Συζήτηση:Μάννα Κορινθίας

Σχόλιο 23-10-2022

Κατάσταση:	νέα κοινοποίηση

Μάννα ( Μάρκασι) Κορινθίας

         Ένα  χωριό,  με  όνομα  από  τα  πιο  όμορφα:   << ΜΑΝΝΑ>> παλιό όνομα  <<Μάρκασι>>.                                                                                                                                                                                                                                  
       Ορεινό  χωριό  στους  παρυφές  του  όρους  Κυλλήνης (Ζήρειας)  υψ.  2375 μ.,  αμφιθεατρικά  κτισμένο  στο  βορειανατολικό  μέρος  της  Ζήρειας  και  σε  υψόμετρο  από  τα  800  μέτρα  έως  τα  980  μέτρα,  στα  δυτικά  του  Νομού  Κορινθίας και  δυτικά  του  χωριού  βλέπουμε  τα  Τρίκαλα με  την πλούσια  ιστορία  τους,  από την  παλιά  έως τη  νεότερη εποχή (αρχαίο  Μύσαιο, εγκατάσταση βυζαντινών οικογενειών Νοταρά, Φραντζή και άλλων μετά την πτώση  της  Κωνσταντινούπολης κ.λ.).  Το  χωριό  στα  ανατολικά  το  αγκαλιάζει  το  υπέροχο  δάσος,  από  έλατο,  πεύκο,  πουρνάρι,  και  άλλα  δένδρα  και  φυτά,  πολύ  πυκνό  σχεδόν  αδιαπέραστο.  Έχει  ένα   μεγαλοπρεπή  ναό  των  Αγίων  Κωνσταντίνου  και  Ελένης  κτισμένο  το  1882,  πριν  ενάμισι  αιώνα περίπου,  από  μαστόρους  ντόπιους  και  Καλαβρυτινούς,  εξ  ολοκλήρου  από  πέτρα,  που  την  επεξεργάζονταν  στο  νταμάρι,  σε  ορθογώνια  παραλληλεπίπεδα  ή  κύβους  ίδιου  μσγέθους,  τις  αριθμούσαν  και  ακολουθούσε  η  διαδικασία  μεταφοράς  τους.   Οι  χωρικοί  τις  φόρτωναν  σε  υποζύγια  μία  σε  κάθε  πλευρά  του  ζώου,  μία  έπαιρνε  ο  κάθε  χωρικός  στον  ώμο  και  τις  μετέφεραν  στον  χώρο  ανέγερσης.  Εκεί, ο  πρωτομάστορας   και οι  τεχνίτες   αναλάμβαναν  να  τις  τοποθετήσουν  ταιριάζοντας  τες   σύμφωνα  με  την  αρίθμηση.   Ο  ναός  είναι  Βασιλικού  ρυθμού  και  η  οροφή  του  έχει  αγιογραφηθεί  από  τους  μοναχούς  του  Αγίου  Όρους  Αβραμέοι  ή Αβραμέα. Επίσης  έχει  αγιογραφίες – εικόνες  Ναζαρινμής   τεχνοτροπίας.   Δεξιά  της  μεγάλης  σκάλας  που  σε  οδηγεί  στον  προαύλιο  χώρο  του  ναού  βρίσκεται  ο  υπεραιωνόβιος  πλάτανος (περίμετρος  βάσης  εννέα  (9) μέτρα),  στον  οποίο    άγημα  των  τουρκοαιγυπτίων  του  Ιμπραήμ  το  1826  κρέμασε έξι  γέροντες  κατά  άλλους  οκτώ,  αφού  οι  περισσότεροι  κάτοικοι  κρύφτηκαν  στις  σπηλιές,  στο  δάσος,  και  άλλες  κρυψώνες  και  στο  χωριό  έμειναν  οι  γεροντότεροι.  Από  την  παραμονή  των  στρατιωτών  του  Ιμπραήμ  στο  χωριό,  το  αλώνι  που  στρατοπέδευσαν  και  η  βρύση που  βρίσκεται κοντά  στο αλώνι, ονομάστηκα:	  του  Ιμπραήμ  το  αλώνι  και  του  Ιμπραήμ  η  βρύση.    
