Συζήτηση:Περλίτης/Εργασία 2

Ο περλίτης είναι ένα όξινο ηφαιστειακό, υαλώδες πέτρωμα, ρυολιθικής σύστασης που σχηµατίζεται µε την απότοµη ψύξη και στερεοποίηση ηφαιστειακής λάβας, παγιδεύοντας νερό στη µάζα της. Εξορύσσεται κυρίως από την Μήλο, αλλά και από την Κω σε μικρότερες όμως ποσότητες. Η Ελλάδα διαθέτει αναπτυγμένη τεχνολογία για την κατεργασία του περλίτη και μονάδες διόγκωσης λειτουργούν στην ‘Β ΒΙΠΕ Βόλου στο Βελεστίνο και στην Αττική, ενώ σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχουν 120 μονάδες διόγκωσης του περλίτη. [2]Οι περλίτες εμφανίζονται υπό μορφή αναβλημάτων διαφόρων διαστάσεων μέσα στους ηφαιστειακούς τάφρους. Τέτοιου είδους κοιτάσματα υπάρχουν στην Καλιφόρνια, τη Σαρδηνία και σε άλλες περιοχές της Ιταλίας, όπως επίσης και σε πολλά νησιά του Αιγαίου, καθώς και στην Ανατολική Θράκη. Κατά το 2012 η ελληνική παραγωγή ορυκτού περλίτη είχε σχετική πτώση έναντι του 2011 ανερχόµενη σε 680.000 τόνους. Η παραγωγή κατεργασµένου αδιόγκωτου περλίτη (µοναδική παραγωγός εταιρεία η S&B Βιοµηχανικά Ορυκτά) ανήλθε σε 345.000 τόνους µειωµένη επίσης έναντι του 2011. [3]

Διογκωμένος περλίτης

Χαρακτηριστική ιδιότητα του περλίτη είναι η διόγκωσή του, κατά την οποία ο αρχικός του όγκος αυξάνεται κατά 4 – 20 φορές, περίπου, σχηματίζοντας μια πορώδη επιφάνεια η οποία του δίνει εκπληκτικές ιδιότητες. Η διόγκωση οφείλεται στο κρυσταλλικό νερό, το οποίο με τη θέρμανση ατμοποιείται, αποκτά υψηλή τάση και καθώς τα πυκνά τοιχώματα των φυσαλίδων δεν επιτρέπουν στον ατμό να διαφύγει, επέρχεται διόγκωση. Η διόγκωση επιτυγχάνεται μετά από ταχεία πύρωση λειοτριβημένου φυσικού περλίτη, για μερικά δευτερόλεπτα, σε ειδικούς κλιβάνους. Οι κόκκοι του περλίτη περνούν μέσα από τους κλιβάνους με μεγάλη ταχύτητα, με τη βοήθεια απορροφητήρων και κατά τρόπο τέτοιο ώστε, υφιστάμενοι στιγμιαία πύρωση, να διογκωθούν, χωρίς να λιώσουν ή να συρρικνωθούν. Στη συνέχεια, ο διογκωμένος περλίτης περνά μέσα από ένα σύστημα ταξινόμησης, όπου το λεπτότερο υλικό συγκεντρώνεται σε συλλέκτες σκόνης, ενώ συγχρόνως γίνεται κοκκομετρική διαβάθμιση του διογκωμένου υλικού. Η ενέργεια που καταναλώνεται για την διόγκωση του είναι χαμηλή και αυτό τον καθιστά μαζί με τα αλλά φυσικά χαρακτηριστικά του ένα καθαρό οικολογικό ελληνικό προϊόν. [4], [5]

Επιθυμητά Χαρακτηριστικά Υποστρώματος Περλίτη

• Ικανοποιητική συγκράτηση υγρασίας
• Επαρκής αερισμός
• Σταθερή δομή – ομοιομορφία
• Απαλλαγμένο από παθογόνα και ζιζάνια
• Εύκολο στη χρήση
• Χαμηλό κόστος
• Φιλικό στο Περιβάλλον

Φυσικές Ιδιότητες

Μορφή	Κοκκώδες
Χρώμα	Λευκό
Οσμή	Άοσμο
Ειδικό Βάρος	0,8 g/lit
pH	7,0 - 7,5
Διαλυτότητα στο νερό	0,08%
Πόροι	80 - 96%
Σημείο τήξης	1260 - 1350 οC
Ειδική θερμότητα	0,2 Cal/g
Θερμική αγωγιμότητα	0,043 - 0,063 W/m.K

