Μετάβαση στο περιεχόμενο

Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Διακήρυξη για τη διάλυση της Ρωσικής Προσωρινής Κυβέρνησης που εκδόθηκε το 1917, από τη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή της Πετρούπολης.

Η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή (ρωσικά: Военно-Революционный Комитет, Βαγιένα-Ρεβαλιουτσιόνι Καμιτέτ), ήταν το όνομα των στρατιωτικών οργάνων που δημιουργήθηκαν από τις οργανώσεις του Κόμματος των Μπολσεβίκων στο πλαίσιο των σοβιέτ κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση (Οκτώβριος 1917 – Μάρτιος 1918).[1] Οι επιτροπές ήταν πανίσχυρες καθοδηγητικές οργανώσεις της εξέγερσης, εγκαθιστώντας και διασφαλίζοντας τη Σοβιετική εξουσία. Εκτελούσαν τον ρόλο των προσωρινών έκτακτων οργάνων της Προλεταριακής εξουσίας.

Οι πιο σημαντικές ήταν αυτές του Σοβιέτ της Πετρούπολης, του Σοβιέτ της Μόσχας και το Στάβκα. Η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή της Πετρούπολης δημιουργήθηκε στις 29 Οκτωβρίου (παλαιό ημερολόγιο 16 Οκτωβρίου) 1917.[2]

Η ιδέα της οργάνωσης του κέντρου μάχης της ένοπλης εξέγερσης ανήκει στον Λένιν.[1] Στην επιστολή του “Μαρξισμός και εξέγερση” που απευθυνόταν στην Κεντρική Επιτροπή του ΡΣΔΕΚ (μπ) τον Σεπτέμβριο του 1917, όπου βάζει στην ημερήσια διάταξη το καθήκον της προετοιμασίας του ένοπλου ξεσηκωμού, έγραψε:

“Και για να χειριστούμε την εξέγερση με Μαρξιστικό τρόπο, δηλαδή, ως τέχνη, εμείς την ίδια ώρα, χωρίς να χάνουμε στιγμή, πρέπει να οργανώσουμε τα στρατηγεία των επαναστατικών ομάδων…”[1]

Η απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΡΣΔΕΚ (μπ) της 23 και 29 Οκτωβρίου 1917 σχετικά με την ενισχυμένη προετοιμασία για την ένοπλη εξέγερση επιτάχυνε τη δημιουργία επαναστατικών οργάνων σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. Η ΣΕΕ εξελέγη από αντιπροσώπους του κόμματος των Μπολσεβίκων, τα σοβιέτ, τις επιτροπές εργοστασίων ή στρατιωτών, τις Στρατιωτικές Οργανώσεις των Μπολσεβίκων (Βογιένκα), τους Ερυθροφρουρούς και άλλους.[1] Οι επιτροπές ήταν διαφόρων επιπέδων όπως κυβερνείων, πόλεων, νομών, περιφερειών, βολόστ· ενώ στον Στρατό ήταν πρώτης γραμμής, στρατιάς, σώματος, μεραρχίας και συντάγματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι λειτουργίες της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής εκτελούνταν από τις επαναστατικές επιτροπές. Οι στρατιωτικές επαναστατικές επιτροπές δεν ήταν ομοιόμορφες όσον αφορά την κοινωνική και την κομματική τους σύνθεση, ωστόσο οι περισσότερες από αυτές εκπροσωπούνταν κυρίαρχα από μπολσεβίκους.

Το πρώτο στρατηγείο της ένοπλης εξέγερσης έγινε η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή της Πετρούπολης που δημιουργήθηκε από το Σοβιέτ της Πετρούπολης στις 25 Οκτωβρίου 1917.[1] Πριν από τη νικηφόρα στιγμή της εξέγερσης στην Πετρούπολη, υπήρχαν πάνω από 40 Στρατιωτικές Επαναστατικές Επιτροπές στη χώρα, η κύρια δραστηριότητα των οποίων ήταν οι στρατιωτικές και τεχνικές προετοιμασίες για την επικείμενη εξέγερση.

