εάν κατά την κατάθεση της αίτησης ο καταθέτης δηλώσει ότι πρόκειται για εμπορικό απόρρητο ο ΟΒΙ απονέμει το χαρακτηρισμό «ΑΠΟΡΡΗΤΟ» και τη σφραγίζει σε ειδικό φάκελο. Έτσι δεν γνωστοποιούνται ούτε γίνονται προσιτά στο κοινό, ενώ άρση του απόρρητου γίνεται μόνο κατόπιν δικαστικής απόφασης και μόνο σε πρόσωπα που συμμετείχαν στη διαφορά περί την ισχύ ή την παραβίαση των δικαιωμάτων αποκλειστικότητας.

Περιεχόμενο Δικαιωμάτων Προστασίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την κανονική καταχώρηση και απόδοση ημερομηνίας κατάθεσης γεννώνται αμέσως τα δικαιώματα προστασίας για την τοπογραφία προϊόντος ημιαγωγών. Τα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνουν:

1. Αποκλειστικό δικαίωμα παροχής άδειας προς διεξαγωγή και το δικαίωμα απαγόρευσης οποιασδήποτε από τις παρακάτω ενέργειες: α) Αναπαραγωγή τοπογραφικών προστατευμένων σύμφωνα με το άρθρο 3 του προεδρικού διατάγματος. β) Εμπορική εκμετάλλευση ή εισαγωγή προς το σκοπό αυτό μίας τοπογραφίας ή ενός προϊόντος ημιαγωγών που κατασκευάζεται με τη χρησιμοποίηση της προστατευμένης τοπογραφίας.

2. Δεν απαγορεύεται για το δημιουργό της προστατευμένης τοπογραφίας α) η ιδιωτική αναπαραγωγή ή χρήση της τοπογραφίας για μη εμπορικούς σκοπούς και β) η αναπαραγωγή με σκοπό την ανάλυση, την αξιολόγηση ή τη διδασκαλία των αρχών, των διαδικασιών, των συστημάτων ή των τεχνικών που είναι ενσωματωμένες στις τοπογραφίες, ή των ίδιων των τοπογραφιών.

3. Τα δικαιώματα αποκλειστικότητας που απορρέουν από τη προστατευμένη τοπογραφία δεν επεκτείνονται στη περίπτωση νεοσύστατης τοπογραφίας η οποία προέκυψε μετά από ανάλυση και αξιολόγηση άλλης τοπογραφίας που οποία πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 3 του προεδρικού διατάγματος.

4. Δεν εμποδίζεται και δικαιούται να συνεχιστεί η εμπορική εκμετάλλευση προϊόντος ημιαγωγού από πρόσωπο το οποίο, όταν περιήλθε στην κατοχή του το προϊόν αυτό, δεν γνώριζε ή δεν είχε βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι το προϊόν ή η τοπογραφία προστατεύονται με δικαίωμα αποκλειστικότητας που έχει παραχωρηθεί από το προεδρικό διάταγμα.

5. Το αποκλειστικό δικαίωμα έγκρισης ή απαγόρευσης των ενεργειών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο (β), δεν ισχύει και δεν εφαρμόζεται για καμιά τέτοια ενέργεια, όταν αυτή πραγματοποιείται μετά τη διάθεση της τοπογραφίας ή του προϊόντος ημιαγωγών στην αγορά ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας από πρόσωπο που δικαιούται να εγκρίνει την εμπορία του ή με τη συγκατάθεσή του.

Ωστόσο, εξασφαλίζεται από τα κράτη μέλη ότι, μετά από σχετική αίτηση του κατόχου του δικαιώματος, ένα δικαστήριο (αρμόδιο δικαστήριο εκδίκασης της αίτησης σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα είναι το πολυμελές πρωτοδικείο της κατοικίας του αιτούντος) μπορεί, βάσει των διατάξεων του εφαρμοστέου εθνικού δικαίου, να επιδικάσει εύλογη αποζημίωση για ενέργειες που έγιναν αφότου το εν λόγω πρόσωπο έλαβε γνώση ή έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι το προϊόν ημιαγωγών προστατεύεται κατ' αυτόν τον τρόπο.