Φυσικά Χαρακτηριστικά

• Βιολογικά και χημικά αδρανές υλικό
• Είναι απαλλαγμένο ασθενειών και σπόρων ζιζανίων
• Βοηθάει στην μη ανάπτυξη μυκήτων και αγριόχορτων
• Δεν είναι τοξικό και δεν αναφλέγεται
• Σαν αδρανές υλικό που είναι, δεν αντιδρά με τα λιπάσματα
• Φιλικό προς το περιβάλλον

[5], [6], [7]

Χημική Σύσταση

SiO2	76,1 %
Al2O3	13,78 %
TiO3	0,13 %
Fe2O3	1,25 %
CaO	1,20 %
MgO	0,56 %
Na2O	3,76 %
K2O	3,12 %
S	0,018 %

[8]

Κατηγορίες κοκκομετρικών κλασμάτων

«Χοντρά»	0,6 – 2,5 mm
«Μεσαία»	0,3 – 0,6 mm
«Λεπτά»	0,15 – 0,3 mm

[9]

Πλεονεκτήματα Περλίτη ως Υπόστρωμα

1. Έχει ουδέτερο pH (7,0) που παραμένει σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του
2. Είναι εντελώς απαλλαγμένος ασθενειών και σπόρων ζιζανίων
3. Σταθεροποιεί τη θερμοκρασία
4. Δε σαπίζει, ούτε λιώνει και έχει απεριόριστη διάρκεια ζωής
5. Έχει χωρητικότητα νερού από 28% - 50% ανάλογα με την κοκκομετρία του
6. Έχει την μεγαλύτερη αεροπερατότητα σε σύγκριση με άλλα υποστρώματα
7. Βάρος μόλις 90 Kg ανά κυβικό μέτρο

Επιπλέον πλεονεκτήματα:
Ο περλίτης που χρησιμοποιείται για υδροπονική καλλιέργεια αποτελείται συνήθως από κόκκους διαμέτρου 0 – 2 mm. Γενικά οι πιο λεπτόκοκκοι τύποι περλίτη συγκρατούν μεγαλύτερα ποσοστά υγρασίας και προτιμώνται για χρήση σε καλλιέργειες εκτός εδάφους. Από καλλιεργητική άποψη, ιδανικό υπόστρωμα θεωρείται αυτό που έχει αυξημένη ικανότητα συγκράτησης νερού, αλλά ταυτόχρονα και υψηλή αεροπερατότητα. Η συμβατική υδατοχωρητικότητα φυτοδοχείου (περιεκτικότητα σε υγρασία σε μύζηση 1 kPa = 10 cm στήλης νερού) περλίτη με κοκκομετρική σύσταση 0 – 2 mm κυμαίνεται σε 35% - 75% περίπου.

Αρχείο:Εικόνα1.jpeg

Πίνακας 2: Φαινόμενο ειδικό βάρος (Εφ), ολικό πορώδες (P), όγκος κλειστών πόρων (Pc), αεροπερατότητα (Acc), εύκολα διαθέσιμο νερό (EAW), και ρυθμιστική χωρητικότητα σε νερό (WBC), σε τρείς διαφορετικούς τύπους περλίτη [12]

Μέγεθος κόκκων (mm)	Εφ (g cm-3)	P (%)	Pc (%)	Acc (%)	EAW (%)	WBC (%)
0 - 3	0,128	86,7	7,9	41,9	17,6	6,7
0 - 1,5	0,086	94,8	0,2	15,7	38,3	9,7
0 - 1,5	0,062	95,2	2,2	33,3	30,9	8,7