Κατάλογος στρατιωτικών επαναστατικών επιτροπών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη “Θριαμβευτική προέλαση της Σοβιετικής εξουσίας” υπήρξε μια μαζική ίδρυση ΣΕΕ. Πολλές ΣΕΕ εμφανίστηκαν με πρωτοβουλία των αντιπροσώπων του 2ου Παν-Ρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ που έφθαναν. Μεγάλα αποσπάσματα από επιτρόπους, αγγελιοφόρους, αγκιτάτορες στάλθηκαν σε διάφορες περιοχές της χώρας από την ΣΕΕ της Πετρούπολης με οδηγία της Κεντρικής Επιτροπής του ΡΣΔΕΚ (μπ).[1] Το κόμμα των Μπολσεβίκων συγκροτούσε επιτροπές έμπειρων οργανωτών.

Ημερομηνία ΔημιουργίαςΟνομασίαΕπικεφαλής (σύνθεση)Σημειώσεις
29 ΟκτωβρίουΣΕΕ ΠετρούποληςΠάβελ Λαζιμίρ (Αντρέι Μπουμπνόφ, Μοϊσέι Ουρίτσκι, Γιακόβ Σβερντλόφ, Φελίξ Ντερζίνσκι, Ιωσήφ Στάλιν)
31 ΟκτωβρίουΣΕΕ 12ης ΣτρατιάςΓια. Τσέριν (Καρλ Γκαΐλις,[3] Τζάνις Κρούμινς[4])Μέχρι τις 8 Νοεμβρίου 1917, υπήρχε παράνομα στο Τσέσις.
4 ΝοεμβρίουΣΕΕ ΈστλαντΙ. Ραμπτσίνσκι[5] (Γιάαν Άνβελτ, Βικτόρ Κινγκισέπ)
ΣΕΕ ΠσκοφΒασίλι ΠανιούσκινΒόρειο Μέτωπο (από 8 Νοεμβρίου 1917)
7 ΝοεμβρίουΣΕΕ Μόσχας
Ρέβκομ ΒορονέζΑ. Μοϊσέγιεφ
8 ΝοεμβρίουΣΕΕ ΡιαζάνΑ. Σιρομιατνικόφ
9 ΝοεμβρίουΣΕΕ ΜινσκΑλεξάντρ Μιασνικιάν (Μοϊσέι Καλμάνοβιτς, Βίλχελμ Βίλις Κνόρινς, Κάρλις Λάντερς)Δυτικό Μέτωπο και Βορειοδυτική Περιοχή (αργότερα)
ΣΕΕ ΣαμάραΒαλεριάν Κουϊμπίτσεφ
Ρέβκομ ΤούλαΓκριγκόρι Καμίνσκι
10 ΝοεμβρίουΣΕΕ ΤομΑλεξέι Μπελενέτς[6]
11 ΝοεμβρίουΣΕΕ ΚιέβουΛεονίντ Πιατακόφ[7] (Αντρί Ιβανόφ, Βολοντιμίρ Ζατόνσκι, Ολεξάντρ Χόρβιτς[8])Επαναδημιουργήθηκε ως Ρέβκομ Κιέβου στις 28 Ιανουαρίου 1918
Ρέβκομ ΣμολένσκΣ. Γιόφε
21 ΝοεμβρίουΣΕΕ ΝταγκεστάνΟυλούμπι Μπουινάκσκι
27 ΝοεμβρίουΣΕΕ ΑρινμπούρκΣαμουίλ Τσβίλινγκ
1 ΔεκεμβρίουΣΕΕ Νοτιοδυτικού ΜετώπουΓκ. Ραζίβιν (Βασίλι Κικβίτζε)
15 ΔεκεμβρίουΣΕΕ Ρουμανικού ΜετώπουΠιότρ Μπαρανόφ (Αλεξάντρ Κρουσέρ, Βλαντιμίρ Γιουντόφσκι)
20 ΔεκεμβρίουΣΕΕ ΜπαρναούλΜατβέι Τσάπλιν
23 ΔεκεμβρίουΣΕΕ ΧάρκοβουΣύντροφος Αρτιόμ (Βαλερί Μεζλάουκ, Μοϊσέι Ρουκιμόβιτς)
?ΣΕΕ ΕκατερίνοσλαβΝικολάι Κρεστίνσκι
?ΣΕΕ ΒινίτσαΝικολάι Ταρνογκρόντσκι
?ΣΕΕ ΟδησσούΒλαντιμίρ Γιουντόφσκι
?ΣΕΕ ΣούγιαΜιχαήλ Φρούνζε
?ΣΕΕ ΣιμφερούποληςΓιάνις Μίλερ
29 ΔεκεμβρίουΡέβκομ ΣεβαστούποληςΓιάνις Νταουμάνις (Γιούρι Γκάβεν)
ΙανουάριοςΡέβκομ ΑστραχάνΜίνα Αρίστοφ[9]
10 ΙανουαρίουΣΕΕ Στρατιάς ΚαυκάσουΓκριγκόρι Κοργκανόφ (Μπορίς Σεμπολντάγιεφ)
23 ΙανουαρίουΣΕΕ ΝτονΦιοντόρ Ποντγιολκόφ (Μιχαήλ Κριβόσλικοφ)[10]
30 ΙανουαρίουΣΕΕ Κουμπάν – Μαύρης ΘάλασσαςΝταν Πολουγιάν
2 ΜαρτίουΣΕΕ ΣεμιρέτσιεΠάβελ Βινογκράντοφ