     Η  ιστορία  του  χωριού  είναι  γνωστή  από  τα  μέσα  του  18ου  αιώνα  και  μετά.  Αναφέρεται  στους  χάρτες  του  Οθωμανικού  στρατού  στα  τέλη  του  18ου  αι.  με  την  ονομασία  <<Μarkesi>> καθώς  και  στο  χάρτη  του  συγγραφέα,  φιλέλληνα  Ρώσου   Γκ.  Πετρώφ  που  φιλοτεχνήθηκε  το  1828  και  αναφέρεται  <<ΜΑΡΚΕΣΗ>> .
      Νεότερες  έρευνες  έφεραν  στο  φως,  στοιχεία  από  τα  αρχεία  τα  Οθωμανικά  της  Κωνσταντινούπολης,  απογραφή  των  Οθωμανών  του  1583   για  τον  Καζά  της  Κορίνθου   με  16  χωριά,  ανάμεσα  σε  αυτά  και  το  <<Μarkesi>>,  όπως  αναφέρεται  στα  έγγραφα.  Εκεί  αναφέρονται  199  φορολογούμενοι  πολίτες  με  τα  ονόματά  τους.          Στην  απογραφή  των  Ενετών (η  Πελοπόννησος  ήταν  κτήση  τους  από  το  1685  ως  το  1715),  το  1700  με  προνοητή – διοικητή   τον  Francesco Grimani,  παρά  το γεγονός   ότι  ήταν  λεπτομερής  σε  110  χωριά  και  οικισμούς  της  Κορινθίας  δεν  αναφέρεται  το  Μάρκασι.          Φαίνεται  πως υπάρχει  ένα  κενό  100  περίπου  χρόνων,  χωρίς  στοιχεία  από  κάποια  πηγή.  Στοιχεία  υπάρχουν  μετά  την  Ενετοκρατία  και  κατά  την  δεύτερη  Οθωμανική  κυριαρχία  της  Πελοποννήσου  1715 – 1821. .  Στην  επανάσταση  του  1821  είχε  ενεργό  συμμετοχή  με  ένοπλους  αγωνιστές  και  τροφές – προμήθειες   για  τους μαχόμενους άνδρες  και  τα  ζώα.  Πιστοποίηση  της  συμμετοχής  Μαρκασαίων  στον   αγώνα  του  1821  έχει  δοθεί   στους  Ανδρίκο  Μιχαλόπουλο  και  Μιχάλη  Κανταρά (Κανταρέ)  από  την  κυβέρνηση (Γ.Α.Κ Αρχεία  Ελληνικού  Κράτους).  
      Μετά  τον  κυβερνήτη  Καποδίστρια  και  τη  έλευση  του  βασιλιά  Όθωνα  ακολουθεί  η  διοικητική  διαίρεση  της  Ελλάδας.  Με  τον  πρώτο  νόμο  του  Ελληνικού  κράτους  για  την  τοπική   αυτοδιοίκηση  το  Μάρκασι  ανήκει  στο  δήμο  Παναριτίου (ΦΕΚ  3 – 1 1834),  που  τον  αποτελούσαν  τα  χωριά  :  Παναρίτι  κάτοικοι  255,  Μάρκασι  κάτοικοι  188  και  Βλαντούσια  κάτοικοι  127.               Στις 27 – 11 – 1834  με  Β.Δ.  μη  δημοσιευθέν  στην  Ε.Κ.  ο  δήμος  Παναριτίου  και  τμήμα  του  δήμου  Κάτω  Πελλήνης  συγχωνεύθηκαν στο  δήμο  Πελλήνης,  που  τον  απαρτίζουν  τώρα,  τα  χωριά  Παναρίτι,  Μάρκασι,  Βλαντούσια,  Βελλίνα,  Καίσαρι   με  έδρα  το  Κλημέντι.  Τα  χωριά  του  δήμου  Κ.  Πελλήνης  Λίμνη,  Πάσιον  και  Μονήδριο  Παναγίας  προσαρτήθηκαν  στο  δήμο  Σικιώνας.
