Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σχεδιασμός διεπαφής και εμπειρίας χρήστη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κατασκευή μιας ιστοσελίδας.

Ο σχεδιασμός διεπαφής και εμπειρίας χρήστη ή UI/UX design (User Interface/User Experience) είναι δυο έννοια που χρησιμοποιείται από επαγγελματίες στον κλάδο της πληροφορικής και του ψηφιακού σχεδιασμού προϊόντων. Πρόκειται για τον σχεδιασμό και την μορφοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών σε ψηφιακή μορφή (ιστοσελίδες , εφαρμογές κλπ.) με σκοπό να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του καταναλωτή. Βασικό κριτήριο ενός UI/UX designer είναι η ευκολότερη πλοήγηση του χρήστη στις εφαρμογές ή ιστοσελίδες που δημιουργεί.[1]

Το User Interface, από το οποίο προκύπτει το ακρωνύμιο UI συνιστά οποιοδήποτε είδος οπτικού στοιχείου με το οποίο αλληλεπιδρά ο χρήστης και επικεντρώνεται στη γραφική διάταξη και στην αισθητική του.

Το User Experience, από το οποίο προκύπτει το ακρωνύμιο UX είναι η εμπειρία του χρήστη σε έναν ιστότοπο ή μία εφαρμογή. Με βάση την συμπεριφορά και τα συναισθήματα του καταναλωτή ή χρήστη προκύπτει το τελικό προϊόν κατάλληλα προσαρμοσμένο στις επιθυμίες του.

Το UX design υπάρχει σαν έννοια από τότε που η ανθρωπότητα δημιουργήθηκε καθώς αναφέρεται τόσο στον ψηφιακό κόσμο όσο και στην καθημερινότητα. Συγκεκριμένα στον 19ο και αρχές 20ου αιώνα γνωστός ως «Εποχή της Μηχανής», εμπνευσμένοι από το πνευματικό πλαίσιο της εποχής παρατηρήθηκε βελτίωση στην διαδικασία συναρμολόγησης και μορφοποίησης των προϊόντων με σκοπό την καλυτερη απόδοση. Μια πόρτα που είναι κακώς σχεδιασμένη και δεν είναι ξεκάθαρο αν πρέπει να τη σπρώξετε ή να τη τραβήξετε για να ανοίξει, αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα με τα οποία μπορεί κανείς να περιγράψει την έννοια του User Experience. Με αλλά λόγια είναι η διαδικασία μέσω της οποίας οι άνθρωποι προσπαθούν να απλοποιήσουν την ζωή τους έχοντας δεδομένο την εμπειρία χρήσης . Τα τελευταία χρόνια οι όροι του UI/UX design έχουν αναπτυχθεί ραγδαία και πίσω τους κρύβονται μελέτες για τις κινήσεις και τα συναισθήματα ενός χρήστη. Υπάρχουν τρεις σημαντικοί άνθρωποι που συνέβαλαν σε αυτή την μεγάλη ανάπτυξη και αυτοί είναι:

  • Ντον Νόρμαν, Αμερικάνος ερευνητής, καθηγητής και συγγραφέας. Είναι διευθυντής του The Design Lab στο Πανεπιστήμιο στην Καλιφόρνια , συνιδρυτής της Nielsen Norman Group[2][3] και φημίζεται για τα βιβλία του σχετικά με το UX design. Ήταν αυτός που καθόρισε τον όρο User Experience (UX) καθώς και ήταν ο πρώτος που δούλεψε με τoν τίτλο ‘UI/UX designer’ στην γνωστή εταιρία Apple.
  • Γιάκομπ Νίλσεν, Δανός UX σύμβουλος, ερευνητής και συνιδρυτής του Nielsen Norman Group.[2][3] Ονομάστηκε "γκουρού του UX" το 1998 από τους New York Times και "βασιλιάς του UX " από το Internet Magazine
  • Άλαν Κούπερ, Αμερικανός σχεδιαστής λογισμικού και προγραμματιστής. Ίδρυσε την εταιρία ‘Cooper’ που βασιζόταν στον τομέα του UI/UX design. Έχει γίνει γνωστός και από τα βιβλία του: The Inmates Are Running the Asylum και About Face. Και τα δυο αποτέλεσαν αναπόσπαστο κομμάτι της εξέλιξης του UI/UX design.

Υπάρχουν δύο λόγοι που το UI/UX design αποκτα μεγαλυτερη σημασια όσο περνάνε τα χρόνια:

  1. Οι εξελίξεις στις τεχνολογίες της κινητής τηλεφωνίας έχουν μεταφέρει την αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή σε όλους σχεδόν τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Αυτό οδήγησε σε μια μετατόπιση από τη μηχανική ευχρηστίας σε ένα πολύ πλουσιότερο πεδίο εμπειρίας χρήστη, όπου τα συναισθήματα, τα κίνητρα και οι αξίες των χρηστών δίνουν το ίδιο, αν όχι περισσότερο, προσοχή από την αποτελεσματικότητα και τη βασική υποκειμενική ικανοποίηση.
  2. Στον σχεδιασμό ιστοτόπων, ήταν σημαντικό να συνδυαστούν τα ενδιαφέροντα διαφορετικών ενδιαφερομένων: μάρκετινγκ, επωνυμία, οπτικός σχεδιασμός και χρηστικότητα. Οι άνθρωποι του μάρκετινγκ έπρεπε να εισέλθουν στον διαδραστικό κόσμο όπου η χρηστικότητα ήταν σημαντική. Οι άνθρωποι έπρεπε να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες μάρκετινγκ, επωνυμίας και αισθητικής κατά το σχεδιασμό ιστότοπων. Το User Experience παρείχε μια πλατφόρμα για την κάλυψη των συμφερόντων όλων των ενδιαφερομένων: καθιστώντας τους ιστότοπους εύχρηστους, πολύτιμους και αποτελεσματικούς για τους επισκέπτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλές εκδόσεις User Experience επικεντρώνονται στην εμπειρία του χρήστη στον ιστότοπο.

Η διαφορά μεταξύ αυτών των δύο εννοιών δεν είναι προφανής και προκαλεί σύγχυση στον κόσμο του digital marketing και πληροφορικής. Το UX design αφορά περισσότερο την αρχιτεκτονική ενός προϊόντος και πως αυτή πρέπει να προσαρμοστεί ώστε το αποτέλεσμα να είναι χρηστικό -είναι η μεθοδολογία που κρύβεται πίσω από οτιδήποτε έχει φτιάξει ο άνθρωπος. Το UI έχει να κάνει με την καλαισθησία και τον τρόπο με τον οποίο θα παρασταθεί το προϊόν ώστε να είναι καλύτερο στο οπτική του χρήστη. Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι το UX προηγείται του UI , αποτελεί δομικό στοιχείο του UI. Ένας digital designer πρώτα σχεδιάζει το προσχέδιο (blueprint) και μετα αποφασίζει για την ολοκληρωμένη όψη του.[4]