Στις εβδομάδες μετά την εξέγερση του Οκτώβρη, στρατιωτικές επαναστατικές επιτροπές με βάση την ΣΕΕ της Πετρούπολης στήθηκαν σε όλα τα άλλα σοβιέτ και βοήθησαν να παγιωθεί ο έλεγχος των Μπολσεβίκων. Αυτές οι άλλες ΣΕΕ από ντόπιους, όμως στελέχη από την ΣΕΕ της Πετρούπολης ήταν συχνά σε θέση να δώσουν συμβουλή ή κατεύθυνση. Μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου 1917, εκπρόσωποι από την ΣΕΕ Πετρούπολης ήταν σε αποστολές σε τουλάχιστον σαράντα τέσσερις πόλεις, καθώς και 113 στρατιωτικές μονάδες σε όλη τη Ρωσία, Τουρκεστάν και Καύκασο.[11]

  1. 1 2 3 4 5 6 «Military Revolutionary Committees (Ρωσικά)». Great Soviet Encyclopedia. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016.
  2. Trotsky, Leon. «6 (On the Eve of the October Revolution— the Aftermath)». Lessons of October. On October 16th the Military Revolutionary Committee was created, the legal Soviet organ of insurrection
  3. «Gailis Karl Andreyevich». istoriacccr.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016.
  4. «Janis Krumins». globalpedia.ru. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016.
  5. «Rabchinsky, Ivan Vasilyevich». Great Soviet Encyclopedia. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016.
  6. «Aleksei Belenets». admin.tomsk.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016.
  7. «Leonid Pyatakov». peoples.ru. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016.
  8. «Horvits Oleksandr». bse.chemport.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016.
  9. «Mina Aristov». astrahanfoto.livejournal.com. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2016.
  10. «Krivoshlykov Mikhail». Soviet Historic Encyclopedia. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2016.
  11. Rigby, pp. 42-43

Περαιτέρω αναγνώσματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Resis, Albert (July 1977). Lenin on Freedom of the Press. Russian Review, Vol. 36, No. 3, pp. 274–296.
  • Rigby, T.H. (Jan. 1974). The First Proletarian Government. British Journal of Political Science, Vol. 4, No. 1, pp. 37–51.
  • Utechin, S.V. (Oct. 1958). Bolsheviks and Their Allies after 1917: The Ideological Pattern. Soviet Studies, Vol. 10, No. 2, pp. 113–135.
  • Lenin, V. Marxism and Revolt. Full collection of articles (Марксизм и восстание, Полн. собр. соч.). Ed. 5. Vol. 34
  • Questionnaires of councils of the Central Industrial district (October 1917 – January 1918). "Historical Archives". 1960