    Στις 31  Αυγούστου   1912,  ΦΕΚ  262  Α΄,  το  Μάρκασι  γίνεται  Κοινότητα.  Διατηρεί  την  ονομασία  Μάρκασι  μέχρι  28 – 9 1927,  οπότε  μετονομάζεται  σε  <<Μάνα>>   με  ένα  <<ν>>  και  παραμένει  έτσι  ως  16  Οκτωβρίου  1940  που  έχει  το  σημερινό  όνομα  <<ΜΑΝΝΑ>>  με  δύο  <<ν>>.  Το  όνομα  <<Μάννα>>  το  πήρε  από  την  πηγή  νερού  που υδροδοτεί  το  χωριό  και  βρίσκεται  στο  ανατολικό  μέρος  δίπλα  στο  δάσος.  
    Σήμερα  το  χωριό  αποτελεί  δημοτικό  διαμέρισμα  του  δήμου  Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης με  την  τελευταία  διοικητική  μεταρρύθμιση    του  <<Καλλικράτη>>.   
    Στην  πρώτη  απογραφή  του  χωριού  επί  Καποδίστρια,  που  έκανε  η  Επιστημονική Επιτροπή της Γαλλικής αποστολής στο Μωριά το 1829,  το χωριό,  αριθμούσε  37  φαμίλιες (Χουλιαράκης),  οι  απογραφές  που  ακολούθησαν  από  1838  έως  2011,  αναφέρουν  πληθυσμό  από  350  έως  1200  άτομα.
     Η  χιλιομετρική  απόσταση  του  χωριού από  Ξυλόκαστρο  είναι  23  χιλ.,  από  Κιάτο  30 χιλ,  και  από  Αθήνα  144 χιλ.
      Καλλιέργειες και  προϊόντα του  χωριού  ήταν:  σιτηρά, καλαμπόκι,  όσπρια,  κορινθιακή  μαύρη  σταφίδα,    σουλτανίνα (ραζακιά),  αμπέλια  και  άλλα  είδη  που τα  αποθήκευαν  στα  κελάρια  για  το  χειμώνα  προς  ιδίαν   χρήση.  Ονομαστά είναι  τα  μήλα  παραγωγής  του  χωριού  για  το  άρωμα  τους  και  τη  γεύση  τους,  που  γίνονται  ανάρπαστα σε όλες τις αγορές και κυρίως  στις  λαϊκές  αγορές  όπου  πωλούνται  από  τους  παραγωγούς.
     Άξιον  μνημόνευσης,  το  γεγονός  που  αναφέρεται  σε  εγκυκλοπαίδειες  και  όχι  μόνο,  είναι  ότι  στο  χωριό  δεν  ομιλούσαν  την  αρβανίτικη  γλώσσα,  σε αντίθεση με άλλα χωριά της περιοχής, παρά  μόνο  την  Ελληνική,  καθώς  επίσης  ότι  ένας  μεγάλος  αριθμός  μικρών  ονομάτων  έχουν  αρχαία  προέλευση – καταγωγή,  όπως:  Περίανδρος,  Ηρακλής,  Άρατος,  Στατήρω,  φιλοπείμην,  Μιλτιάδης,  Τερψιχόρη,  Σωφρώνης,  Καλυψώ,  Αγλαΐα,  Αγαμέμνων, Ιφιγένεια, Πολυτίμη, Κλεάνθη, Ανδρομάχη, Ανδρονίκη, Αθηνά, Ευριπίδης, Ευτέρπη, Ναυσικά, Μυρσίνη, Μενέλαος, Θρασύβουλος  και  άλλα  πολλά,  περίπου  το  15%  με  20%.  
                              
      
 Παιγνίδια παιδιών: ψωμί με ζαχαρι   μακριά γαϊδούρα, κρυφτό,   μπίλιες,  μπάλα,   ξυλίκη  ή  τσιλίκι, σφεντόνα    

Επιμέλεια: Ιωάννης Μαυραγάνης <<Το Χωριό θυμάται>>> 2019 Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ Αναφορά: Γιάννης Μαυραγάνης 2A02:586:4B25:739B:886A:7C3D:ABEA:83B5 07:53, 23 Οκτωβρίου 2022 (UTC)