Τεράτωμα (Δερμοειδής κύστη)

Τεράτωμα (Δερμοειδής κύστη)
Μικρογραφία ενός τερατώματος που δείχνει ιστούς από κάποιες δομές που λέγονται «βλαστικά δέρματα» : μεσόδερμα (ανώριμος χόνδρος - πάνω αριστερά στη γωνία της εικόνας), ενδόδερμα (γαστρεντερικοί αδένες - κάτω στο κέντρο της εικόνας) και εξώδερμα (επιδερμίδα - στα δεξιά της εικόνας).
Ταξινόμηση
ICD-10	C62.9 (ILDS C62.930)
ICD-O	9080
DiseasesDB	3604 Πρότυπο:DiseasesDB2 Πρότυπο:DiseasesDB2
eMedicine	med/3449
MeSH	D013724

Το τεράτωμα είναι ένας τύπος όγκου (όγκος γεννητικών κυττάρων) που σχηματίζεται από πολυδύναμα βλαστοκύτταρα. Τα τερατώματα είναι σπάνιοι όγκοι με ορισμένα κυτταρικά συστατικά που σχετίζονται με τη φυσιολογική δραστηριότητα περισσότερων του ενός βλαστικών δερμάτων. Αυτός ο τύπος όγκου περιέχει συχνά καλά διαφοροποιημένα κύτταρα που παράγουν έναν ή περισσότερους ώριμους ιστούς, αλλά σε ακατάλληλες θέσεις που συχνά διαφέρουν από τους γύρω ιστούς.

Ετυμολογία

Προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη "τέρας" (το τέρας, του τέρατος), με την κατάληξη -ωμα να υποδηλώνει τον όγκο.

Ιστορία

Τα τερατώματα είναι γνωστά από την αρχαιότητα, αλλά μέχρι πρόσφατα η ιατρική δεν γνώριζε την προέλευσή, την αιτιολόγηση και ενίοτε τη θεραπεία τους.

Ορισμένα νεογέννητα μωρά γεννιούνται με τερατώματα, μερικές φορές μεγάλα σε όγκο που συνδέονται μαζί τους (θυμίζοντας σιαμαία δίδυμα). Ως εκ τούτου, ήταν φυσικό να θεωρηθεί ότι αυτά θα μπορούσαν να είναι τα απομεινάρια δίδυμων που δεν είχαν ποτέ αναπτυχθεί πλήρως ή σωστά.

Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση, τα εσωτερικά τερατώματα υποτίθεται ότι ήταν τα υπολείμματα των πρώην διδύμων που είχαν απορροφηθεί από το σώμα του εμβρύου και του επιζώντος μωρού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Η εξέλιξη της ακτινοδιαγνωστικής και του προγεννητικού ελέγχου επιτρέπει κάποιες φορές την ανίχνευσή τους στη μήτρα.

Εξέλιξη

Τα τερατώματα ξεκινούν συνήθως με τον μετασχηματισμό των κυττάρων που υπάρχουν στους όρχεις στους άνδρες, στις ωοθήκες στις γυναίκες και στο ιερό οστό στα παιδιά.

Σε ορισμένες περιπτώσεις τα τερατώματα ανακαλύπτονται και σε ενήλικες. Το 2009, ένας Άγγλος, ο Gavin Hyatt, « γέννησε» τον «υποανάπτυκτο πανομοιότυπο δίδυμο» του όταν ένα μικρό εξόγκωμα αναδύθηκε από την κοιλιά του. Και το 2015, γιατροί στο Χονγκ Κονγκ ανακάλυψαν δύο μερικώς ανεπτυγμένα έμβρυα στην κοιλιά ενός νεογέννητου μωρού. Είναι γνωστές αρκετές σπάνιες περιπτώσεις υποσκληρίδιων, τροχιακών, μεσοθωρακικών, ενδοπερικαρδιακών, περιτοναϊκών, γαστρικών, φαρυγγικών, θυρεοειδικών, ιεροκοκκυγικών και ενδοεγκεφαλικών τερατωμάτων.

Κατ' εξαίρεση, πολλά τερατώματα μπορεί να εμφανιστούν την ίδια στιγμή.

Ορισμένα τερατώματα εκκρίνουν χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG), μια ορμόνη που παράγεται κανονικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της οποίας η β-αλυσίδα μετράται κατά τη διάρκεια των τεστ εγκυμοσύνης. Αυτό είναι χρήσιμο για την παρακολούθηση της θεραπείας και της υποτροπής των τερατωμάτων, αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως διαγνωστικός δείκτης. Άλλοι τύποι τερατωμάτων εκκρίνουν θυροξίνη, μερικές φορές σε τέτοιο βαθμό ώστε να παρουσιάζεται κλινικός υπερθυρεοειδισμός.

Παραδείγματα

• Τα τερατώματα των ωοθηκών μπορεί να παράγουν τρίχες ή δόντια μέσα στις ωοθήκες και μπορεί να σχετίζονται με βρογχοκήλη
• Ορισμένα τερατώματα παράγουν ένα μείγμα ώριμων, καλά διαφοροποιημένων ιστών: αναπνευστικό επιθήλιο, τριχοθυλάκια, λιπώδη ιστό ή ώριμο νευρικό ιστό.
• Τα ενδοκρανιακά τερατώματα μπορεί να παράγουν τρίχες και δόντια στον εγκέφαλο. Συχνά φαίνεται να συνδέονται με αδενική ορμονική δραστηριότητα (π.χ. επίφυση).

Ταξινόμηση

Τα τερατώματα μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες:

1. Ώριμα (καλοήθη)
2. Άωρα (κακοήθη)
3. Μονοδερμικά ή εξειδικευμένα

Τα γιγαντιαία τερατώματα είναι μεγάλα τερατώματα που μπορεί να εμφανιστούν και σε ενήλικες.

Ενίοτε μπορεί να αναπτυχθούν τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, προκαλώντας κρανιοπροσωπικά σύνδρομα.