Έναρξη και Λήξη δικαιωμάτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τα ελληνικό προεδρικό διάταγμα και με την Οδηγία του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 87/54/ΕΟΚ, τα δικαιώματα αποκλειστικότητας γεννώνται: - από την ημέρα νομότυπης κατάθεσης στον ΟΒΙ της αίτησης για καταχώριση της τοπογραφίας. - από την ημερομηνία της πρώτης εμπορικής εκμετάλλευσης οπουδήποτε στον κόσμο, για την περίπτωση που η ημερομηνία της πρώτης εμπορικής εκμετάλλευσης της τοπογραφίας προηγείται της ημερομηνίας κανονικής κατάθεσης. - κατά τον πρώτο καθορισμό ή κωδικοποίηση της τοπογραφίας.

ενώ παύουν να υφίστανται: - 10 έτη μετά τη λήξη του ημερολογιακού έτους της πρώτης εμπορικής εκμετάλλευσης της τοπογραφίας οπουδήποτε στον κόσμο ή, - όταν η καταχώρηση αποτελεί προϋπόθεση της γένεσης ή διατήρησης των δικαιωμάτων αποκλειστικότητας, 10 έτη μετά την πρώτη από τις εξής ημερομηνίες: - α) το τέλος του ημερολογιακού έτους της πρώτης εμπορικής εκμετάλλευσης της τοπογραφίας οπουδήποτε στον κόσμο, ή - β) το τέλος του ημερολογιακού έτους κατά το οποίο υπεβλήθη νομοτύπως η αίτηση καταχώρησης στον ΟΒΙ. - Τα δικαιώματα αποκλειστικότητας που γεννώνται, σύμφωνα με τους παραπάνω λόγους, παύουν να ισχύουν, εάν δεν γίνει εμπορική εκμετάλλευση της τοπογραφίας, οπουδήποτε στον κόσμο, εντός 15 ετών από την ημερομηνία του πρώτου καθορισμού ή κωδικοποίησης, και δεν γεννώνται νέα δικαιώματα αποκλειστικότητας εάν, εντός αυτής περιόδου, δεν έχει υποβληθεί νομοτύπως αίτηση καταχώρησης στα κράτη μέλη στα οποία η καταχώρηση αποτελεί προϋπόθεση για τη γένεση ή την περαιτέρω ισχύ των δικαιωμάτων αποκλειστικότητας.

Ακύρωση Δικαιώματος Προστασίας Τοπογραφίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για να γίνει ακύρωση του δικαιώματος προστασίας τοπογραφίας πρέπει να υπάρχει δικαστική απόφαση, η οποία εκδίδεται στη περίπτωση που ο κάτοχος του πιστοποιητικού προστατευμένης τοπογραφίας δεν είναι ο δημιουργός ή ο δικαιούχος της και στις περιπτώσεις που η τοπογραφία ή η αίτηση κατάθεσής της δεν τηρούν τους απαιτούμενους όρους και διαδικασίες για να θεωρούνται έγκυρες, όπως αυτές ορίζονται για την Ελλάδα με το προεδρικό διάταγμα 45/1991.

Ορισμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

"Εμπορική εκμετάλλευση" θεωρείται η πώληση, η μίσθωση, η χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) ή οποιαδήποτε άλλη μέθοδος εμπορικής διάθεσης ή προσφορά για τους σκοπούς αυτούς. Η παραπάνω εμπορική εκμετάλλευση δεν περιλαμβάνει την εκμετάλλευση υπό συνθήκες εμπιστευτικότητας εφόσον το προϊόν δεν διατίθεται περαιτέρω σε τρίτους, εκτός αν η εκμετάλλευση μιας τοπογραφίας πραγματοποιείται υπό τις συνθήκες εμπιστευτικότητας για λόγους προστασίας ουσιωδών συμφερόντων της ασφάλειας του Κράτους που αφορούν την παραγωγή ή εμπορία όπλων, πυρομαχικών και πολεμικού υλικού σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 223 παρ. 1 εδ. β) της Συνθήκης ΕΟΚ.

"ΟΒΙ": ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας που εδρεύει στην Αθήνα (Ν. 1733/1987).

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]