Για να υπάρχει επάρκεια οξυγόνου για τα φυτά στην περιοχή του ριζικού συστήματος, η περιεκτικότητα του υποστρώματος σε αέρα πρέπει πάντοτε να υπερβαίνει το 15%. Όπως προκύπτει και από τον Πίνακα 2, ο περλίτης με κοκκομετρική σύσταση 0 – 1,5 mm και φαινόμενο ειδικό βάρος 0,06 g cm-3 συνδυάζει υψηλό πορώδες, σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε εύκολα διαθέσιμο νερό και επαρκή αεροπερατότητα. Ο συνδυασμός των παραπάνω φυσικών ιδιοτήτων με την απουσία ανταλλακτικής ικανότητας και παθογόνων καθιστούν τον λεπτόκοκκο περλίτη αυτού του τύπου ιδιαίτερα κατάλληλο υπόστρωμα για καλλιέργειες φυτών εκτός εδάφους. [11]
Ένα ακόμα πλεονέκτημα του περλίτη είναι ότι χρησιμοποιείται σε σάκους καλλιέργειας διαφόρων μεγεθών οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι από ειδικό πλαστικό διπλής όψεως με μαύρο χρώμα εσωτερικά και λευκό γαλακτώδες εξωτερικά. Οι σάκοι καλλιέργειας προτιμούνται δεδομένου ότι τα φυτά φυτεύονται απευθείας πάνω τους χωρίς να απαιτούνται εργατικά για την μεταφορά και τοποθέτηση του περλίτη σε άλλα φυτοδοχεία. Εκτός από την διάθεση του σε σάκους καλλιέργειας, ο περλίτης διατίθεται και σε μεγάλους σάκους συσκευασίας των 100 ή 250 λίτρων, από τους οποίους παραλαμβάνεται και χρησιμοποιείται χύδην για γέμισμα γλαστρών, καναλιών ή άλλου είδους φυτοδοχείων. Ο περλίτης που χρησιμοποιείται για υδροπονικές καλλιέργειες στην Ελλάδα είναι συσκευασμένος σε σάκους των 33 και των 45 λίτρων, έχει κοκκομετρική σύσταση 0,5 – 2,5 mm, φαινόμενο ειδικό βάρος 0,06 – 0,08 g cm-3 και ολικό πορώδες 95%. [12]

Εφαρμογές περλίτη εκτός υδροπονίας

• Στις καλλιέργειες ως βελτιωτικό εδάφους
• Στη μόνωση και θερμοηχομόνωση δαπέδων και τοίχων

• Στις πυρίμαχες εφαρμογές των χυτηρίων
• Στις βιομηχανικές εφαρμογές
• Στα φωσφορικά λιπάσματα ως προσθετικό στην παραγωγή τους

[10]

Περλίτης και περιβάλλον

Ο περλίτης είναι πολύ φιλικός τόσο για τον παραγωγό όσο και για το περιβάλλον. Για το παραγωγό γιατί ο χειρισμός είναι πολύ εύκολος (μεταφύτευση φυτών, ριζοβολία, ποτίσματα, έλεγχος παραμέτρων, λίπανση), ενώ για το περιβάλλον γιατί μετά την χρήση του στην υδροπονία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπλαση – βελτίωση της δομής στο χώμα (ελιές, υπαίθριες καλλιέργειες κ.α.) [5]

Βιβλιογραφία

[1]: Miloterranean Geo Experience http://www.miloterranean.gr/el/rocks-minerals/

[2]: ISC Independent Substrate Consulting http://www.substrate-consulting.com/perlite/

[3]: Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων http://www.sme.gr/proionta-sme-orykta/96-perlitis

[4]: www.metal.ntua.gr/uploads/3472/622/11_perliths.ppt

[5]:Vioryp http://vioryp.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=13&Itemid=45

[6]: Planty Ltd http://www.planty.gr/perlite.php

[7]: SAP International Corporation S.A. http://sapinternational.be/menu.php?Nr=0&movie=0

[8]: http://www.isocon.gr/uplds/File/PerloflorHydro.pdf

[9]: S&B Βιομηχανικά Ορυκτά

[10]: http://www.zeolitefarm.gr/el/περλιτησ.html

[11]: Σάββας Δημήτριος., 2011. Καλλιέργειες εκτός εδάφους: Υδροπονία, Υποστρώματα, Αγροτύπος Α.Ε., Αθήνα, Ελλάδα

[12]: Raviv, M., Wallach, R., Silber, A., Bar – Tal, A., 2002. Substrates and their analysis. In: D. Savvas and H. C. Passam (eds). Hydroponic Production of Vegetables and Ornamentals. Embryo Publications, Athens, Greece, pp. 25 – 101.

Κατηγορία:Καλλιέργειες